Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Ocak 2020) () |
Galyum, kimyasal sembolü Ga, atom numarası 31 olan kimyasal elementtir. Oda sıcaklığında katı halde bulunur, yine oda sıcaklığında insan ile temasında erir. Boksit ve çinkonun saflaştırılması sırasında alüminyumla beraber elde edilir. En çok kullanılan bileşikleri galyum nitrit ve galyum arseniktir. Yarı iletkenlerin yapımında ve kızılötesi alıcılarında kullanılır.
 %99,999 saflıktaki galyum kristalleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Görünüş | gümüşî mavi | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Standart atom ağırlığı Ar, std(Ga) | 69,723(1) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Periyodik tablodaki yeri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atom numarası (Z) | 31 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Grup | 13. grup (bor grubu) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Periyot | 4. periyot | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Blok | (p bloku) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektron dizilimi | [Ar] 3d10 4s2 4p1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kabuk başına elektron | 2, 8, 18, 3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Fiziksel özellikler | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Faz (SSB'de) | Katı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Erime noktası | 302,9146 K (29,7646 °C, 85,5763 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kaynama noktası | 2673 K (2400 °C; 4352 °F) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yoğunluk (SSB'de) | 5,91 g/L | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| sıvıyken (en'de) | 6,095 g/cm3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 5,59 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Buharlaşma entalpisi | 256 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Molar ısı kapasitesi | 25,86 J/(mol·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Buhar basıncı
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atom özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yükseltgenme durumları | -5, -4, -3, -2, -1, +1, +2, +3 (amfoter oksit) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektronegatiflik | Pauling ölçeği: 1,81 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| İyonlaşma enerjileri |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Atom yarıçapı | Deneysel: 135 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kovalent yarıçapı | 122±3 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Van der Waals yarıçapı | 187 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Diğer özellikleri | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kristal yapı | Ortorombik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ses hızı çubukta | 2740 m/s (20 °C'de) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Isı iletkenliği | 40,6 W/(m·K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 18 mm2/s (300 K'de) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Elektrik direnci | 270 Ω·m (20 °C'de) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Manyetik düzen | Diyamanyetik | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Manyetik alınganlık | -21,6×10-6 cm3/mol (290 K'de) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Young modülü | 9,8 GPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Poisson oranı | 0,47 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mohs sertliği | 1,5 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Brinell sertliği | 56,8-68,7 MPa | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| CAS Numarası | 7440-55-3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Tarihi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Adını aldığı | Latincede Fransa anlamına gelen Gallia | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Öngörü | Dmitri Mendeleyev (1871) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ve ilk izolasyon | (1875) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Özellikleri
Galyum metali doğada saf halde bulunmaz. Ancak çok kolay elde edilir. Saf bir galyum, parlak, gümüş renkli cam parçalarına benzer. Metal konteynerlarda ya da cam konteynerlarda dondurularak depo edilir. Doğada %60.11 oranında 69Ga izotopu, %39.89 oranında 71Ga izotopu bulunur.
Tarihi
Galyum (Latince: Gallia, anlamı Galya, Fransa) ve (Gallus anlamı horoz) ilk olarak tarafından 1875'te keşfedilmiştir. Daha sonra Dimitri Mendeleyev tarafından da periyodik tablodaki yeri belirlenmiştir. Boisbaudran elemente kendi ismini vermek yerine o zamanın kelime oyunundan yararlanarak Fransa'ya verilen latince isim olan galya ya atfen bu ismi vermiş ancak gallusta Lecoq un soyadının Latincesidir ve horoz anlamına gelmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b Zhang Y; Evans JRG; Zhang S (2011). "Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks". J. Chem. Eng. Data (İngilizce). 56 (2): 328-337. doi:10.1021/je1011086. 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Temmuz 2021.
- ^ Ga(-3) has been observed in LaGa, see Dürr, Ines; Bauer, Britta; Röhr, Caroline (2011). "Lanthan-Triel/Tetrel-ide La(Al,Ga)x(Si,Ge)1-x. Experimentelle und theoretische Studien zur Stabilität intermetallischer 1:1-Phasen" (PDF). Z. Naturforsch. 66b: 1107–1121.
- ^ Hofmann, Patrick (1997). Colture. Ein Programm zur interaktiven Visualisierung von Festkörperstrukturen sowie Synthese, Struktur und Eigenschaften von binären und ternären Alkali- und Erdalkalimetallgalliden (PDF) (Almanca). PhD Thesis, ETH Zurich. s. 72. doi:10.3929/ethz-a-001859893. ISBN .
- ^ Weast, Robert (1984). CRC, Handbook of Chemistry and Physics (İngilizce). Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing. ss. E110. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Galyum haber gazete kitap akademik JSTOR Ocak 2020 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Galyum kimyasal sembolu Ga atom numarasi 31 olan kimyasal elementtir Oda sicakliginda kati halde bulunur yine oda sicakliginda insan ile temasinda erir Boksit ve cinkonun saflastirilmasi sirasinda aluminyumla beraber elde edilir En cok kullanilan bilesikleri galyum nitrit ve galyum arseniktir Yari iletkenlerin yapiminda ve kizilotesi alicilarinda kullanilir Galyum 31Ga 99 999 safliktaki galyum kristalleriGorunusgumusi maviStandart atom agirligi Ar std Ga 69 723 1 Periyodik tablodaki yeriHidrojen HelyumLityum Berilyum Bor Karbon Azot Oksijen Flor NeonSodyum Magnezyum Aluminyum Silisyum Fosfor Kukurt Klor ArgonPotasyum Kalsiyum Skandiyum Titanyum Vanadyum Krom Manganez Demir Kobalt Nikel Bakir Cinko Galyum Germanyum Arsenik Selenyum Brom KriptonRubidyum Stronsiyum Itriyum Zirkonyum Niyobyum Molibden Teknesyum Rutenyum Rodyum Paladyum Gumus Kadmiyum Indiyum Kalay Antimon Tellur Iyot KsenonSezyum Baryum Lantan Seryum Praseodim Neodimyum Prometyum Samaryum Evropiyum Gadolinyum Terbiyum Disprozyum Holmiyum Erbiyum Tulyum Iterbiyum Lutesyum Hafniyum Tantal Tungsten Renyum Osmiyum Iridyum Platin Altin Civa Talyum Kursun Bizmut Polonyum Astatin RadonFransiyum Radyum Aktinyum Toryum Protaktinyum Uranyum Neptunyum Plutonyum Amerikyum Kuriyum Berkelyum Kaliforniyum Aynstaynyum Fermiyum Mendelevyum Nobelyum Lavrensiyum Rutherfordiyum Dubniyum Seaborgiyum Bohriyum Hassiyum Meitneriyum Darmstadtiyum Rontgenyum Kopernikyum Nihoniyum Flerovyum Moskovyum Livermoryum Tennesin Oganesson Al Ga Incinko galyum germanyumAtom numarasi Z 31Grup13 grup bor grubu Periyot4 periyotBlok p blokuElektron dizilimi Ar 3d10 4s2 4p1Kabuk basina elektron2 8 18 3Fiziksel ozelliklerFaz SSB de KatiErime noktasi302 9146 K 29 7646 C 85 5763 F Kaynama noktasi2673 K 2400 C 4352 F Yogunluk SSB de 5 91 g Lsiviyken en de 6 095 g cm35 59 Buharlasma entalpisi256 kJ molMolar isi kapasitesi25 86 J mol K Buhar basinciP Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 kT K 1310 1448 1620 1838 2125 2518Atom ozellikleriYukseltgenme durumlari 5 4 3 2 1 1 2 3 amfoter oksit ElektronegatiflikPauling olcegi 1 81Iyonlasma enerjileri1 578 8 kJ mol2 1979 3 kJ mol3 2963 kJ mol Atom yaricapiDeneysel 135 pmKovalent yaricapi122 3 pmVan der Waals yaricapi187 pmBir spektrum araligindaki renk cizgileriElementin spektrum cizgileriDiger ozellikleriKristal yapi OrtorombikSes hizi cubukta2740 m s 20 C de Isi iletkenligi40 6 W m K 18 mm2 s 300 K de Elektrik direnci270 W m 20 C de Manyetik duzenDiyamanyetikManyetik alinganlik 21 6 10 6 cm3 mol 290 K de Young modulu9 8 GPaPoisson orani0 47Mohs sertligi1 5Brinell sertligi56 8 68 7 MPaCAS Numarasi7440 55 3TarihiAdini aldigiLatincede Fransa anlamina gelen GalliaOngoruDmitri Mendeleyev 1871 ve ilk izolasyon 1875 AnaIzotop Bolluk Yari omur t1 2 Bozunma turu Urun66Ga yap 9 5 sa b 67Ga yap 3 3 g e 67Zn68Ga yap 1 2 sa b 68Zn69Ga 60 11 kararli70Ga yap 21 dk b e 70Zn71Ga 39 89 kararli72Ga yap 14 1 sa b 73Ga yap 4 9 sa b OzellikleriGalyum metali dogada saf halde bulunmaz Ancak cok kolay elde edilir Saf bir galyum parlak gumus renkli cam parcalarina benzer Metal konteynerlarda ya da cam konteynerlarda dondurularak depo edilir Dogada 60 11 oraninda 69Ga izotopu 39 89 oraninda 71Ga izotopu bulunur TarihiGalyum Latince Gallia anlami Galya Fransa ve Gallus anlami horoz ilk olarak tarafindan 1875 te kesfedilmistir Daha sonra Dimitri Mendeleyev tarafindan da periyodik tablodaki yeri belirlenmistir Boisbaudran elemente kendi ismini vermek yerine o zamanin kelime oyunundan yararlanarak Fransa ya verilen latince isim olan galya ya atfen bu ismi vermis ancak gallusta Lecoq un soyadinin Latincesidir ve horoz anlamina gelmektedir Ayrica bakinizOrganogalyum kimyasiKaynakca a b Zhang Y Evans JRG Zhang S 2011 Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks J Chem Eng Data Ingilizce 56 2 328 337 doi 10 1021 je1011086 10 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Temmuz 2021 Ga 3 has been observed in LaGa see Durr Ines Bauer Britta Rohr Caroline 2011 Lanthan Triel Tetrel ide La Al Ga x Si Ge 1 x Experimentelle und theoretische Studien zur Stabilitat intermetallischer 1 1 Phasen PDF Z Naturforsch 66b 1107 1121 Hofmann Patrick 1997 Colture Ein Programm zur interaktiven Visualisierung von Festkorperstrukturen sowie Synthese Struktur und Eigenschaften von binaren und ternaren Alkali und Erdalkalimetallgalliden PDF Almanca PhD Thesis ETH Zurich s 72 doi 10 3929 ethz a 001859893 ISBN 978 3728125972 Weast Robert 1984 CRC Handbook of Chemistry and Physics Ingilizce Boca Raton Florida Chemical Rubber Company Publishing ss E110 ISBN 0 8493 0464 4