Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için konusunda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Kasım 2014) |
|
|
Vehhabîlik (Arapça: الوهابية, el-Vehhabîyye) ya da Vahhabizm,İslam'a bağlı Sünni-Hanbelî mezhebinin bir altkolu olan ve 18'inci asırda Muhammed bin Abdülvehhâb tarafından başlatılmış fikir akımıdır. Muhammed bin Abdülvehhâb kendi düşüncelerini Kur'an ve Hadislerde olmayan her şeyin reddi, esas İslam'a dönüş olarak tanımlar. Abdülvehhâb'ın etkilendiği İbn Teymiyye ve Ahmed bin Hanbel gibi İslam alimlerinin düşüncelerinin ve şirk olarak görülen şeylere karşı duruşlarının etkisi Vehhabîlik akımında baskındır. Vahhabi(zm) terimi Abdülvehhâb'ın şahsı tarafından kullanılmadı, hatta bazı taraftarları "Selefî" terimini kullanmayı tercih ederek "Vahhabi" kullanımını reddederler. Bunun bir sebebi ise Muhammed bin Abdülvehhâb'ın yeni bir İslam yorumu getirmediği ve esas İslam'ı, Ahmed bin Hanbel'i takip ederek tekrar canlandırdığı düşüncesidir. Vehhabîlik tanımlamasını nadir olarak benimseyen Vehhabîler olsa da, sıklıkla bu mezhepte olmayanlar tarafından onları tanımlama amacıyla kullanılır.
Tarihçe
| ]Vahhabilik veya Selefilik hareketi Osmanlılar için ilk kez III.Selim döneminde sorun oluşturmuş, yerel güçler tarafından bastırılmaya çalışılmıştır. Önemli bir sorun durumuna gelmesi üzerine II. Mahmud, Mısır Valisi Kavalalı Mehmed Ali Paşa'yı sorunu çözmekle görevlendirdi. Mehmet Ali Paşa, oğlu Tosun Paşa komutasındaki orduyla Mekke, Medine ve Taif'i Vahhabilerin elinden kurtardı (1812-1813). Daha sonra bizzat Emir Abdülaziz'in üzerine yürüdü. Emir Abdülaziz'in ölümü (1814) üzerine Vahhabiler ağır bir yenilgiye uğradı. Nihayet Mehmet Ali Paşa'nın kumandanı İbrahim Paşa, Abdülaziz'in yerine geçen oğlu Abdullah ve çocuklarını esir ederek İstanbul'a gönderdi. Bunların İstanbul'da asılarak öldürülmeleri (17.12.1819) ile Vahhabilik hareketinin ilk dönemi kapandı.
Savaş sırasında kaçarak kurtulmayı başaran Suud hanedanından Türki bin Abdullah, Necd bölgesinde yeniden faaliyete girişerek 1821'den 1891'e kadar sürecek ikinci Vahhabi devletini kurmayı başardı. Daha sonraları bir takım çekişmeler olmuşsa da Suud hanedanından Abdülaziz bin Suud, Vahhabi devletini yeniden kurdu (1901). Hindistan İngiliz yönetiminin de desteğini sağlayan Abdülaziz bin Suud 26 Aralık 1916 tarihli anlaşma ile İngilizlerce Necd, , Katif, ve kendisine bağlı diğer bölgelerin hükümdarı olarak tanındı. Bu anlaşmaya göre Abdülaziz, bu yerleri kendisinden sonra miras yoluyla çocuklarına bırakacak ve kendisinin seçtiği veliaht da İngilizlere bağlı kalacaktı. Osmanlıların yenik düşmesiyle sonuçlanan I. Dünya Savaşı'nın arkasından Vahhabiler Hail, Taif, Mekke, Medine ve Cidde'yi de ele geçirdiler (1921-1926). Abdülaziz bin Suud, Necd ve Hicaz Kralı olarak kabul edildi (1926). 20 Mayıs 1927 tarihinde İngiltere ile yapılan Cidde anlaşmasının arkasından da tam bağımsızlığını ilan etti. Böylece Abdülaziz bin Suud, Suudi Arabistan Kralı olarak tüm Hicaz'ı egemenliği altına aldı. Bu devlet, Suudi Arabistan Krallığı adıyla varlığını sürdürmektedir.
İtikatları
| ]Vahhabiliğin din anlayışı, Muhammed bin Abdülvahhab'ın üzerinde önemle durduğu tevhid (Allah’ın birlenmesi) konusundaki yorumu çevresinde toplanır. Muhammed bin Abdülvahhab'a göre tevhid, kullukta Allah'ı bir tanımaktır. Tevhid kelimesini (Lâ ilâhe illallâh) söylemek Allah'tan başka tapınılan şeyleri tanıdıkça bir anlam taşımaz. Allah kalple, dille ve davranışlarla birlenmelidir. Bunlardan birisinin eksik olması durumunda kişi Müslüman olamaz. Tevhid üçe ayrılır. İlki, Allah'ı isim ve sıfatlarında birlemek (tevhid-i esma ve sıfat), ikincisi Allah'ı Rabb'lıkta birlemek (tevhid-i rububiyet), üçüncüsü de Allah'ı ilahlığında birlemektir (tevhid-i uluhiya). Allah'ı bu üç biçimde birleme, ancak amellerle mümkündür. Buna göre Kur'an ve Sünnetin dışında emir ve yasak tanımamak, İslâm Peygamberi'nin döneminde bulunmayan şeyleri ve tevessülü terk ederek Allah'ı birlemek gerekir. Bu tevhide ameli tevhid denir. Herhangi bir hüküm koyucu tanımak, Allah'tan başkasından yardım dilemek, Peygamber için bile olsa, Allah dışındaki bir varlık için kurban kesmek, adakta bulunmak kişiyi küfre düşürür, can ve mal dokunulmazlığını ortadan kaldırır.
![]() |
Tevhit anlayışları
| ]Bu tevhit anlayışının getirdiği önemli sonuçlar vardır. Bunlardan birisi, Peygamber'den şefaat talebinde bulunulamayacağıdır. Şefaat, Allah'a özel bir haktır. Bu nedenle Peygamber'den doğrudan şefaat talep etmek, onu Allah'a ortak tutmaktır. Nitekim Arap paganlar da Allah'ı kabul ettikleri halde, melekleri, putları şefaatçi kabul ettikleri için müşrik olmuşlardır. Şefaat inancı gibi yaygın olan tevessül inancı da şirktir. Tevessül inancı, daha çok mutasavvıflar arasında yaygındır. Bir takım şeyhlerin, velilerin hem hayatlarında, hem de öldükten sonra tasarruf sahibi olduklarına inanılmakta, onların himmetleri dilenmekte ve Allah'tan şefaat dilenmesi için aracı kılınmaktadırlar. Vahhabilere göre bu da açık bir şirktir. Çünkü Allah'ın yaratmada, yönetmede, tasarruf etmede, işleri düzenleme ve belirlemede ortağı yoktur.
Bidatlar meselesi
| ]Vahhabiliğin en önemli özelliklerinden birisi de bid'atlar karşısındaki tutumudur. Muhammed bin Abdülvahhab'a göre Kur'an ve Sünnet'te olmayan her şey bid'attır. Bir bid'at çıkaran melundur ve çıkardığı şey reddedilmelidir. Bid'atların çoğu insanları şirke düşürmektedir. Bunların başında mezarlar, türbeler ve bunların ziyaretleri gelir. Mezarlarda yapılan ibadetler şirktir. Sevap umarak Peygamberin kabrini ziyaret bile şirke neden olabilir. Şirke neden olmamaları için, mezar ziyaretleri, türbe yapımı kesin olarak yasaklanmalıdır. Ölülere niyaz, tevessül, falcılara, müneccimlere inanmak, Peygamber'in anısını yüceltmek, Muhammed'in hırkasını ve Muhammed'in sakalını ziyaret etmek, Allah'tan başkasına ibadet etmek, şirk koşmaktır.
Mevlit toplantıları düzenlemek, bu toplantılarda mevlit okumak, sünnet ya da nafile namazlar kılmak yasaklanmalıdır. Göz değmemesi için nazar boncuğu takmak, muska takınmak, ağaç, tas vb. şeyleri kutsal saymak, bir hastalık ya da beladan kurtulmak, güzel görünmek vb. için boncuk, ip, hamayi gibi şeyler takınmak, sihir, büyü, yıldız falı gibi şeylere inanmak, iyi kişilere, velilere tazimde bulunmak, onlara dua etmek, onlardan yardım dilemek gibi şeyler de tamamıyla şirke neden olan bidatlardandır. Riya için namaz kılmak, iyi insan gibi görünerek çıkar sağlamak da şirktir. Cami ve mescitlerin süslenmesi, minare yapılması da terk edilmesi gereken bidatlardır.
İtikatlarının gereği olarak tahrip edilen mezarlar
| ]-
El-Bâki'nin Abdülaziz el-Suud tarafından 1925'te tahrip edilmeden önceki durumu. -
Hasan ibn Ali'nin mezarınında bulunduğu El-Bâki. - 1998'de tahribata uğrayan Amine bint-i Vehb'in mezarı.
-
Hatice bint-i Huveylid'in yok edilen eski mezarı. - Medine'deki Bâki Mezarlığı'nın tahribattan sonraki yeni hali.
Ayrıca bakınız
| ]- İslam mezhepleri
- Şeyh’ûl-İslâm Takiy’ûd-Dîn İbn-i Teymiyyet’ûl-Harrânî (Selef’îyye)
- Yaşar Nuri Öztürk, İslâm Nasıl Yozlaştırıldı? Vahyin Dinî'nden Sapmalar, Hurafeler, Bid'atlar
- Mehmet Ali Büyükkara, İhvan'dan Cüheyman'a Suudi Arabistan ve Vehhabîlik, Rağbet Yayınları, İstanbul, 2004.
Kaynakça
| ]- ^ "Vahabizm nedir?". history-hub. 11 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2021.
- ^ "VEHHÂBÎLİK - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2021.
- ^ DeLong-Bas 2004, ss. 123–24. "Wahhabism has become [...] a blanket term for any Islamic movement that has an apparent tendency toward misogyny, militantism, extremism, or strict and literal interpretation of the Quran and hadith."
- ^ Commins 2006, s. vi. "wahhabism"
- ^ History of the Cemetery of Jannat al-Baqi[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin Islam konusunda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Kasim 2014 Makale serilerindenIslamcilikTemelleriIslam 160 tarih Hilafet Islam devleti Kultur Ekonomi Siyaset LaiklikKavramlarInsan haklari Icma Cihat Hilafet Seriat Sura UmmetGorunumlerIslam Islamlasma 160 Bilgi Cinsiyet ayrimi Modernite 160 Islami modernizm Demokrasi Koktendincilik Liberalizm Milliyetcilik Uyanis VahhabilikHareketlerCemaat i Islami Musluman Kardesler Milli Gorus Hizb ut Tahrir Iran Islam Devrimi Hadari Islam Cihatci Selefilik Taliban Hamas Islam Devleti Islami siyasi partiler HumeynizmModern Selefiligin onderleriMuhammed bin Abdulvahhab Cemaleddin Afgani Muhammed Abduh Muhammed Resid Riza Abdulaziz el SuudIslam Siyasi Islamgtd Vehhabilik Arapca 160 الوهابية el Vehhabiyye ya da Vahhabizm 91 1 93 Islam a bagli Sunni Hanbeli mezhebinin bir altkolu olan ve 18 inci asirda Muhammed bin Abdulvehhab tarafindan baslatilmis fikir akimidir 91 2 93 Muhammed bin Abdulvehhab kendi dusuncelerini Kur an ve Hadislerde olmayan her seyin reddi esas Islam a donus olarak tanimlar Abdulvehhab in etkilendigi Ibn Teymiyye ve Ahmed bin Hanbel gibi Islam alimlerinin dusuncelerinin ve sirk olarak gorulen seylere karsi duruslarinin etkisi Vehhabilik akiminda baskindir Vahhabi zm terimi Abdulvehhab in sahsi tarafindan kullanilmadi hatta bazi taraftarlari Selefi terimini kullanmayi tercih ederek Vahhabi kullanimini reddederler 91 3 93 Bunun bir sebebi ise Muhammed bin Abdulvehhab in yeni bir Islam yorumu getirmedigi ve esas Islam i Ahmed bin Hanbel i takip ederek tekrar canlandirdigi dusuncesidir Vehhabilik tanimlamasini nadir olarak benimseyen Vehhabiler olsa da siklikla bu mezhepte olmayanlar tarafindan onlari tanimlama amaciyla kullanilir 91 4 93 Tarihce degistir kaynagi degistir Vahhabilik veya Selefilik hareketi Osmanlilar icin ilk kez III Selim doneminde sorun olusturmus yerel gucler tarafindan bastirilmaya calisilmistir Onemli bir sorun durumuna gelmesi uzerine II Mahmud Misir Valisi Kavalali Mehmed Ali Pasa yi sorunu cozmekle gorevlendirdi Mehmet Ali Pasa oglu Tosun Pasa komutasindaki orduyla Mekke Medine ve Taif i Vahhabilerin elinden kurtardi 1812 1813 Daha sonra bizzat Emir Abdulaziz in uzerine yurudu Emir Abdulaziz in olumu 1814 uzerine Vahhabiler agir bir yenilgiye ugradi Nihayet Mehmet Ali Pasa nin kumandani Ibrahim Pasa Abdulaziz in yerine gecen oglu Abdullah ve cocuklarini esir ederek Istanbul a gonderdi Bunlarin Istanbul da asilarak oldurulmeleri 17 12 1819 ile Vahhabilik hareketinin ilk donemi kapandi Savas sirasinda kacarak kurtulmayi basaran Suud hanedanindan Turki bin Abdullah Necd bolgesinde yeniden faaliyete giriserek 1821 den 1891 e kadar surecek ikinci Vahhabi devletini kurmayi basardi Daha sonralari bir takim cekismeler olmussa da Suud hanedanindan Abdulaziz bin Suud Vahhabi devletini yeniden kurdu 1901 Hindistan Ingiliz yonetiminin de destegini saglayan Abdulaziz bin Suud 26 Aralik 1916 tarihli anlasma ile Ingilizlerce Necd Hasa Katif Cubeyl ve kendisine bagli diger bolgelerin hukumdari olarak tanindi Bu anlasmaya gore Abdulaziz bu yerleri kendisinden sonra miras yoluyla cocuklarina birakacak ve kendisinin sectigi veliaht da Ingilizlere bagli kalacakti Osmanlilarin yenik dusmesiyle sonuclanan I Dunya Savasi nin arkasindan Vahhabiler Hail Taif Mekke Medine ve Cidde yi de ele gecirdiler 1921 1926 Abdulaziz bin Suud Necd ve Hicaz Krali olarak kabul edildi 1926 20 Mayis 1927 tarihinde Ingiltere ile yapilan Cidde anlasmasinin arkasindan da tam bagimsizligini ilan etti Boylece Abdulaziz bin Suud Suudi Arabistan Krali olarak tum Hicaz i egemenligi altina aldi Bu devlet Suudi Arabistan Kralligi adiyla varligini surdurmektedir Itikatlari degistir kaynagi degistir Vahhabiligin din anlayisi Muhammed bin Abdulvahhab in uzerinde onemle durdugu tevhid Allah in birlenmesi konusundaki yorumu cevresinde toplanir Muhammed bin Abdulvahhab a gore tevhid kullukta Allah i bir tanimaktir Tevhid kelimesini La ilahe illallah soylemek Allah tan baska tapinilan seyleri tanidikca bir anlam tasimaz Allah kalple dille ve davranislarla birlenmelidir Bunlardan birisinin eksik olmasi durumunda kisi Musluman olamaz Tevhid uce ayrilir Ilki Allah i isim ve sifatlarinda birlemek tevhid i esma ve sifat ikincisi Allah i Rabb likta birlemek tevhid i rububiyet ucuncusu de Allah i ilahliginda birlemektir tevhid i uluhiya Allah i bu uc bicimde birleme ancak amellerle mumkundur Buna gore Kur an ve Sunnetin disinda emir ve yasak tanimamak Islam Peygamberi nin doneminde bulunmayan seyleri ve tevessulu terk ederek Allah i birlemek gerekir Bu tevhide ameli tevhid denir Herhangi bir hukum koyucu tanimak Allah tan baskasindan yardim dilemek Peygamber icin bile olsa Allah disindaki bir varlik icin kurban kesmek adakta bulunmak kisiyi kufre dusurur can ve mal dokunulmazligini ortadan kaldirir Makale serilerindenItikadi mezheplerInanc EsaslariAllah in Birligi Tevhid 160 Melekler 160 Kitaplar 160 Peygamberler 160 Kiyamet 160 Ahiret 160 Kaza ve KaderI tikadi mezheplerIslam da I tikadi mezhepler 8195 Asari Eserler 8195 8195 Selefiyye Hanbeliler 8195 8195 8195 Ibn Teymiye 8195 8195 8195 8195 Selefiyye 8195 8195 8195 8195 8195 Vahhabiler 8195 8195 8195 8195 8195 Ehl i Hadis 8195 Cebriyye 8195 8195 Cebriye i Halisa 8195 8195 Cebriye i Mutavassita 8195 Es ariyye 8195 8195 Bakillaniyye 8195 8195 Gazzaliyye 8195 8195 Batini Es arilik 8195 8195 8195 Sunnilik Tarikat 8195 Maturidiyye 8195 Kaderiyye 8195 8195 Cuheniyye Irak Kolu 8195 8195 Dimeskiyye Sam Kolu 8195 8195 Mutezile 8195 8195 8195 Vasiliyye 8195 8195 8195 Huzeyliyye 8195 8195 8195 Nazzamiyye 8195 8195 8195 Haitiiyye 8195 8195 8195 Bisriyye 8195 8195 8195 Ma meriyye 8195 8195 8195 Muzdariyye 8195 8195 8195 Sumamiyye 8195 8195 8195 Hisamiyye 8195 8195 8195 Cahiziyye 8195 8195 8195 Hayatiyye 8195 8195 8195 Cubbaiyye 8195 8195 8195 Befsem iyye 8195 8195 8195 Ghulat Mutezile 8195 8195 8195 8195 Habitiyye 8195 8195 8195 8195 Himariyye 8195 8195 8195 Batini Mutezile 8195 8195 8195 8195 Muteseyyi Tarikat 8195 Murcie 8195 8195 Sunni Murcie 8195 8195 Bid atci Murcie 8195 8195 8195 Kerram iyye 8195 8195 8195 Neccar iyye 8195 Musebbihe Antropoteizm 8195 8195 Hulman iyye 8195 8195 Mucessime Hulul 8195 8195 8195 Ebu Muslim Horasani 8195 8195 8195 8195 Sinbad iyye 8195 8195 8195 8195 8195 El Mukanna 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babekiyye 8195 8195 8195 Hattabiyye 8195 8195 8195 8195 Bezigiyye 8195 8195 8195 8195 Muammeriyye 8195 8195 8195 8195 Umeyriyye 8195 8195 8195 8195 Mufaddaliyye 8195 8195 8195 8195 Muhammise 8195 8195 8195 Cevalikiyye 8195 8195 8195 Rum Abdallari 8195 Batiniyye Meymun el Kaddah Yedicilik 8195 8195 Karmatiyye Hamdan Karmat Yediciler 8195 8195 Tasavvufi Batinilik Meymun el Kaddah 8195 8195 8195 Anadolu Aleviligi 8195 8195 8195 8195 Alevi Tarikat 8195 8195 Ibahiler 8195 8195 8195 Arap Aleviligi Nusayriler 8195 8195 8195 Durzilik Hakim bi EmrʿAllah 8195 8195 8195 Hashasiler Hasan Sabbah 8195 8195 8195 Babailik Baba Ilyas Horasani 8195 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 Hurufilik Fadl Allah Yezdani 8195 8195 8195 8195 Bektasilik Balim Sultan Kaynak Muhammed Ebu Zehra Islam da Siyasi ve I tikadi Mezhepler Tarihi Ethem Ruhi Figlali ve Osman Eskicioglu Tercumesi Yagmur Istanbul 1970 Siyasi ve Fikhi mezheplerIslam da Siyasi ekoller ve fikhi mezhepler 8195 Siʿa i Muhlisin Sunnilik ve Zeydilik 8195 8195 Siʿa i Ula Sunnilik 8195 8195 8195 Hanefilik 8195 8195 8195 Malikilik 8195 8195 8195 Safiilik 8195 8195 8195 8195 Zahiriler 8195 8195 8195 8195 8195 Davud el Isbehani 8195 8195 8195 8195 8195 Ibn Hazm 8195 8195 8195 Hanbelilik 8195 8195 8195 8195 Selef i Salihin 8195 8195 8195 8195 8195 Takiy ud Din Ibn i Teymiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Ghulat Selef iler 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Vahhabilik 8195 8195 Zeydilik 8195 8195 8195 Betr iyye Salih iyye 8195 8195 8195 Cerir iyye Suleyman iyye 8195 8195 8195 Yemen Zeydiliki 8195 8195 8195 8195 Kasim iyye 8195 8195 8195 8195 Hadav iyye 8195 8195 8195 8195 Muhteria 8195 8195 8195 8195 Mutarrif iyye 8195 8195 8195 Alaviler 8195 8195 8195 8195 Hasan el Utrus 8195 8195 8195 8195 Kasim iyye 8195 8195 8195 Ghulat Zeyd iyye 8195 8195 8195 8195 Carud iyye 8195 8195 8195 8195 Naim iyye 8195 8195 8195 8195 Ya kub iyye 8195 Hariciler 8195 8195 Ezarika 8195 8195 Sufr iyye 8195 8195 Necedat 8195 8195 Acrad iyye 8195 8195 Ibaz iyye 8195 8195 Ghulat Hariciler 8195 8195 8195 Yezid iyye 8195 8195 8195 Meymun iyye 8195 Galiyye 8195 8195 Sebe iyye Abdullah bin Sebe 8195 8195 Hattabiyye Ebu l Hattab el Esedi 8195 8195 8195 Bezig iyye 8195 8195 Keysan iyye 8195 8195 8195 Muhtar es Sekafi Keysan iyyet ul Hullas 8195 8195 8195 Hasim iyye 8195 8195 8195 8195 Harb iyye 8195 8195 8195 8195 Muav iyye Cennah iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Haris iyye 8195 8195 8195 8195 Beyan iyye 8195 8195 8195 Ravendiyye 8195 8195 8195 8195 Rizamiyye 8195 8195 8195 8195 8195 Ebu Muslim Horasani 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Sinbad 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Berkuk iyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Haval iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Muhammira 8195 8195 8195 8195 8195 8195 El Mukanna 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Hurremiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babekiyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Babek Hurremi 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kul iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Ishak et Turk iyye 8195 8195 8195 8195 Riyah iyye 8195 8195 8195 Kerbiyye 8195 Batinilik Meymun el Kaddah 8195 8195 Hallac iyye 8195 8195 Hulul iyye 8195 8195 Aleviler Tasavvufi Batinilik 8195 8195 Hulman iyye 8195 8195 Karmatilik 8195 8195 8195 Ebu Saʿid iyye 8195 8195 8195 Cennab iyye 8195 8195 Ghulat Ezoterizmyye Batinilik 8195 8195 8195 Hakim iyye Durzilik 8195 8195 8195 Hashasiler Alamut Kalesi 8195 Imamiye Siilik ogretisi Ismaililik ve Isnaaseriyye 8195 8195 Imamiye Siilik ogretisi i Seb iyye Ismaililik Yedicilik 8195 8195 8195 Yediciler Yediciler 8195 8195 8195 Musta liler Mustali fikhi 8195 8195 8195 8195 Hafizilik 8195 8195 8195 8195 Tayyib iyye Tayyib Ebu l Kasim 8195 8195 8195 8195 8195 Davudi Ismaililik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Suleymani Ismaililik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Alavi Buhra 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Kutbi Buhra 8195 8195 8195 Nizarilik Nizari fikhi 8195 8195 Imamiye i Isna aser iyye Imamet Isnaaseriyye ogretisi 8195 8195 8195 Caferilik 8195 8195 8195 8195 Ahbar iyye 8195 8195 8195 8195 Usul iyye 8195 8195 8195 Alevilik 8195 8195 Ghulat Imamiyye 8195 8195 8195 Mugir iyye 8195 8195 8195 Mansur iyye 8195 8195 8195 Azakira 8195 8195 8195 Alba iyeyye Ulya iyye 8195 8195 8195 Zemm iyye 8195 8195 8195 Ayn iyye 8195 8195 8195 Mim iyye 8195 8195 8195 Sin iyye 8195 8195 8195 Muhammise 8195 8195 8195 Suray iyye 8195 8195 8195 Gurab iyye 8195 8195 8195 Zubab iyye 8195 8195 8195 Nusayr iyye 8195 Semanilik den Islam e baglananlar 8195 8195 Babailik 8195 8195 8195 Vefa iyye 8195 8195 8195 Kizilbas 8195 8195 8195 8195 Cepniler 8195 8195 8195 8195 Tahtacilar 8195 8195 8195 Baba Rasul Ilyas iyye 8195 8195 8195 8195 Sari Saltik Baba Saltuk iyye 8195 8195 8195 8195 Behlul Baba 8195 8195 8195 8195 Aybek Baba 8195 8195 8195 8195 8195 Ishak Baba Ishak iyye 8195 8195 8195 8195 8195 Burak Baba Burak iyyun 8195 8195 8195 8195 Lokman Baba Yesevilik 8195 8195 8195 8195 8195 Haydar Baba Haydarilik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Haci Bektas Bektasilik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Balim Sultan Dedebabalik 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Demir Baba Ali iyye 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 8195 Harabati Baba Harabat iyye 8195 Islam dan cikan Dinler 8195 8195 Hashasiler 8195 8195 Ali Ilahilik 8195 8195 Nusayrilik 8195 8195 Durzilik 8195 8195 Hurufilik Hurufilik 8195 8195 8195 Nuktavilik Noktacilik 8195 8195 Din i Ilahi 8195 8195 Seyhilik Ahisa iyye 8195 8195 8195 Babilik Ali Muhammed Sirazi 8195 8195 8195 8195 Ezeli Babiler Subh Ezel 8195 8195 8195 8195 Bahailik Baha ul Lah 8195 8195 Ahmedilik 8195 Islam disi dinler 8195 8195 Zerdustluk 8195 8195 8195 Zurvanizm 8195 8195 8195 Mazdekcilik 8195 8195 Mani dini 8195 8195 Budizm 8195 8195 Sabiilik 8195 8195 Nebatiler 8195 8195 Luviler 8195 8195 Hitit mitolojisi 8195 8195 Yezdanizm 8195 8195 8195 Ehl i Hak 8195 8195 8195 Yezidiler 8195 8195 8195 Isikcilik Kaynak Mustafa Oz Mezhepler Tarihi ve Terimleri Sozlugu Ensar Yayincilik Istanbul 2011 Ayrica bakinizTasavvuf 160 Islam felsefesi 160 Gnostisizm 160 Panenteizm 160 Saman 160 Samanizm 160 Tengricilik 160 Totemizm 160 Animizm 160 Sembolizm 160 gtd Tevhit anlayislari degistir kaynagi degistir Bu tevhit anlayisinin getirdigi onemli sonuclar vardir Bunlardan birisi Peygamber den sefaat talebinde bulunulamayacagidir Sefaat Allah a ozel bir haktir Bu nedenle Peygamber den dogrudan sefaat talep etmek onu Allah a ortak tutmaktir Nitekim Arap paganlar da Allah i kabul ettikleri halde melekleri putlari sefaatci kabul ettikleri icin musrik olmuslardir Sefaat inanci gibi yaygin olan tevessul inanci da sirktir Tevessul inanci daha cok mutasavviflar arasinda yaygindir Bir takim seyhlerin velilerin hem hayatlarinda hem de oldukten sonra tasarruf sahibi olduklarina inanilmakta onlarin himmetleri dilenmekte ve Allah tan sefaat dilenmesi icin araci kilinmaktadirlar Vahhabilere gore bu da acik bir sirktir Cunku Allah in yaratmada yonetmede tasarruf etmede isleri duzenleme ve belirlemede ortagi yoktur Bidatlar meselesi degistir kaynagi degistir Vahhabiligin en onemli ozelliklerinden birisi de bid atlar karsisindaki tutumudur Muhammed bin Abdulvahhab a gore Kur an ve Sunnet te olmayan her sey bid attir Bir bid at cikaran melundur ve cikardigi sey reddedilmelidir Bid atlarin cogu insanlari sirke dusurmektedir Bunlarin basinda mezarlar turbeler ve bunlarin ziyaretleri gelir Mezarlarda yapilan ibadetler sirktir Sevap umarak Peygamberin kabrini ziyaret bile sirke neden olabilir Sirke neden olmamalari icin mezar ziyaretleri turbe yapimi kesin olarak yasaklanmalidir Olulere niyaz tevessul falcilara muneccimlere inanmak Peygamber in anisini yuceltmek Muhammed in hirkasini ve Muhammed in sakalini ziyaret etmek Allah tan baskasina ibadet etmek sirk kosmaktir Mevlit toplantilari duzenlemek bu toplantilarda mevlit okumak sunnet ya da nafile namazlar kilmak yasaklanmalidir Goz degmemesi icin nazar boncugu takmak muska takinmak agac tas vb seyleri kutsal saymak bir hastalik ya da beladan kurtulmak guzel gorunmek vb icin boncuk ip hamayi gibi seyler takinmak sihir buyu yildiz fali gibi seylere inanmak iyi kisilere velilere tazimde bulunmak onlara dua etmek onlardan yardim dilemek gibi seyler de tamamiyla sirke neden olan bidatlardandir Riya icin namaz kilmak iyi insan gibi gorunerek cikar saglamak da sirktir Cami ve mescitlerin suslenmesi minare yapilmasi da terk edilmesi gereken bidatlardir Ayrica bakiniz Sirk Bid at Tevessul Veli Islam Turbe Muhammed in hirkasi Muhammed in sakali ve Mevlid Itikatlarinin geregi olarak tahrip edilen mezarlar degistir kaynagi degistir El Baki nin Abdulaziz el Suud tarafindan 1925 te tahrip edilmeden onceki durumu 91 5 93 Hasan ibn Ali nin mezarininda bulundugu El Baki 1998 de tahribata ugrayan Amine bint i Vehb in mezari Hatice bint i Huveylid in yok edilen eski mezari Medine deki Baki Mezarligi nin tahribattan sonraki yeni hali Ayrica bakiniz degistir kaynagi degistir Islam mezhepleri Seyh ul Islam Takiy ud Din Ibn i Teymiyyet ul Harrani Selef iyye Yasar Nuri Ozturk Islam Nasil Yozlastirildi Vahyin Dini nden Sapmalar Hurafeler Bid atlar Mehmet Ali Buyukkara Ihvan dan Cuheyman a Suudi Arabistan ve Vehhabilik Ragbet Yayinlari Istanbul 2004 Kaynakca degistir kaynagi degistir Vahabizm nedir history hub 11 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Eylul 2021 160 VEHHABILIK TDV Islam Ansiklopedisi TDV Islam Ansiklopedisi 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Mayis 2021 160 DeLong Bas 2004 ss 160 123 24 Wahhabism has become a blanket term for any Islamic movement that has an apparent tendency toward misogyny militantism extremism or strict and literal interpretation of the Quran and hadith Commins 2006 s 160 vi wahhabism History of the Cemetery of Jannat al Baqi 91 olu kirik baglanti 93 gtdKuzey Afrika da IslamcilikIdeolojiIslam Islamcilik Sunnicilik Siicilik Ummetcilik Vahhabilik KutubculukOrgutlerBati Afrika da Birlik ve Cihad Hareketi Cezayir Silahli Islami Grubu Ensar el Seriat Libya Ensar el Seriat Tunus Fas Islami Muharip Grubu Islam Cemaati Islam Mahkemeleri Birligi Islami Ronesans Hareketi Islami Selamet Cephesi Libya Islami Mucadele Grubu Magrip el Kaidesi Misir Islam Cihadi Musluman Kardesler Sina Yarimadasi el Kaidesi Toplumsal Baris Hareketi Ulusal Islami CepheOnderlerMuhtar Belmuhtar Seyyid Kutub Muhammed Kutub Hasan el Benna Hasan Hattab Hasan Dahir Aweys Hasan el Turabi Ali Yasin Muhammed Fuad Muhammed Galaf Ebu Musab Abdul VedudOlaylarCezayir Ic Savasi Misir da terorizm Magrip Isyani 2002 gunumuz Somali de savas 2006 2009 Somali de savas 2009 gunumuz gtdGuney Asya da IslamcilikIdeolojiIslamcilik Ummetcilik VehhabilikOrgutlerHizb ut Tahrir Berelvi Minhac ul Kur an Diobendi Darul Uloom Deoband Davet i Islami Ehl i Hadis Tum Hindistan Hilafet Komitesi Haksarlar Cemaat i Islami Cemaat i Islami Hind Cemaat i Islami Banglades Ulema i Hind Cemiyeti Teblig Cemaati Lesker i Tayyibe Mewat ta Teblig Hareketi Hindistan Islami Ogrenciler Organizasyonu Hindistan Islami Ogrenciler Hareketi Cemaat ul Fukra Islami Telebe Cemiyeti Banglades Islami Chhatra Shibir Muttahide Meclis i Amal Tanzim i Islami Islami Cetiye Oikya Cephesi Islami Oikya Jote Ulema i Pakistan Cemiyeti Ulema i Islam Cemiyeti Tehrik i Caferiye Pakistan Kesmir Islami Cemaati Taliban Musluman Ulusal Muhafizlari Ulusal Kalkinma Cephesi Ehli Hadis Cemiyeti Tamil Nadu Muslim Munnetra Kazagham Hindistan Kizlar Islam Organizasyonu Hindistan Halk Cephesi Halk Demokrat Partisi Hindistan OnderlerAhmed Sirhindi Kadi Seyid Rafi Muhammed Kadi Seyid Hayatullah Kadi Mir Imdad Ali Muhammed Kasim Nanotvi Mian Tufail Muhammed Esref Ali Thanwi Enver Sah Kesmiri Mevlana Mehmud Hasan Mevlana Ubeydullah Sindhi Mevlana Muhammed Ali Jauhar Mevlana Sevket Ali Muhammed Ikbal Allama Mesriki Ebu l A la el Mevdudi Mevlana Sah Ahmed Nurani Ziya ul Hak Mevlana Fazal ur Rehman Gulam Azam Muhammed Ilyas Kadri Motiur Rahman Nizami Muhammed Huseyin Necefi Besir Huseyin Necefi Muhammet Tahir ul Kadri Riaz Ahmed Gohar Sahi Muhammed Taki Usmani Celaleddin Umri Israr Ahmed Cavit Ahmed Gamidi Kadi Huseyin Ahmed Allame Arif Huseyin Huseyni Dilaver Huseyin Seyidi Yusuf IslahiOlaylarHilafet Hareketi Noakhali Soykirimi Ahmedilik karsiti ayaklanmalar Ziya ul Hak in Islamlastirmasi Hudud Yasasi Sah Banu davasi 1984 Pakistan Islamlasma programi referandumu Babri Camii 1995 Pakistan darbe girisimi Hasba yasa tasarisi Dine kufretme yasasi 2002 Gujarat siddet olaylari 2008 Mursidabad kafa kesme olayi 2010 Kerala el kesme olayi Ask Cihadi 2010 Deganga ayaklanmalari 2012 Chirirbandar siddet olaylari 2013 Canning ayaklanmalari Otorite kontroluLNB 000073153 NDL 00574111 NKC ph205095 TDVIA vehhabilik https tr wikipedia org w index php title Vehhabilik amp oldid 36342092 sayfasindan alinmistir Kategoriler Islami hareketlerVehhabiTasavvuf karsitligiGizli kategoriler Olu dis baglantilari olan maddelerUzman ilgisi gerektiren maddeler Kasim 2014Islam konusunda uzman ilgisi gerektiren maddelerLNB tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNDL tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleri

