| Uluslararası Af Örgütü | |
|---|---|
![]() | |
![]() Dünya üzerinde Uluslararası Af Örgütü (2012) | |
| Kısaltma | AI |
| Slogan | Karanlığı aydınlatmak için sen de bir mum yak! |
| Kuruluş | Temmuz 1961) |
| Tür | UAÖ |
| Yasal statü | Kâr amacı gütmeyen kuruluş |
| Amaç | İnsan Haklarının Korunması |
| Merkez | Londra, İngiltere |
| Konum |
|
| Kurucu | Peter Benenson |
| Genel sekreter | |
| Gönüllü | 7 milyondan fazla |
| Resmî site | amnesty.org |
| Notlar | Türkiye Resmî Sitesi |
Uluslararası Af Örgütü (İngilizce: Amnesty International veya Amnesty, kısaca AI), dünya çapında 10 milyondan fazla üyesi ve destekçisi olan insan hakları üzerine çalışmalar yürüten bir sivil toplum örgütüdür.Evrensel İnsan Hakları Bildirgesi ve diğer uluslararası standartlarca belirlenmiş her türlü insan haklarını savunma ve teşvik etmeyi amaç edinmiştir.
Uluslararası Af Örgütü, 28 Mayıs 1961'de avukat, Peter Benenson tarafından "Unutulmuş Mahkûmlar" (İngilizce: "The Forgotten Prisoners") adlı makalesinin The Observer'da yayınlanmasının ardından Londra'da kuruldu. Örgüt, insan hakları ve uluslararası sözleşmelerin ihlallerine karşı kampanyalar düzenlemektedir. Bu kampanyalar sayesinde hükûmetlere baskı yaparak kamuoyunu harekete geçirmeyi hedeflemektedir.
Kuruluş, işkenceye karşı yürüttüğü kampanyalar sayesinde 1976 yılında Erasmus Ödülü, 1977 yılında Nobel Barış Ödülü, ve 1978 yılında 'nün sahibi oldu.
Tarihçe
| ]Uluslararası Af Örgütü; 1961 yılında, Londra'da İngiliz avukat Peter Benenson ve Eric Baker adlı, Quaker dinine mensup bir barışsever tarafından kurulmuştur. Benenson'un bu kurumu kurma fikri, gazetelerde defalarca, hükûmetlerin kendi halklarına karşı haksız davranışlarını okuduğunda oluştu. Okuduğu makale, "Özgürlük" kelimesinin o zamanlar yasak olduğu Portekiz'de iki üniversite öğrencisinin bir lokantada "özgürlük" şerefine kadehlerini kaldırdıkları için yedi yıl hapse mahkûm edilmeleri hakkındaydı. 28 Mayıs 1961 tarihinde Benenson, İngiliz gazetesi The Observer'da bu vaka hakkında "Unutulmuş Mahkûmlar" (İngilizce: "The Forgotten Prisoners") başlıklı makaleyi yayınladı. Bu makalede okuyucularını, bu gençlerin salıverilmesi için hükûmete mektup yazmaya çağırıyordu. Benenson şöyle yazıyordu "Gazetenizi haftanın herhangi bir günü açtığınızda, dünyanın bir yerinde, birisinin, görüşleri veya inançları hükûmetince beğenilmediğinden, tutuklandığını, işkence gördüğünü ya da idam edildiğini okuyabilirsiniz". Yazısı o kadar etkili oldu ki bunu izleyen yıl zarfında bir düzine ülkede haksızlık kurbanlarının haklarını savunmak için mektup yazma grupları oluştu. Bu eylem, "Appeal for amnesty" (Türkçe yaklaşık anlamı: "politik tutukluların bırakılma çağrısı") olarak Uluslararası Af Örgütü'nün başlangıcı kabul edilir.

Organizasyon yapısı
| ]Uluslararası Af Örgütü'nün 150'den fazla ülkede 1,79 milyon üyesi vardır. 55 ülkede devamlı bir insan hakları garantisi sağlanması amacıyla şubesi vardır. Büyük şubelerde, bir sekreter ve çalışanlar bulunur. Şube, üyelerinin çalışmalarını koordine eder ve Londra'daki Merkez Sekreterlik ile gruplar arasında köprü görevi görür. Şubeler, organizasyonun iki yılda bir toplanan ve kuruluşun uluslararası platformdaki en üst mercii olan Uluslararası Konsey Toplantısı'na temsilciler gönderir. Konsey, uygulanacak politikaları ve çalışma sistemini belirler. Ayrıca organizasyonun devam eden işlerini yürütmekle görevli Uluslararası Yürütme Kurulunu (UYK) seçer. UYK, Londra merkezli Uluslararası Müdürlüğü oluşturur ve bir Genel Sekreter atar. Hâlen genel sekreterlik görevini Salil Shetty yapmaktadır.
Genel Sekreterler
| ]| Genel Sekreterler | Görev süresi | Köken |
|---|---|---|
| 1961–1966 | Birleşik Krallık | |
| 1966–1968 | Birleşik Krallık | |
| 1968–1980 | Birleşik Krallık | |
| 1980–1986 | İsveç | |
| 1986–1992 | Birleşik Krallık | |
| 1992–2001 | Senegal | |
| 2001–2010 | Bangladeş | |
| 2010 – 2018 | Hindistan | |
| 2018 – 2020 | Güney Afrika | |
| 2020 – 2021 | İsviçre | |
| 2021 – Günümüz | Fransa |
Çalışmaları
| ]AI, Dünya çapında insan haklarının mevcut durumunu araştırır ve spesifik insan hakları ihlallerine karşı eylemler yürütür. Bu eylemler özellikle, şiddette bulaşmamış politik tutukluların tutulu kalması, politik tutukluların adil olmayan bir yargı sürecine tâbi olması, işkence, ölüm cezasının uygulanması, yargısız infazlar, politik kişiliklerin kaybolması ve diğer insanlık dışı ve aşağılayıcı uygulamalara karşı olarak yürütülür.
Örgütün tipik eylem tarzı şöyle sayılabilir.
- Vaka çalışması: Bu eylem örgütün kurulmasından beri uygulamaktadır. Politik bir tutuklunun -ideal olarak- serbest bırakılıncaya kadar Amnesty gruplarınca uzun süreli gözetilmesidir. Buradaki temel prensip, Amnesty gruplarının kendi ülkelerindeki bir vakada çalışmamalarıdır.
- Acil eylem (urgent actions): 1973 yılında uygulamaya konmuştur. Amaç, tehdit unsuru olan insan hakları ihlaline karşı acil reaksiyon göstermektir. 48 saat içinde üyeler ve destekçiler harekete geçirilerek sorumlu devlet kurumlarına başvurulur.
- Unutulmaya karşı mektuplar: Çeşitli ülkelerden ayda yaklaşık üç vaka sunulur. Söz konusu vakalar, kayıp kişiler, uzun süreli tutukluluk halleri, adil olmayan yargı hükümleridir.
- On-line kampanyalar AI, kampanyaları için İnternet'i protesto aracı olarak kullanır.
Eleştiriler
| ]Uluslararası Af Örgütüne yapılan eleştiriler iki ana grupta toplanabilir: seçilim önyargıısı, yani seçilime bağlı tarafgirlik veya yan tutma ve ideolojik önyargı. Ek olarak birçok hükûmet ve devlet, Kongo Demokratik Cumhuriyeti[1], Çin[2], Taliban[3], Vietnam[4], Rusya[5] ve Amerika Birleşik Devletleri dahil olmak üzere, onu tarafgirlik, tek taraflı bilgilendirme ve güvenliğe karşı tehditlerini hafifletici neden olarak değerlendirmemekten dolayı suçlamıştır.
Seçilim önyargıısı
| ]Seçilim önyargıısı, bir konu için örnek veya aday seçerken tarafgirliğe neden olan önyargı olarak tanımlanabilir. Uluslararası Af Örgütü'nün göreceli olarak daha demokratik ve açık ülkeler hakkında daha fazla rapor sunduğu genelce kabul edilmiştir. Seçilim önyargısı kanısı veya suçlamasının da kaynağı budur. Örneğin örgütün İsrail'deki insan hakları ihlallerine olan ilgisiyle Kuzey Kore veya Kamboçya'dakilerin karşılaştırılamayacağı, bu ülkelere daha az odaklanıldığı iddia edilir.
Destekçileri, örgütün amacının dünyada gerçekleşen insan hakları ihlallerinin bir istatistiksel dökümünü yapmak olmadığını savunurlar. AI'nin amacı (a) şartları iyileştirebilecek baskı yaratmak için (b) mümkün olduğu kadar olay (insan hakkı ihlali) kaydetmektir. Bu iki faktör, örgütün hazırladığı raporların daha demokratik ve açık ülkelere ağırlık vermesine neden olabilir, çünkü buralarda bilgi daha kolay toplanabilir, bu ülkeler genelde insan haklarını korumaktan yana tavır belirtmişlerdir ve hükûmetleri kamuoyunun tepkisine daha duyarlıdır.
Örnek
| ]tarafından yayımlanan Uluslararası Af Örgütü'nün Darfur'daki krizde etkin olduğu Eylül 2000'den 2003'ün başlarına kadarki dönemde örgütün güney Sudan'daki Hristiyan ve animistlere karşı yapılan insan hakları ihlallerine dair 52 rapor sunduğunu, oysa aynı süre zarfında İsrail-Filistin çatışması üzerine toplam 192 rapor sunduğunu belirtmiştir.[6] (Bu sayılar aslında basın açıklamaları da dahil sunulan toplam belgelere aittir, sadece raporların sayısı değildir.) Yine NGO Monitor'un belirttiği gibi örgüt Sudan'da Darfur krizi başladıktan sonra çok daha fazla etkin olmuştur. 1996 başından Mart 2005'e kadar Sudan için sunulan belge sayısı 315, İsrail içinse 398'tir. Bu iddialara karşılık olarak örgütün savunucuları, tüm ulusların insan haklarına mutlak saygı duyması gerektiğini ve 'kapalı' ülkeleri gözlemlemede karşılaşılan sorun ve zorlukların, 'açık' ülkelerin daha az incelenmesini gerektirmeyeceğini ileri sürerler.
İdeolojik önyargı
| ]Muhafazakâr Amerikalı eleştirmenler örgütün raporlarının ve uygulamalarının siyasi anlamda sol kanadın perspektifini yansıttığını dile getirmişlerdir. Bu iddiayı savunmak için örgütün ABD liderliğinde yapılmış Irak savaşındaki insan hakları ihlallerine ve olumsuz durumlara yaklaşımını örnek gösterirler. Savaş ile ortaya çıkmış bazı insan hakları meseleleri konusundaki endişelerini dile getirirken ABD'nin askerî harekâtına haksız bir eleştiri getirdiğini, oysa Saddam Hüseyin dönemindeki insan hakları ihlalleri konusunda örgütün pek sesini duyurmadığını öne sürerler. Bu konudaki yoğun eleştirilere örgütün destekçilerinin verdiği cevap, Donald Rumsfeld'in Irak lideri ile tokalaşırken, örgütün Saddam rejimindeki insan hakları ihlallerini eleştirdiği, daha sonra Beyaz Saray Saddam yönetiminin yaptığı insan hakları ihlallerine dair raporlar sunmaya başladığında ise sunulan bu raporların tamamen AI raporlarını temel aldığı, oysa ABD'nin 1980'lerde müttefiği olan Irak'a karşı çıkan bu raporları, sunuldukları zaman, dikkate almadığıdır.
2005: Guantánamo Körfezi "zamanımızın gulagı".
| ]Uluslararası Af Örgütünün 'in (2005 Uluslararası Raporu) bir önsözünde[7] örgütün Genel Sekteri Irene Khan, için "zamanımızın gulagı" (the gulag of our times) benzetmesini kullanarak örgütün farklı insan hakkı ihlallerinin karşılaştırılmaması politikasını ihlal etmiştir. Yorum ABD'nin askeri hapishanede tutuklulara uygulanan muameleyi, eskiden Josef Stalin önderliğindeki Sovyetler Birliği'nde 'siyasi muhalifler'in 'yeniden eğitilmesi' hedefiyle tutulduğu hapishane sistemine benzetilmiştir. Gerek örgüt, gerekse onun çoğu destekçisi bu yorumu resmen desteklemez.
Yorum ABD'de yoğun bir eleştiriye[8] maruz kalmış ve 31 Mayıs 2005 tarihli bir basın açıklamasında ABD başkanı Bush raporu "absürt" olarak nitelendirmiştir. Bununla beraber birçok farklı kişi ve kurum yorumu desteklemiştir. Bunların arasında en dikkat çeken emekli bir ABD Dışişleri görevlisi olan 'tır.[9]Moskova ve Bangkok Amerikan Elçiliklerinde görev yaparken Sovyet ve Vietnam hapishanelerinde mahkûmlara yapılan kötü muameleyi izlemiş olan McWilliams, Uluslararası Af Örgütü'nün yaptığı benzetmeyi savunmuş, "o insanlık dışı sistemlerde yapıldığını rapor etmiş olduğum tacizler, Guantanamo'da, Afganistan'daki Bagram Hava Üssünde ve Abu Garip hapishanesindeki uygulamalara paraleldir: suya batırarak yapılan sorgulamalar, Uluslararası Kızılhaç Örgütü tarafından görülmemeleri için 'yok olan' mahpuslar ve bütün bunlarda üst düzey hiçbir yetkilinin sorumlu bulunmaması."
Notlar
| ]- ^ DR Congo blasts Amnesty International report on repression
- ^ The U.S.-China Policy Foundation, Week of February 16, 2001, The U.S. and China This Week17 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ indiapolicy.org
- ^ thienlybuutoa.org17 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Latest Press Releases on Human Rights in Chechnya
- ^ Asleep at the Wheel: Comparing the Performance of Human Rights NGO's on Sudan and Arab-Israeli Issues21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Foreword, International Report 2005
- ^ Örneğin Washington Post' bir makale: [10] 20 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ [11]8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
| ]- ^ "İnsan hakları, şimdi!". BirGün. birgun.net. 13 Aralık 2015. 22 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2016.
- ^ "History – The Meaning of the Amnesty Candle". Amnesty International. 18 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2008.
- ^ a b "Who we are". Amnesty International. 15 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2015.
- ^ a b "About Amnesty International". Amnesty International. 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2008.
- ^ Benenson, Peter, "The Forgotten Prisoners" 17 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Observer, 28 May 1961. Retrieved 28 May 2011.
- ^ "Former Laureates - Praemium Erasmianum". Praemium Erasmianum Foundation. 30 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2015.
- ^ a b "United Nations Prize in the field of Human Rights" (PDF). 29 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Kasım 2016.
- ^ Childs, Peter; Storry, Mike, (Ed.) (2002). "Amnesty International". Encyclopedia of Contemporary British Culture. Londra: Routledge. ss. 22-23.
- ^ Benenson, P. (1983). Memoir
- ^ Elizabeth Keane (2006). An Irish Statesman and Revolutionary: The Nationalist and Internationalist Politics of Sean MacBride. I.B.Tauris. ISBN .
Dış bağlantılar
| ]- "The Forgotten Prisoners" Unutulmuş Mahpuslar makalesi (İngilizce)
- Amnesty International - Uluslararası Af Örgütü resmî sitesi22 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Uluslararası site)
- Amnesty International, Turkey - Uluslararası Af Örgütü, Türkiye resmî sitesi 12 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Türkiye şubesi sitesi)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Uluslararasi Af OrgutuDunya uzerinde Uluslararasi Af Orgutu 2012 KisaltmaAISloganKaranligi aydinlatmak icin sen de bir mum yak 91 1 93 91 2 93 KurulusTemmuz 1961 64 yil once 160 1961 07 160 Birlesik KrallikTurUAOYasal statuKar amaci gutmeyen kurulusAmacInsan Haklarinin KorunmasiMerkezLondra IngiltereKonumUluslararasiKurucuPeter BenensonGenel 160 sekreterAgnes CallamardGonullu7 milyondan fazla 91 3 93 Resmi siteamnesty orgNotlarTurkiye Resmi Sitesi Uluslararasi Af Orgutu Ingilizce Amnesty International veya Amnesty kisaca AI dunya capinda 10 milyondan fazla uyesi ve destekcisi olan insan haklari uzerine calismalar yuruten bir sivil toplum orgutudur 91 3 93 Evrensel Insan Haklari Bildirgesi ve diger uluslararasi standartlarca belirlenmis her turlu insan haklarini savunma ve tesvik etmeyi amac edinmistir 91 4 93 Uluslararasi Af Orgutu 28 Mayis 1961 de avukat Peter Benenson tarafindan Unutulmus Mahkumlar Ingilizce The Forgotten Prisoners adli makalesinin The Observer da yayinlanmasinin ardindan Londra da kuruldu 91 5 93 Orgut insan haklari ve uluslararasi sozlesmelerin ihlallerine karsi kampanyalar duzenlemektedir Bu kampanyalar sayesinde hukumetlere baski yaparak kamuoyunu harekete gecirmeyi hedeflemektedir 91 4 93 Kurulus iskenceye karsi yuruttugu kampanyalar sayesinde 1976 yilinda Erasmus Odulu 91 6 93 1977 yilinda Nobel Baris Odulu 91 7 93 ve 1978 yilinda Birlesmis Milletler Insan Haklari Odulu nun 91 7 93 sahibi oldu Tarihce degistir kaynagi degistir Uluslararasi Af Orgutu 1961 yilinda Londra da Ingiliz avukat Peter Benenson 91 8 93 ve Eric Baker adli Quaker dinine mensup bir barissever tarafindan kurulmustur 91 9 93 Benenson un bu kurumu kurma fikri gazetelerde defalarca hukumetlerin kendi halklarina karsi haksiz davranislarini okudugunda olustu Okudugu makale Ozgurluk kelimesinin o zamanlar yasak oldugu Portekiz de iki universite ogrencisinin bir lokantada ozgurluk serefine kadehlerini kaldirdiklari icin yedi yil hapse mahkum edilmeleri hakkindaydi 91 10 93 28 Mayis 1961 tarihinde Benenson Ingiliz gazetesi The Observer da bu vaka hakkinda Unutulmus Mahkumlar Ingilizce The Forgotten Prisoners baslikli makaleyi yayinladi Bu makalede okuyucularini bu genclerin saliverilmesi icin hukumete mektup yazmaya cagiriyordu Benenson soyle yaziyordu Gazetenizi haftanin herhangi bir gunu actiginizda dunyanin bir yerinde birisinin gorusleri veya inanclari hukumetince begenilmediginden tutuklandigini iskence gordugunu ya da idam edildigini okuyabilirsiniz Yazisi o kadar etkili oldu ki bunu izleyen yil zarfinda bir duzine ulkede haksizlik kurbanlarinin haklarini savunmak icin mektup yazma gruplari olustu Bu eylem Appeal for amnesty Turkce yaklasik anlami politik tutuklularin birakilma cagrisi olarak Uluslararasi Af Orgutu nun baslangici kabul edilir Agustos 2001 Temmuz 2010 tarihleri arasi Orgutun Genel Sekreter olan Irene Khan Organizasyon yapisi degistir kaynagi degistir Uluslararasi Af Orgutu nun 150 den fazla ulkede 1 79 milyon uyesi vardir 55 ulkede devamli bir insan haklari garantisi saglanmasi amaciyla subesi vardir Buyuk subelerde bir sekreter ve calisanlar bulunur Sube uyelerinin calismalarini koordine eder ve Londra daki Merkez Sekreterlik ile gruplar arasinda kopru gorevi gorur Subeler organizasyonun iki yilda bir toplanan ve kurulusun uluslararasi platformdaki en ust mercii olan Uluslararasi Konsey Toplantisi na temsilciler gonderir Konsey uygulanacak politikalari ve calisma sistemini belirler Ayrica organizasyonun devam eden islerini yurutmekle gorevli Uluslararasi Yurutme Kurulunu UYK secer UYK Londra merkezli Uluslararasi Mudurlugu olusturur ve bir Genel Sekreter atar Halen genel sekreterlik gorevini Salil Shetty yapmaktadir Genel Sekreterler degistir kaynagi degistir Genel Sekreterler Gorev suresi Koken Peter Benenson Peter Benenson 1961 1966 Birlesik Krallik Eric Baker Eric Baker 1966 1968 Birlesik Krallik Martin Ennals Martin Ennals 1968 1980 Birlesik Krallik Thomas Hammarberg Thomas Hammarberg 1980 1986 Isvec Avery Brundage Ian Martin 1986 1992 Birlesik Krallik Pierre Sane Pierre Sane 1992 2001 Senegal Irene Zubaida Khan Irene Khan 2001 2010 Banglades Salil Shetty Salil Shetty 2010 2018 Hindistan Kumi Naidoo Kumi Naidoo 2018 2020 Guney Afrika Julie Verhaar Gecici Julie Verhaar 2020 2021 Isvicre Agnes Callamard Agnes Callamard 2021 Gunumuz Fransa Calismalari degistir kaynagi degistir AI Dunya capinda insan haklarinin mevcut durumunu arastirir ve spesifik insan haklari ihlallerine karsi eylemler yurutur Bu eylemler ozellikle siddette bulasmamis politik tutuklularin tutulu kalmasi politik tutuklularin adil olmayan bir yargi surecine tabi olmasi iskence olum cezasinin uygulanmasi yargisiz infazlar politik kisiliklerin kaybolmasi ve diger insanlik disi ve asagilayici uygulamalara karsi olarak yurutulur Orgutun tipik eylem tarzi soyle sayilabilir Vaka calismasi Bu eylem orgutun kurulmasindan beri uygulamaktadir Politik bir tutuklunun ideal olarak serbest birakilincaya kadar Amnesty gruplarinca uzun sureli gozetilmesidir Buradaki temel prensip Amnesty gruplarinin kendi ulkelerindeki bir vakada calismamalaridir Acil eylem urgent actions 1973 yilinda uygulamaya konmustur Amac tehdit unsuru olan insan haklari ihlaline karsi acil reaksiyon gostermektir 48 saat icinde uyeler ve destekciler harekete gecirilerek sorumlu devlet kurumlarina basvurulur Unutulmaya karsi mektuplar Cesitli ulkelerden ayda yaklasik uc vaka sunulur Soz konusu vakalar kayip kisiler uzun sureli tutukluluk halleri adil olmayan yargi hukumleridir On line kampanyalar AI kampanyalari icin Internet i protesto araci olarak kullanir Elestiriler degistir kaynagi degistir Uluslararasi Af Orgutune yapilan elestiriler iki ana grupta toplanabilir secilim onyargiisi yani secilime bagli tarafgirlik veya yan tutma ve ideolojik onyargi Ek olarak bircok hukumet ve devlet Kongo Demokratik Cumhuriyeti 1 Cin 2 Taliban 3 Vietnam 4 Rusya 5 ve Amerika Birlesik Devletleri dahil olmak uzere onu tarafgirlik tek tarafli bilgilendirme ve guvenlige karsi tehditlerini hafifletici neden olarak degerlendirmemekten dolayi suclamistir Secilim onyargiisi degistir kaynagi degistir Secilim onyargiisi bir konu icin ornek veya aday secerken tarafgirlige neden olan onyargi olarak tanimlanabilir Uluslararasi Af Orgutu nun goreceli olarak daha demokratik ve acik ulkeler hakkinda daha fazla rapor sundugu genelce kabul edilmistir Secilim onyargisi kanisi veya suclamasinin da kaynagi budur Ornegin orgutun Israil deki insan haklari ihlallerine olan ilgisiyle Kuzey Kore veya Kambocya dakilerin karsilastirilamayacagi bu ulkelere daha az odaklanildigi iddia edilir Destekcileri orgutun amacinin dunyada gerceklesen insan haklari ihlallerinin bir istatistiksel dokumunu yapmak olmadigini savunurlar AI nin amaci a sartlari iyilestirebilecek baski yaratmak icin b mumkun oldugu kadar olay insan hakki ihlali kaydetmektir Bu iki faktor orgutun hazirladigi raporlarin daha demokratik ve acik ulkelere agirlik vermesine neden olabilir cunku buralarda bilgi daha kolay toplanabilir bu ulkeler genelde insan haklarini korumaktan yana tavir belirtmislerdir ve hukumetleri kamuoyunun tepkisine daha duyarlidir Ornek degistir kaynagi degistir Jerusalem Center for Public Affairs tarafindan yayimlanan NGO Monitor Uluslararasi Af Orgutu nun Darfur daki krizde etkin oldugu Eylul 2000 den 2003 un baslarina kadarki donemde orgutun guney Sudan daki Hristiyan ve animistlere karsi yapilan insan haklari ihlallerine dair 52 rapor sundugunu oysa ayni sure zarfinda Israil Filistin catismasi uzerine toplam 192 rapor sundugunu belirtmistir 6 Bu sayilar aslinda basin aciklamalari da dahil sunulan toplam belgelere aittir sadece raporlarin sayisi degildir Yine NGO Monitor un belirttigi gibi orgut Sudan da Darfur krizi basladiktan sonra cok daha fazla etkin olmustur 1996 basindan Mart 2005 e kadar Sudan icin sunulan belge sayisi 315 Israil icinse 398 tir Bu iddialara karsilik olarak orgutun savunuculari tum uluslarin insan haklarina mutlak saygi duymasi gerektigini ve kapali ulkeleri gozlemlemede karsilasilan sorun ve zorluklarin acik ulkelerin daha az incelenmesini gerektirmeyecegini ileri surerler Ideolojik onyargi degistir kaynagi degistir Muhafazakar Amerikali elestirmenler orgutun raporlarinin ve uygulamalarinin siyasi anlamda sol kanadin perspektifini yansittigini dile getirmislerdir Bu iddiayi savunmak icin orgutun ABD liderliginde yapilmis Irak savasindaki insan haklari ihlallerine ve olumsuz durumlara yaklasimini ornek gosterirler Savas ile ortaya cikmis bazi insan haklari meseleleri konusundaki endiselerini dile getirirken ABD nin askeri harekatina haksiz bir elestiri getirdigini oysa Saddam Huseyin donemindeki insan haklari ihlalleri konusunda orgutun pek sesini duyurmadigini one surerler Bu konudaki yogun elestirilere orgutun destekcilerinin verdigi cevap Donald Rumsfeld in Irak lideri ile tokalasirken orgutun Saddam rejimindeki insan haklari ihlallerini elestirdigi daha sonra Beyaz Saray Saddam yonetiminin yaptigi insan haklari ihlallerine dair raporlar sunmaya basladiginda ise sunulan bu raporlarin tamamen AI raporlarini temel aldigi oysa ABD nin 1980 lerde muttefigi olan Irak a karsi cikan bu raporlari sunulduklari zaman dikkate almadigidir 2005 Guantanamo Korfezi zamanimizin gulagi degistir kaynagi degistir Uluslararasi Af Orgutunun International Report 2005 in 2005 Uluslararasi Raporu bir onsozunde 7 orgutun Genel Sekteri Irene Khan Guantanamo Korfezi icin zamanimizin gulagi the gulag of our times benzetmesini kullanarak orgutun farkli insan hakki ihlallerinin karsilastirilmamasi politikasini ihlal etmistir Yorum ABD nin Guantanamo askeri ussundeki askeri hapishanede tutuklulara uygulanan muameleyi eskiden Josef Stalin onderligindeki Sovyetler Birligi nde siyasi muhalifler in yeniden egitilmesi hedefiyle tutuldugu hapishane sistemine benzetilmistir Gerek orgut gerekse onun cogu destekcisi bu yorumu resmen desteklemez Yorum ABD de yogun bir elestiriye 8 maruz kalmis ve 31 Mayis 2005 tarihli bir basin aciklamasinda ABD baskani Bush raporu absurt olarak nitelendirmistir Bununla beraber bircok farkli kisi ve kurum yorumu desteklemistir Bunlarin arasinda en dikkat ceken emekli bir ABD Disisleri gorevlisi olan Edmund McWilliams tir 9 Moskova ve Bangkok Amerikan Elciliklerinde gorev yaparken Sovyet ve Vietnam hapishanelerinde mahkumlara yapilan kotu muameleyi izlemis olan McWilliams Uluslararasi Af Orgutu nun yaptigi benzetmeyi savunmus o insanlik disi sistemlerde yapildigini rapor etmis oldugum tacizler Guantanamo da Afganistan daki Bagram Hava Ussunde ve Abu Garip hapishanesindeki uygulamalara paraleldir suya batirarak yapilan sorgulamalar Uluslararasi Kizilhac Orgutu tarafindan gorulmemeleri icin yok olan mahpuslar ve butun bunlarda ust duzey hicbir yetkilinin sorumlu bulunmamasi Notlar degistir kaynagi degistir DR Congo blasts Amnesty International report on repression The U S China Policy Foundation Week of February 16 2001 The U S and China This Week17 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi indiapolicy org thienlybuutoa org17 Ocak 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Latest Press Releases on Human Rights in Chechnya Asleep at the Wheel Comparing the Performance of Human Rights NGO s on Sudan and Arab Israeli Issues21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Foreword International Report 2005 Ornegin Washington Post bir makale 10 20 Agustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi 11 8 Kasim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kaynakca degistir kaynagi degistir Insan haklari simdi BirGun birgun net 13 Aralik 2015 22 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Kasim 2016 160 History The Meaning of the Amnesty Candle Amnesty International 18 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 4 Haziran 2008 160 a b Who we are Amnesty International 15 Ocak 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Mart 2015 160 a b About Amnesty International Amnesty International 22 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2008 160 Benenson Peter The Forgotten Prisoners 17 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi The Observer 28 May 1961 Retrieved 28 May 2011 Former Laureates Praemium Erasmianum Praemium Erasmianum Foundation 30 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Ocak 2015 160 a b United Nations Prize in the field of Human Rights PDF 29 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 22 Kasim 2016 160 Childs Peter Storry Mike Ed 2002 Amnesty International Encyclopedia of Contemporary British Culture Londra Routledge ss 160 22 23 160 Benenson P 1983 Memoir Elizabeth Keane 2006 An Irish Statesman and Revolutionary The Nationalist and Internationalist Politics of Sean MacBride I B Tauris ISBN 160 978 1 84511 125 0 160 Dis baglantilar degistir kaynagi degistir The Forgotten Prisoners Unutulmus Mahpuslar makalesi Ingilizce Amnesty International Uluslararasi Af Orgutu resmi sitesi22 Subat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Uluslararasi site Amnesty International Turkey Uluslararasi Af Orgutu Turkiye resmi sitesi 12 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Turkiye subesi sitesi gtdInsan haklariCocuk Interseks KadinTemel kavramlar ve goruslerEgemenlik Evrensel yargi yetkisi Dogal hukuk Pozitif hukukAyrimlarAlacak haklari ve serbestlik haklari Bireysel haklar ve grup haklari Dogal ve yasal haklar Negatif ve pozitif haklarYaklasimlarBedensel cezaOrgutlerInsan haklari orgutleri listesi Ulusal insan haklari kurumlariKitaya goreAfrika Asya Avrupa Guney Amerika Kuzey Amerika OkyanusyaIlgiliBirlesmis Milletler Insan Haklari Odulleri Insan Haklari Evrensel Beyannamesi Insan haklari tarihi Insan haklari odulleri listesi Ulkelerine gore insan haklari listesi gtdNobel Baris Odulu sahipleri1901 19251901 Dunant Passy 1902 Elie Ducommun Gobat 1903 Cremer 1904 Uluslararasi Hukuk Enstitusu 1905 von Suttner 1906 Roosevelt 1907 Moneta Renault 1908 Arnoldson Bajer 1909 Beernaert d Estournelles 1910 Uluslararasi Baris Burosu 1911 Asser Fried 1912 Root 1913 La Fontaine 1914 1915 1916 1917 Uluslararasi Kizilhac Komitesi 1918 1919 Wilson 1920 Bourgeois 1921 Branting Lange 1922 Nansen 1923 1924 1925 Chamberlain Dawes1926 19501926 Briand Stresemann 1927 Buisson Quidde 1928 1929 Kellogg 1930 Soderblom 1931 Addams Butler 1932 1933 Angell 1934 Henderson 1935 von Ossietzky 1936 Saavedra Lamas 1937 Cecil 1938 Nansen Uluslararasi Multeciler Ofisi 1939 1940 1941 1942 1943 1944 Uluslararasi Kizilhac Komitesi 1945 Hull 1946 Balch Mott 1947 Friends Service Council Amerikan Dostluk Hizmet Komitesi 1948 1949 Orr 1950 Bunche1951 19751951 Jouhaux 1952 Schweitzer 1953 Marshall 1954 Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi 1955 1956 1957 Pearson 1958 Pire 1959 Noel Baker 1960 Lutuli 1961 Hammarskjold olumunden sonra 1962 Pauling 1963 Uluslararasi Kizilhac Komitesi Kizilhac ve Kizilay Dernekleri Birligi 1964 King 1965 UNICEF 1966 1967 1968 Cassin 1969 Uluslararasi Calisma Orgutu 1970 Borlaug 1971 Brandt 1972 1973 Le Đức Thọ 160 odulu reddetti Kissinger 1974 MacBride Satō 1975 Saharov1976 20001976 B Williams Corrigan 1977 Uluslararasi Af Orgutu 1978 Sedat Begin 1979 Teresa 1980 Perez Esquivel 1981 Birlesmis Milletler Multeciler Yuksek Komiserligi 1982 Myrdal Garcia Robles 1983 Walesa 1984 Tutu 1985 Nukleer Savasin Onlenmesi icin Uluslararasi Hekimler 1986 Wiesel 1987 Arias 1988 Birlesmis Milletler Baris Gucu 1989 Gyatso 1990 Gorbacov 1991 Su Ci 1992 Menchu 1993 Mandela de Klerk 1994 Peres Rabin Arafat 1995 Pugwash Konferanslari Rotblat 1996 Belo Ramos Horta 1997 Kara Mayinlarinin Yasaklanmasi icin Uluslararasi Kampanya J Williams 1998 Hume Trimble 1999 Sinir Tanimayan Doktorlar 2000 Kim2001 gunumuz2001 Annan Birlesmis Milletler 2002 Carter 2003 Ebadi 2004 Maathai 2005 Uluslararasi Atom Enerjisi Kurumu el Baradey 2006 Grameen Bank Yunus 2007 Gore Hukumetlerarasi Iklim Degisikligi Paneli 2008 Ahtisaari 2009 Obama 2010 Liu 2011 Johnson Sirleaf Gbowee Karman 2012 Avrupa Birligi 2013 Kimyasal Silahlarin Yasaklanmasi Orgutu 2014 Satyarthi Yusufzay 2015 Tunus Ulusal Diyalog Dortlusu 2016 Santos 2017 Nukleer Silahlarin Tamamen Ortadan Kaldirilmasi icin Uluslararasi Kampanya 2018 Mukwege Murad 2019 Abiy Ahmed Ali 2020 Dunya Gida Programi 2021 Maria Ressa Dmitri Muratov 2022 Ales Bialiatski Memorial Sivil Ozgurlukler Merkezi 2023 Nergis Muhammedi 2024 Nihon Hidankyo 2025 Maria Corina MachadogtdOlof Palme Odulu sahipleriCyril Ramaphosa 1987 Birlesmis Milletler Baris Gucu 1988 Vaclav Havel 1989 Harlem Desir SOS Racisme 1990 Uluslararasi Af Orgutu 1991 Arzu Abdullayeva Anahit Bayandour 1992 Saraybosna Ogrencileri 1993 Wei Jingsheng 1994 Fatah Youth Israeli Labor Young Leadership Peace Now 1995 Casa Alianza Bruce C Harris 1996 Salima Ghezali 1997 Veran Matic Senad Pecanin Viktor Ivancic 1998 Kurdo Baksi Bjorn Fries Klippan Parent Group 1999 Bryan Stevenson 2000 Fazle Hasan Abed 2001 Hanan Asravi 2002 Hans Blix 2003 Lyudmila Alexeyeva Sergei Kovalev Anna Politkovskaya 2004 Ang San Su Ci 2005 Kofi Annan Mossaad Mohamed Ali 2006 Parvin Ardalan 2007 Denis Mukwege 2008 Carsten Jensen 2009 Eyad al Sarraj 2010 Lydia Cacho Roberto Saviano 2011 Radhia Nasraoui Waleed Sami Abulkhair 2012 Rosa Taikon 2013 Xu Youyu 2014 Gideon Levy Mitri Raheb 2015 Spyridon Galinos Giusi Nicolini 2016 Hedi Fried Emerich Roth 2017 Daniel Ellsberg 2018 John le Carre 2019 Black Lives Matter Global Network Foundation 2020 Patricia Gualinga 2022 Marta Chumalo Eren Keskin Nergis Muhammedi 2023 Bellingcat 2024 Utoya 2025 Otorite kontroluBIBSYS 90070681 BNE XX139396 BNF cb11870755b data CiNii DA01367113 GND 2003911 6 HDS 025823 ISNI 0000 0001 2170 8241 LCCN n79055337 LNB 000001964 NDL 00268326 NKC ko2002102002 NLA 35006075 NLG 280400 NLI 987007257742205171 NLK KAB201909320 NSK 000609973 RERO tanimlayicisi A000007252 gecerli degil SNAC w6j72cpg SUDOC 026463857 Trove 786908 VIAF 141290649 WorldCat LCCN n79 055337 https tr wikipedia org w index php title Uluslararasi Af Orgutu amp oldid 36030793 sayfasindan alinmistir Kategoriler Uluslararasi Af OrgutuNobel Baris Odulu sahibi kuruluslarOlof Palme Odulu sahipleriGizli kategoriler Webarsiv sablonu wayback baglantilariBIBSYS tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriBNE tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriBNF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriCINII tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriHDS tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriISNI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLNB tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNDL tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLG tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLK tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNSK tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriSorunlu tanimlayici RERO iceren Vikipedi maddeleriSNAC ID tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriSUDOC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTrove tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleri

