Vikipedi özgür ansiklopedi şia sayfasından yönlendirildi Bu maddedeki bilgilerin doğrulanabilmesi için ek kaynaklar gere

Vikipedi ozgur ansiklopedi Sia sayfasindan yonlendirildi Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara 160 Siilik 160 160 haber 183 gazete 183 kitap 183 akademik 183 JSTOR Subat 2024 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Makale serilerindenSiilikImamet InanciTevhid Islam da dort kitap Islam peygamberleri Muhammed sonrasi Imamet Melekler Islam da kiyamet Asure Gunu Tevessul Ismet Gayba Sii din adamlari Dort Sadik Sahabe Erba in HacciSiiligin bayram matem ve ani gunleriAsure Gunu Erbain Mevlid Kandili Ramazan Bayrami Kurban Bayrami Gadir i HumSiiligin tarihiTathir Sekaleyn Mubahele Gadir i Hum Fatima nin evi Ilk Fitne Ikinci Fitne Kerbela Olayi Diger tarihi olaylarImami MezheplerZeydilik Imamiyye Isnaaseriyye Batinilik AlevilikBektasi inanci Caferilik Galiyye HurufilikNusayrilik Kizilbas Ismaililik Nizarilik Mustalilik Davudi Suleymani AlaviEhl i Aba HadisiMuhammed Ali Fatima Hasan HuseyinKutsal kadinlarFatima Hatice bint Huveylid Ummu Seleme Zeyneb bint Ali Ummu Gulsum bint Ali Ummu l Benin Fatima bint Hasan Rukiyye bint Huseyin Rubab Sehribanu Fatima bint Musa el Kazim Hekime Hatun Nergis Fatima bint Esed Ummu Fervahgtd Siilik veya Sia Arapca 160 ا لش يع ة es Sia Farsca 160 ش یع ه Sia Islam peygamberi Muhammed den sonra devlet yonetiminin Ali ye ve onun soyundan gelenlere ait oldugu fikrini savunan Ali ile birlikte onun soyundan gelen imamlarin gunahsizligina yanilmazligina ve bizzat Allah tarafindan imam olarak secildiklerine dair inanislarin ortak adidir 91 1 93 91 2 93 Islam dunyasi icerisinde Musluman nufusun yuzde 10 15 lik kismini olusturur 91 3 93 Siyasi sebeplerle ortaya cikan bu ayrilik zaman icinde fikhi ve itikadi bir altyapi kazanarak mezheplesmistir Etimoloji degistir kaynagi degistir Sia terimi takipciler anlamina gelen Arapca sia kelimesinden gelmektedir Tarihteki kullanim Siat u Ali yani Ali nin takipcileri anlamina gelen ifadenin kisaltilmis halidir Sunni kaynaklar bu terimin Muhammed in olumunu takip eden yillarda kullanilmaya baslandigina Siiler ise daha once de kullanildigina inanirlar Sii inancinda Ali nin cok ozel bir yeri vardir Sii amentusunde bulunan imamet anlayisina gore Islam peygamberi Muhammed oldukten sonra onun yerine imam halife olmasi gereken kisi Ali dir ve Imamet Ali nin soyundan devam eder Kollari degistir kaynagi degistir Siilik mezhebi kendi icinde farkli yorumlar barindirmaktadir Bu farkli alt kollarin ortak noktalari Muhammed in olumunun sonrasinda Imamet veya Hilafet makaminin Ali ile baslamak uzere onun soyundan gelen insanlara ait oldugunu kabul etmektir Siiligin dallari Siiler arasinda Imamet hakkinda farkli gorusler var oldugundan Siilik genel olarak uc kategoriye ayrilmaktadir Islamdizisinin bir parcasiInanclarTevhit Allah in tekligi Peygamberler Kutsal kitaplar Melekler Kader Ahiret KiyametIbadetlerSehadet Namaz Oruc Zekat Hac Kurban TefekkurMetinler ve HukukKur an Sunnet Hadis Seriat Fikih KelamTarihZaman cizelgesi Muhammed Ehl i beyt Sahabe Dort Halife Halifelik Imamet Davah Islam in yayilisiMezheplerSunnilik Siilik Ibadilik Tasavvuf Kur ancilik AhmediyeKultur ve ToplumEgitim Kulturel Muslumanlar Hayvanlar Sanat Takvim Cocuk Demografi Bayramlar Camiler Kurban Felsefe Siyaset Bilim Kadin LGBTAyrica bakinizIslamcilik Islamofobi Islam ve diger dinlergtd Zeydilik Besciler degistir kaynagi degistir Ana madde Zeydilik Zeydiler Muhammed den sonra imamlarin siralamasinin su sekilde olduguna inanirlar Ali Hasan Huseyin Zeynelabidin Zeyd bin Ali Deylem ve Taberistan bolgesinde 864 yilindan 928 yilina kadar hukum suren Zeydi Aleviler Hanedanligi tarihte kurulmus olan ilk Zeydi devletidir Gunumuzde Zeydiler yogun olarak Yemen de yasamaktadirlar Ismailiyye Yediciler degistir kaynagi degistir Ana madde Ismaililik Makale serilerindenBatinilik IsmaililikIman Batinilik Ismaililik Tevhit Kur an Melekler Peygamber Peygamberler Kur an da adi gecen peygamberler Kitaplar Kader Mahser Ahiret Kiyamet Kiyam i Kiyamet Gadir i HumIsma ili Imamet dizgeleriNur Islam Batin Islam Zahir Islam Yedicilik Pir Dai Davah Kutsi Dua Takiye Reenkarnasyon PanenteizmIsmaililik i tikadi yapitaslariImamet Imamiye Siilik ogretisi Dort Sadik Sahabe Ismet Gayba Nizari i tikadi Musta li i tikadi Vech i DinYedi EsasVelayet Taharet Namaz Oruc Zekat Hac Islam CihadEhl i Aba ve Imamet nesliSablon Kureys soyagaci Muhammed Muhammed in soyu Ali Fatima Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es SadikIsmaililik TarihiEbu l Hattab el Esedi Hattabiyye Yediciler Ismail bin Ca fer es Sadik Karmatilik Meymun el Kaddah Muhammed bin Ismail es Sakir Vafi Ahmed Muhammed et Taki Razi Abdullah Ubayd Allah el Medhi El Ka im El Mansur El Mu izz El Aziz Tarik ul Hakim Ez Zahir Uniter Cagri Hamza ibn Ali Nestekin ed Derezi Bahaeddin el Mu tena Durz iyye Hikmet Risaleleri Seyyid el Tenukhi Mustensir Fatimi Bedr el Cemali El Melik el Efdal Nizar el Mustafa Ahmed el Musta li Mansur el Amir El Hafiz Et Tayyib Nizari Imamiyyesi Temsil HeyetiOnemli DailerAbd ul Melik bin Attas Nasir i Husrev Rasiduddin Sinan el Ismaili Sabbah iyye Hasan Sabbah Kiya Buzurgummid Muhammed bin Kiya Buzrug Ummid Pir Sadr ed Din Satpanth Tayyibi Davudi Da i ve Me zunlariNizari Ismaili Devleti ve Elemut Belde t ul IkbalEl Hadi El Mohtadi El Kahir II Hasan Hashasi II Muhammed Hashasi III Hasan Hashasi III Muhammed Hashasi Rukneddin Hur Sah I Aga Han II Aga Han III Aga Han IV Aga HanSi i MezheplerZeydilik Imamiye Isnaaseriyye Caferiler 160 32 Galiyye Hurufi Bektasi 160 32 Nusayri Alaviyyeh 160 32 Kizilbas Alevilik Batini Ismail iyye Turkistan Aleviligi 160 32 Yedicilik el Ismaʿiliyyet ul Halisa 160 32 Karmat iyye 160 32 Galiyye Keyyal iyye 160 32 Durz iyye 160 32 Hashasiler 160 32 Nizari Isma ililer 160 32 Musta li Tayyibiler gtd Ismaililer e gore Imamet siralamasi soyledir Ali Hasan Nizariler e gore imam degildir Huseyin Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Ismail bin Ca fer es Sadik Muhammed bin Ismail es Sakir Ismaililer in Imamet konusunda degisik inanca sahip farkli kollari ve inanc gruplari vardir Yediciler ve Karmatiler e gore Ismail bin Ca fer es Sadik in son imam olduguna inanilirken Musta li fikhinda 21 Imam olan Tayyib Ebu l Kasim gayba halinde saklanan son imamdir Nizariyye olarak bilinen Ismaili gruplari ise imametin Ismail bin Ca fer es Sadik in soyundan gelen kisiler ile gunumuze kadar devam ettigine inanirlar Tarihte Fatimiler ilk Ismaili devletidir Ismaililer Safeviler donemine kadar Sia nin cogunlugunu olusturmaktaydi Gunumuzde ise sayilari cok fazla olmamakla birlikte ozellikle Hindistan Pakistan Iran Afganistan Tacikistan ve Suriye de yasamaktadirlar Isnaaseriyye Onikiciler ve On Iki Imam degistir kaynagi degistir Ana maddeler Onikiciler ve On Iki Imam Isnaaseriyyedizisinin bir parcasiOn Dort MasumMuhammed Fatima ve On Iki Imam Ali Hasan Huseyin Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Musa el Kazim Ali er Riza Muhammed el Cevad Ali el Hadi Hasan el Askeri Mehdi el MuntazarInanc esaslariTektanricilik Kiyamet Adalet Melekler Peygamberlik ImametDiger esaslarMuhammed in varisleri Asure Gunu Sefaat Gayba Din adamligi Deliller Ictihad Taklid Akil Irfan MehdeviyetIbadetler ve inanclarNamaz Oruc Hac Zekat Hums Cihat Iyiligi emretmek Kotulukten menetmek Muhammed i ve ailesini sevmek Muhammed i sevmeyenleri sevmemekKutsal sehirlerMekke Medine Necef Kerbela Meshed Kudus Samarra Kazimiye KumFikir kaynaklariCaferi fikhi Usulilik Ahbarilik Seyhilik Buyuk Ayetullah liste Ayetullah liste Huccet MuctehidTarikatlar ve mezheplerNimetullahilik Safevilik Kizilbas Alevilik Nusayrilik Bektasilik Melamilik Kalenderilik Hurufilik Bektasilik Rufailik GalibilikHadis kulliyatiNehsu l Belaga Sahife i Seccadiye El Kafi Men la Yahzuruhu l Fakih Tehzibu l Ahkam el Istibsar Bihar ul Envar Ibn Keys in Kitabi Hakku l Yakin Vesailu l Sia Mefatihu l CinanDigerElestiri Huseyniye Fatima Mushafigtd Onikiciler e gore Imamet siralamasi soyledir Ali Hasan Huseyin Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Musa el Kazim Ali er Riza Muhammed el Cevad Ali el Hadi Hasan el Askeri Mehdi el Muntazar Onikiciler Safeviler doneminden beri Siiler arasinda cogunluktadirlar Onikici olan bircok inanc bulunmaktadir Bunlarin en yaygini Caferilik mezhebidir Bunun disinda Nusayrilik Anadolu Aleviligi Bektasilik Ehl i Hak Malang Nurbahsiye tarikati gibi inanislar da Onikicidir Ama Caferiler Caferilik mezhebinden baska hicbir mezhebin Sii oldugunu kabul etmez Diger Onikici inanislarin ve yedici inanislarin Islam disi olduguna inanir Sii mezhebi olan Zeydi mezhebini Musluman saymakla beraber hak bir mezhep olmadigina inanirlar Oturanlar Hasan Ali ve Huseyin sagi ve solunda ayakta kalan ise Kerbela Hadisesi nde olen Abbas bin Ali Kacar donemi hat sanati eseri 19 yuzyil On Iki Imam degistir kaynagi degistir Ali bin Ebu Talib 600 661 Emiru l mu minin olarak da bilinir Hasan bin Ali 625 669 Hasan al Mucteba olarak da bilinir Huseyin bin Ali 626 680 Huseyin el Sehid Sah Huseyin veya Husayn al Saheda olarak da bilinir Ali bin Huseyin 658 713 Ali Zeynelabidin olarak da bilinir Muhammed bin Ali 676 743 Muhammed el Bakir olarak da bilinir Cafer bin Muhammed 703 765 Ca fer es Sadik olarak da bilinir Musa bin Cafer 745 799 Musa el Kazim olarak da bilinir Ali bin Musa 765 818 Ali er Riza olarak da bilinir Muhammed bin Ali 810 835 Muhammed el Cevad veya Taki olarak da bilinir Ali bin Muhammed 827 868 Ali Naki veya El Hadi olarak da bilinir Hasan bin Ali 846 874 Hasan el Askeri olarak da bilinir Muhammed bin Hasan Muhammed Mehdi ya da Mehdi el Muntazar olarak da bilinir Sii inancina gore cocuk yasindan beri gayba halinde olup ahir zamanda ortaya cikacaktir Imam Ali nin turbesi Necef Irak Sunnilik ile Siilik in ayrilisi degistir kaynagi degistir Alevilikte ve Siilik te onemli bir yere sahip olan Zulfikar isimli kilicin temsili bir resmi Sunni ve Sii ayrimi peygamber Muhammed in 632 tarihinde vefatiyla birlikte baslamistir Yasadigi surece dini rehberligin yani sira siyasi onder vasfini da kendisinde bulunduran Muhammed in artik hayatta olmayisi Musluman cemiyeti yeni onderin kim olacagi sorusuyla karsi karsiya birakmisti Sakife denilen yerde toplanan bir grup Musluman Hilafet e Ebu Bekir i secmis daha sonra Siat u Ali olarak adlandirilacak olan Ali taraftari bir grup Musluman da Muhammed in damadi olan Ali nin bu goreve daha layik oldugunu ve Ebu Bekir i secen grubun hak yoldan saptigini dusunmustur Dahasi Ebu Bekir in halifeligi Ali nin elinden Fatima nin evinin basilmasi ve yakilmasi ile zorla aldigini iddia ederler Muhammed in olumu uzerinden yaklasik otuz yil gectikten sonra Islam toplumu ilk ic savasi yasamistir Bu savas Muslumanlarin Emevi taraftarlari Ali taraftarlari ve Hariciler olarak bolunmesine yol acmistir Siilik ile Sunnilik arasindaki anlayis ve uygulama farklari degistir kaynagi degistir Siiler Muhammed den sonra halifeligin Ali ve soyuna ait oldugunu savunur Ilk uc halifenin hilafeti Ali den gasp ettiklerine inanirlar Sunniler bunu reddederler ve Ebu Bekir in halife olmasi gerektigine dair Muhammed in hastayken imamligi Ebu Bekir e birakmasi 91 4 93 ve Ebu Bekir in Kur an da giyaben gecmesinin digerlerine nazaran ustunluk sayilmasi gibi ornekler 91 5 93 gosterirler Siyasi iktidar ve emir sahiplerine itaat Sunnilere gore iktidar bir soy meselesi degil ummetin kendi icinde istisare ile cozecegi siyasi bir konudur Ul ul Emre itaat e uyulur Sunnilere gore Peygamber ve akabinden gelen Hulefa yi Rasidin hem devlet baskani hem de imamdirlar Onlardan sonra gelenler imam kabul edilmez Siilerde ise iktidar inanc meselesidir ve mesru siyasi lider ayni zamanda dini liderligi de elinde bulunduran Ali ve soyundan gelen imamlara aittir Caferilere gore ise ahir zamana kadar gizli kalacak olan Mehdi dahil on iki imamin gunahsiz olduguna vahiy alma haric masumiyet ve benzeri konularda peygamberlere benzedigine inanilir Kucuk yasta gaybaya giren 12 imamin olmedigine ve halen hayatta olup Mehdi olarak tekrar geri donecegine inanirlar Muta nikahinin belirli bir sureyle sinirlandirilmis evlilik Sunnilerin kabullenmemesinin aksine dinen uygun caiz olduguna inanirlar Siilere gore bunun Muhammed zamaninda yapilmasi uygun gorulmus ve Kur an da da onaylanmistir Sii tarikat ve mezhepler degistir kaynagi degistir Dortculer degistir kaynagi degistir Keysaniyye Dortculer Muhammed bin Hanefiyye nin imam ve Mehdi oldugunu iddia eden ilk asiri Sii gruplarin ortak adi Berbericilik Muhammed bin Hanefiyye yi tanrisallastiran ve Hamza bin Umare el Berberi nin Peygamber olduguna inananlardan mutesekkil firka Hasimilik Dortculer Muhammed bin Hanefiyye nin olumunu kabullenerek en buyuk oglu Ebu Hasim i halef olarak kabul edenlerden olusan firka Karibilik Kuraybilik Dortculer Adini imam Ebu Karib Kurayb el Darir den alan Muhammed bin Hanefiyye nin olmedigi ama saklandigi ve bir gun adalet dagitmak uzere yeryuzune Mehdi olarak donecegine inanilan firka Sarrajcilik Dortculer Muhammed bin Hanefiyye nin olumunu kabullenen fakat ileride bir gun adalet dagitmak uzere yeryuzune Mehdi olarak donecegine inanilan Hayyan el Sarraj tarafindan kurulan firka Hurremiyye Babekiyye Muhammira Kizil Giyinenler 91 6 93 Kizillar 91 7 93 Kismen Dortculer in uzantisidir Mezdek tarafindan kurulan dini harekete ve asiri Sia nin etkisiyle gelisen Iran kaynakli Arap dusmani firkalara verilen ad Besciler degistir kaynagi degistir Zeydilik Besciler II VIII yuzyilin ilk ceyreginde Kufe de ortaya cikan Irak Taberistan ve ozellikle Yemen de varligini surduren ilimli bir Sii firkasi Dukeynilik Muhammed in haleflerinin Ali bin Ebu Talib in tarafini tutmamalarindan dolayi imanlarini kaybettigine inananlarin mezhebi Halefilik Zeyd bin Ali nin haleflerinin Abdul Samed adli bir sahis ve onun neslinden devam ettigine inananlarin mezhebi Hesebilik Surhabilik Imametin imamin bilgisiz ve ahlaksiz olmasi dahil her halukarda Hasan bin Ali ile Huseyin bin Ali nin soyundan gelenlerde kalmasi gerektigine inananlarin mezhebi Yarudilik Adini Ebu l Jarud Ziyad bin Ebu Ziyad dan alan Ebu Bekir Omer bin Hattab ve Osman bin Affan in her ucunun Ali bin Ebu Talib i halife secmemekle buyuk bir gunah islemis olmamakla beraber hatali bir davranista bulunmus olduklarina ve bu nedenle de onlarin Ashab tan sayilamayacagini beyan etmekle beraber alenen suclamaktan da kacinan diger taraftan Talha bin Ubeydullah ile Zubeyr bin Avvam i Ali bin Ebu Talib e baskaldirmis olmalarindan oturu siddetle kinayanlarin mezhebi Suleymanilik Adini Suleyman bin Jarir den alan halifeligin kime gideceginin istisareler neticesinde karara varilmasi gereken bir husus olduguna ve Ebu Bekir ile Omer bin Hattab in Ali bin Ebu Talib i halife secmemekle hata isledigine fakat gunaha girmedigine inananlarin mezhebi Butrilik Tabirilik Kesiru n Neva El Ebter tarafindan kurulan inanclari hemen hemen Suleymanilik ile ayni olmakla birlikte Ebu Bekir Omer bin Hattab ve Osman bin Affan in Ali bin Ebu Talib i halife secmemekle hatali olduguna fakat gunaha girmemis olduklarina inananlarin mezhebi Salihilik Hasan bin Salih tarafindan kurulan inanclari hemen hemen Suleymanilik ile ayni olmakla birlikte Ebu Bekir Omer ve Osman in Ali yi halife secmemekle hatali olduguna fakat gunaha girmemis olduklarina inananlarin mezhebi Vasitilik On Iki Imamin tamamini da taniyan Zeydiler in olusturdugu mezhep Yediciler degistir kaynagi degistir Ismailiyye Yedi Imamcilik Yedicilik Yedinci Imam olarak Ismail bin Ca fer es Sadik i kabul eden kol Karmatiler Yediciler el Bakl iyye Asiri Sii Ismailiyye mezhebine mensup bir zumre Durzilik Kismen Yedi Imamcidir Fatimi halifelerinden Hakim doneminde 996 1021 vezir Hamza bin Ali tarafindan kurulan asiri bir firka Nizari Ismaililik Yedicilik Ismailiyye mezhebinin gunumuze kadar gelen en onemli kolu Musta liyye Yedicilik Ismailiyye mezhebi bunyesinde h 487 m 1094 yilindaki bolunme sonrasinda ortaya cikan iki onemli firkadan biri Onikicilik degistir kaynagi degistir 1 Isnaaseriyye Onikicilik degistir kaynagi degistir Ca feriyye Isnaaseriyye Siasi nin fikih mezhebi Haydarilik Kutbuddin Haydar tarafindan kurulan 12 yuzyildan itibaren Kalenderilik in en yaygin kolunu olusturan kendilerini kucuk gormek ve asagilamak suretiyle vucutlarina demirden halkalar takarak yalin ayak dolasan kece ve cuhadan yapilma elbiseler giyerek zillet icerisinde bekar kalmak suretiyle yasayanlarin olusturdugu grup 91 8 93 Vefa iyye Ebu l Vefa el Bagdadi tarafindan kurulan manevi ve maddi temizlige cok onem veren siklikla zikir 91 9 93 ve Semah 91 10 93 eden grup Babailik Anadolu Selcuklulari devrinde Orta ve Guneydogu Anadolu da Baba Ilyas a bagli Turkmenler in isyani dolayisiyla ortaya cikan ve gayri Sunni bir istikamette gelisen dini tasavvufi hareket Baraklilar Baslangicta Vefaiyye 91 11 93 tarikatindan Baba Ilyas bin Ali nin halifesi Aybek Baba nin muridi daha sonra ise hem Haci Bektas i Veli nin halifesi hem de Rufai tarikatina bagli Sari Saltuk Baba nin muridi olan Barak Baba taraftarlarinin olusturdugu grup Yaresanilik 91 12 93 Ali ye uluhiyet isnad eden gulat firka 91 13 93 Bektasilik te oldugu gibi Barak Baba nin fikirlerinin etkisiyle ortaya cikmis olmakla beraber Onikici olmayip Islamiyet e Bahailik ten de uzak kalan inanclar kapsaminda gorulur 91 14 93 Nusayrilik Ali ye uluhiyet isnad eden batini bir firka Hurufilik Onbircidir FazlʿAllah Esterabadi Naimi ye uluhiyet isnad eden ghulat koktendinci firka Fazlullah i Hurufi nin o 796 1394 kurup gelistirdigi harf ve kelimelerin sayisi sirasi ve diziliminin belirli sifreler barindirdigi iddiasina dayanan batini bir akim Nuktaviyye Muhammed in daha yuksek seviyede reenkarnasyonu oldugu iddiasiyla 1397 yilinda kendisini Mehdi ilan eden Mahmud Pasikhani tarafindan Ismailiyye Nizarilik mezhebi ile taninan Isfahan Eyaleti nin Kasan sehri yakinlarinda Anjudan koyunde Hurufilik nin bir yan kolu olarak kurulan ve Pasikhani nin olumunden sonra da Sah Tahmasb i Mehdi ilan etmeye kalkisan grup Bektasilik Adini 13 yuzyilda Anadolu nun Islamlasmasi surecinde etkin olarak faaliyet gosteren ve Horasan Melametiliginin onde gelen temsilcilerinden Yusuf Hemedani nin ogrencisi Hoca Ahmed Yesevi nin ogretilerinin Anadolu daki uygulayicisi olan buyuk Turk mutasavvifi Haci Bektas i Veli den alan tarikat Safeviyye Safiyyuddin i Erdebili o 735 1334 tarafindan kurulan ve XVI yuzyilin basinda Iran da Safevi Devleti ne donusen bir tarikat Ni metullahiyye Ni metullah i Veli ye o 834 1431 nisbet edilen bir tarikat Nurbahsilik Cevad Nurbahs tarafindan 20 yuzyilda yeniden yapilandirilan tasavvufi Yeni Nimetullahilik yolu Siniflandirilamayanlar degistir kaynagi degistir Eftahilik Fethilik Adini genis manasina gelen eftah kelimesinden alan ve altinci imam Ca fer es Sadik in oglu Abdullah el Eftah in yedinci imam olduguna inanan grup Muhammedilik Hasan El Askeri nin degil de Ali Naki nin oglu Muhammed bin Ali el Hadi nin on birinci imam olduguna inanan grup Tavussilik Alticilar Imam Ca fer es Sadik in Mehdi olduguna ve olmedigine inanan grup Vakifilik Imam Musa el Kazim in son imam olduguna inananlardan olusan grup Galiyye Ehl i beytten bazi kisilere uluhiyet isnad eden grup Bezigiyye Imam Ca fer es Sadik a uluhiyet isnad eden grup Zemmiyye Ali ye uluhiyet isnad eden grup Gurabiyye Muhammed iki karganin gurab birbirine benzemesi kadar Ali ye benzedigi icin Cebrail in vahyi yanlislikla Ali yerine Muhammed e indirdigini iddia eden asiri Sii bir grup Yafurilik Muammer el Kufi ye uluhiyet isnad eden grup Sii Nufus degistir kaynagi degistir Siiler Islam dinine mensup 1 5 milyar muslumanin 91 15 93 yaklasik olarak 200 milyonunu temsil ederek Islam aleminin 16 sini olusturmaktadirlar 91 kaynak belirtilmeli 93 Iran Azerbaycan Bahreyn Irak ve bir olasilikla Yemen de nufusun cogunlugunu ayrica Lubnan in da onemli bir kismini olusturmaktadirlar 91 kaynak belirtilmeli 93 Siilik Iran in 89 u 91 16 93 Azerbaycan in 85 i 91 17 93 Irak in 60 65 91 18 93 Bahreyn Katar Turkmenistan Turkiye ve Yemen nin 10 u ve Lubnan in 65 i Sii nufusludur Ayrica Suudi Arabistan in 15 i 91 kaynak belirtilmeli 93 Pakistan in 20 si 91 19 93 ve Afganistan in 19 u 91 20 93 Siidir Ayrica AB ulkelerinde 10 milyona yakin Amerika kitasina dagilmis olarak da 20 milyonun uzerinde Afrika da sadece Nijerya da 4 6 milyon Sii oldugu 91 21 93 tahmin edilmektedir Turkiye de cogunluk sirasina gore Aleviler Caferiler ve Nusayriler yasamaktadir Dunya daki Sii nufusu tahmini ve ulkelerdeki oranlari degistir kaynagi degistir Dunya da 200 230 000 000 arasinda Sii bulunmaktadir 91 22 93 91 23 93 Ulke Sii nufus 91 22 93 91 23 93 Ulkedeki Sii nufus orani 91 22 93 91 23 93 Sii nufusa gore orani 91 22 93 91 23 93 Asgari tahmin iddia Azami tahmin iddia Iran 66 000 000 160 70 000 000 90 95 37 40 Irak 19 000 000 160 22 000 000 65 70 11 12 Pakistan 28 000 000 160 36 000 000 15 20 10 15 43 250 000 91 24 93 160 57 666 666 91 25 93 91 26 93 Hindistan 40 000 000 160 45 000 000 20 25 15 20 50 000 000 91 27 93 160 50 000 000 91 28 93 Yemen 9 000 000 160 10 000 000 40 45 5 6 Turkiye 500 000 160 1 000 000 0 58 1 17 1 Azerbaycan 5 000 000 160 7 000 000 65 75 3 4 Toplam nufusun 85 i 91 17 93 Endonezya 5 000 000 160 6 000 000 2 7 3 lt 7 000 000 Afganistan 3 000 000 160 4 000 000 10 15 lt 2 Toplam nufusun 15 19 u 91 29 93 Suriye 3 000 000 160 4 000 000 15 20 lt 2 Nijerya lt 4 000 000 lt 5 lt 2 5 10 milyon 91 30 93 Suudi Arabistan 3 000 000 160 4 000 000 15 22 lt 1 Lubnan 1 000 000 160 1 600 000 91 31 93 30 35 91 32 93 91 33 93 91 34 93 lt 1 Tahmini veri Resmi sayim mevcut degil 91 35 93 Tanzanya lt 2 000 000 lt 10 lt 1 Umman 700 000 160 900 000 5 10 lt 1 948 750 91 36 93 Kuveyt 500 000 160 700 000 30 35 lt 1 Toplam nufusun 35 40 i 91 37 93 Almanya 400 000 160 600 000 10 15 lt 1 Bahreyn 375 000 160 400 000 66 70 lt 1 375 000 Toplam nufusun 66 si 91 38 93 400 000 Toplam nufusun 70 i 91 39 93 Tacikistan 400 000 7 lt 1 Birlesik Arap Emirlikleri 300 000 160 400 000 10 lt 1 ABD 200 000 160 400 000 10 15 lt 1 Birlesik Krallik 100 000 160 300 000 10 15 lt 1 Bulgaristan 100 000 10 15 lt 1 Katar 100 000 10 lt 1 gtdSii imamlarIsnaaseriyyeAli Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Musa el Kazim Ali er Riza Muhammed el Cevad Ali el Hadi Hasan el Askeri Mehdi el Muntazar HafizilikAli Muhammed in vasisi Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Ismail bin Ca fer Muhammed bin Ismail Vafi Ahmed Muhammed et Taki Razi Abdullah el Mehdi Muhammed Kaim el Mansur el Muiz el Aziz el Hakim el Zahir el Mustansir Mustali el Amir el Hafiz Zafir el Faiz Adid Davud bin el Adid Suleyman bin DavudMustalilikAli Muhammed in vasisi Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Ismail bin Ca fer Muhammed bin Ismail Vafi Ahmed Muhammed et Taki Razi Abdullah el Mehdi Muhammed Kaim el Mansur el Muiz el Aziz el Hakim el Zahir el Mustansir Mustali el Amir Tayyib Ebu l Kasim Nizarilik Kasimsahiler Ali Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Ismail bin Ca fer Muhammed bin Ismail Vafi Ahmed Muhammed et Taki Razi Abdullah el Mehdi Muhammed Kaim el Mansur el Muiz el Aziz el Hakim el Zahir el Mustansir Nizar Ali el Hadi I Muhammed I Hasan II Hasan II Muhammed III Hasan III Muhammed Rukneddin Hursah Semseddin Muhammed Qasim Shah Islam Shah Muhammad ibn Islam Shah Ali Shah al Mustansir Billah II Abd al Salam Shah Gharib Mirza al Mustansir Billah III Abu Dharr Ali Murad Mirza Khalil Allah I Dhu l Faqar Ali Nur al Dahr Ali Khalil Allah II Ali Shah Nizar II Sayyid Ali Sayyid Hasan Ali Qasim Ali Abu l Hasan Ali III Sah Halilullah I Aga Han II Aga Han III Aga Han IV Aga Han V Aga HanNizarilik Mu minsahiler Ali Hasan bin Ali Huseyin bin Ali Zeynelabidin Muhammed el Bakir Ca fer es Sadik Ismail bin Ca fer Muhammed bin Ismail Vafi Ahmed Muhammed et Taki Razi Abdullah el Mehdi Muhammed Kaim el Mansur el Muiz el Aziz el Hakim el Zahir el Mustansir Nizar Ali el Hadi I Muhammed I Hasan II Hasan II Muhammed III Hasan III Muhammed Rukneddin Hursah Semseddin Muhammed Ala al Din Mu min Shah Muhammad Shah Radi al Din I Tahir Radi al Din II Shah Tahir Haydar I Sadr al Din Miuhammad Mu in al Din I Atiyyat Allah Aziz Shah Mu in al Din II Amir Muhammad Haydar II Amir Muhammad II Gaybette Fatimi halifeleri Gizli hal Ayrica bakiniz degistir kaynagi degistir Nasibi Kaynakca degistir kaynagi degistir Key beliefs in Islam Imamate Shi a Islam BBC 22 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2022 160 SIA TDV Islam Ansiklopedisi 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Nisan 2023 160 Mapping the Global Muslim Population 7 Ekim 2009 14 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Ocak 2021 The Pew Forum s estimate of the Shia population 10 13 is in keeping with previous estimates which generally have been in the range of 10 15 160 Islam ve Ihsan 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2023 160 kuran ikerim org 9 Temmuz 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Temmuz 2023 160 W Madelung Khurrammiya in Encyclopaedia of Islam Edited by P Bearman Th Bianquis C E Bosworth E van Donzel and W P Heinrichs Brill 2009 Brill Online Yarshater Ehsan 1983 The Cambridge history of Iran cilt 2 s 1005 1008 Ahmet Yasar Ocak Anadolu Turk Sufiliginde Ahmed i Yesevi Geleneginin Tesekkulu Milletlerarasi Ahmed Yesevi Sempozyumu Bildirileri 26 27 Eylul 1991 Ankara 1992 Kultur Bakanligi Yayinlari s 79 80 Dursun Gumusoglu Tacu l Arifin es Seyyid Ebu l Vefa Menakibnamesi Yasami ve Tasavvufi Gorusleri Can Yayinlari 2006 s 61 Dursun Gumusoglu Tacu l Arifin es Seyyid Ebu l Vefa Menakibnamesi Yasami ve Tasavvufi Gorusleri Can Yayinlari 2006 s 73 Dursun Gumusoglu Tacu l Arifin es Seyyid Ebu l Vefa Menakibnamesi Yasami ve Tasavvufi Gorusleri Can Yayinlari 2006 s 48 Kreyenbroek Philip G 1996 Religion and Religions in Kurdistan Kurdish Culture and Identity Zed Books Ltd ISBN 160 1856493296 160 Elahi Bahram 1987 The path of perfection the spiritual teachings of Master Nur Ali Elahi ISBN 0 7126 0200 3 Bulut Faik 2011 Ali siz Alevilik Berfin Yayincilik Arsivlenmis kopya 15 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Eylul 2009 160 CIA World Fact Book Iran 5 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2008 160 a b Administrative Department of the President of the Republic of Azerbaijan Presidential Library Religion PDF 21 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 13 Eylul 2011 160 CIA World Fact Book Iraq 24 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2008 160 CIA World Fact Book Pakistan 5 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2008 160 CIA World Fact Book Afganistan 20 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mayis 2008 160 Sii lider Zakzaki nin olduruldu iddiasi trthaber com 13 Aralik 2015 4 Subat 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Subat 2017 160 a b c d Mapping the Global Muslim Population A Report on the Size and Distribution of the World s Muslim Population Pew Research Center 7 Ekim 2009 30 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Agustos 2010 160 a b c d Miller Tracy Ekim 2009 Mapping the Global Muslim Population A Report on the Size and Distribution of the World s Muslim Population PDF Pew Research Center 25 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 8 Ekim 2009 160 CIA The World Factbook Cia gov 14 Eylul 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2011 160 Violence Against Pakistani Shias Continues Unnoticed 124 International News Islamic Insights 28 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Mayis 2011 160 Taliban kills Shia school children in Pakistan 12 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Agustos 2012 160 Shia women too can initiate divorce The Times of India 6 Kasim 2006 2 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2010 160 Talaq rights proposed for Shia women Daily News and Analysis www dnaindia com 5 Kasim 2006 8 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Haziran 2010 160 Religion Virtually the entire population is Muslim Between 80 and 85 percent of Muslims are Sunni and 15 to 19 percent Shia Shia women too can initiate divorce PDF Library of Congress Country Studies on Afghanistan Agustos 2008 14 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 27 Agustos 2010 160 Nigeria No Settlement With Iran Yet 5 Agustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Paul Ohia allAfrica This Day 2010 11 16 Hazran Yusri The Shiite Community in Lebanon From Marginalization to Ascendancy Brandeis University Hassan Farzana Prophecy and the Fundamentalist Quest page 158 Corstange Daniel M Institutions and Ethnic politics in Lebanon and Yemen page 53 Dagher Carole H Bring Down the Walls Lebanon s Post War Challenge page 70 Growth of the world s urban and rural population n1920 2000 Page 81 United Nations Dept of Economic and Social Affairs Top 15 Countries with Highest Proportion of Shiites in the Population 7 Temmuz 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 1999 07 07 The actual percentage of Kuwaiti Shiites is 40 percent ArabTimesOnline 3 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Temmuz 2010 160 UK FCO UK FCO 2 Subat 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Mart 2012 160 Why Bahrain blew up New York Post 17 Subat 2011 23 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Subat 2011 160 Dis baglantilar degistir kaynagi degistir Al Shia 17 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Otorite kontroluBNF cb119345553 data GND 4052455 3 LCCN sh85121390 NDL 00570868 NKC ph328393 NLI 987007536430405171 TDVIA sia https tr wikipedia org w index php title Siilik amp oldid 36406494 sayfasindan alinmistir Kategori SiilikGizli kategoriler Webarsiv sablonu wayback baglantilariISBN sihirli baglantisini kullanan sayfalarEk kaynaklar gereken maddeler Subat 2024Ek kaynaklar gereken tum maddelerTurkcelestirilmesi gereken sayfalarKaynaksiz anlatimlar iceren maddelerBNF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNDL tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleri