Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
| Türk tarihi |
|---|
| bir parçası |
![]() |
Tokuz Ogdamdam - Eski Türklerde tarihi bir soy veya boy adı ya da yer, yöre, bölge adı.
Adı
| ]Eski Türkçedeki sayı anlamındaki «Tokuz» adlı söz Eski Tıva Türkçesinde «Toguz» günümüz Tıva Türkçesinde «Tos» olarak geçer ve anlam olarak 9 sayısını verir. Tokuz Ogdamdam, dokuz Ogdamdan anlamına gelir, Ogdamdam sözünün anlamı bulunamamıştır.
Yurdu
| ]Tıva Cumhuriyetinin kuzey tarafında.
- Е-51 Tıva, даштың тип каан чери билдинмес.
- Е-70 Eleges IV veya İr-Hölden taş.
- Е-109 Öök-Orzaktan II.
- Е-110 Öök-Oorzak III.
Yenisey Yazısı
| ]Енисей бижик
| ]Е-51. Minusinsk Müzesindedir. Taş numarası № 36.
Latin transkripsiyonu:
- är atïm kök tirig bän äsizim-ä qadašïm-ä äsiz-ä γulanim äbčim-ä adïrïltïm-a
- elim qanïm äsizim-ä är ärdämi toquz oγdamdama järim äsiz-ä
- jäti češma(?) äšiz-ä : ašim-ä äsiz-ä
- uzγar(?) nä(?) altï är balbarm
Tıva Türkçesine çevirisi
| ]- эр адым Көк Тириг мен хайыраан төрелдерим, хайыраан оолдарым эшпимден адырылдым
- элим хааным хайыраан эр эртеми Тогус Огдамдама черим харааданчыын
- чеди češma (?) хайыраан : эжимни харааданчыын
- Узгар нэ (?) алды эр балбалым
- Бир дугаар одуругда äbčim-ä деп сөс «эшпимге» кылдыр очулдуртунар. Шаг-шаанда «эпши» деп сөс-биле херээжен кижини дорамчылавас турган. "Эшпи" деп сөстүң баък утказы "совет үеде" тыптып келген хевирлиг. Бо бижикте «эшпим» деп сөс «кадайым» дээн уткалыг сөс-түр!
- Ийи дугаар одуругда ärdämi деп сөстү очулдурбайн өжегээр артырган: «эрдеми» деп сөс-түр. "Эртем" деп сөстүң шаанда утказы база өске турган. Шаанда «эртемниг» деп сөстүң утказы болза: «ат-алдарлыг» азы «салым-чаянныг» болур турган.
- Үш дугаар одуругда češma деп сөстүң утказы билдинмес. Дараазында ašim-ä дээрге "эжимге" дээн сөс-түр! Мында "эжим" деп сөс-биле калган кижи база-ла кадайын айтып турар-дыр.
- Дөрт дугаар одуругда nä(?) деп сөстүң утакзы билдинмес.
Türkçe çevirisi
| ]- Erlik ismim Yeşil Diri'dir. Vay halime! Yakınlarım, oğullarım, eşimden ayrı kaldım.
- Milletim, hükümdarım vay bana. Erlik bilgesi Dokuz Ogdamdama yörem, vay.
- Yedi.. vah. Yoldaşlarım, vah.
- Uzgar ne. Yendiğim altı cengaver balbalı
Dipnotlar
| ]- ^ Арын 143. E-51 (Тува). // Тюркские Енисейские эпитафии. Граматика, текстология. / И. В. Кормушин. [отв. ред Д, М. Насилов]; Ин-т языкознания РАН. — М.: Наука, 2008. — 342 с. —
İlgili yayınlar
| ]- И. В. Кормушин. Тюркские Енисейские эпитафии: грамматика, текстология. / И. В. Кормушин; (отв. ред. Д. М. Насилов); Ин-т языкознания РАН — М.:Наука, 2008. — 342 с. — (Rusça)
| Türk tarihi ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Eylul 2022 Turk tarihidizisinin bir parcasiIlk Cag Buyuk Hun Imparatorlugu IO 220 IO 58 Bati Syung nu IO 56 36 Kuzey Syung nu 48 156 Guney Syung nu 48 216 Siyenpi Imparatorlugu 93 234 Avrupa Hun Imparatorlugu 352 469 Sabar Hanligi 5 yuzyil 6 yuzyil Orta Cag Ak Hun Imparatorlugu 420 670 Gokturk Kaganligi 552 744 Dogu Gokturk 583 630 Bati Gokturk 583 659 Ikinci Gokturk 681 744 Avar Kaganligi 562 803 Seyanto Hanligi 628 647 Hazar Kaganligi 630 1048 Buyuk Bulgar Hanligi 632 668 Idil Bulgar Devleti 7 yy 1240 lar Kangar Birligi 659 750 Birinci Bulgar Imparatorlugu 681 1018 Uygur Kaganligi 742 840 Kansu Uygur 848 1036 Kirgiz Kaganligi 693 1207 Karahoca Uygur 991 1209 Karluk Hanligi 743 1220 Oguz Yabgulugu 750 1055 Karluk Yabgu Devleti 756 940 Sirvansahlar Devleti 799 1539 Karahanlilar 840 1212 Dogu Karahanlilar 1032 1210 Bati Karahanlilar 1041 1212 Pecenek Hanligi 860 1091 Tolunogullari 868 905 Ihsidiler 935 969 Gazneliler 961 1186 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu 1040 1157 Turkiye Selcuklu 1077 1308 Kirman Selcuklu 1092 1187 Suriye Selcuklu 1092 1117 Irak Selcuklu 1118 1194 Mengucekliler 1072 1277 Harezmsahlar Imparatorlugu 1077 1231 Danismendliler 1080 1178 Caka Bey 1081 1098 Cubukogullari 1085 1092 Dilmacogullari 1085 1192 Saltuklu Beyligi 1092 1202 Inalogullari 1098 1183 Ahlatsahlar 1100 1207 Artuklu Beyligi 1102 1408 Boriler 1104 1154 Zengiler 1127 1250 Ildenizliler 1142 1225 Erbil Beyligi 1146 1232 Salgurlular 1148 1286 Cengiz Imparatorlugu 1206 1368 Delhi Sultanligi 1206 1527 Cobanogullari 1227 1309 Cagatay Hanligi 1227 1347 Dogu Cagatay Hanligi 1347 1680 Bati Cagatay Hanligi Altin Orda Devleti 1242 1502 Memluk Devleti 1250 1382 Karamanogullari 1256 1483 Inancogullari 1261 1368 Sahib Ataogullari 1275 1342 Pervaneogullari 1277 1322 Esrefogullari 1280 1326 Mentese Beyligi 1280 1424 Karesi Beyligi 1297 1360 Candarogullari 1299 1462 Osmanli Imparatorlugu 1299 1922 Germiyanogullari 1300 1423 Hamitogullari 1301 1423 Saruhanogullari 1302 1410 Taceddinogullari 1303 1415 Aydinogullari 1308 1426 Tekeogullari 1321 1390 Ramazanogullari 1325 1608 Eretna 1335 1381 Dulkadirogullari 1339 1521 Tasanogullari 1350 1398 Sufi Devleti 1361 1379 Timur Imparatorlugu 1370 1507 Akkoyunlular 1378 1508 Erzincan Beyligi 1379 1410 Karakoyunlular 1380 1469 Kadi Burhaneddin Devleti 1381 1398 Malva Sultanligi 1392 1562 Nogay Ordasi 1398 1642 Seybani Hanligi 1428 1599 Kazan Hanligi 1438 1552 Kirim Hanligi 1441 1783 Astrahan Hanligi 1446 1556 Kasim Hanligi 1452 1681 Yeni Cag Sibir Hanligi 1464 1598 Kazak Hanligi 1465 1729 Buhara Hanligi 1500 1785 Safevi Devleti 1501 1736 Yarkand Hanligi 1514 1680 Hive Hanligi 1515 1920 Kutbsah Devleti 1518 1687 Babur Imparatorlugu 1526 1858 Baku Hanligi 1718 1806 Afsar Imparatorlugu 1736 1796 Hokand Hanligi 1740 1876 Revan Hanligi 1747 1828 Buhara Emirligi 1785 1920 Yakin Cag Kacar Imparatorlugu 1794 1925 Bati Trakya Bagimsiz Hukumeti 1913 Turkistan Milli Ozerk Hukumeti 1917 1918 Aras Turk Cumhuriyeti 1918 1919 Idil Ural Devleti 1918 1919 Alas Orda 1917 1920 Kirim Halk Cumhuriyeti 1917 1918 Azerbaycan DC 1918 1921 Guneybati Kafkas Gecici Milli Hukumeti 1918 1919 Azadistan 1919 1920 Buhara Sovyet Halk Cumhuriyeti 1920 1925 Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti 1920 1925 Tuva Halk Cumhuriyeti 1921 1944 Dogu Turkistan Islam Cumhuriyeti 1932 1934 Hatay Devleti 1938 1939 Dogu Turkistan Cumhuriyeti 1944 1949 Azerbaycan Milli Hukumeti 1945 1946 Kibris Gecici Turk Yonetimi 1964 1974 Otonom Kibris Turk Yonetimi 1974 1975 Kibris Turk Federe Devleti 1975 1983 Turkiye Kuzey Kibris Turk Cumhuriyeti Kirgizistan Ozbekistan Azerbaycan Kazakistan Turkmenistan Tarihi Turk devletleri listesi Tarihi ve cagdas Turk devletleri gtd Tokuz Ogdamdam Eski Turklerde tarihi bir soy veya boy adi ya da yer yore bolge adi Adi span Eski Turkcedeki sayi anlamindaki Tokuz adli soz Eski Tiva Turkcesinde Toguz gunumuz Tiva Turkcesinde Tos olarak gecer ve anlam olarak 9 sayisini verir Tokuz Ogdamdam dokuz Ogdamdan anlamina gelir Ogdamdam sozunun anlami bulunamamistir Yurdu span Tiva Cumhuriyetinin kuzey tarafinda E 51 Tiva dashtyn tip kaan cheri bildinmes E 70 Eleges IV veya Ir Holden tas E 109 Ook Orzaktan II E 110 Ook Oorzak III Yenisey Yazisi span Enisej bizhik span E 51 Minusinsk Muzesindedir Tas numarasi 36 Latin transkripsiyonu ar atim kok tirig ban asizim a qadasim a asiz a gulanim abcim a adiriltim a elim qanim asizim a ar ardami toquz ogdamdama jarim asiz a jati cesma asiz a asim a asiz a uzgar na alti ar balbarmTiva Turkcesine cevirisi span er adym Kok Tirig men hajyraan torelderim hajyraan ooldarym eshpimden adyryldym elim haanym hajyraan er ertemi Togus Ogdamdama cherim haraadanchyyn chedi cesma hajyraan ezhimni haraadanchyyn Uzgar ne aldy er balbalymTivaca aciklamalari Bir dugaar odurugda abcim a dep sos eshpimge kyldyr ochuldurtunar Shag shaanda epshi dep sos bile hereezhen kizhini doramchylavas turgan Eshpi dep sostүn bak utkazy sovet үede typtyp kelgen hevirlig Bo bizhikte eshpim dep sos kadajym deen utkalyg sos tүr Iji dugaar odurugda ardami dep sostү ochuldurbajn ozhegeer artyrgan erdemi dep sos tүr Ertem dep sostүn shaanda utkazy baza oske turgan Shaanda ertemnig dep sostүn utkazy bolza at aldarlyg azy salym chayannyg bolur turgan Үsh dugaar odurugda cesma dep sostүn utkazy bildinmes Daraazynda asim a deerge ezhimge deen sos tүr Mynda ezhim dep sos bile kalgan kizhi baza la kadajyn ajtyp turar dyr Dort dugaar odurugda na dep sostүn utakzy bildinmes Turkce cevirisi span Erlik ismim Yesil Diri dir Vay halime Yakinlarim ogullarim esimden ayri kaldim Milletim hukumdarim vay bana Erlik bilgesi Dokuz Ogdamdama yorem vay Yedi vah Yoldaslarim vah Uzgar ne Yendigim alti cengaver balbaliDipnotlar span Aryn 143 E 51 Tuva Tyurkskie Enisejskie epitafii Gramatika tekstologiya I V Kormushin otv red D M Nasilov In t yazykoznaniya RAN M Nauka 2008 342 s ISBN 978 5 02 036260 4 Ilgili yayinlar span I V Kormushin Tyurkskie Enisejskie epitafii grammatika tekstologiya I V Kormushin otv red D M Nasilov In t yazykoznaniya RAN M Nauka 2008 342 s ISBN 978 5 02 036260 4 Rusca gtdIslamiyet oncesi Turk edebiyatiSozlu EdebiyatTurk mitolojisi Destan Ah Cibek Arig Goc Destani Su Destani Oguz Kagan Destani Bozkurt mitoloji Ergenekon Destani Yaratilis Destani Altay Tureyis Destani Kosuk Sav Sagu Halk hikayesi Atasozu Asik Turk halk edebiyatiYazili EdebiyatGokturk EdebiyatiAltun Tamgan Tarkan Yaziti Bilge Kagan Yaziti Bombogor Yaziti Bugut Yaziti Coyr Yaziti Eleges Yazitlari Hoyt Tamir yazitlari Irk Bitig Kol Ic Cor Yaziti Kul Tigin Yaziti Orhun Yazitlari Ook Tarlag Yaziti Ook Turan Yaziti Ongin Yaziti Suhbaatar Yazitlari Tonyukuk Yaziti Yenisey Yazitlari Yorci YazitiUygur EdebiyatiBengu TaslarTaryat Yazitlari Kari Cor Tigin YazitiBudizm KulliyatAltun Yaruk Sekiz YukmekMani dini KulliyatIrk Bitig Turk tarihi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz Kategoriler Turk tarihi taslaklariTarihteki Turk halklariTuva tarihiGizli kategoriler ISBN sihirli baglantisini kullanan sayfalarOksuz maddeler Eylul 2022Tum taslak maddeler

