
Papalık tahkimi, Papa'nın arabuluculuk yapmaya ve her iki tarafı da kabul edilebilir bir çözüme getirmeye çalıştığı, savaşan Katolik devletler arasında kullanılan bir uluslararası tahkim biçimiydi. Papalık, devletler arasındaki anlaşmazlıkları çözmek için çeşitli teknikler kullandı.
Kendisini Hristiyan teolojisinin koruyucusu olarak tanımlayan Katolik kilisesi, özellikle Orta Çağ boyunca Hristiyan devletler arasında bir arabulucu olarak işlev gördü. Ancak, Papa'nın arabulucu olarak rolü onu Avrupa'daki çeşitli Hristiyan hükümdarlarla çatışmaya sürükledi. Rönesans'tan sonra, aynı şeyi geri getirmek için yapılan kısa çabalara rağmen, Papa'nın etkili bir arabulucu olarak hizmet etme gücü sorgulandı. Papa, MS 17. yüzyılda hala tartışmaların bir parçası olsa da, Papa'nın arabuluculuğunun etkinliği azaldı. 19. ve 20. yüzyıllarda, Papa belirli çatışmalara müdahale etti ve bunları çözmede meşru olmaktan çok ahlaki bir otorite olarak hizmet etti.
Tanım
| ]Papalık Tahkimi, Papa'nın müdahale ettiği ve savaşan Katolik devletler arasında kabul edilebilir bir çözüm bulmak için arabuluculuk yapmaya çalıştığı bir tür uluslararası tahkimdi. Bu, Katolik Kilisesi'nin Hristiyan teolojisinin koruyucusu olarak hizmet ettiği düşüncesine dayanıyordu. Papalar, bu tür vakalara müdahale etmek ve devletler üzerinde siyasi hakimiyet kurmaya yardımcı olmak için haçlı seferleri, engizisyonlar ve aforozlar gibi çeşitli yöntem ve teknikler kullandılar.
Tarihçe
| ]
Orta Çağ'da, , Papa'yı MS 11. yüzyılda Hristiyanlığın yüce lideri olarak kurmayı amaçladı. Papa, ruhani bir lider olmasının yanı sıra, çeşitli Hristiyan hükümdarlar üzerinde bir otorite haline geldi ve çeşitli devletlerin işlemlerinde hakemlik yapmaya çalıştı.MS 13. yüzyılda, Papa'nın yetkileri çeşitli devletlerin politikalarıyla iç içe geçti. Gerçek güçler, bireysel Papa'nın devlet meselelerinde müzakere etme ve hakemlik yapma yeteneğine bağlıydı.MS 15. yüzyıla doğru, Papa siyasi çatışmaları çözmek için daha diplomatik yöntemler kullanmaya çalıştı.
Papa'nın hakem rolü onu Avrupa'daki çeşitli Hristiyan hükümdarlarla çatışmaya sürükledi. Rönesans'tan sonra, aynı şeyi geri getirmek için yapılan kısa çabalara rağmen, Papa'nın etkili bir hakem olarak hizmet etme gücü sorgulandı. Papa 17. yüzyılda hala tartışmaların bir parçası olsa da, Papa'nın hakemliğinin etkinliği azaldı.Papa, Vestfalya Barışı'nın (1648) ve 'nın (1678) imzalanmasında rol oynadı. Ancak, Kilise daha sonra başarısızlıklar yaşadı ve Utrecht Barışı (1713) ve XV. Louis ile çatışma (1725) sırasında önemli bir etkiye sahip olmadı. Hükümdarlar, Papa'nın yetkilerini yalnızca kendi çıkarlarına hizmet ettiği sürece kabul ettiler.
Değişen siyasi manzaralarla birlikte Papa, 18. yüzyılda Papalık'ın tarafsız bir uluslararası hakem olarak rolünü yasal bir otorite olmaktan ziyade ahlaki bir güç olarak yeniden tesis etmeye çalıştı.Papa, 1885'te Alman İmparatorluğu ile İspanya Krallığı arasındaki 'na başarılı bir şekilde müdahale etti.19. yüzyılın sonu ve 20. yüzyılda Papa, ve I. İtalya-Habeşistan Savaşı (1896) gibi daha fazla çatışmaya müdahale etti.Laterano Antlaşması, Vatikan Şehri'nin egemen bir devlet olarak kurulmasıyla sonuçlandı ve bu da Papa'ya bir devlet başkanı olarak meşru yetki verdi.
Soğuk Savaş sırasında Papa, Doğu ile Batı arasındaki gerginliğe müdahale etti ve Küba Füze Krizi (1962) sırasında gerginliği azaltmak için sesini yükseltti.Papa ayrıca 1978'deki sırasında Arjantin ile Şili arasında yaptı.Papa, 21. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri ile Küba arasındaki diplomatik ilişkilerin yeniden başlamasında rol oynadı.
18 Mayıs 2025 tarihinde Papa XIV. Leo'nun resmen göreve başlaması töreninde bulunan Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Marco Rubio, Ukrayna ile Rusya arasında gerçekleşecek barış görüşmelerinin Vatikan'da yapılabileceğini söyledi. Diğer taraftan Rubio, arabuluculuk hakkındaki soruya ise "Ben buna tahkim diyemezdim ama burası kesinlikle tarafların rahatlıkla buluşulabileceği yer" cevabını verdi. Vatikan Devlet Bakanı Kardinal Pietro Parolin'in de Vatikan'ın Rusya ile Ukrayna arasında gerçekleşecek müzakereler için mekan olmayı önerdiğini açıkladı.
21. yüzyılda Papalık kendini ahlaki bir otorite olarak konumlandırdı ve çeşitli alanlardaki Hristiyanları etkilemeye devam etmektedir.
Ayrıca bakınız
| ]Kaynakça
| ]- ^ a b "Papal Arbitration - How the Early Roman Catholic Church Influenced Modern Dispute Resolution - Dispute Resolution Journal - Vol. 52, No. 3 | ArbitrationLaw.com". arbitrationlaw.com. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
- ^ a b c d e f g "Pope, Arbiter of Europe Since the Beginning of the Early Modern Period (The) | EHNE". ehne.fr (İngilizce). 22 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
- ^ "The Pope and International Arbitration". The American Advocate of Peace and Arbitration. 52 (1): 20-20. 1890. ISSN 2159-5070.
- ^ "Vatican City turns 91 - Vatican News". www.vaticannews.va (İngilizce). 11 Şubat 2020. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
- ^ Sources of Western society. Internet Archive. Boston : Bedford/St Martin's. 2010. ISBN .
- ^ "Act of Montevideo" (PDF).
- ^ "Papa 14. Leo göreve başladı: ABD'den 'Ukrayna-Rusya görüşmeleri Vatikan'da yapılabilir' sinyali". BBC News Türkçe. 18 Mayıs 2025. 18 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Papa Nijmegen Antlasmalari nin 1678 Fransa ile Ispanya arasinda imzalanmasinda arabuluculuk yapmistir Papalik tahkimi Papa nin arabuluculuk yapmaya ve her iki tarafi da kabul edilebilir bir cozume getirmeye calistigi savasan Katolik devletler arasinda kullanilan bir uluslararasi tahkim bicimiydi Papalik devletler arasindaki anlasmazliklari cozmek icin cesitli teknikler kullandi Kendisini Hristiyan teolojisinin koruyucusu olarak tanimlayan Katolik kilisesi ozellikle Orta Cag boyunca Hristiyan devletler arasinda bir arabulucu olarak islev gordu Ancak Papa nin arabulucu olarak rolu onu Avrupa daki cesitli Hristiyan hukumdarlarla catismaya surukledi Ronesans tan sonra ayni seyi geri getirmek icin yapilan kisa cabalara ragmen Papa nin etkili bir arabulucu olarak hizmet etme gucu sorgulandi Papa MS 17 yuzyilda hala tartismalarin bir parcasi olsa da Papa nin arabuluculugunun etkinligi azaldi 19 ve 20 yuzyillarda Papa belirli catismalara mudahale etti ve bunlari cozmede mesru olmaktan cok ahlaki bir otorite olarak hizmet etti Tanim span Papalik Tahkimi Papa nin mudahale ettigi ve savasan Katolik devletler arasinda kabul edilebilir bir cozum bulmak icin arabuluculuk yapmaya calistigi bir tur uluslararasi tahkimdi Bu Katolik Kilisesi nin Hristiyan teolojisinin koruyucusu olarak hizmet ettigi dusuncesine dayaniyordu Papalar bu tur vakalara mudahale etmek ve devletler uzerinde siyasi hakimiyet kurmaya yardimci olmak icin hacli seferleri engizisyonlar ve aforozlar gibi cesitli yontem ve teknikler kullandilar Tarihce span Munster ve Osnabruck te uzun muzakerelerin ardindan 1648 yilinda Vestfalya Barisi imzalandi Papalik elcisi VII Iskender daha sonra papa oldu aracilik gorevi yapti Orta Cag da Papa yi MS 11 yuzyilda Hristiyanligin yuce lideri olarak kurmayi amacladi Papa ruhani bir lider olmasinin yani sira cesitli Hristiyan hukumdarlar uzerinde bir otorite haline geldi ve cesitli devletlerin islemlerinde hakemlik yapmaya calisti MS 13 yuzyilda Papa nin yetkileri cesitli devletlerin politikalariyla ic ice gecti Gercek gucler bireysel Papa nin devlet meselelerinde muzakere etme ve hakemlik yapma yetenegine bagliydi MS 15 yuzyila dogru Papa siyasi catismalari cozmek icin daha diplomatik yontemler kullanmaya calisti Papa nin hakem rolu onu Avrupa daki cesitli Hristiyan hukumdarlarla catismaya surukledi Ronesans tan sonra ayni seyi geri getirmek icin yapilan kisa cabalara ragmen Papa nin etkili bir hakem olarak hizmet etme gucu sorgulandi Papa 17 yuzyilda hala tartismalarin bir parcasi olsa da Papa nin hakemliginin etkinligi azaldi Papa Vestfalya Barisi nin 1648 ve nin 1678 imzalanmasinda rol oynadi Ancak Kilise daha sonra basarisizliklar yasadi ve Utrecht Barisi 1713 ve XV Louis ile catisma 1725 sirasinda onemli bir etkiye sahip olmadi Hukumdarlar Papa nin yetkilerini yalnizca kendi cikarlarina hizmet ettigi surece kabul ettiler Degisen siyasi manzaralarla birlikte Papa 18 yuzyilda Papalik in tarafsiz bir uluslararasi hakem olarak rolunu yasal bir otorite olmaktan ziyade ahlaki bir guc olarak yeniden tesis etmeye calisti Papa 1885 te Alman Imparatorlugu ile Ispanya Kralligi arasindaki na basarili bir sekilde mudahale etti 19 yuzyilin sonu ve 20 yuzyilda Papa ve I Italya Habesistan Savasi 1896 gibi daha fazla catismaya mudahale etti Laterano Antlasmasi Vatikan Sehri nin egemen bir devlet olarak kurulmasiyla sonuclandi ve bu da Papa ya bir devlet baskani olarak mesru yetki verdi Soguk Savas sirasinda Papa Dogu ile Bati arasindaki gerginlige mudahale etti ve Kuba Fuze Krizi 1962 sirasinda gerginligi azaltmak icin sesini yukseltti Papa ayrica 1978 deki sirasinda Arjantin ile Sili arasinda yapti Papa 21 yuzyilda Amerika Birlesik Devletleri ile Kuba arasindaki diplomatik iliskilerin yeniden baslamasinda rol oynadi 18 Mayis 2025 tarihinde Papa XIV Leo nun resmen goreve baslamasi toreninde bulunan Amerika Birlesik Devletleri Disisleri Bakani Marco Rubio Ukrayna ile Rusya arasinda gerceklesecek baris gorusmelerinin Vatikan da yapilabilecegini soyledi Diger taraftan Rubio arabuluculuk hakkindaki soruya ise Ben buna tahkim diyemezdim ama burasi kesinlikle taraflarin rahatlikla bulusulabilecegi yer cevabini verdi Vatikan Devlet Bakani Kardinal Pietro Parolin in de Vatikan in Rusya ile Ukrayna arasinda gerceklesecek muzakereler icin mekan olmayi onerdigini acikladi 21 yuzyilda Papalik kendini ahlaki bir otorite olarak konumlandirdi ve cesitli alanlardaki Hristiyanlari etkilemeye devam etmektedir Ayrica bakiniz span Arabuluculuk Tahkim Uyusmazlik hukukuKaynakca span a b Papal Arbitration How the Early Roman Catholic Church Influenced Modern Dispute Resolution Dispute Resolution Journal Vol 52 No 3 ArbitrationLaw com arbitrationlaw com Erisim tarihi 18 Mayis 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link a b c d e f g Pope Arbiter of Europe Since the Beginning of the Early Modern Period The EHNE ehne fr Ingilizce 22 Nisan 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2025 The Pope and International Arbitration The American Advocate of Peace and Arbitration 52 1 20 20 1890 ISSN 2159 5070 Vatican City turns 91 Vatican News www vaticannews va Ingilizce 11 Subat 2020 22 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2025 Sources of Western society Internet Archive Boston Bedford St Martin s 2010 ISBN 978 0 312 59250 9 Act of Montevideo PDF Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Papa 14 Leo goreve basladi ABD den Ukrayna Rusya gorusmeleri Vatikan da yapilabilir sinyali BBC News Turkce 18 Mayis 2025 18 Mayis 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2025 gtdPapalikRoma PiskoposluguKutsal Makam Roma Piskoposu Papa XIV LeoVatikanItalya Roma da anklav Laterano Antlasmasi 1929 Kutsal Makam in mulklerinin dis dokunulmazligiMerkezVatikan Apostolik Sarayi Sistina Sapeli Pavlus Sapeli Italya Laterano daki Aziz Yuhanna Bazilikasi Taht BazilikalarLaterano daki Aziz Yuhanna Bazilikasi Aziz Petrus Bazilikasi Santa Maria Maggiore Bazilikasi Surdisi St Paul BazilikasiUnvanlar Papa adlariHazretleri Papa Mesih in vekili Havarilerin Prensi nin Halefi Pontifex maximus Bati Patrigi Italya Baspiskoposu Roma Piskoposu Vatikan Sehir Devleti nin Hukumdari Servus servorum Dei Vicarius Filii DeiSembollerKutsal Makam armasi Hac Cennetin Anahtarlari Rota UmbraculumBildirilerYanilmazlik Apostolik anayasa Ferman Ansiklikal Apostolik nasihat Kilise mektubu EnterdiAktivitilerTahkim Kutsama Episkopal Urbi et Orbi Konklav KonsistoryumGiysilerCamauro Falda Fanon Ferula Flabellum Mitre Mozzetta Pallium Balikci Yuzugu Papalik taci ZucchettoUlasimPapamobil Sedia gestatoria Shepherd OnePersonelCamerlengo Isvicreli Muhafizlarin Komutani Vaiz Prefektor Papalik efradiKadroKardinaller Koleji Kardinal Roman Curia KonsillerIlgiliSisman papa zayif papa Habemus papam Papalik akademisi Aziz Petrus Meydani Isvicreli Muhafizlar Papabile Papalik feragati Aziz papalar Efsaneler Ulkelere gore papalar Cinsel olarak aktif papalar listesi Antipapa Bati Bolunmesi In illo uno unum Kategoriler TahkimVatikan in dis iliskileriArabuluculukUyusmazlik cozumlemeGizli kategori Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler
