Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
III. Ağa Han, asıl adı Sultan Sır Muhammed Şah (2 Kasım 1877-11 Temmuz 1957), Şiiliğin Nizari İsmaili tarikatının imamı, II. Ağa Han'ın tek oğlu olan III. Ağa Han 1885'te babasının yerine geçmiştir.
Kişiliği ve yaşamı
Britanya Hindistanı'nın toprağı olan Karaçi'de II. Ağa Han ile onun üçüncü hanımı ve Kaçar Hanedanı'ndan Feth Ali Şah Kaçar'ın torunu olan Newab A'liye Şemsül-Mülük'ün evlâdı olarak dünyaya geldi.İran Kaçar Hanedanı şah sülalesinden gelen annesinin gözetimi altında, sadece İslâm Dînî ve Doğu tarzı bir eğitim almakla yetinmeyen III. Ağa Han, babasının almasına müsaade edilmeyen kuvvetli bir Avrupaî tarzı Batı eğitimi alma olanağına da erişti. Ayrıca, Eton College ile Cambridge Üniversitesi'ne de devam etti.
Kendi cemaatinin sorunlarıyla yakından ilgilenen III. Ağa Han, aynı zamanda tüm Hindistan Müslümanlarının önderi haline geldi. Hindistan'daki Müslüman azınlığın çıkarlarının korunup durumlarının iyileştirilmesi amacıyla 1906'da genel vali Lord Minto'yu ziyaret eden Müslüman temsilcilere başkanlık etti. 1909'daki Morley-Minto reformları Hint Müslümanlarına ayrı seçim hakkı getirdi. Tüm Hindistan Müslüman Birliği'nin ilk yıllarında başkanlığını yürüten III. Ağa Han,Aligarh'daki Müslüman okulunun üniversiteye dönüştürülmesi için bir fon kurulmasına önayak oldu; bu amacı 1920'de gerçekleşti.
I. Dünya Savaşı'ndaki tutumu
I. Dünya Savaşı'nda İtilaf Devletleri'ni destekledi. Ama savaşı izleyen barış konferansında Osmanlı Devleti'ne karşı insaflı davranılması gerektiğini savundu. Hindistan anayasa reformuyla ilgili olarak 1930-1932 arasında Londra'da yapılan yuvarlak masa toplantılarında önemli bir rol oynadı.
Alevî-Bâtınîliğin mutlak temsilcisi sıfatıyla Nizârî İsmâilîleri'nin İmâm-ı Â'zâmı III. Ağa Han'ın Hilâfetin ilgasıyla alâkalı görüşleri
Alevî-Bâtınîliğin yeryüzündeki mutlak temsilcisi Kırk Sekizinci Nizâr’îyye İsmâilîyye İmâmı "III. Ağa Han", 3 Mart 1924'te İsmet İnönü'ye gönderdiği mektubunda hilâfetin kaldırılmasının 16 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . dünyadaki İslâm birliğini sarsacağını ve bu nedenle muhafaza edilmesi gerektiğine işâret etmişti. Görüşleri "The Times" (Londra) dergisinde yayımlanmıştı.
Hindistan Hilâfet Hareketi
"III. Ağa Han" 1923 yılında Hindistan'da "Hilâfet Hareketi" adı verilen bir teşkilât oluşturdu. Tüm dünyadaki Alevî-Bâtınîlerinin mukaddes Dâ’î-i Â'zamlığı makâmının sahibi olması nedeniyle, şimdi boşalmış olan bu "Siyâsî-Hilâfet" makâmın geleceği ile de yakinen ilgilenmeğe başlamıştı. Maksadı Hilâfeti savunmak olan bu teşkilat Londra'da birçok girişimlerde bulunmuş ve Hilâfet'in bir şekilde devam etmesini savunmuştu. Ayrıca, Hilâfet taraftarı fikirlerini İsmet Paşa'ya gönderdiği bir mektubunda dile getirmiş ve Hilâfet'in kaldırılmasının İslâm birliğini zedeleyeceği yönündeki fikirlerini açarak İsmet Paşa'yı Hilâfet'in devam ettirilmesi hususunda iknâ etmeğe uğraşmıştı. O zamana kadar hep "Batı" taraftarı olarak tanınan "III. Ağa Han" ortaya koymuş olduğu bu tavrıyla ortaya çıkan bir "Doğu-Batı" çekişmesi/sürtüşmesi sürecinde ilk defa aykırı bir duruş sergilemiş oldu.
Ayrıca bakınız: Nizârî-İsmâilî Net 16 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Nedenleri
"III. Ağa Han", hem Alevî-Nizârî Hindistan Müslümanlarının "Sahib-i Â'zamı" olması, hem de Fâtımîler Hâlifeliği Hanedânı soyundan gelmesi fırsatını değerlendirerek Alevî-Nizârî Hindistan Müslümanları Hilâfet Hareketi'nin önderliğini de üstlenerek, kendi temsil ettiği Nizârî İsmâilîyye mezhebine bağlı olan Müslümanlar nezdindeki konumunu güçlendirmişti.
Milletler Cemiyeti temsilciliği
1932'de hem Cenevre Dünya Silahsızlanma Konferansı'nda, hem de Milletler Cemiyeti Kurulunda Hindistan'ı temsil etti. 1934-1937 arasında Milletler Cemiyeti'nde ülkesini temsil etmeyi sürdürdü. 1937'de Cemiyet'in başkanlığına seçildi. II. Dünya Savaşı sırasında İsviçre'ye yerleşerek siyasal yaşamdan çekildi.
Özel zevkleri
Ağa Han, Salkanot cinsi yarış atları yetiştirmekle de ün yapmıştı.
Ölümü
11 Temmuz 1957'de öldüğünde Versoix, Cenevre'de bulunan yakınlarına bir noter aracılığıyla ulaştırdığı mektubunda Nizâr’îyye-İsmâ‘îlî İmâmı olarak, öz oğlu ve ünlü sinema oyuncusu Rita Hayworth'un üçüncü kocası Aly Salamon Han'ın oğlu, Şah Kerîm el-Hüseyinî Han'ı Nizârî İmâmı tâyin ettiğini açıkladı.
Kaynakça
- ^ Defteri, Ferhad (1990). The Ismā‘īlīs: Their History and Doctrines. Cambridge: Cambridge University Press. s. 518. ISBN .
- ^ "Aga Khan, Fashionable Londoner, Holds Enormous Power in Islam", The New York Times,8 July 1923, p. XX5.
- ^ John Keay (2001). India: A History. Grove Press. s. 468. 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Nisan 2014.
- ^ "Khilafat Movement". 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
- ^ "Rita Hayworth Files Divorce Action in Reno," Los Angeles Times, 2 Eylül, 1951.
- ^ Prince Aly Khan 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
| Şii İslam unvanları | ||
|---|---|---|
| Önce gelen II. Ağa Han Nizârî-İsmâ‘îl’îyye İmâmı | İmâm Muhammed Şah III. Ağa Han Kırk Sekizinci Nizâr’îyye Dâ’î-i Â'zamı Şîʿa Nizârî-İsmâ‘îlî İmâmı 1885 - 1957 | Sonra gelen Şah Kerîm el-Hüseyinî IV. Ağa Han İsmâ‘îlî-Nizârîlik İmâmı |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
III Aga Han asil adi Sultan Sir Muhammed Sah 2 Kasim 1877 11 Temmuz 1957 Siiligin Nizari Ismaili tarikatinin imami II Aga Han in tek oglu olan III Aga Han 1885 te babasinin yerine gecmistir 11 Subat 1907 de III Aga Han Chicago da iken Kisiligi ve yasamiPrens III Aga Han in bir karikaturu Britanya Hindistani nin topragi olan Karaci de II Aga Han ile onun ucuncu hanimi ve Kacar Hanedani ndan Feth Ali Sah Kacar in torunu olan Newab A liye Semsul Muluk un evladi olarak dunyaya geldi Iran Kacar Hanedani sah sulalesinden gelen annesinin gozetimi altinda sadece Islam Dini ve Dogu tarzi bir egitim almakla yetinmeyen III Aga Han babasinin almasina musaade edilmeyen kuvvetli bir Avrupai tarzi Bati egitimi alma olanagina da eristi Ayrica Eton College ile Cambridge Universitesi ne de devam etti Kendi cemaatinin sorunlariyla yakindan ilgilenen III Aga Han ayni zamanda tum Hindistan Muslumanlarinin onderi haline geldi Hindistan daki Musluman azinligin cikarlarinin korunup durumlarinin iyilestirilmesi amaciyla 1906 da genel vali Lord Minto yu ziyaret eden Musluman temsilcilere baskanlik etti 1909 daki Morley Minto reformlari Hint Muslumanlarina ayri secim hakki getirdi Tum Hindistan Musluman Birligi nin ilk yillarinda baskanligini yuruten III Aga Han Aligarh daki Musluman okulunun universiteye donusturulmesi icin bir fon kurulmasina onayak oldu bu amaci 1920 de gerceklesti I Dunya Savasi ndaki tutumu I Dunya Savasi nda Itilaf Devletleri ni destekledi Ama savasi izleyen baris konferansinda Osmanli Devleti ne karsi insafli davranilmasi gerektigini savundu Hindistan anayasa reformuyla ilgili olarak 1930 1932 arasinda Londra da yapilan yuvarlak masa toplantilarinda onemli bir rol oynadi III Aga Han in Pune Hindistan daki sarayinin girisi Alevi Batiniligin mutlak temsilcisi sifatiyla Nizari Ismailileri nin Imam i A zami III Aga Han in Hilafetin ilgasiyla alakali gorusleri Alevi Batiniligin yeryuzundeki mutlak temsilcisi Kirk Sekizinci Nizar iyye Ismailiyye Imami III Aga Han 3 Mart 1924 te Ismet Inonu ye gonderdigi mektubunda hilafetin kaldirilmasinin 16 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde dunyadaki Islam birligini sarsacagini ve bu nedenle muhafaza edilmesi gerektigine isaret etmisti Gorusleri The Times Londra dergisinde yayimlanmisti Hindistan Hilafet Hareketi III Aga Han in Sarayi Pune Hindistan Muhammed Sah III Aga Han in Nil Nehri kenarinda Asvan daki Mozolesi III Aga Han 1923 yilinda Hindistan da Hilafet Hareketi adi verilen bir teskilat olusturdu Tum dunyadaki Alevi Batinilerinin mukaddes Da i i A zamligi makaminin sahibi olmasi nedeniyle simdi bosalmis olan bu Siyasi Hilafet makamin gelecegi ile de yakinen ilgilenmege baslamisti Maksadi Hilafeti savunmak olan bu teskilat Londra da bircok girisimlerde bulunmus ve Hilafet in bir sekilde devam etmesini savunmustu Ayrica Hilafet taraftari fikirlerini Ismet Pasa ya gonderdigi bir mektubunda dile getirmis ve Hilafet in kaldirilmasinin Islam birligini zedeleyecegi yonundeki fikirlerini acarak Ismet Pasa yi Hilafet in devam ettirilmesi hususunda ikna etmege ugrasmisti O zamana kadar hep Bati taraftari olarak taninan III Aga Han ortaya koymus oldugu bu tavriyla ortaya cikan bir Dogu Bati cekismesi surtusmesi surecinde ilk defa aykiri bir durus sergilemis oldu Muhammed Sah III Aga Han in Nil Nehri kenarinda Asvan daki Mozolesi Ayrica bakiniz Nizari Ismaili Net 16 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nedenleri III Aga Han in Asvan daki mezari III Aga Han hem Alevi Nizari Hindistan Muslumanlarinin Sahib i A zami olmasi hem de Fatimiler Halifeligi Hanedani soyundan gelmesi firsatini degerlendirerek Alevi Nizari Hindistan Muslumanlari Hilafet Hareketi nin onderligini de ustlenerek kendi temsil ettigi Nizari Ismailiyye mezhebine bagli olan Muslumanlar nezdindeki konumunu guclendirmisti Muhammed III Aga Han in Nil Nehri kenarindaki turbesi Milletler Cemiyeti temsilciligi 1932 de hem Cenevre Dunya Silahsizlanma Konferansi nda hem de Milletler Cemiyeti Kurulunda Hindistan i temsil etti 1934 1937 arasinda Milletler Cemiyeti nde ulkesini temsil etmeyi surdurdu 1937 de Cemiyet in baskanligina secildi II Dunya Savasi sirasinda Isvicre ye yerleserek siyasal yasamdan cekildi Ozel zevkleri Aga Han Salkanot cinsi yaris atlari yetistirmekle de un yapmisti Olumu 11 Temmuz 1957 de oldugunde Versoix Cenevre de bulunan yakinlarina bir noter araciligiyla ulastirdigi mektubunda Nizar iyye Isma ili Imami olarak oz oglu ve unlu sinema oyuncusu Rita Hayworth un ucuncu kocasi Aly Salamon Han in oglu Sah Kerim el Huseyini Han i Nizari Imami tayin ettigini acikladi Kaynakca Defteri Ferhad 1990 The Isma ilis Their History and Doctrines Cambridge Cambridge University Press s 518 ISBN 0 521 42974 9 Aga Khan Fashionable Londoner Holds Enormous Power in Islam The New York Times 8 July 1923 p XX5 John Keay 2001 India A History Grove Press s 468 2 Ocak 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Nisan 2014 Khilafat Movement 16 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2013 Rita Hayworth Files Divorce Action in Reno Los Angeles Times 2 Eylul 1951 Prince Aly Khan 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Sii Islam unvanlariOnce gelen II Aga Han Nizari Isma il iyye Imami Imam Muhammed Sah III Aga Han Kirk Sekizinci Nizar iyye Da i i A zami Siʿa Nizari Isma ili Imami 1885 1957 Sonra gelen Sah Kerim el Huseyini IV Aga Han Isma ili Nizarilik Imami