Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Şah (Eski Farsça: Khşayath) ya da Şehinşah, Fars, Afgan ve diğer İrani halkların hükümdarlarının kullandığı bir unvan. Kral anlamına gelmektedir. Zamanla İslam aleminde hükümdar anlamında yaygın olarak kullanılagelmiştir.
Hükümdarlar hükümdarı anlamına gelen şehinşah unvanı, Perslerin krallar kralı saydığı II. Kyros'un (Büyük) anısına 20. yüzyılda Pehlevi hanedanı tarafından kullanılmıştır. Gene Şahtan türetilen Farsça padişah unvanı da koruyucu, ulu hükümdar anlamını taşır. Şah unvanı, 1973'te monarşinin yıkılmasına değin Afganistan'da, ayrıca Orta ve Güney Asya'daki başka ülkelerde birçok hükümdar ya da prens tarafından kullanılmıştır. Soyla gelen valiler de bazen kendi adlarına şah sıfatını eklemişlerdir.
İslam'da şah kavramı
Öte yandan bazı İslam tarikatları Ali'yi şah sanıyla anarlar. Ali'nin mezarı Necef'te olduğu için Necef sultanı anlamında Şah-ı Necef, yiğitler sultanı anlamında Şah-ı Merdan ve daha yaygın olarak da velilik sultanı anlamında Şah-ı Velayet sanları kullanılır.
Şah kelimesi Yunus Emre'nin demelerinde de vardır. Safevi Şah'ları ile bağdaştırmak yanlış bir düşüncedir. Şah kelimesi yaradan manasında da kullanılabilmektedir. Gerçek anlamı budur. Sünni Osmanlı düşüncesinde Safevi'ler ile bağdaştırmak için kullanılmıştır.
Alevi-Bektaşi edebiyatında şah sözcüğü zaman zaman hem Ali'yi, hem de ilk Safevi ŞahenŞah'ı Şah İsmail çağrıştıracak biçimde kullanılmıştır.
Hindularda Şah
Raj, Raja gibi bilinen Hint hükümdarlarından sonra belirli bazı yöneticilerde ismen hoş ve komşu ülkelerinin sıklıkla kullanması sebebiyle; "şah" unvanınıda benimsemiştir.
Örneğin; Shah Devdan
Satrançta şah
Satrançtaki en önemli taş şah olarak anılır. Batılı dillerde bunun yerine kral kullanılır. Satranç oyunu Hindistan'da ortaya çıkmış olmasına rağmen satranca dair bilinen en eski belgeler 5. yy. Pers belgeleridir.
Ayrıca Oğuz Türklerinde de satrancı atası olduğu iddia edilen bir oyun oynandığı bilinmektedir. Oyun günümüzde Anadolu'da da oynanmaktadır.Şahın en uç noktaya gitmesi halinde istediği taş yeniden verilir
Ayrıca bakınız
| Vikisözlük'te şah ile ilgili tanım bulabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sah Eski Farsca Khsayath ya da Sehinsah Fars Afgan ve diger Irani halklarin hukumdarlarinin kullandigi bir unvan Kral anlamina gelmektedir Zamanla Islam aleminde hukumdar anlaminda yaygin olarak kullanilagelmistir Hukumdarlar hukumdari anlamina gelen sehinsah unvani Perslerin krallar krali saydigi II Kyros un Buyuk anisina 20 yuzyilda Pehlevi hanedani tarafindan kullanilmistir Gene Sahtan turetilen Farsca padisah unvani da koruyucu ulu hukumdar anlamini tasir Sah unvani 1973 te monarsinin yikilmasina degin Afganistan da ayrica Orta ve Guney Asya daki baska ulkelerde bircok hukumdar ya da prens tarafindan kullanilmistir Soyla gelen valiler de bazen kendi adlarina sah sifatini eklemislerdir Islam da sah kavramiOte yandan bazi Islam tarikatlari Ali yi sah saniyla anarlar Ali nin mezari Necef te oldugu icin Necef sultani anlaminda Sah i Necef yigitler sultani anlaminda Sah i Merdan ve daha yaygin olarak da velilik sultani anlaminda Sah i Velayet sanlari kullanilir Sah kelimesi Yunus Emre nin demelerinde de vardir Safevi Sah lari ile bagdastirmak yanlis bir dusuncedir Sah kelimesi yaradan manasinda da kullanilabilmektedir Gercek anlami budur Sunni Osmanli dusuncesinde Safevi ler ile bagdastirmak icin kullanilmistir Alevi Bektasi edebiyatinda sah sozcugu zaman zaman hem Ali yi hem de ilk Safevi SahenSah i Sah Ismail cagristiracak bicimde kullanilmistir Hindularda SahRaj Raja gibi bilinen Hint hukumdarlarindan sonra belirli bazi yoneticilerde ismen hos ve komsu ulkelerinin siklikla kullanmasi sebebiyle sah unvaninida benimsemistir Ornegin Shah DevdanSatrancta sahSatranctaki en onemli tas sah olarak anilir Batili dillerde bunun yerine kral kullanilir Satranc oyunu Hindistan da ortaya cikmis olmasina ragmen satranca dair bilinen en eski belgeler 5 yy Pers belgeleridir Ayrica Oguz Turklerinde de satranci atasi oldugu iddia edilen bir oyun oynandigi bilinmektedir Oyun gunumuzde Anadolu da da oynanmaktadir Sahin en uc noktaya gitmesi halinde istedigi tas yeniden verilirAyrica bakinizVikisozluk te sah ile ilgili tanim bulabilirsiniz Muhammed Riza Pehlevi