Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
n-Heptan (C7H16), alkanlar sınıfından doymuş bir hidrokarbondur. Oda sıcaklığında sıvı hâldedir. Çözücü olarak sanayi ve laboratuvarlarda kullanılır. Yanıcıdır.
 | |
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Tercih edilen IUPAC adı Heptan | |
Diğer adlar Septan | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| 1730763 | |
| ChEBI |
|
| ChEMBL |
|
| ChemSpider |
|
| ECHA InfoCard | 100.005.058 |
| EC Numarası |
|
| 49760 | |
| MeSH | n-heptane |
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
| UNII |
|
| UN numarası | 1206 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C7H16 |
| Molekül kütlesi | 100,20 g mol−1 |
| Görünüm | renksiz sıvı |
| Koku | benzin benzeri |
| Yoğunluk | 0.6795 g cm−3 |
| Erime noktası | [] |
| Kaynama noktası | 9.838 °C (17.740 °F; 10.111 K) |
| Çözünürlük (su içinde) | 0.0003% (20 °C) |
| log P | 4.274 |
| Buhar basıncı | 5.33 kPa (at 20.0 °C) |
Henry yasası sabiti (kH) | 12 nmol Pa−1 kg−1 |
| −85.24·10−6 cm3/mol | |
| Kırınım dizimi (nD) | 1.3855 |
| Akmazlık | 0.389 mPa·s |
| Dipol momenti | 0.0 D |
| Termokimya | |
Isı sığası (C) | 224.64 J K−1 mol−1 |
Standart molar entropi (S⦵298) | 328.57 J K−1 mol−1 |
Standart formasyon entalpisi (ΔfH⦵298) | −225.2 – −223.6 kJ mol−1 |
Standart yanma entalpisi (ΔcH⦵298) | −4.825 – −4.809 MJ mol−1 |
| Tehlikeler | |
| GHS etiketleme sistemi: | |
| Piktogramlar |     |
| İşaret sözcüğü | DANGER |
| Tehlike ifadeleri | H225, H304, H315, H336, H410 |
| Önlem ifadeleri | P210, P261, P273, P301+P310, P331 |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| Parlama noktası | [] |
| 2.230 °C (4.050 °F; 2.500 K) | |
| Patlama sınırları | 1.05–6.7% |
| Öldürücü doz veya konsantrasyon (LD, LC): | |
LC50 ((medyan konsantrasyon)) | 17,986 ppm (fare, 2 saat) |
LCLo ((yayınlanan en düşük)) | 16,000 ppm (insan) 15,000 ppm (fare, 30 dk) |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | TWA 500 ppm (2000 mg/m3) |
| REL (tavsiye edilen) | TWA 85 ppm (350 mg/m3) C 440 ppm (1800 mg/m3) [15-minute] |
| IDLH (anında tehlike) | 750 ppm |
| Benzeyen bileşikler | |
Benzeyen alkanlar | |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Kullanımları
Heptan ve birçok izomeri laboratuvarlarda apolar çözücüler olarak yaygın şekilde kullanılmaktadır. Sıvı olduğundan taşınması ve depolanması kolaydır.
Heptan ayrıca pul koleksiyoncuları tarafından yapışkan sökücü olarak da kullanılır.
Sulu brom, sulu iyottan heptan içerisine ekstraksiyon sonrasındaki görünümüyle ayırt edilebilir. Suda hem brom hem de iyot kahverengi görünür. Bununla birlikte, iyot heptan içinde çözündüğünde mora dönerken, brom çözeltisi kahverengi kalır.
Sağlık etkileri
Heptan buharlarına akut maruziyet, baş dönmesine, uyuşukluğa, koordinasyon bozukluğuna, iştah kaybına, mide bulantısına, dermatite, kimyasal pnömoniye, bilinç kaybına veya olası periferik nöropatiye neden olabilir.
Bir çalışmasında, heptana uzun süre maruziyetin bazı çalışanlarda rehavete ve sarhoşluğa, yakındaki kişilerde ise maruziyetten sonra 30 dakika süren sersemliğe neden olabileceği bulunmuştur.
İzomerleri
Heptanın dokuz tane izomeri vardır.
- Heptan (n-heptan), H3C–CH2–CH2–CH2–CH2–CH2–CH3
- 2-Metilhekzan (izoheptan), H3C–CH(CH3)–CH2–CH2–CH2–CH3
- , H3C–CH2–C*H(CH3)–CH2–CH2–CH3 (kiral)
- , (H3C)3–C–CH2–CH2–CH3
- , (H3C)2–CH–C*H(CH3)–CH2–CH3 (kiral)
- , (H3C)2–CH–CH2–CH–(CH3)2
- , H3C–CH2–C(CH3)2–CH2–CH3
- , H3C–CH2–CH(CH2CH3)–CH2–CH3
- , CH3–C(CH3)2–CH(CH3)–CH3
Kaynakça
 | Organik kimya ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ "n-heptane – Compound Summary". PubChem Compound. Identification and Related Records: National Center for Biotechnology Information. 16 Eylül 2004. Erişim tarihi: 2 Ocak 2012.
- ^ Hofmann, August Wilhelm Von (1 Ocak 1867). "I. On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines". Proceedings of the Royal Society of London. 15: 54-62. doi:10.1098/rspl.1866.0018.
- ^ a b c d Haynes, William M., (Ed.) (2011). CRC Handbook of Chemistry and Physics (92. bas.). Boca Raton, FL: CRC Press. s. 3.290. ISBN .
- ^ a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards. "#0312". National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
- ^ Dymond, J. H.; Oye, H. A. (1994). "Viscosity of Selected Liquid n-Alkanes". Journal of Physical and Chemical Reference Data. 23 (1): 41-53. Bibcode:1994JPCRD..23...41D. doi:10.1063/1.555943. ISSN 0047-2689.
- ^ a b "n-Heptane". Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH). Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü (NIOSH).
- ^ Patty, FA; Yant, WP (1929). "Odor intensity and symptoms produced by commercial propane, butane, pentane, hexane, and heptane vapor". Report of Investigations. US Department of Commerce, U.S. Bureau of Mines. No. 2979 (December): 1-10. 28 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Mart 2024.
- ^ "CDC - Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations (IDLH): n-Heptane - NIOSH Publications and Products". www.cdc.gov (İngilizce). 2 Kasım 2018. 25 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Aralık 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
n Heptan C7H16 alkanlar sinifindan doymus bir hidrokarbondur Oda sicakliginda sivi haldedir Cozucu olarak sanayi ve laboratuvarlarda kullanilir Yanicidir Heptan AdlandirmalarTercih edilen IUPAC adiHeptanDiger adlarSeptanTanimlayicilarCAS numarasi 142 82 5 3D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 1730763ChEBI CHEBI 43098 ChEMBL ChEMBL134658 ChemSpider 8560 ECHA InfoCard 100 005 058EC Numarasi 205 563 8Gmelin Referansi 49760MeSH n heptanePubChem CID 8900RTECS numarasi MI7700000UNII 456148SDMJ UN numarasi 1206CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID6024127InChI InChI 1S C7H16 c1 3 5 7 6 4 2 h3 7H2 1 2H3 Key IMNFDUFMRHMDMM UHFFFAOYSA N SMILES CCCCCCCOzelliklerKimyasal formul C7H16Molekul kutlesi 100 20 g mol 1Gorunum renksiz siviKoku benzin benzeriYogunluk 0 6795 g cm 3Erime noktasi donusturme gecersiz sayi Kaynama noktasi 9 838 C 17 740 F 10 111 K Cozunurluk su icinde 0 0003 20 C log P 4 274Buhar basinci 5 33 kPa at 20 0 C Henry yasasi sabiti kH 12 nmol Pa 1 kg 1Manyetik alinganlik x 85 24 10 6 cm3 molKirinim dizimi nD 1 3855Akmazlik 0 389 mPa sDipol momenti 0 0 DTermokimyaIsi sigasi C 224 64 J K 1 mol 1Standart molar entropi S 298 328 57 J K 1 mol 1Standart formasyon entalpisi DfH 298 225 2 223 6 kJ mol 1Standart yanma entalpisi DcH 298 4 825 4 809 MJ mol 1TehlikelerGHS etiketleme sistemi PiktogramlarIsaret sozcugu DANGERTehlike ifadeleri H225 H304 H315 H336 H410Onlem ifadeleri P210 P261 P273 P301 P310 P331NFPA 704 yangin karosu 130Parlama noktasi donusturme gecersiz sayi 2 230 C 4 050 F 2 500 K Patlama sinirlari 1 05 6 7 Oldurucu doz veya konsantrasyon LD LC LC50 medyan konsantrasyon 17 986 ppm fare 2 saat LCLo yayinlanan en dusuk 16 000 ppm insan 15 000 ppm fare 30 dk NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 500 ppm 2000 mg m3 REL tavsiye edilen TWA 85 ppm 350 mg m3 C 440 ppm 1800 mg m3 15 minute IDLH aninda tehlike 750 ppmBenzeyen bilesiklerBenzeyen alkanlar HekzanOktanAksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklariKullanimlariHeptan ve bircok izomeri laboratuvarlarda apolar cozuculer olarak yaygin sekilde kullanilmaktadir Sivi oldugundan tasinmasi ve depolanmasi kolaydir Heptan ayrica pul koleksiyonculari tarafindan yapiskan sokucu olarak da kullanilir Sulu brom sulu iyottan heptan icerisine ekstraksiyon sonrasindaki gorunumuyle ayirt edilebilir Suda hem brom hem de iyot kahverengi gorunur Bununla birlikte iyot heptan icinde cozundugunde mora donerken brom cozeltisi kahverengi kalir Saglik etkileriHeptan buharlarina akut maruziyet bas donmesine uyusukluga koordinasyon bozukluguna istah kaybina mide bulantisina dermatite kimyasal pnomoniye bilinc kaybina veya olasi periferik noropatiye neden olabilir Bir calismasinda heptana uzun sure maruziyetin bazi calisanlarda rehavete ve sarhosluga yakindaki kisilerde ise maruziyetten sonra 30 dakika suren sersemlige neden olabilecegi bulunmustur IzomerleriHeptanin dokuz tane izomeri vardir Heptan n heptan H3C CH2 CH2 CH2 CH2 CH2 CH3 2 Metilhekzan izoheptan H3C CH CH3 CH2 CH2 CH2 CH3 H3C CH2 C H CH3 CH2 CH2 CH3 kiral H3C 3 C CH2 CH2 CH3 H3C 2 CH C H CH3 CH2 CH3 kiral H3C 2 CH CH2 CH CH3 2 H3C CH2 C CH3 2 CH2 CH3 H3C CH2 CH CH2CH3 CH2 CH3 CH3 C CH3 2 CH CH3 CH3KaynakcaOrganik kimya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz n heptane Compound Summary PubChem Compound Identification and Related Records National Center for Biotechnology Information 16 Eylul 2004 Erisim tarihi 2 Ocak 2012 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Hofmann August Wilhelm Von 1 Ocak 1867 I On the action of trichloride of phosphorus on the salts of the aromatic monamines Proceedings of the Royal Society of London 15 54 62 doi 10 1098 rspl 1866 0018 a b c d Haynes William M Ed 2011 CRC Handbook of Chemistry and Physics 92 bas Boca Raton FL CRC Press s 3 290 ISBN 1 4398 5511 0 a b c d NIOSH Pocket Guide to Chemical Hazards 0312 National Institute for Occupational Safety and Health NIOSH Dymond J H Oye H A 1994 Viscosity of Selected Liquid n Alkanes Journal of Physical and Chemical Reference Data 23 1 41 53 Bibcode 1994JPCRD 23 41D doi 10 1063 1 555943 ISSN 0047 2689 a b n Heptane Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH Ulusal Is Sagligi ve Guvenligi Enstitusu NIOSH Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Patty FA Yant WP 1929 Odor intensity and symptoms produced by commercial propane butane pentane hexane and heptane vapor Report of Investigations US Department of Commerce U S Bureau of Mines No 2979 December 1 10 28 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Mart 2024 CDC Immediately Dangerous to Life or Health Concentrations IDLH n Heptane NIOSH Publications and Products www cdc gov Ingilizce 2 Kasim 2018 25 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Aralik 2021