Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Yahudi Aramicesi (veya Yahudi Aramcası) üzerinde İbranice etkisi bulunan Aramice dillerinin genel adıdır.
 |
| Yahudi dilleri |
| Diğer |
- Ana Madde: Aramice
Tarih
İlk Kullanılışı
Aramice, İbranice gibi Kuzeybatı Sami dil ailesine mensup bir dildir ve bu iki dilin birçok ortak özelliği vardır. M.Ö. 7. yüzyıldan başlayarak Aramice Orta Doğu'nun Lingua franca'sı oldu. Ticaret ve diplomaside kullanılan bu dili İbraniler henüz kullanmaya başlamamışlardı. Eski Ahit'te anlatıldığına göre Yehuda kralı Hezekiah Asur elçisine Aramice konuşmasını ister çünkü halkın ne konuştuklarını anlamasını istemez.
Adaptasyon
Belgesel kanıtlar İbranice'den Aramice'ye geçiş sürecindeki kademeleri şöyle açıklar:
- Toplumda anadil İbraniceydi ve diğer Kenan dilleri de anlaşılırdı.
- Aramice uluslararası diplomaside ve dış ticarette kullanıldı.
- Devlet işlerinde Aramice kullanılmaya başlandı.
- Günlük hayatta kullanılmaya başlandı.
- Anadil durumuna geldi ve İbranice sadece dinsel amaçlı kullanıldı.
Bu uzun süren geçiş döneminde geçişin süresini belirleyen etkenlerden bazıları ise toplumun sosyal, politik ve dini durumuydu.
M.Ö. 331'de Büyük İskender'in fetihleriyle bölgedeki Mezopotamya egemenliği sona erdi ve dominant dil Yunanca oldu. Bölgedeki bazı gruplar ise Aramice dilinden vazgeçmemek için direndi. Bu gruplar arasında zamanında Yehuda toprakları denen Filistin'deki ve Babil'deki Yahudiler de vardı. Dini metinler halk tarafından anlaşılmasını kolaylaştırmak için İbraniceden Aramice'ye çevrildi. Ölü Deniz parşömenleri, Mişna ve Tosefta'nın büyük bir kısmı Aramice yazılmıştır.
Diaspora
M.S. 1. ve 2. yüzyılda Yahudi Aramicesi standart Aramice'den kopmaya ve kendi şeklini oluşturmaya başladı. Babil Talmud'u Yahudi Aramicesiyle yazılan dini metinlerden bir tanesidir. Diasporadaki Yahudiler bulundukları bölgedeki insanların kültürlerine adapte olup onların dillerini kullanmaya başlayınca, aynı İbranicede olduğu gibi, Yahudi Aramicesi sadece dini çalışmalar için kullanılır oldu. 13. yüzyılda Yahudi Aramicesi halkın dili olmasından çıktıktan sonra bile Zohar Ispanya'da yine bu dille basıldı.
Yirminci Yüzyıl
Sadece Aramice konuşan toplumların arasında kalan Yahudiler dillerini koruyabildiler. Bu kişiler Urmiye Gölü ile Musul arasındaki bölgelere yayılmışlardır. Senendec'de de bu dili konuşan Yahudiler bulunur. Bu adı geçen bölgelerde Aramice konuşan Hristiyan gruplar da vardır. Örneğin, Zaho'daki Aramice konuşan Yahudi ve Hristiyanlar birbirlerini anlayabilirlerken, bu durum Senendec'deki Aramice konuşan Yahudi ve Hristiyanlar için geçerli değildir. Bu dili konuşanların büyük bir kısmı bugün İsrail'de yaşamakta ve dillerini kaybetme riskiyle karşı karşıyadırlar. Bijili lehçesiyle konuşan son kişi 1998'de Kuzey Irak'ta öldü; buna en yakın lehçe olan Barzani lehçesini konuşan 20 kişi kalmıştır ve bunların hiçbirinin anadili değildir. Diğer Yahudi Aramicesi lehçelerini konuşan insanların nüfusunun 26.000 kişi olduğu tahmin edilir.
Modern Lehçeler
Kaynakça
Bibliografi
- Sokoloff, Michael, A Dictionary of Jewish Babylonian Aramaic: Bar Ilan and Johns Hopkins 2002
- Sokoloff, Michael, A Dictionary of Judean Aramaic: Bar Ilan 2003
- Sokoloff, Michael, A Dictionary of Jewish Palestinian Aramaic of the Byzantine Period: Johns Hopkins 2002/3
Ayrıca bakınız
 | Afro-Asyatik diller ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
 | Yahudilik ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yahudi Aramicesi veya Yahudi Aramcasi uzerinde Ibranice etkisi bulunan Aramice dillerinin genel adidir Yahudi dilleri Afro Asya Ibraniceler Ibranice Kutsal Ibranice Samiri Ibranicesi Yemen IbranicesiAramiceler Hulaula Lisan Didan Lisana Deni Lisanid Nosan Yahudi AramicesiArapcalar Yahudi Arapcasi Yahudi Bagdat Arapcasi Yahudi Fas Arapcasi Yahudi Irak Arapcasi Yahudi Trablus Arapcasi Yahudi Tunus Arapcasi Yahudi Yemen ArapcasiDiger Kayla Yahudi BerbericesiHint Avrupa Cermen Yesivis Yidis YinglisRoman Italkian Katalanik Ladino Haketia Lusitanik Suadit Yahudi Aragoncasi Yahudi Latincesi ZarfatikHint Iran Buhori Cuhuri CidiDiger Knaanik YevanikTurk Karayca KirimcakcaDiger Kartveli GruzinikDravid Yahudi Malayalami gtdAna Madde AramiceTarihIlk Kullanilisi Aramice Ibranice gibi Kuzeybati Sami dil ailesine mensup bir dildir ve bu iki dilin bircok ortak ozelligi vardir M O 7 yuzyildan baslayarak Aramice Orta Dogu nun Lingua franca si oldu Ticaret ve diplomaside kullanilan bu dili Ibraniler henuz kullanmaya baslamamislardi Eski Ahit te anlatildigina gore Yehuda krali Hezekiah Asur elcisine Aramice konusmasini ister cunku halkin ne konustuklarini anlamasini istemez Adaptasyon Belgesel kanitlar Ibranice den Aramice ye gecis surecindeki kademeleri soyle aciklar Toplumda anadil Ibraniceydi ve diger Kenan dilleri de anlasilirdi Aramice uluslararasi diplomaside ve dis ticarette kullanildi Devlet islerinde Aramice kullanilmaya baslandi Gunluk hayatta kullanilmaya baslandi Anadil durumuna geldi ve Ibranice sadece dinsel amacli kullanildi Bu uzun suren gecis doneminde gecisin suresini belirleyen etkenlerden bazilari ise toplumun sosyal politik ve dini durumuydu Yunan fethinden Diaspora ya M O 331 de Buyuk Iskender in fetihleriyle bolgedeki Mezopotamya egemenligi sona erdi ve dominant dil Yunanca oldu Bolgedeki bazi gruplar ise Aramice dilinden vazgecmemek icin direndi Bu gruplar arasinda zamaninda Yehuda topraklari denen Filistin deki ve Babil deki Yahudiler de vardi Dini metinler halk tarafindan anlasilmasini kolaylastirmak icin Ibraniceden Aramice ye cevrildi Olu Deniz parsomenleri Misna ve Tosefta nin buyuk bir kismi Aramice yazilmistir Diaspora M S 1 ve 2 yuzyilda Yahudi Aramicesi standart Aramice den kopmaya ve kendi seklini olusturmaya basladi Babil Talmud u Yahudi Aramicesiyle yazilan dini metinlerden bir tanesidir Diasporadaki Yahudiler bulunduklari bolgedeki insanlarin kulturlerine adapte olup onlarin dillerini kullanmaya baslayinca ayni Ibranicede oldugu gibi Yahudi Aramicesi sadece dini calismalar icin kullanilir oldu 13 yuzyilda Yahudi Aramicesi halkin dili olmasindan ciktiktan sonra bile Zohar Ispanya da yine bu dille basildi Yirminci Yuzyil Sadece Aramice konusan toplumlarin arasinda kalan Yahudiler dillerini koruyabildiler Bu kisiler Urmiye Golu ile Musul arasindaki bolgelere yayilmislardir Senendec de de bu dili konusan Yahudiler bulunur Bu adi gecen bolgelerde Aramice konusan Hristiyan gruplar da vardir Ornegin Zaho daki Aramice konusan Yahudi ve Hristiyanlar birbirlerini anlayabilirlerken bu durum Senendec deki Aramice konusan Yahudi ve Hristiyanlar icin gecerli degildir Bu dili konusanlarin buyuk bir kismi bugun Israil de yasamakta ve dillerini kaybetme riskiyle karsi karsiyadirlar Bijili lehcesiyle konusan son kisi 1998 de Kuzey Irak ta oldu buna en yakin lehce olan Barzani lehcesini konusan 20 kisi kalmistir ve bunlarin hicbirinin anadili degildir Diger Yahudi Aramicesi lehcelerini konusan insanlarin nufusunun 26 000 kisi oldugu tahmin edilir Modern Lehceler Irak Kurdistani Hulaula Iran Kurdistani Lisana Deni Zaho Irak Kurdistani Lisan Didan Iran Azerbaycani Lisanid Nosan Erbil Irak KurdistaniKaynakca Neviim 2 Krallar 18 26BibliografiSokoloff Michael A Dictionary of Jewish Babylonian Aramaic Bar Ilan and Johns Hopkins 2002 Sokoloff Michael A Dictionary of Judean Aramaic Bar Ilan 2003 Sokoloff Michael A Dictionary of Jewish Palestinian Aramaic of the Byzantine Period Johns Hopkins 2002 3Ayrica bakinizAramice Sami dil ailesiAfro Asyatik diller ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Yahudilik ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz