Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
İridyum, sembolü Ir, atom numarası 77 olan kimyasal element. Çok sert, kırılgan, gümüş beyazı ve platin ailesinden bir geçiş metali olan iridyum en yoğun ikinci elementtir ve 2000 °C gibi sıcaklıklarda bile korozyona karşı yüksek dayanıklılık gösterir. Her ne kadar sadece belli ergimiş tuzlar ve halojenler blok halindeki iridyumu aşındırabilse de, bölünmüş toz halindeki iridyum çok daha reaktif ve hatta yanıcı olabilmektedir. Ir 191 ve Ir 193 tek doğal kararlı izotopudur, bunlardan ikincisi daha bol bulunur.
İridyum, 1803 yılında İngiltere, Londra'da Smithson Tennant tarafından, Güney Amerika'dan gelen çözünmeyen doğal platin cevherinden elde edilmiştir. Yıllık üretim ve tüketimi sadece 3 ton olan, buna rağmen özel endüstriyel ve bilimsel uygulamalarda kullanılan bir numaralı metaldir.
İridyum, asteroitlerin yapısında bol oranda bulunur. Yeryüzünde asteroitlerin çarptığı bölgelerde bol oranda rastlanılır. Buna karşın astreoitlerin çarpmadığı yüzeylerde ise az oranda bulunur.
Tarihçe
İridyum, 1803 yılında İngiliz bilim insanı tarafından Londra'da keşfedildi. Osmiyum parçalarının HCl ve nitrik asitle birleştirilmeleri sonucu elde edildi. Latince gökkuşağı anlamına gelen iris adı verildi.
Kullanımı
- Pusula yapımında
- Elektrik kontaklarının yapımında
- Otomobil ve motosiklet ateşleme bujisinde
- Kuyumculuk imaltı sektöründe tane küçültücü olarak
 | Element veya periyodik tablo ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Iridyum Ir H Periyodik tablo HeLi Be B C N O F NeNa Mg Al Si P S Cl ArK Ca Sc Ti V Cr Mn Fe Co Ni Cu Zn Ga Ge As Se Br KrRb Sr Y Zr Nb Mo Tc Ru Rh Pd Ag Cd In Sn Sb Te I XeCs Ba Hf Ta W Re Os Ir Pt Au Hg Tl Pb Bi Po At RnFr Ra Rf Db Sg Bh Hs Mt Ds Rg Cn Nh Fl Mc Lv Ts Og La Ce Pr Nd Pm Sm Eu Gd Tb Dy Ho Er Tm Yb Lu Ac Th Pa U Np Pu Am Cm Bk Cf Es Fm Md No Lr Temel ozellikleriAtom numarasi 77Element serisi Gecis metalleriGrup periyot blok 6 dGorunus metalik beyazKutle numarasi 192 217 g molElektron dizilimi Xe 4f14 5d7 6s2Enerji seviyesi basina Elektronlar 2 8 18 32 15 2CAS kayit numarasi CAS kayit numarasi Fiziksel OzellikleriMaddenin hali katiYogunluk 22 56 g cm Sivi haldeki yogunlugu 19 g cm Ergime noktasi 2739 K 2466 CKaynama noktasi 4701 K 4428 CErgime isisi 41 12 kJ molBuharlasma isisi 563 kJ molIsi kapasitesi 25 C 25 10 J mol K Atom ozellikleriKristal yapisi Yuzey merkezli kubikYukseltgenme seviyeleri 3 1 0 1 2 3 4 5 6Elektronegatifligi 2 20 Pauling olcegi Pauling olcegiIyonlasma enerjisi 880 kJ molAtom yaricapi 135 pmAtom yaricapi hes 180 pmKovalent yaricapi 137 pmVan der Waals yaricapi pmDiger ozellikleriElektrik direnci 20 C 47 1 nW m 20 C de Isil iletkenlik 300 K 147 W m K Isil genlesme 6 4 µm m K 25 C de Ses hizi 20 C 4825 m s de Mohs sertligi 6 5Vickers sertligi 1760 MPaBrinell sertligi 1670 MPa Iridyum sembolu Ir atom numarasi 77 olan kimyasal element Cok sert kirilgan gumus beyazi ve platin ailesinden bir gecis metali olan iridyum en yogun ikinci elementtir ve 2000 C gibi sicakliklarda bile korozyona karsi yuksek dayaniklilik gosterir Her ne kadar sadece belli ergimis tuzlar ve halojenler blok halindeki iridyumu asindirabilse de bolunmus toz halindeki iridyum cok daha reaktif ve hatta yanici olabilmektedir Ir 191 ve Ir 193 tek dogal kararli izotopudur bunlardan ikincisi daha bol bulunur Iridyum 1803 yilinda Ingiltere Londra da Smithson Tennant tarafindan Guney Amerika dan gelen cozunmeyen dogal platin cevherinden elde edilmistir Yillik uretim ve tuketimi sadece 3 ton olan buna ragmen ozel endustriyel ve bilimsel uygulamalarda kullanilan bir numarali metaldir Iridyum asteroitlerin yapisinda bol oranda bulunur Yeryuzunde asteroitlerin carptigi bolgelerde bol oranda rastlanilir Buna karsin astreoitlerin carpmadigi yuzeylerde ise az oranda bulunur TarihceIridyum 1803 yilinda Ingiliz bilim insani tarafindan Londra da kesfedildi Osmiyum parcalarinin HCl ve nitrik asitle birlestirilmeleri sonucu elde edildi Latince gokkusagi anlamina gelen iris adi verildi KullanimiPusula yapiminda Elektrik kontaklarinin yapiminda Otomobil ve motosiklet atesleme bujisinde Kuyumculuk imalti sektorunde tane kucultucu olarakElement veya periyodik tablo ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz