Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Kaderilik ya da Kaderiyye, kader konusunda insanın irade, ihtiyat ve kudret sahibi, yükümlülüğü olan bir yaratık olduğu, insanların Allah'ın hiçbir müdahali olmaksızın fiillerini bizzat kendi güç ve iradesine bağlı olarak meydana getirdiği inancına sahip olan İslam dini itikadi mezhebi.
İsimlendirilmeleri
Bunlara 'Kaderiyye' denmesi, ilâhi kaderi inkâr etmelerindendir görüşü yaygın ise de, doğrusu şöyledir. Bunlar; kulun, fiilini kendisinin yarattığı inancına sahip olup da kula kudret atfettiklerinden dolayı bunlara "kulun kendi fiilini yaratacak kudreti vardır" anlamında 'Kudretçiler' anlamına gelen Kaderiyye denmiştir.
Ortaya Çıkışı
İlk defa kader konusunda konuşarak Allah'ın önceden bir takdiri olduğunu reddedenin (öl.H.80/M.699) olduğu kaydedilir. Mâ'bed, Basra'da Hasan el-Basri (öl.H.110/M.728)'nin ders meclisine devam ederdi. Sonradan ilâhi kaderi redde yönelmiştir. Rivâyet edildiğine göre Ma'bed el-Cüheni'nin kaderi görüşe sahip olması devrindeki bazı idarecilerin, Müslümanların malını, canını alıp da "Bizim fiillerimiz Allah'ın kaderi üzerine cereyan ediyor." diyerek yaptıkları haksızlığı kadere yüklemelerine dayandırılır. Belki Mâ'bed ve taraftarlarının gayesi kula sorumluluğu yükleme düşüncesi olmaktadır. Ancak ilâhi kaderi inkâr ettiği gerekçesiyle halife Abdülmelik bin Mervan'nın emriyle Haccac tarafından H.80/M.699'da idam edilerek öldürülmüştür.
Cüheni'den sonra onun görüşlerini devam ettirmiştir. Geylan da halife Hişam bin Abdülmelik tarafından Şam'da idam ettirilmiştir.
Kaderiyye'nin, kulların fiilleriyle ve kaderle ilgili görüşleri hicri II. yüzyıl başlarında (öl.H.131/M.748) tarafından kurulduğu kabul edilen Mutezile tarafından devam ettirilmiştir.
Getirilen eleştiriler
Gerek Kaderiyye gerekse onun tam zıddı bir görüşe sahip olan Cebriyye İslam'ın ana kaynakları olan Kur'an ve Sünnet'ten kendi görüşlerini destekleyecek bir takım delillere sahiptirler. Ancak yine de Ehl-i Sünnet kelâmcıları tarafından görüşleri aşırı bulunarak Ehl-i Bid'at'tan sayılmışlardır. Kaderiyye, ilâhi kaderi reddederek kula yaratıcılık atfetmekte; Cebriyye de insanın yükümlülüğünü ve sorumluluğunu ortadan kaldırmaktadır.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- [1] 21 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Kaderiyye
Notlar
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Kaderilik ya da Kaderiyye kader konusunda insanin irade ihtiyat ve kudret sahibi yukumlulugu olan bir yaratik oldugu insanlarin Allah in hicbir mudahali olmaksizin fiillerini bizzat kendi guc ve iradesine bagli olarak meydana getirdigi inancina sahip olan Islam dini itikadi mezhebi IsimlendirilmeleriBunlara Kaderiyye denmesi ilahi kaderi inkar etmelerindendir gorusu yaygin ise de dogrusu soyledir Bunlar kulun fiilini kendisinin yarattigi inancina sahip olup da kula kudret atfettiklerinden dolayi bunlara kulun kendi fiilini yaratacak kudreti vardir anlaminda Kudretciler anlamina gelen Kaderiyye denmistir Ortaya CikisiIlk defa kader konusunda konusarak Allah in onceden bir takdiri oldugunu reddedenin ol H 80 M 699 oldugu kaydedilir Ma bed Basra da Hasan el Basri ol H 110 M 728 nin ders meclisine devam ederdi Sonradan ilahi kaderi redde yonelmistir Rivayet edildigine gore Ma bed el Cuheni nin kaderi goruse sahip olmasi devrindeki bazi idarecilerin Muslumanlarin malini canini alip da Bizim fiillerimiz Allah in kaderi uzerine cereyan ediyor diyerek yaptiklari haksizligi kadere yuklemelerine dayandirilir Belki Ma bed ve taraftarlarinin gayesi kula sorumlulugu yukleme dusuncesi olmaktadir Ancak ilahi kaderi inkar ettigi gerekcesiyle halife Abdulmelik bin Mervan nin emriyle Haccac tarafindan H 80 M 699 da idam edilerek oldurulmustur Cuheni den sonra onun goruslerini devam ettirmistir Geylan da halife Hisam bin Abdulmelik tarafindan Sam da idam ettirilmistir Kaderiyye nin kullarin fiilleriyle ve kaderle ilgili gorusleri hicri II yuzyil baslarinda ol H 131 M 748 tarafindan kuruldugu kabul edilen Mutezile tarafindan devam ettirilmistir Getirilen elestirilerGerek Kaderiyye gerekse onun tam ziddi bir goruse sahip olan Cebriyye Islam in ana kaynaklari olan Kur an ve Sunnet ten kendi goruslerini destekleyecek bir takim delillere sahiptirler Ancak yine de Ehl i Sunnet kelamcilari tarafindan gorusleri asiri bulunarak Ehl i Bid at tan sayilmislardir Kaderiyye ilahi kaderi reddederek kula yaraticilik atfetmekte Cebriyye de insanin yukumlulugunu ve sorumlulugunu ortadan kaldirmaktadir Ayrica bakinizIslam dini itikat mezhepleri Ehli Sunnet Mutezile Cebriye KaderDis baglantilar 1 21 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde KaderiyyeNotlar Maturidi Kitab et Tevhid s 380 ve devami Ibn Hazm el Fasl 3 s 188 198