Bu madde tümüyle ya da çoğunluğuyla dayanıyor. (Eylül 2022) |
| İslam |
|---|
| bir parçası |
![]() |
Sünnilik, İslam'ın en büyük kolu ve dünyanın en büyük dinî mezhebidir. Bu ekol, Muhammed'in yerine bir halife tayin etmediğini ve en yakın arkadaşı Ebû Bekir'in (h. 632-634) Sakife'de yapılan toplantıda meşru bir şekilde halife olarak seçildiğini savunur. Bu görüş, Muhammed'in yerine Ali'yi (h. 656-661) tayin ettiğini kabul eden Şiilik'ten ayrılır. Bununla birlikte Sünniler, Ali'yi de Ebû Bekir, Ömer (h. 634-644) ve Osman (h. 644-656) ile birlikte "doğru yolda olan halifeler" (Hulefâ-yi Râşidîn) olarak kabul eder ve saygı gösterirler.
"Sünni" terimi, Muhammed'in uygulamaları olan sünnete uyanlar anlamına gelir. Kur'an, hadis (özellikle Kütüb-i Sitte) ve icmâ (alimlerin fikir birliği) ile birlikte Sünni İslam içindeki tüm geleneksel fıkhın temelini oluşturur. Şeriat hükümleri, bu temel kaynaklardan, kamu yararı (maslahat) ve fıkhi takdir yetkisi göz önünde bulundurularak, dört hukuk ekolü (mezhep) olan Hanefî, Hanbelî, Mâlikî ve Şâfiî tarafından geliştirilen fıkıh usulü ilkeleri kullanılarak türetilir.
İtikat konularında Sünni gelenek, imanın altı şartını benimser ve kelâm (teoloji) alanında Eş'arî ve Mâtürîdî okullarının yanı sıra metin merkezli (nassları esas alan) Eserî okulunu da kapsar. Sünniler, ilk dört halife olan Ebû Bekir (h. 632-634), Ömer (h. 634-644), Osman (h. 644-656) ve Ali'yi (h. 656-661) Râşidîn (doğru yolda olanlar) olarak kabul ederler. Ayrıca Sahâbe, Tâbiîn ve Tebeu't-Tâbiîn'i selef (öncüller) olarak görür ve onlara saygı gösterirler.
Terminoloji
| ]Sünnet
| ]Sünnilerin adını aldığı Arapça "sünnet" terimi, İslam öncesi döneme kadar uzanır. Bu dönemde terim, "her zaman takip edilen doğru yol" anlamında kullanılıyordu. Terim, üçüncü halife Osman'ın (h. 644-656) öldürülmesinden sonra daha büyük bir siyasi önem kazandı. Ali'nin meşhur takipçilerinden Mâlik el-Eşter'in, Sıffin Savaşı sırasında "Ali'nin siyasi rakibi Muâviye, sünneti öldürüyor" ifadesiyle teşvikte bulunduğu rivayet edilir. Savaştan sonra, anlaşmazlığı çözmek için "ayrıştırıcı değil, birleştirici ve adil olan sünnete" (es-Sünnetü'l-âdile el-câmia gayru'l-mufarrika) başvurulması kararlaştırıldı. "Sünnet" teriminin ne zaman "Peygamber'in Sünneti"nin (Sünnetü'n-Nebî) kısa biçimi haline geldiği kesin olarak bilinmemektedir. Emevî Halifeliği döneminde, Şiiler ve Hâricîler de dahil olmak üzere çeşitli siyasi hareketler devletin oluşumuna isyan ettiler. Bu gruplar, mücadelelerini "Allah'ın kitabı (Kur'an) ve Peygamberinin sünneti" adına yürüttüler. İkinci Fitne (680-692) sırasında "sünnet" terimi, Şiî öğretilerini (teşeyyu) eleştiren bir anlam kazandı. Kûfe'de bir müftü olan Mesrûk bin el-Ecda'dan (ö. 683), ilk iki halife Ebû Bekir ve Ömer'i sevme ve onların önceliğini (fadâil) kabul etme gerekliliği rivayet edilmiştir. Mesrûk'un bir öğrencisi olan alim Şa'bî (ö. 721-729 arası), başlangıçta Fitne sırasında Kûfe'deki Şiilerin yanında yer almış, ancak onların fanatizminden tiksinerek onlardan yüz çevirmiş ve nihayetinde Emevî halifesi Abdülmelik'e katılmaya karar vermiştir. Şa'bî, "sünnet" kavramını popülerleştirmiştir. Ayrıca Şa'bî'nin, Âişe'ye yönelik nefretten rahatsız olduğu ve bunu sünnetin bir ihlali olarak gördüğü de rivayet edilmiştir.
"Sünni"ler için bir grup adı olarak daha uzun olan "Ehl-i Sünnet" veya "Ehl-i Sünnet ve'l-Cemâat" ifadeleri yerine sadece "Sünnet" teriminin kullanılması nispeten yeni bir olgudur. Bu kısa terimi ilk kullananın muhtemelen İbn Teymiyye olduğu düşünülmektedir. Daha sonra, pan-İslamist alimler tarafından, 1928-29'da yayımlanan es-Sünne ve'ş-Şîa ev el-Vehhâbiyye ve'r-Râfıda: Hakāik Dîniyye Târîhiyye İctimâiyye Islâhiyye ("Sünnet ve Şia veya Vehhâbilik ve Râfizîlik: Dini, Tarihi, Sosyolojik ve Islahatçı Gerçekler") adlı risalesinde popülerleştirilmiştir. "Sünnet" terimi, Arapça söylemde genellikle Şiilerle karşıtlık oluşturulması amaçlandığında Sünni Müslümanları belirtmek için kullanılır. "Sünnet-Şia" kelime çifti, Batı araştırma literatüründe de Sünni-Şii karşıtlığını belirtmek için kullanılmaktadır.
Sünni itikad mezhepleri
| ]- Ehl-i Hadis (Âsârî) Başta Ehl-i Hadis'in büyük imamları -Ahmet b. Hanbel, Şafii, Mâlik bin Enes.- ve diğer Ehl-i Hadis'in imamlarının -İshak b. Râhüye, Buhari, Müslim, Nesai, Süfyân es-Sevrî, Süfyân b. Uyeyne, Evzâ'i, Taberi, ...- itikadı görüşlerinden oluşan mezheptir.
Sünni fıkıh mezhepleri
| ]Sünni fıkıh mezhepleri Hanefi, Şafiî, Maliki ve Hanbeli mezheplerinden oluşur. Bu dört mezhepten ilki olan Hanefî mezhebi Mâtûridîlik'e bağlı iken, Hanbelî, Şâfiî ve Mâlikîler Eş'ârîye bağlıdır. Ehl-i Sünnet'in İtikadi mezhepleri olan Eş'ârî ve Mâtûridî mezhepleri arasında inançsal açıdan büyük farklılık yoktur. Fıkhi konularda yani uygulama ve ibadetlerde dört fıkhi mezhep arasında bazı farklılıklar görülür.
Hanbelî mezhebinden olup selefiliği müteahhir dönemde canlandıran Takıyyüddin İbn Teymiyye ve İbn Kayyim el-Cevziyye gibi âlimlerin fıkhî görüşleri günümüzde, 18. yüzyılda Arabistan'da dinsel ve siyasal bir hareket olarak ortaya çıkan Vehhâbîlik çerçevesinde yorumlanmış biçimiyle varlığını sürdürmektedir. İbn-i Teymiyye'nin görüşlerini daha aşırı yola sokan Suudi Arabistan Vehhabileri'dir. Vehhabiler'in bazı itikadi inançları Sünni Kelâmcılardan oldukça farklıdır ve Müşebbihe olmakla itham edilmişlerdir. Bu sebeple bazı Sünniler, Vehhabileri Ehli Sünnet'ten saymazlar.
Sünni amelî mezhepler (fıkıh okulları) dört tanedir:
Bu dört Sünni fıkıh okulu dışında da fıkıh okulları olmasına karşın daha az sayıda izdeşe sahip olmuş ve diğer dört mezhep dışında daha az tanınmışlar ve zamanla yok olmuşlar ve izdeşleri tarafından kayıt altına alınamamışlardır.
Sünniler her mukallidin, yani içtihat mertebesinde olmayan herkesin bu mezheplerden birine uyması gerektiğini düşünmekle birlikte eğer icma söz konusu değilse bir müçtehidin bu mezheplerde olmayan bir içtihatta bulunmasını da caiz görürler. Ayrıca mezhebi taklit eden kişi olan mukallidin, mezhebin cumhurunun yani çoğunluğunun görüşüne uyması zorunlu değildir. Mezhep içindeki azınlık görüşlere uyulması da caizdir. Bununla birlikte kendi mezhebi dışındaki mezheplere uyma, yani konusunun caiziyeti âlimler arasında tartışmalıdır. Bunu yapmaya izin veren âlimler de önemli kaideler koymuşlardır.
Hadis ve sünnet anlayışı
| ]Kur'an'ın İslâm dinindeki yeri tüm Müslüman gruplarca benimsenmekle birlikte hadis konusunda çeşitli İslami grupların farklı anlayışlara sahip oldukları bilinmektedir. Hadisler İslamiyetin ilk dönemlerindeki peygamber ve yakınlarının ibadete, muamelat denilen dindeki çeşitli konulara ilişkin görüş ve davranışları yansıtan kayıtlardır. Müslüman bilginler peygamberin vefatından sonra İslam toplumunun karşı karşıya kaldığı sorunlara Kur'an'dan ve sünnetten sonra üçüncü kaynak kabul edilen Hadislerden delillerle çözüm getirmeye çalışmışlardır. Sünnilik, Şiiliğin aksine Muhammed döneminde yaşamış peygamberin yakınındaki tüm arkadaşlarına (Sahâbe denir) dinin güvenilir kaynağı olarak yaklaşmakta olduğundan çeşitli Hadis bilginlerinin hadis kriterlerine uygun buldukları tüm hadisleri hangi sahabe kanalıyla gelirse gelsin kabul etmektedir. Yine Sünnilik ilk dört halifeyi (Ebû Bekir, Ömer, Osman ve Ali) Muhammed'den sonra gelen güvenilir ve tazime layık dini kişilikler olarak kabul ederler. Oysa Şiiler ilk üç halifeyi (Ebu Bekir, Ömer ve Osman) Ali'nin elinden halifeliği çeşitli yollarla gasp etmiş kişiler olarak bakıp tazim göstermezler. Şiilerin bir kısım sahâbeyi güvenilmez kabul edip sadece on iki imamdan gelen hadisleri doğru ve güvenilir (sahih) kabul etmesine karşılık Sünniliğin güvenilirliği tüm sahabeyle genişlettirmesi her iki grubun hadis külliyatlarında bir kısım farklılıklar bulunmasına yol açmıştır.
Sünni İslam anlayışında peygamberden aktarıldığı güvenilir (sahih) kabul edilen "Sahihayn" diye tanımlanan hadis kitapları şunlardır:
İçeriği tamamen sahih kabul edilmemekle beraber çok meşhur olanlar şunlardır:
- es-Sünen (Nesâî)
- es-Sünen (Ebû Dâvûd es-Sicistânî)
- el-Câmiu's-Sahîh (Tirmizî)
- es-Sünen (İbn Mâce)
- Mâlik b. Enes'in el-Muvatta'sı
- Ahmed b. Hanbel'in el-Müsned'i
İçeriği tamamen sahih kabul edilmemekle beraber günümüze ulaşıp da diğerleri kadar meşhur olmamışları ise şunlardır: Sahih literatürü:
Müstedrek ve Mustahreç literatürü:
- Hâkim en-Nîsâbûrî'nin el-Müstedrek 'i
- Makdisi'nin Müstahrec'i
- Ebu 'Avâne'nin Müstahrec'i
- Ebu Nu'aym'ın Müstahrec'i
Müsned literatürü:
- Ebû Nu'aym'ın Müsned-i Ebu Hanîfe'si
- Ebu Ya'lâ el-Mevsılî'nin Müsned'i
- Dârimî'nin Müsned'i
- İbnü'l-Cü'd'ün Müsned'i
- Humeydî'nin Müsned'i

- Bezzâr'ın Müsned'i
- Kudâ'î'nin Müsned'i
- İbn Ebi Usâme'nin Müsned'i
- İbn Ebi Şeybe'nin Müsned'i
- Rûyânî'nin Müsned'i
- Taberânî'nin Müsnedü'ş-Şamiyyîn'i
- Tayâlisî'nin Müsned'i
- Ebu'l-Abbâs Serrâc'ın Müsned'i
- İshâk b. Râhûye'nin Müsned'i
Mu'cem literatürü:
- İbn 'Asâkir'in Mu'cem'i
- Taberânî'nin Mu'cem-i Kebîr'i
- Taberânî'nin Mu'cem-i Evsat'ı
- Taberânî'nin Mu'cem-i Sağîr'i
- Ebu Ya'lâ el-Mevsılî'nin Mu'cem'i
Sünen literatürü:
- Sünen-i Nesâî Kübrâ
- Sünen-i Beyhaki Kübra
- Sünen-i Beyhaki Sağîr
- es-Sünen
- Sünen-i Dârekutnî
- Sünen-i Sa'îd b. Mansûr
- İbn Ebi Âsım'ın es-Sünnet'i
- Ebu Bekir b. Hallâl'ın es-Sünnet'i
Musannefler:
- Abdürrezzâk es-San'ânî'ın el-Musannef'i
- İbn Ebî Şeybenin Musannef'i
- İbn Cüreyc 'in Musannaf İbni Cureyc'i (günümüzde var olduğu bilinmiyor)
İman ve edep literatürleri:

İslam dünyasının haritası. Hanefiler (yeşil renkte) Türkiye'de, Yakın Doğu'nun kuzeyinde, Orta Asya ve Hindistan'da üstünlük teşkil eder. - Muhammed b. İsmâil Buhârî'nin el-Edebü'l-Müfred'i
- Beyhakî'nin Şu'abü'l-Îmân'ı
- İbn Mende'nin Kitâbü'l-Îmân'ı
- Beyhakî'nin Mekârimü'l-Ahlâk'ı
- İbnü's-Sünnî'nin Amelü'l-Yevm ve'l-Leyle'si
- Nesâî'nin Amelü'l-Yevm ve'l-Leyle'si
Hanefîler'in Hadis kitapları:
- Ebu Yûsuf'un Kitabü'l-Âsâr'ı
- Muhammed Şeybani'nin Kitabü'l-Âsâr'ı
- Muhammed Şeybâni'nin Muatta'sı
- 'nin Şerhu Müşkili'l-Âsâr'ı
- 'nin Şerhu Me'âni'l-Âsâr'ı
- 'nin el-Ukûdü'l-Cevâhir'i
Ayrıca bakınız
| ]Kaynakça
| ]- ^ "List of religious populations | Largest Religions, Smallest Religions, Lists, Data, & Overview | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). Erişim tarihi: 2025-11-05.
- ^ Bialik, Carl (2008-04-09). "Muslims May Have Overtaken Catholics a While Ago - WSJ". Wall Street Journal (İngilizce). ISSN 0099-9660. Erişim tarihi: 2025-11-05.
- ^ Ess, Josef van (2011). Der Eine und das Andere: Beobachtungen an islamischen häresiographischen Texten (Almanca). Walter de Gruyter. ISBN .
- ^ fasawe (Arapça).
- ^ 11950 (Arapça).
- ^ WAQ94871 (Arapça).
- ^ "تصنيف:السنة والشيعة أو الوهابية والرافضة:مطبوع - ويكي مصدر". ar.wikisource.org (Arapça). Erişim tarihi: 2025-11-05.
- ^ Vehbe Zuhayli, Mezhep Hükümlerinin En Kolayını Almada Kurallar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Bu madde tumuyle ya da cogunluguyla tek kaynaga dayaniyor Konuya dair fikir alisverisi tartisma sayfasinda bulunabilir Lutfen baska kaynaklar ekleyerek bu maddeyi gelistirmeye yardim ediniz Eylul 2022 Makale serilerindenSunnilikIslam da iman ve akideTevhit Peygamberlik Dort kitap Melekler Kader Ahiret KiyametIslam in bes sartiKelime i sehadet Namaz Zekat Oruc HacDort HalifeEbu Bekir Omer Osman AliIslam mezhepleriHanefilik Malikilik Safiilik Hanbelilik Zahirilik Eski fikih mezhepleri Evza i Leysi Sevri CeririItikadi mezheplerAsari Kelam Es arilik MaturidilikDini Siyasi hareketlerSelefilik Vehhabilik Ehl i Hadis Berelvi Diobendi Musluman KardeslerHadis kulliyatiKutubu l Sitte Sahih i Buhari Sahih i Muslim Sunen i Nesai Sunen i Ebu Davud Sunen i Tirmizi Sunen i Ibn Macegtd Islamdizisinin bir parcasiInanclarTevhit Allah in tekligi Peygamberler Kutsal kitaplar Melekler Kader Ahiret KiyametIbadetlerSehadet Namaz Oruc Zekat Hac Kurban TefekkurMetinler ve HukukKur an Sunnet Hadis Seriat Fikih KelamTarihZaman cizelgesi Muhammed Ehl i beyt Sahabe Dort Halife Halifelik Imamet Davah Islam in yayilisiMezheplerSunnilik Siilik Ibadilik Tasavvuf Kur ancilik AhmediyeKultur ve ToplumEgitim Kulturel Muslumanlar Hayvanlar Sanat Takvim Cocuk Demografi Bayramlar Camiler Kurban Felsefe Siyaset Bilim Kadin LGBTAyrica bakinizIslamcilik Islamofobi Islam ve diger dinlergtd Sunnilik Islam in en buyuk kolu ve dunyanin en buyuk dini mezhebidir 91 1 93 Bu ekol Muhammed in yerine bir halife tayin etmedigini ve en yakin arkadasi Ebu Bekir in h 632 634 Sakife de yapilan toplantida mesru bir sekilde halife olarak secildigini savunur Bu gorus Muhammed in yerine Ali yi h 656 661 tayin ettigini kabul eden Siilik ten ayrilir Bununla birlikte Sunniler Ali yi de Ebu Bekir Omer h 634 644 ve Osman h 644 656 ile birlikte dogru yolda olan halifeler Hulefa yi Rasidin olarak kabul eder ve saygi gosterirler Sunni terimi Muhammed in uygulamalari olan sunnete uyanlar anlamina gelir Kur an hadis ozellikle Kutub i Sitte ve icma alimlerin fikir birligi ile birlikte Sunni Islam icindeki tum geleneksel fikhin temelini olusturur Seriat hukumleri bu temel kaynaklardan kamu yarari maslahat ve fikhi takdir yetkisi goz onunde bulundurularak dort hukuk ekolu mezhep olan Hanefi Hanbeli Maliki ve Safii tarafindan gelistirilen fikih usulu ilkeleri kullanilarak turetilir Itikat konularinda Sunni gelenek imanin alti sartini benimser ve kelam teoloji alaninda Es ari ve Maturidi okullarinin yani sira metin merkezli nasslari esas alan Eseri okulunu da kapsar Sunniler ilk dort halife olan Ebu Bekir h 632 634 Omer h 634 644 Osman h 644 656 ve Ali yi h 656 661 Rasidin dogru yolda olanlar olarak kabul ederler Ayrica Sahabe Tabiin ve Tebeu t Tabiin i selef onculler olarak gorur ve onlara saygi gosterirler Terminoloji degistir kaynagi degistir Sunnet degistir kaynagi degistir Sunnilerin adini aldigi Arapca sunnet terimi Islam oncesi doneme kadar uzanir 91 2 93 Bu donemde terim her zaman takip edilen dogru yol anlaminda kullaniliyordu 91 3 93 Terim ucuncu halife Osman in h 644 656 oldurulmesinden sonra daha buyuk bir siyasi onem kazandi Ali nin meshur takipcilerinden Malik el Ester in Siffin Savasi sirasinda Ali nin siyasi rakibi Muaviye sunneti olduruyor ifadesiyle tesvikte bulundugu rivayet edilir Savastan sonra anlasmazligi cozmek icin ayristirici degil birlestirici ve adil olan sunnete es Sunnetu l adile el camia gayru l mufarrika basvurulmasi kararlastirildi Sunnet teriminin ne zaman Peygamber in Sunneti nin Sunnetu n Nebi kisa bicimi haline geldigi kesin olarak bilinmemektedir Emevi Halifeligi doneminde Siiler ve Hariciler de dahil olmak uzere cesitli siyasi hareketler devletin olusumuna isyan ettiler Bu gruplar mucadelelerini Allah in kitabi Kur an ve Peygamberinin sunneti adina yuruttuler Ikinci Fitne 680 692 sirasinda sunnet terimi Sii ogretilerini teseyyu elestiren bir anlam kazandi Kufe de bir muftu olan Mesruk bin el Ecda dan o 683 ilk iki halife Ebu Bekir ve Omer i sevme ve onlarin onceligini fadail kabul etme gerekliligi rivayet edilmistir Mesruk un bir ogrencisi olan alim Sa bi o 721 729 arasi baslangicta Fitne sirasinda Kufe deki Siilerin yaninda yer almis ancak onlarin fanatizminden tiksinerek onlardan yuz cevirmis ve nihayetinde Emevi halifesi Abdulmelik e katilmaya karar vermistir Sa bi sunnet kavramini populerlestirmistir 91 4 93 Ayrica Sa bi nin Aise ye yonelik nefretten rahatsiz oldugu ve bunu sunnetin bir ihlali olarak gordugu de rivayet edilmistir 91 5 93 Sunni ler icin bir grup adi olarak daha uzun olan Ehl i Sunnet veya Ehl i Sunnet ve l Cemaat ifadeleri yerine sadece Sunnet teriminin kullanilmasi nispeten yeni bir olgudur Bu kisa terimi ilk kullananin muhtemelen Ibn Teymiyye oldugu dusunulmektedir 91 6 93 Daha sonra pan Islamist alimler tarafindan 1928 29 da yayimlanan es Sunne ve s Sia ev el Vehhabiyye ve r Rafida Hakaik Diniyye Tarihiyye Ictimaiyye Islahiyye Sunnet ve Sia veya Vehhabilik ve Rafizilik Dini Tarihi Sosyolojik ve Islahatci Gercekler adli risalesinde populerlestirilmistir 91 7 93 Sunnet terimi Arapca soylemde genellikle Siilerle karsitlik olusturulmasi amaclandiginda Sunni Muslumanlari belirtmek icin kullanilir Sunnet Sia kelime cifti Bati arastirma literaturunde de Sunni Sii karsitligini belirtmek icin kullanilmaktadir Sunni itikad mezhepleri degistir kaynagi degistir Ana madde Itikadi mezhep Ehl i Hadis Asari Basta Ehl i Hadis in buyuk imamlari Ahmet b Hanbel Safii Malik bin Enes ve diger Ehl i Hadis in imamlarinin Ishak b Rahuye Buhari Muslim Nesai Sufyan es Sevri Sufyan b Uyeyne Evza i Taberi itikadi goruslerinden olusan mezheptir Sunni fikih mezhepleri degistir kaynagi degistir Ana maddeler Fikhi mezhep ve Fikih Sunni fikih mezhepleri Hanefi Safii Maliki ve Hanbeli mezheplerinden olusur Bu dort mezhepten ilki olan Hanefi mezhebi Maturidilik e bagli iken Hanbeli Safii ve Malikiler Es ariye baglidir Ehl i Sunnet in Itikadi mezhepleri olan Es ari ve Maturidi mezhepleri arasinda inancsal acidan buyuk farklilik yoktur Fikhi konularda yani uygulama ve ibadetlerde dort fikhi mezhep arasinda bazi farkliliklar gorulur Hanbeli mezhebinden olup selefiligi muteahhir donemde canlandiran Takiyyuddin Ibn Teymiyye ve Ibn Kayyim el Cevziyye gibi alimlerin fikhi gorusleri gunumuzde 18 yuzyilda Arabistan da dinsel ve siyasal bir hareket olarak ortaya cikan Vehhabilik cercevesinde yorumlanmis bicimiyle varligini surdurmektedir Ibn i Teymiyye nin goruslerini daha asiri yola sokan Suudi Arabistan Vehhabileri dir Vehhabiler in bazi itikadi inanclari Sunni Kelamcilardan oldukca farklidir ve Musebbihe olmakla itham edilmislerdir Bu sebeple bazi Sunniler Vehhabileri Ehli Sunnet ten saymazlar Sunni ameli mezhepler fikih okullari dort tanedir Hanefi mezhebi Safii mezhebi Maliki mezhebi Hanbeli mezhebi Bu dort Sunni fikih okulu disinda da fikih okullari olmasina karsin daha az sayida izdese sahip olmus ve diger dort mezhep disinda daha az taninmislar ve zamanla yok olmuslar ve izdesleri tarafindan kayit altina alinamamislardir Sunniler her mukallidin yani ictihat mertebesinde olmayan herkesin bu mezheplerden birine uymasi gerektigini dusunmekle birlikte eger icma soz konusu degilse bir muctehidin bu mezheplerde olmayan bir ictihatta bulunmasini da caiz gorurler Ayrica mezhebi taklit eden kisi olan mukallidin mezhebin cumhurunun yani cogunlugunun gorusune uymasi zorunlu degildir Mezhep icindeki azinlik goruslere uyulmasi da caizdir Bununla birlikte kendi mezhebi disindaki mezheplere uyma yani telfik konusunun caiziyeti alimler arasinda tartismalidir Bunu yapmaya izin veren alimler de onemli kaideler koymuslardir 91 8 93 Hadis ve sunnet anlayisi degistir kaynagi degistir Ana maddeler Sunnet din ve Hadis Kur an in Islam dinindeki yeri tum Musluman gruplarca benimsenmekle birlikte hadis konusunda cesitli Islami gruplarin farkli anlayislara sahip olduklari bilinmektedir Hadisler Islamiyetin ilk donemlerindeki peygamber ve yakinlarinin ibadete muamelat denilen dindeki cesitli konulara iliskin gorus ve davranislari yansitan kayitlardir Musluman bilginler peygamberin vefatindan sonra Islam toplumunun karsi karsiya kaldigi sorunlara Kur an dan ve sunnetten sonra ucuncu kaynak kabul edilen Hadislerden delillerle cozum getirmeye calismislardir Sunnilik Siiligin aksine Muhammed doneminde yasamis peygamberin yakinindaki tum arkadaslarina Sahabe denir dinin guvenilir kaynagi olarak yaklasmakta oldugundan cesitli Hadis bilginlerinin hadis kriterlerine uygun bulduklari tum hadisleri hangi sahabe kanaliyla gelirse gelsin kabul etmektedir Yine Sunnilik ilk dort halifeyi Ebu Bekir Omer Osman ve Ali Muhammed den sonra gelen guvenilir ve tazime layik dini kisilikler olarak kabul ederler Oysa Siiler ilk uc halifeyi Ebu Bekir Omer ve Osman Ali nin elinden halifeligi cesitli yollarla gasp etmis kisiler olarak bakip tazim gostermezler Siilerin bir kisim sahabeyi guvenilmez kabul edip sadece on iki imamdan gelen hadisleri dogru ve guvenilir sahih kabul etmesine karsilik Sunniligin guvenilirligi tum sahabeyle genislettirmesi her iki grubun hadis kulliyatlarinda bir kisim farkliliklar bulunmasina yol acmistir Sunni Islam anlayisinda peygamberden aktarildigi guvenilir sahih kabul edilen Sahihayn diye tanimlanan hadis kitaplari sunlardir el Camiu s Sahih Muhammed b Ismail Buhari el Camiu s Sahih Muslim b Haccac Icerigi tamamen sahih kabul edilmemekle beraber cok meshur olanlar sunlardir es Sunen Nesai es Sunen Ebu Davud es Sicistani el Camiu s Sahih Tirmizi es Sunen Ibn Mace Malik b Enes in el Muvatta si Ahmed b Hanbel in el Musned i Icerigi tamamen sahih kabul edilmemekle beraber gunumuze ulasip da digerleri kadar meshur olmamislari ise sunlardir Sahih literaturu Sahih ibni Huzeyma el Musnedu s Sahih Mustedrek ve Mustahrec literaturu Hakim en Nisaburi nin el Mustedrek i Makdisi nin Mustahrec i Ebu Avane nin Mustahrec i Ebu Nu aym in Mustahrec i Musned literaturu Ebu Nu aym in Musned i Ebu Hanife si Ebu Ya la el Mevsili nin Musned i Darimi nin Musned i Ibnu l Cu d un Musned i Humeydi nin Musned iMakale serilerindenItikadi mezheplerInanc EsaslariAllah in Birligi Tevhid 160 Melekler 160 Kitaplar 160 Peygamberler 160 Kiyamet 160 Ahiret 160 Kaza ve KaderI tikadi mezheplerIslam da I tikadi mezhepler 8195 Asari Eserler 8195 8195 Selefiyye Hanbeliler 8195 8195 8195 Ibn Teymiye 8195 8195 8195 8195 Selefiyye 8195 8195 8195 8195 8195 Vahhabiler 8195 8195 8195 8195 8195 Ehl i Hadis 8195 Cebriyye 8195 8195 Cebriye i Halisa 8195 8195 Cebriye i Mutavassita 8195 Es ariyye 8195 8195 Bakillaniyye 8195 8195 Gazzaliyye 8195 8195 Batini Es arilik 8195 8195 8195 Sunnilik Tarikat 8195 Maturidiyye 8195 Kaderiyye 8195 8195 Cuheniyye Irak Kolu 8195 8195 Dimeskiyye Sam Kolu 8195 8195 Mutezile 8195 8195 8195 Vasiliyye 8195 8195 8195 Huzeyliyye 8195 8195 8195 Nazzamiyye 8195 8195 8195 Haitiiyye 8195 8195 8195 Bisriyye 8195 8195 8195 Ma meriyye 8195 8195 8195 Muzdariyye 8195 8195 8195 Sumamiyye 8195 8195 8195 Hisamiyye 8195 8195 8195 Cahiziyye 8195 8195 8195 Hayatiyye 8195 8195 8195 Cubbaiyye 8195 8195 8195 Befsem iyye 8195 8195 8195 Ghulat Mutezile 8195 8195 8195 8195 Habitiyye 8195 8195 8195 8195 Himariyye 8195 8195 8195 Batini Mutezile 8195 8195 8195 8195 Muteseyyi Tarikat 8195 Murcie 8195 8195 Sunni Murcie 8195 8195 Bid atci Murcie 8195 8195 8195 Kerram iyye 8195 8195 8195 Neccar iyye 8195 Musebbihe Antropoteizm 8195 8195 Hulman iyye 8195 8195 Mucessime Hulul 8195 8195 8195 Ebu Muslim Horasani 8195 8195 8195 8195 Sinbad iyye 8195 8195 8195 8195 8195 El Mukanna 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babekiyye 8195 8195 8195 Hattabiyye 8195 8195 8195 8195 Bezigiyye 8195 8195 8195 8195 Muammeriyye 8195 8195 8195 8195 Umeyriyye 8195 8195 8195 8195 Mufaddaliyye 8195 8195 8195 8195 Muhammise 8195 8195 8195 Cevalikiyye 8195 8195 8195 Rum Abdallari 8195 Batiniyye Meymun el Kaddah Yedicilik 8195 8195 Karmatiyye Hamdan Karmat Yediciler 8195 8195 Tasavvufi Batinilik Meymun el Kaddah 8195 8195 8195 Anadolu Aleviligi 8195 8195 8195 8195 Alevi Tarikat 8195 8195 Ibahiler 8195 8195 8195 Arap Aleviligi Nusayriler 8195 8195 8195 Durzilik Hakim bi EmrʿAllah 8195 8195 8195 Hashasiler Hasan Sabbah 8195 8195 8195 Babailik Baba Ilyas Horasani 8195 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 Hurufilik Fadl Allah Yezdani 8195 8195 8195 8195 Bektasilik Balim Sultan Kaynak Muhammed Ebu Zehra Islam da Siyasi ve I tikadi Mezhepler Tarihi Ethem Ruhi Figlali ve Osman Eskicioglu Tercumesi Yagmur Istanbul 1970 Siyasi ve Fikhi mezheplerIslam da Siyasi ekoller ve fikhi mezhepler 8195 Siʿa i Muhlisin Sunnilik ve Zeydilik 8195 8195 Siʿa i Ula Sunnilik 8195 8195 8195 Hanefilik 8195 8195 8195 Malikilik 8195 8195 8195 Safiilik 8195 8195 8195 8195 Zahiriler 8195 8195 8195 8195 8195 Davud el Isbehani 8195 8195 8195 8195 8195 Ibn Hazm 8195 8195 8195 Hanbelilik 8195 8195 8195 8195 Selef i Salihin 8195 8195 8195 8195 8195 Takiy ud Din Ibn i Teymiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Ghulat Selef iler 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Vahhabilik 8195 8195 Zeydilik 8195 8195 8195 Betr iyye Salih iyye 8195 8195 8195 Cerir iyye Suleyman iyye 8195 8195 8195 Yemen Zeydiliki 8195 8195 8195 8195 Kasim iyye 8195 8195 8195 8195 Hadav iyye 8195 8195 8195 8195 Muhteria 8195 8195 8195 8195 Mutarrif iyye 8195 8195 8195 Alaviler 8195 8195 8195 8195 Hasan el Utrus 8195 8195 8195 8195 Kasim iyye 8195 8195 8195 Ghulat Zeyd iyye 8195 8195 8195 8195 Carud iyye 8195 8195 8195 8195 Naim iyye 8195 8195 8195 8195 Ya kub iyye 8195 Hariciler 8195 8195 Ezarika 8195 8195 Sufr iyye 8195 8195 Necedat 8195 8195 Acrad iyye 8195 8195 Ibaz iyye 8195 8195 Ghulat Hariciler 8195 8195 8195 Yezid iyye 8195 8195 8195 Meymun iyye 8195 Galiyye 8195 8195 Sebe iyye Abdullah bin Sebe 8195 8195 Hattabiyye Ebu l Hattab el Esedi 8195 8195 8195 Bezig iyye 8195 8195 Keysan iyye 8195 8195 8195 Muhtar es Sekafi Keysan iyyet ul Hullas 8195 8195 8195 Hasim iyye 8195 8195 8195 8195 Harb iyye 8195 8195 8195 8195 Muav iyye Cennah iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Haris iyye 8195 8195 8195 8195 Beyan iyye 8195 8195 8195 Ravendiyye 8195 8195 8195 8195 Rizamiyye 8195 8195 8195 8195 8195 Ebu Muslim Horasani 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Sinbad 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Berkuk iyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Haval iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Muhammira 8195 8195 8195 8195 8195 8195 El Mukanna 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Hurremiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babekiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babek Hurremi 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kul iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Ishak et Turk iyye 8195 8195 8195 8195 Riyah iyye 8195 8195 8195 Kerbiyye 8195 Batinilik Meymun el Kaddah 8195 8195 Hallac iyye 8195 8195 Hulul iyye 8195 8195 Aleviler Tasavvufi Batinilik 8195 8195 Hulman iyye 8195 8195 Karmatilik 8195 8195 8195 Ebu Saʿid iyye 8195 8195 8195 Cennab iyye 8195 8195 Ghulat Ezoterizmyye Batinilik 8195 8195 8195 Hakim iyye Durzilik 8195 8195 8195 Hashasiler Alamut Kalesi 8195 Imamiye Siilik ogretisi Ismaililik ve Isnaaseriyye 8195 8195 Imamiye Siilik ogretisi i Seb iyye Ismaililik Yedicilik 8195 8195 8195 Yediciler Yediciler 8195 8195 8195 Musta liler Mustali fikhi 8195 8195 8195 8195 Hafizilik 8195 8195 8195 8195 Tayyib iyye Tayyib Ebu l Kasim 8195 8195 8195 8195 8195 Davudi Ismaililik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Suleymani Ismaililik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Alavi Buhra 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kutbi Buhra 8195 8195 8195 Nizarilik Nizari fikhi 8195 8195 Imamiye i Isna aser iyye Imamet Isnaaseriyye ogretisi 8195 8195 8195 Caferilik 8195 8195 8195 8195 Ahbar iyye 8195 8195 8195 8195 Usul iyye 8195 8195 8195 Alevilik 8195 8195 Ghulat Imamiyye 8195 8195 8195 Mugir iyye 8195 8195 8195 Mansur iyye 8195 8195 8195 Azakira 8195 8195 8195 Alba iyeyye Ulya iyye 8195 8195 8195 Zemm iyye 8195 8195 8195 Ayn iyye 8195 8195 8195 Mim iyye 8195 8195 8195 Sin iyye 8195 8195 8195 Muhammise 8195 8195 8195 Suray iyye 8195 8195 8195 Gurab iyye 8195 8195 8195 Zubab iyye 8195 8195 8195 Nusayr iyye 8195 Semanilik den Islam e baglananlar 8195 8195 Babailik 8195 8195 8195 Vefa iyye 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 8195 Cepniler 8195 8195 8195 8195 Tahtacilar 8195 8195 8195 Baba Rasul Ilyas iyye 8195 8195 8195 8195 Sari Saltik Baba Saltuk iyye 8195 8195 8195 8195 Behlul Baba 8195 8195 8195 8195 Aybek Baba 8195 8195 8195 8195 8195 Ishak Baba Ishak iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Burak Baba Burak iyyun 8195 8195 8195 8195 Lokman Baba Yesevilik 8195 8195 8195 8195 8195 Haydar Baba Haydarilik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Haci Bektas Bektasilik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Balim Sultan Dedebabalik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Demir Baba Ali iyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Harabati Baba Harabat iyye 8195 Islam dan cikan Dinler 8195 8195 Hashasiler 8195 8195 Ali Ilahilik 8195 8195 Nusayrilik 8195 8195 Durzilik 8195 8195 Hurufilik Hurufilik 8195 8195 8195 Nuktavilik Noktacilik 8195 8195 Din i Ilahi 8195 8195 Seyhilik Ahisa iyye 8195 8195 8195 Babilik Ali Muhammed Sirazi 8195 8195 8195 8195 Ezeli Babiler Subh Ezel 8195 8195 8195 8195 Bahailik Baha ul Lah 8195 8195 Ahmedilik 8195 Islam disi dinler 8195 8195 Zerdustluk 8195 8195 8195 Zurvanizm 8195 8195 8195 Mazdekcilik 8195 8195 Mani dini 8195 8195 Budizm 8195 8195 Sabiilik 8195 8195 Nebatiler 8195 8195 Luviler 8195 8195 Hitit mitolojisi 8195 8195 Yezdanizm 8195 8195 8195 Ehl i Hak 8195 8195 8195 Yezidiler 8195 8195 8195 Isikcilik Kaynak Mustafa Oz Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sozlugu Ensar Yayincilik Istanbul 2011 Ayrica bakinizTasavvuf 160 Islam felsefesi 160 Gnostisizm 160 Panenteizm 160 Saman 160 Samanizm 160 Tengricilik 160 Totemizm 160 Animizm 160 Sembolizm 160 gtd Bezzar in Musned i Kuda i nin Musned i Ibn Ebi Usame nin Musned i Ibn Ebi Seybe nin Musned i Ruyani nin Musned i Taberani nin Musnedu s Samiyyin i Tayalisi nin Musned i Ebu l Abbas Serrac in Musned i Ishak b Rahuye nin Musned i Mu cem literaturu Ibn Asakir in Mu cem i Taberani nin Mu cem i Kebir i Taberani nin Mu cem i Evsat i Taberani nin Mu cem i Sagir i Ebu Ya la el Mevsili nin Mu cem i Sunen literaturu Sunen i Nesai Kubra Sunen i Beyhaki Kubra Sunen i Beyhaki Sagir es Sunen Sunen i Darekutni Sunen i Sa id b Mansur Ibn Ebi Asim in es Sunnet i Ebu Bekir b Hallal in es Sunnet i Musannefler Abdurrezzak es San ani in el Musannef i Ibn Ebi Seybenin Musannef i Ibn Cureyc in Musannaf Ibni Cureyc i gunumuzde var oldugu bilinmiyor Iman ve edep literaturleri Islam dunyasinin haritasi Hanefiler yesil renkte Turkiye de Yakin Dogu nun kuzeyinde Orta Asya ve Hindistan da ustunluk teskil eder Muhammed b Ismail Buhari nin el Edebu l Mufred i Beyhaki nin Su abu l Iman i Ibn Mende nin Kitabu l Iman i Beyhaki nin Mekarimu l Ahlak i Ibnu s Sunni nin Amelu l Yevm ve l Leyle si Nesai nin Amelu l Yevm ve l Leyle si Hanefiler in Hadis kitaplari Ebu Yusuf un Kitabu l Asar i Muhammed Seybani nin Kitabu l Asar i Muhammed Seybani nin Muatta si Tahavi nin Serhu Muskili l Asar i Tahavi nin Serhu Me ani l Asar i Murtaza Zebidi nin el Ukudu l Cevahir i Ayrica bakiniz degistir kaynagi degistir Islam in ana hatlari Islam ile ilgili maddeler dizini Islam mezhepleri Islam Isbirligi Teskilati Kaynakca degistir kaynagi degistir List of religious populations Largest Religions Smallest Religions Lists Data amp Overview Britannica www britannica com Ingilizce Erisim tarihi 2025 11 05 160 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Bialik Carl 2008 04 09 Muslims May Have Overtaken Catholics a While Ago WSJ Wall Street Journal Ingilizce ISSN 160 0099 9660 Erisim tarihi 2025 11 05 160 Ess Josef van 2011 Der Eine und das Andere Beobachtungen an islamischen haresiographischen Texten Almanca Walter de Gruyter ISBN 160 978 3 11 021577 9 160 fasawe Arapca 160 11950 Arapca 160 WAQ94871 Arapca 160 تصنيف السنة والشيعة أو الوهابية والرافضة مطبوع ويكي مصدر ar wikisource org Arapca Erisim tarihi 2025 11 05 160 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Vehbe Zuhayli Mezhep Hukumlerinin En Kolayini Almada Kurallar gtdIslam ilahiyatiAlanlar Ilahiyatcilar KitaplarAlanlarAkide Akil Aql Astronomi Kozmoloji Eskatologya Ahlak Kelam Fikih Mantik Metafizik Doga felsefesi Baris Egitim FelsefesiIlahiyatcilarMuhammed bin Hanefiyye Hasan i Basri Kasim bin Muhammed Zeynelabidin Muhammed el Bakir Zeyd bin Ali Ca fer es Sadik Imam i A zam Ebu Hanife Malik bin Enes Muhammed bin Abdullah el Mehdi Safii Ahmed bin Hanbel Davud el Isbehani Ibn Hazm Ebu Yusuf Vasil bin Ata Amr bin Ubeyd Kadi Abdulcebbar Kindi Tirmizi El Es ari Maturidi Gazzali Sehristani Hakim et Tirmizi Razi El Cahiz El Mesudi El Cubbai El Dahabi El Kurtubi el Belluti Seyh Mufid Ahmed Yesevi Ahmed Riza Han Ahmed Sirhindi Ibn Kayyim Ibn Arabi Ibn Kudame Ibn Teymiye el Sirazi Abdulkadir Geylani Abdulhakim Arvasi Ebu l A la el Mevdudi Mevlana Celaleddin i Rumi Fazlur Rahman Malik Haci Bektas i Veli Haci Bayram i Veli Mahmud Hudayi Murtaza Mutahhari Muhammed Bakir el Sadr Muhammed Hamidullah Muhammed Hamdi Yazir Muhammed Taki Osmani Nasir i Husrev Sadreddin Konevi Said Nursi Seyh Bedreddin Seyh TusiOnemli kitaplarBuyruklar Alevilik Divan i Hikmet Yesevilik Ihyau Ulumi d Din Gazzali Kitab el Mecmu Nusayrilik Makalat Bektasi inanci Mesnevi Mevlevilik Mektubat i Mevlana Mevlevilik Mektubat i Rabbani Naksibendilik Nehsu l Belaga Caferilik Risale i Nur Hikmet Risaleleri Durzilik Sunni kitaplar Buhari 8226 Nesai 8226 Ebu Davud 8226 Tirmizi 8226 Ibn Mace 8226 Muslim Ibn Haccac 8226 El Irsad 8226 El Akidetu t Tahaviyye Vech i Din Turkistan Aleviligi Islam fikih mezhepleri Itikadi mezhepler Siyasi mezhepler gtdIslam konulariInanclarAllah a iman Allah Meleklere iman Peygamberlere iman Muhammed Kitaplara iman Kadere iman Berzah Ahirete iman KiyametIbadetBes sart Sunnilik Sehadet Namaz Oruc Zekat HacAsli deliller Sunnilik Kur an Sunnet Icma KiyasFuru el Din Sunnilik Istihsan Istishab Mesalih i mursele Orf Adet ve Teamul Sahabi kavli Zerayi Gecmis seriatlerAsli deliller Imamet Isnaaseriyye ogretisi Tevhid Adalet Peygamber Imamet KiyametFuru el Din Imamet Isnaaseriyye ogretisi Namaz Oruc Zekat Hac Hums Cihat Emr i bi l ma ruf ve nehy i anil munker Tevella TeberruIsmaililik Yedicilik Velayet Taharet Namaz Oruc Zekat Hac CihatTarihKronoloji Ehli Beyt Sahabe On Iki Imam Fetihler Altin Cag Tarimsal devrimHalifeler amp HalifeliklerMedine Islam Devleti Rasidin Halifeligi Ebu Bekir Omer Osman Ali Hasan Emeviler Abbasiler Fatimiler OsmanlilarDinsel metinlerKur an Sunnet HadisMezhepler Sunnilik Hanbeli Hanefi Maliki Safi Zahiri Sii Isma il iyye Musta liyye Nizar iyye Isna aser iyye Alev iyye Cafer iyye Zeyd iyye Batini Durz iyye Nusayr iyye Hariciler Ibadiyye MutezileYasam amp KulturHayvanlar Sanat Takvim Cocuklar Bayramlar Camiler Felsefe Siyasi bakis acisi Bilim Kadin Islami calismalar Gorgu kurallari Cinsel Farkliliklar Saygi ifadeleri Hudud Ahlak LiderlerSeriat amp Islam HukukuBalig Temizlik Suclar Zabiha Zimmi Bosanma Islami beslenme CinsellikEkonomiBankacilik Ekonomi tarihi Murabaha Riba Sukuk Tekaful Cizye KumarToplumIslam dunyasiIslami hijyen kurallariMisvak agaci Tuvalet Abdest Necis Taharet Boy abdesti TeyemmumMedeni hukukEvlilik kontrati Cinsellik Nikah Muta nikahi Mehir Mahrem Ma meleket eymanukum Zina MirasAskeriSavas esirleri Kolelik SiyasetAkideKelam Hukuk kaynaklariIslam calismalariSanatArabesk sanat Mimarlik Kaligrafi Muzik Yaratilis FeminizmEdebiyatSiirFelsefeEski Felsefe Modern felsefe Eskatoloji Etik TeolojiBilimSimya Astroloji Astronomi Ekonomi Islam ve bilim Matematik Tip Psikoloji Sosyoloji Eski sosyoloji Suubiyye Spor Camiiye donusum Erken Islam Icatlar Bilginin Islamlastirilmasi TarimDiger dinlerHristiyanlik Hinduizm Jainism Yahudilik SihizmIslam da tartisilan konularDin degistirme Irtidad Islam elestirisi Kur an a elestiriler Muhammed elestirisi Muhammed tasvirleri Islamcilik Islamofobi Islami terorizm Islam in mucizelere bakisi Islam ve antisemitizm Aile ici siddet Kur an mucizeleri gtdDin konulariUnsurlarDinden cikma 160 Din mensubiyeti Davranis Inanclar Duaya cagirmak Ruhban sinifi Antlasma Donusum Ilahlar Mezhep Entojenler Etnik Iman Ates Halk inanclari Tanri Tanrica Yerli Meditasyon Manastir Kesis Acemi Rahibe Mistisizm Mitoloji Doga Emretmek Ortodoksluk Ortopraksi Dua Kahinlik Dini deneyim Rituel Liturji Arinma Kurban etmek Kutsal alan Su kutleleri Korular Daglar Agaclar Ruh Ruhanilik Dogaustu Semboller Metin Hakikat Su Ibadet YerTeizmAnimizm Deizm Dualizm Henoteizm Tektanricilik Nonteizm Panenteizm Panteizm Politeizm TransteizmDin calismalariAntropoloji Bilissel bilim Karsilastirmali Dinin evrimsel kokeni Evrimsel psikoloji Tarih Noroteoloji Felsefe Psikoloji Sosyoloji Soteryoloji Kurtulus Ilahiyat Din hakkindaki teoriler KadinlarDin ve toplumTarim Isletme Ruhban sinifi Laikat Manastizm Ordinasyon Papaz Donusum Asimilasyon Misyonerlik Proselitizm Engellilik Egitim Fanatizm Ozgurluk Cogulculuk Senkretizm Hosgoru Evrenselcilik Koktendincilik Buyume Mutluluk Escinsellik Azinliklar Ulusal kilise Ulusal dindarlik duzeyleri Siyaset Nufuslar Din merkezcilik Bolunme Bilim Devlet Teokrasi Vejetaryenlik Video oyunlari Siddet Zulum Terorizm Savas ZenginlikSekulerizm ve dinsizlikAgnostisizm Din karsitligi Ateizm Elestiri Yapibozum Objektivizm Sekuler humanizm Laik teoloji Sekulerizasyon Din ve devletin ayrilmasi BaglantisizGenel Bakis ve listelerIbrahimi peygamberler Tanrilastirma Ilahlar Kurucular Dizin Kitlesel toplantilar Tanri adlari Yeni dini hareketler Kuruluslar Taslak Dinler ve manevi gelenekler Alimler Zaman CizelgesiDigerInanc sistemleri Tanri Din tarihi Dini kitaplar Dinsizlik Zen Dunya gorusu Teozofi Teizm Gunes tapinagi Sosyal bilim ve din Dini hakaretler Kolelik ve din Kuskucu podcast ler Kuskucu kuruluslar Torino Kefeni Sinto Sant Mat Sanamahism Roma mitolojisi Din bilimleri Din ve siyaset Populer kulturde din ve felsefe Dini cogulculuk Ibadethane Dini zulum Orisa Ifa Odinala Yeni dini hareket Yeni dini hareketlere muhalefet Yeni Ateizm Tanri adlari Kashi Math Inuit mitolojisi Hoodoo Tarihsellik Cehennem Olumden sonra yasam Tanri argumanlari Gnostisizm Dini aile agaclari Falun Gong Durzilik Discordianizm Din elestirisi Donusenlerin listeleri Erkek sunneti Yaratilis bilimi Chaitanya sampradaya Kenevir ve din Babilik Aztek dini Ayyavaji Antropozofi Antik Roma da din Alidler Afro Amerikan dinleri Ilahiyat Din ve konu Otorite kontroluBNF cb126535656 data GND 4184103 7 LCCN sh85130552 NKC ph116335 NLI 987007548599605171 TDVIA ehl i sunnet https tr wikipedia org w index php title Sunnilik amp oldid 36458529 sayfasindan alinmistir Kategori SunnilikGizli kategoriler Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddelerEk kaynaklar gereken maddeler Eylul 2022Ek kaynaklar gereken tum maddelerBNF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleri
