Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Makale |
| Kitâb-ı Mukaddes |
|---|
 |
| Hristiyanlık |
Protokanonik kitaplar, Tanah'ta da yer alan ve Ortodoks Hristiyanlığın oluşum döneminde kanonik kabul edilen Eski Ahit kitaplarıdır. Eski Ahit, bazı Gnostisizm biçimleri tarafından tamamen reddedilir, ancak Tanah'a Yahudi Hristiyanlar, Yahudi olmayan Hristiyanlardan daha sıkı bir şekilde bağlı kalmıştır. Protokanonik terimi genellikle bu kitapları, erken kilisede bazıları tarafından "bazen şüphe duyulan" ve çoğu Protestan tarafından kanonik olmayan kabul edilen deuterokanonik kitaplar veya apokriflerle karşılaştırmak için kullanılır.
Çoğu Hristiyanlık Kitab-ı Mukaddes'inde genellikle 39 protokanonik kitap bulunur; bu da Yahudilerin Tanah'ındaki 24 kitaba karşılık gelir.
Liste
| ]Protokanonik kitapların listesi şöyledir: Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar, Tesniye, Yeşu, Hakimler, Rut, 1.-2. Samuel, 1.-2. Krallar, 1.-2. Tarihler, Ezra, Nehemya, Ester, Eyüp, Mezmurlar, Özdeyişler, Vaiz, Süleyman'ın Şarkısı, Yeşaya, Yeremya, Ağıtlar, Hezekiel, Daniel, Hoşea, Yoel, Amos, Ovadyah, Yunus, Mika, Nahum, Habakkuk, Sefanya, Hagay, Zekeriya ve Malaki.
Numaralandırma
| ]Bu kitaplar, çoğu İngilizce Kitab-ı Mukaddes'te genellikle 39 adettir. Yahudi Tanah geleneğine dayanarak, aynı kitaplar 24 kitap olarak sayılabilir; on iki küçük peygamberi bir kitap, 1. ve 2. Samuel, 1. ve 2. Krallar ve 1. ve 2. Tarihler için birer kitap ve Ezra ile Nehemya için tek bir kitap olarak sayar. Hieronymus, önsözlerinde aynı içeriği 22 kitap olarak saydı;Yeremya'yı Ağıtlar ile ve Hakimler'i Rut ile birleştirdi. 'ta verilen liste aynı kitapları 27 olarak numaralandırır.
Bu sayımlara bazen numerolojik bir önem verilmiştir. 22 kitaptan oluşan sayım, İbrani alfabesindeki harf sayısını temsil ettiği söylenir; 5 çift kitap (Hakimler / Rut, 1./2. Samuel, 1./2. Krallar, 1./2. Tarihler, Ezra / Nehemya ve Yeremya / Ağıtlar) çift biçimli beş İbranice harfi, kaf, mem, nun, pe ve tsadik'i temsil eder. 24 kitaptan oluşan sayım, Vahiy Kitabı'nda Kuzu'nun önünde taçlarını atan 24 ihtiyar tarafından temsil edildiği söylenir. 27 kitaptan oluşan sayım, Yeni Ahit'in 27 kanonik kitabını birebir dengeler.
Erken varyantlar
| ]Protokanonik kitapların çoğu erken dönem Hıristiyanlar arasında yaygın olarak kabul görmüştür. Ancak, bazıları en erken kanonlardan birkaçı tarafından göz ardı edilmiştir. Roma İmparatorluğu'nun bazı bölgelerinde baskın olan erken dönem Hıristiyan mezhebi , Luka'nın ve Pavlus'un on mektubu lehine tüm Tanah'ı hariç tutarak azaltılmış bir kanonu kabul etmiştir.
aşırı örneği dışında, belirli kitapların kanonikliği konusundaki münferit anlaşmazlıklar yüzyıllar boyunca devam etti. Dördüncü yüzyılda yaşamış İskenderiye piskoposu Athanasius, Ester'i listesinden çıkardı, muhtemelen Josephus tarafından bahsedilen ancak belirtilmeyen erken dönem 22 kitaplık bir Yahudi kanonundan etkilenmişti. Mopsuestialı Theodor, 22 kitaplık bir liste elde etmek için Ezgiler Ezgisi, Vaiz, Eyüp ve Ezra-Nehemya'yı çıkardı.
Yeni Ahit
| ]İbranice ve Yunanca kutsal metinlerin çoğunun erken ve yaygın kabulüne benzer şekilde, protokanonik terimi bazen erken Kilise tarafından en yaygın kabul gören 27 kitaplık Yeni Ahit eserlerini tanımlamak için de kullanılır (Homologoumena, Yunanca "itiraf edilmiş ve tartışmasız" anlamına gelen bir terimdir), kalan kitaplardan ("karşı çıkılan" anlamına gelen Antilegomena).Vahiy Kitabı gibi bazı Antilegomena'lar daha sonra kanondaki protokanonik kitaplara katıldı. Ayrıca, neredeyse tüm Hristiyanlar tarafından 1500 yıldır tanındıkları için, özellikle de bunlar ile erken Kilise'nin kanonik olmayan yazıları arasında bir ayrım yapıldığında, 27 kitabın tamamına atıfta bulunmak için de kullanılabilir.
Ayrıca bakınız
| ]Kaynakça
| ]Özel
| ]- ^ The Preface to the Douay Old Testament, 1609, The Lutterworth Press, 31 Ocak 2019, ss. 361–371,3 Aralık 2025
- ^ a b "Jerome's "Helmeted Introduction" to Kings – biblicalia" (İngilizce). 27 Temmuz 2006. Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
- ^ "Oxford Journals | Arts & Humanities | Journal of Theological Studies". Jts.oxfordjournals.org. 14 Temmuz 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
- ^ [1] 10 Şubat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Sundberg: Old Testament of the Early Church". Department.monm.edu. 28 Aralık 1962. Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
- ^ "The Bible". Thelatinlibrary.com. Erişim tarihi: 2 Mart 2015.
- ^ Ehrman, Bart D. (2005). Lost christianities: the battles for scripture and the faiths we never knew. Oxford Univ. Press paperback (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. s. 109. ISBN .
- ^ Ehrman, Bart D. (2005). Lost christianities: the battles for scripture and the faiths we never knew. Oxford Univ. Press paperback (İngilizce). Oxford: Oxford University Press. s. 108. ISBN .
- ^ "CHURCH FATHERS: Letter 39 (Athanasius)". www.newadvent.org. Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
- ^ "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Theodore of Mopsuestia". www.newadvent.org. Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
- ^ "heritagebbc\archive3\0137.html". www.heritagebbc.com. Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
- ^ "The New Testament Canon: Which Books and Why?". Stand to Reason (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Aralık 2025.
Genel
| ]- Ehrman, Bart D. (2005). Lost Christianities: The Battles for Scripture and the Faiths We Never Knew. Oxford University Press. ISBN .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Makale serilerindenKitab i MukaddesKanonlar ve kitaplarTanah Torah Nevi im KetuvimEski Ahit EA Yeni Ahit YA Deuterokanon AntilegomenaBaplar ve ayetlerApokrifa Yahudi Eski Ahitve gelisimYazarlar TarihRedaktor Tevrat veOlu Deniz Yazmalari Masoretik Metin Targum Septuaginta Vulgata Luther Kutsal KitabiArkeoloji Tarih TarihsellikDocumentary hypothesisKitab i Mukaddes in elestirisiMetinTercumeMidrasBakis acilariGnostik Kur anHristiyanlikgd Protokanonik kitaplar Tanah ta da yer alan ve Ortodoks Hristiyanligin olusum doneminde kanonik kabul edilen Eski Ahit kitaplaridir Eski Ahit bazi Gnostisizm bicimleri tarafindan tamamen reddedilir ancak Tanah a Yahudi Hristiyanlar Yahudi olmayan Hristiyanlardan daha siki bir sekilde bagli kalmistir Protokanonik terimi genellikle bu kitaplari erken kilisede bazilari tarafindan bazen suphe duyulan ve cogu Protestan tarafindan kanonik olmayan kabul edilen deuterokanonik kitaplar veya apokriflerle karsilastirmak icin kullanilir Cogu Hristiyanlik Kitab i Mukaddes inde genellikle 39 protokanonik kitap bulunur bu da Yahudilerin Tanah indaki 24 kitaba karsilik gelir Liste span Protokanonik kitaplarin listesi soyledir Tekvin Cikis Levililer Sayilar Tesniye Yesu Hakimler Rut 1 2 Samuel 1 2 Krallar 1 2 Tarihler Ezra Nehemya Ester Eyup Mezmurlar Ozdeyisler Vaiz Suleyman in Sarkisi Yesaya Yeremya Agitlar Hezekiel Daniel Hosea Yoel Amos Ovadyah Yunus Mika Nahum Habakkuk Sefanya Hagay Zekeriya ve Malaki Numaralandirma span Bu kitaplar cogu Ingilizce Kitab i Mukaddes te genellikle 39 adettir Yahudi Tanah gelenegine dayanarak ayni kitaplar 24 kitap olarak sayilabilir on iki kucuk peygamberi bir kitap 1 ve 2 Samuel 1 ve 2 Krallar ve 1 ve 2 Tarihler icin birer kitap ve Ezra ile Nehemya icin tek bir kitap olarak sayar Hieronymus onsozlerinde ayni icerigi 22 kitap olarak saydi Yeremya yi Agitlar ile ve Hakimler i Rut ile birlestirdi ta verilen liste ayni kitaplari 27 olarak numaralandirir Bu sayimlara bazen numerolojik bir onem verilmistir 22 kitaptan olusan sayim Ibrani alfabesindeki harf sayisini temsil ettigi soylenir 5 cift kitap Hakimler Rut 1 2 Samuel 1 2 Krallar 1 2 Tarihler Ezra Nehemya ve Yeremya Agitlar cift bicimli bes Ibranice harfi kaf mem nun pe ve tsadik i temsil eder 24 kitaptan olusan sayim Vahiy Kitabi nda Kuzu nun onunde taclarini atan 24 ihtiyar tarafindan temsil edildigi soylenir 27 kitaptan olusan sayim Yeni Ahit in 27 kanonik kitabini birebir dengeler Erken varyantlar span Protokanonik kitaplarin cogu erken donem Hiristiyanlar arasinda yaygin olarak kabul gormustur Ancak bazilari en erken kanonlardan birkaci tarafindan goz ardi edilmistir Roma Imparatorlugu nun bazi bolgelerinde baskin olan erken donem Hiristiyan mezhebi Luka nin ve Pavlus un on mektubu lehine tum Tanah i haric tutarak azaltilmis bir kanonu kabul etmistir asiri ornegi disinda belirli kitaplarin kanonikligi konusundaki munferit anlasmazliklar yuzyillar boyunca devam etti Dorduncu yuzyilda yasamis Iskenderiye piskoposu Athanasius Ester i listesinden cikardi muhtemelen Josephus tarafindan bahsedilen ancak belirtilmeyen erken donem 22 kitaplik bir Yahudi kanonundan etkilenmisti Mopsuestiali Theodor 22 kitaplik bir liste elde etmek icin Ezgiler Ezgisi Vaiz Eyup ve Ezra Nehemya yi cikardi Yeni Ahit span Ibranice ve Yunanca kutsal metinlerin cogunun erken ve yaygin kabulune benzer sekilde protokanonik terimi bazen erken Kilise tarafindan en yaygin kabul goren 27 kitaplik Yeni Ahit eserlerini tanimlamak icin de kullanilir Homologoumena Yunanca itiraf edilmis ve tartismasiz anlamina gelen bir terimdir kalan kitaplardan karsi cikilan anlamina gelen Antilegomena Vahiy Kitabi gibi bazi Antilegomena lar daha sonra kanondaki protokanonik kitaplara katildi Ayrica neredeyse tum Hristiyanlar tarafindan 1500 yildir tanindiklari icin ozellikle de bunlar ile erken Kilise nin kanonik olmayan yazilari arasinda bir ayrim yapildiginda 27 kitabin tamamina atifta bulunmak icin de kullanilabilir Ayrica bakiniz span Kanonik Deuterokanonik kitaplar Apokrif Kitab i Mukaddes kanonuKaynakca span Ozel span The Preface to the Douay Old Testament 1609 The Lutterworth Press 31 Ocak 2019 ss 361 371 3 Aralik 2025 a b Jerome s Helmeted Introduction to Kings biblicalia Ingilizce 27 Temmuz 2006 Erisim tarihi 3 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Oxford Journals Arts amp Humanities Journal of Theological Studies Jts oxfordjournals org 14 Temmuz 2005 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Mart 2015 1 10 Subat 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Sundberg Old Testament of the Early Church Department monm edu 28 Aralik 1962 Erisim tarihi 2 Mart 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link The Bible Thelatinlibrary com Erisim tarihi 2 Mart 2015 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Ehrman Bart D 2005 Lost christianities the battles for scripture and the faiths we never knew Oxford Univ Press paperback Ingilizce Oxford Oxford University Press s 109 ISBN 978 0 19 518249 1 Ehrman Bart D 2005 Lost christianities the battles for scripture and the faiths we never knew Oxford Univ Press paperback Ingilizce Oxford Oxford University Press s 108 ISBN 978 0 19 518249 1 CHURCH FATHERS Letter 39 Athanasius www newadvent org Erisim tarihi 3 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link CATHOLIC ENCYCLOPEDIA Theodore of Mopsuestia www newadvent org Erisim tarihi 3 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link heritagebbc archive3 0137 html www heritagebbc com Erisim tarihi 3 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link The New Testament Canon Which Books and Why Stand to Reason Ingilizce Erisim tarihi 3 Aralik 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Genel span Ehrman Bart D 2005 Lost Christianities The Battles for Scripture and the Faiths We Never Knew Oxford University Press ISBN 9780195182491 Kategori Eski Ahit kitaplariGizli kategoriler Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddelerWebarsiv sablonu wayback baglantilari