Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hekzan, C6H14, düz zincirli bir alkandır. Laboratuvarlarda yağ çözücü olarak, ayrıca sanayide organik çözücü olarak kullanılmaktadır. Hekzan, saf olduğunda kokusuz ve kaynama noktası yaklaşık 69 °C olan renksiz bir sıvıdır. Ucuz, nispeten güvenli, büyük ölçüde tepkimeye girmeyen ve kolayca buharlaşabilen apolar bir çözücü olarak yaygın şekilde kullanılır ve modern benzin karışımları yaklaşık %3 hekzan içerir.
 | |
 | |
 | |
 | |
| Adlandırmalar | |
|---|---|
Hekzan | |
| Tanımlayıcılar | |
| |
3D model (JSmol) |
|
| 1730733 | |
| ChEBI |
|
| ChemSpider |
|
| DrugBank |
|
| ECHA InfoCard | 100.003.435 |
| EC Numarası |
|
| 1985 | |
| KEGG |
|
| MeSH | n-hekzan |
PubChem CID |
|
| RTECS numarası |
|
| UN numarası | 1208 |
CompTox Bilgi Panosu (EPA) |
|
| |
| Özellikler | |
| Kimyasal formül | C6H14 |
| Molekül kütlesi | 86,18 g mol−1 |
| Görünüm | Renksiz sıvı |
| Koku | Petrolik |
| Yoğunluk | 0.6548 g mL−1 |
| Erime noktası | (−96)-(−94) °C; (−141)-(−137) °F; 177-179 K |
| Kaynama noktası | 68.5-69.1 °C; 155.2-156.3 °F; 341.6-342.2 K |
| Çözünürlük (su içinde) | 9.5 mg L−1 |
| log P | 3.764 |
| Buhar basıncı | 17.60 kPa (at 20.0 °C) |
Henry yasası sabiti (kH) | 7.6 nmol Pa−1 kg−1 |
| Tehlikeler | |
| NFPA 704 (yangın karosu) | |
| NIOSH ABD maruz kalma limitleri: | |
| PEL (izin verilen) | TWA 500 ppm (1800 mg/m³) |
| Aksi belirtilmediği sürece madde verileri, Standart sıcaklık ve basınç koşullarında belirtilir (25 °C [77 °F], 100 kPa). | |
Hekzanlar terimi, değişen miktarlarda 2-metilpentan ve 3-metilpentan izomerik bileşikleri ve muhtemelen daha küçük miktarlarda izomerik olmayan C5, C6 ve C7 içeren, büyük ölçüde (>%60) n-hekzandan oluşan bir karışımı ifade eder. Bu "hekzan" karışımları saf hekzandan daha ucuzdur ve genellikle tek bir izomer gerektirmeyen büyük ölçekli işlemlerde kullanılır (örneğin temizleme solventi olarak veya kromatografi için).
Hekzanın fazla solunması sonucunda zehirlenmeler olmaktadır.
Kullanım alanları
Heptan veya oktanın yağı daha iyi çözmesine karşın hekzanı temin etmek daha kolaydır. Reaktivitesi düşük olduğundan iyi bir çözücü olarak yapıştırıcıların içinde kullanılır. Kuvvetli oksidanlar ile şiddetli tepkimeye girerek yangına ve patlamaya neden olabilir. Hekzan buharı havadan ağır olduğu için, zeminde yayılarak uzak mesafelerde tutuşmalara neden olabilmektedir.
n-Hekzan bazen alkolde denatüran olarak ve tekstil, mobilya ve deri endüstrilerinde temizlik maddesi olarak kullanılır.
Toksisite
Yüksek seviyelerde n-hekzana kronik meslekî maruziyetin, ABD'de otomobil tamircilerinde periferik nöropati ve Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da matbaalarda ve ayakkabı ve mobilya fabrikalarında çalışanlarda nörotoksisite ile ilişkili olduğu gösterilmiştir.
Kaynakça
- ^ "n-hexane – Compound Summary". PubChem Compound. ABD: Identification and Related Records. 16 Eylül 2004. 17 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 31 Aralık 2011.
- ^ "n-Hexane - Hazardous Agents". Haz-Map. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022.
- ^ Centers for Disease Control and Prevention (CDC) (16 Kasım 2001). "n-Hexane-related peripheral neuropathy among automotive technicians--California, 1999-2000". MMWR. Morbidity and Mortality Weekly Report. 50 (45): 1011-1013. ISSN 0149-2195. (PMID) 11724159.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hekzan C6H14 duz zincirli bir alkandir Laboratuvarlarda yag cozucu olarak ayrica sanayide organik cozucu olarak kullanilmaktadir Hekzan saf oldugunda kokusuz ve kaynama noktasi yaklasik 69 C olan renksiz bir sividir Ucuz nispeten guvenli buyuk olcude tepkimeye girmeyen ve kolayca buharlasabilen apolar bir cozucu olarak yaygin sekilde kullanilir ve modern benzin karisimlari yaklasik 3 hekzan icerir Hekzan AdlandirmalarSistematik IUPAC adiHekzanTanimlayicilarCAS numarasi 110 54 33D model JSmol Etkilesimli goruntuBeilstein Referansi 1730733ChEBI CHEBI 29021ChemSpider 7767DrugBank DB02764ECHA InfoCard 100 003 435EC Numarasi 203 777 6Gmelin Referansi 1985KEGG C11271MeSH n hekzanPubChem CID 8058RTECS numarasi MN9275000UN numarasi 1208CompTox Bilgi Panosu EPA DTXSID0021917SMILES CCCCCCOzelliklerKimyasal formul C6H14Molekul kutlesi 86 18 g mol 1Gorunum Renksiz siviKoku PetrolikYogunluk 0 6548 g mL 1Erime noktasi 96 94 C 141 137 F 177 179 KKaynama noktasi 68 5 69 1 C 155 2 156 3 F 341 6 342 2 KCozunurluk su icinde 9 5 mg L 1log P 3 764Buhar basinci 17 60 kPa at 20 0 C Henry yasasi sabiti kH 7 6 nmol Pa 1 kg 1TehlikelerNFPA 704 yangin karosu 320NIOSH ABD maruz kalma limitleri PEL izin verilen TWA 500 ppm 1800 mg m Aksi belirtilmedigi surece madde verileri Standart sicaklik ve basinc kosullarinda belirtilir 25 C 77 F 100 kPa Bilgi kutusu kaynaklari Hekzanlar terimi degisen miktarlarda 2 metilpentan ve 3 metilpentan izomerik bilesikleri ve muhtemelen daha kucuk miktarlarda izomerik olmayan C5 C6 ve C7 iceren buyuk olcude gt 60 n hekzandan olusan bir karisimi ifade eder Bu hekzan karisimlari saf hekzandan daha ucuzdur ve genellikle tek bir izomer gerektirmeyen buyuk olcekli islemlerde kullanilir ornegin temizleme solventi olarak veya kromatografi icin Hekzanin fazla solunmasi sonucunda zehirlenmeler olmaktadir Kullanim alanlarin Hekzan Heptan veya oktanin yagi daha iyi cozmesine karsin hekzani temin etmek daha kolaydir Reaktivitesi dusuk oldugundan iyi bir cozucu olarak yapistiricilarin icinde kullanilir Kuvvetli oksidanlar ile siddetli tepkimeye girerek yangina ve patlamaya neden olabilir Hekzan buhari havadan agir oldugu icin zeminde yayilarak uzak mesafelerde tutusmalara neden olabilmektedir n Hekzan bazen alkolde denaturan olarak ve tekstil mobilya ve deri endustrilerinde temizlik maddesi olarak kullanilir ToksisiteYuksek seviyelerde n hekzana kronik mesleki maruziyetin ABD de otomobil tamircilerinde periferik noropati ve Asya Avrupa ve Kuzey Amerika da matbaalarda ve ayakkabi ve mobilya fabrikalarinda calisanlarda norotoksisite ile iliskili oldugu gosterilmistir Kaynakca n hexane Compound Summary PubChem Compound ABD Identification and Related Records 16 Eylul 2004 17 Agustos 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 31 Aralik 2011 n Hexane Hazardous Agents Haz Map 6 Aralik 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Temmuz 2022 Centers for Disease Control and Prevention CDC 16 Kasim 2001 n Hexane related peripheral neuropathy among automotive technicians California 1999 2000 MMWR Morbidity and Mortality Weekly Report 50 45 1011 1013 ISSN 0149 2195 PMID 11724159