Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Göz, göz çukurunda bulunan, iri bir bilye büyüklüğünde, görmeyi sağlayan küremsi bir organdır.
- arka oda
- ora serrata
- silier kası
- kirpiksi bölge
- Schlemm kanalı
- göz bebeği
- ön oda
- kornea
- iris
- lens korteksi
- lens çekirdeği
- silier cisim (kirpiksi cisim)
- konjunktiva
- alt oblik kası
- alt rektus kası
- medial rektus kası
- retinal arter ve venler
- optik disk
- dura mater
- santral retinal arter
- santral retinal ven
- optik sinir
- vortikoz veni (göz koroid veni)
- Tenon kapsülü
- makula
- fovea
- sklera
- koroid (damar tabaka)
- süperior rektus kası
- retina
Göz, ışığı geçirmeye ve kırmaya elverişli üç tabakanın birleşmesinden oluşmuştur. En dıştaki birinci tabakaya, Sklera ya da "gözakı" denir. Bu tabaka önde tümsekleşerek, saydam Kornea tabakası olarak devam eder. Beyaz ve lifli yapıda olan bu sert tabaka, gözü dış darbelere karşı koruyan kalın bir zardır. Çok damarlı bir bağ dokusu olan damar tabaka, iki yüzündeki boyalı hücre örtüsüyle, tam bir karanlık oda haline getirir. Bunun ön bölümünde, kirpiksi cisim kasları ile kirpiksi bölge yer alır; kirpiksi bölgenin çok damarlı olan asıcı bağı gergin tutmak için kanla dolan küçük piramitler halindeki çıkıntılara, "kirpiksi uzantı" denir.
Kirpiksi bölgenin uzantısı olarak, ön bölümde damar tabaka renk değiştirerek ortası delik (gözbebeği) bir diyafram oluşturur (iris). Rengi insandan insana değişen iris, gözbebeğini büyültüp küçültmeye yarayan kas liflerini kapsar: Dikey olarak yerleştirilmiş bulunan kas lifleri kasılarak gözbebeğinin genişlemesini, çember halinde yerleştirilmişi kas lifleri ise, kasıldıklarında göz bebeğinin büzülmesini sağlar. Böylece iris, değişen koşullara göre, gözün içine uygun miktarda ışığın girmesini ayarlayan bir "diyafram" gibi çalışır.
Gözün üçüncü ve çok ince tabakası olan ağ tabaka, duyarlı bir tabakadır. Bunun arka bölümünde bulunan ortası çukur, beyazımsı küçük kabarcık (görme sinir diski), görme sinirinin girdiği yerdir ve "kör nokta" diye adlandırılır. Kör noktanın biraz ötesinde, sarı nokta yer alır; burası da dıştan gelen görüntülerin en iyi biçimlendiği görme bölgesidir. Gözün arka kutbuna giren görme siniri, damartabakaya doğru birçok sinir teli halinde yayılır ve üç tabaka halinde dizili nöronlarla sona erer. Birinci tabakadaki nöronların (çok kutuplu nöronlar) silindir ekseni, görme sinirinde sürer; ön uzantılarıysa, ikinci tabakanın iki kutuplu nöronlarıyla bağlantı kurar; ikinci tabakanın nöronları da, üçüncü tabakanın görme nöronlarının silindir eksenlerine bitişir. Bu tabakada, bir ucu ağ tabakanın kırmızı bölümüne giren, koni ve çubuk biçimindeki nöronlar yer alır. Koni ve çubukların serbest uçları, damar tabakadan yana yöneliktir: Damar tabakaya gelen ışık ışınları kırılır ve ağ tabaka hücrelerinin sinir uçlarını etkiler.
- a: Görme siniri
- b: Kör nokta
- c: Sert tabaka(Gözakı)
- d: Damar tabaka
- e: Ağ tabaka(Retina)
- f: Kirpiksi cisim
- g: Arka oda
- h: İris
- i: Saydam sıvı
- j: Saydam tabaka(Kornea gözü renklendiren tabaka)
- k: Ön kamara (Humör aköz)
- l: Mercek (Silier) Kasları
- m: Göz merceği
- n: Kirpiksi cisim
- o: Jelatin görünüşlü camsı cisim
- p: Sarı leke(Odaklama noktası)
Canlılarda göz ve görme
Hayvanlarda çok çeşitli göz biçimlerine rastlanır. Yalın canlılarda gözler bedenin önünde, deride yer alan ışığa duyarlı hücrelerden oluşur. Söz konusu organların yapısı yalın ya da böceklerin bileşik gözleri, omurgalıların gözleri gibi daha gelişmiş olabilir. Sineklerin gözleri özellikle hareket ve renk ayırt edecek bir yapıdadır. Avcı kuşlarınkiler, insanda olduğu gibi başın önünde buna karşılık başka kuşlar tarafından avlanan kuşların gözleriyse daha geniş bir görme alanını kaplayacak biçimde başın iki yanında yer alır. İnsan, maymun ve bazı başka gelişmiş canlıların gözleri, özel biçimleri seçip tanıyabilirler. Buna karşılık hayvanların çoğu, renkleri ancak bir ölçüde algılarlar. Bazı hayvanlarsa renk körüdür. Toprak altında ya da denizin derinliklerinde yaşayan bazı canlılarda, gözler işlevlerini bütünüyle yitirmiştir. Memelilerin gözleri kafatasının içindeki boşluklarda (göz çukurları) yerleşmiştir ve kaslar sayesinde her yönde hareket edebilir. Salyangozlar ve solucanlar ancak karanlık ile aydınlığı ayırt edebilirler; yalın gözlü eklembacaklılarsa ışığın yanı sıra, hareketi de belirleyebilirler. Sinekler ve arılar küçük hareketleri, genel biçimi ve rengi algılayabilirler; ayrıca böceklerin birçoğu, insanların göremedikleri morötesi ışığı da görebilirler. Gözlerinin yapısı omurgalılara benzeyen ahtapot ve mürekkepbalığı, cisimleri net görebildikleri halde, üç boyutlu göremezler.
Omurgalılardaysa, gelişmiş gözler çok farklı koşullarda ayrıntılı biçimde görmelerine olanak sağlar. Gece dolaşan canlılar, az ışıkta iyi görememeye karşılık, gündüz, ışığın şiddeti karşısında körleşirler.
 |  | |
1: akson; 2: pigment hücreleri; 3: corneagenous hücreleri; 4: kornea hücreleri; 5: rhabdom hücreleri; 6: retina hücresi | 1: akson; 2: ikincil pigment hücreleri; 3: rhabdom; 4: retinula hücreleri; 5: kristal koniler; 6: lensler; 7: birincil pigment hücreleri |
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 3 Haziran 2023.
Ayrıca bakınız
- Göz rengi
- Oftalmoloji
- Gözün evrimi
- Göz muayenesi
- Göz cerrahisi
- Göz takibi
- Göz kapağı
- Göz hastanesi
- Göz tansiyonu
- Göz hareketi
- Göz gribi
- Göz koruması
- Göz damlası
- Göz kuruluğu
- Düzeltici lens
- Kontak lens
- Gözyaşı
- Körlük
- Gözlük
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Arı gözü -
![image]()
Karınca gözü -
![image]()
Karasinek gözü -
![image]()
Sivrisinek gözü
| Wikimedia Commons'ta Göz ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Goz goz cukurunda bulunan iri bir bilye buyuklugunde gormeyi saglayan kuremsi bir organdir arka odaora serratasilier kasikirpiksi bolgeSchlemm kanaligoz bebegion odakorneairislens korteksilens cekirdegisilier cisim kirpiksi cisim konjunktivaalt oblik kasialt rektus kasimedial rektus kasiretinal arter ve venleroptik diskdura matersantral retinal artersantral retinal venoptik sinirvortikoz veni goz koroid veni Tenon kapsulumakulafoveasklerakoroid damar tabaka superior rektus kasiretina Goz isigi gecirmeye ve kirmaya elverisli uc tabakanin birlesmesinden olusmustur En distaki birinci tabakaya Sklera ya da gozaki denir Bu tabaka onde tumsekleserek saydam Kornea tabakasi olarak devam eder Beyaz ve lifli yapida olan bu sert tabaka gozu dis darbelere karsi koruyan kalin bir zardir Cok damarli bir bag dokusu olan damar tabaka iki yuzundeki boyali hucre ortusuyle tam bir karanlik oda haline getirir Bunun on bolumunde kirpiksi cisim kaslari ile kirpiksi bolge yer alir kirpiksi bolgenin cok damarli olan asici bagi gergin tutmak icin kanla dolan kucuk piramitler halindeki cikintilara kirpiksi uzanti denir Kirpiksi bolgenin uzantisi olarak on bolumde damar tabaka renk degistirerek ortasi delik gozbebegi bir diyafram olusturur iris Rengi insandan insana degisen iris gozbebegini buyultup kucultmeye yarayan kas liflerini kapsar Dikey olarak yerlestirilmis bulunan kas lifleri kasilarak gozbebeginin genislemesini cember halinde yerlestirilmisi kas lifleri ise kasildiklarinda goz bebeginin buzulmesini saglar Boylece iris degisen kosullara gore gozun icine uygun miktarda isigin girmesini ayarlayan bir diyafram gibi calisir Gozun ucuncu ve cok ince tabakasi olan ag tabaka duyarli bir tabakadir Bunun arka bolumunde bulunan ortasi cukur beyazimsi kucuk kabarcik gorme sinir diski gorme sinirinin girdigi yerdir ve kor nokta diye adlandirilir Kor noktanin biraz otesinde sari nokta yer alir burasi da distan gelen goruntulerin en iyi bicimlendigi gorme bolgesidir Gozun arka kutbuna giren gorme siniri damartabakaya dogru bircok sinir teli halinde yayilir ve uc tabaka halinde dizili noronlarla sona erer Birinci tabakadaki noronlarin cok kutuplu noronlar silindir ekseni gorme sinirinde surer on uzantilariysa ikinci tabakanin iki kutuplu noronlariyla baglanti kurar ikinci tabakanin noronlari da ucuncu tabakanin gorme noronlarinin silindir eksenlerine bitisir Bu tabakada bir ucu ag tabakanin kirmizi bolumune giren koni ve cubuk bicimindeki noronlar yer alir Koni ve cubuklarin serbest uclari damar tabakadan yana yoneliktir Damar tabakaya gelen isik isinlari kirilir ve ag tabaka hucrelerinin sinir uclarini etkiler Gozun sematik yapisia Gorme siniri b Kor nokta c Sert tabaka Gozaki d Damar tabaka e Ag tabaka Retina f Kirpiksi cisim g Arka oda h Iris i Saydam sivi j Saydam tabaka Kornea gozu renklendiren tabaka k On kamara Humor akoz l Mercek Silier Kaslari m Goz mercegi n Kirpiksi cisim o Jelatin gorunuslu camsi cisim p Sari leke Odaklama noktasi Canlilarda goz ve gormeGozun evrimi Hayvanlarda cok cesitli goz bicimlerine rastlanir Yalin canlilarda gozler bedenin onunde deride yer alan isiga duyarli hucrelerden olusur Soz konusu organlarin yapisi yalin ya da boceklerin bilesik gozleri omurgalilarin gozleri gibi daha gelismis olabilir Sineklerin gozleri ozellikle hareket ve renk ayirt edecek bir yapidadir Avci kuslarinkiler insanda oldugu gibi basin onunde buna karsilik baska kuslar tarafindan avlanan kuslarin gozleriyse daha genis bir gorme alanini kaplayacak bicimde basin iki yaninda yer alir Insan maymun ve bazi baska gelismis canlilarin gozleri ozel bicimleri secip taniyabilirler Buna karsilik hayvanlarin cogu renkleri ancak bir olcude algilarlar Bazi hayvanlarsa renk korudur Toprak altinda ya da denizin derinliklerinde yasayan bazi canlilarda gozler islevlerini butunuyle yitirmistir Memelilerin gozleri kafatasinin icindeki bosluklarda goz cukurlari yerlesmistir ve kaslar sayesinde her yonde hareket edebilir Salyangozlar ve solucanlar ancak karanlik ile aydinligi ayirt edebilirler yalin gozlu eklembacaklilarsa isigin yani sira hareketi de belirleyebilirler Sinekler ve arilar kucuk hareketleri genel bicimi ve rengi algilayabilirler ayrica boceklerin bircogu insanlarin goremedikleri morotesi isigi da gorebilirler Gozlerinin yapisi omurgalilara benzeyen ahtapot ve murekkepbaligi cisimleri net gorebildikleri halde uc boyutlu goremezler Omurgalilardaysa gelismis gozler cok farkli kosullarda ayrintili bicimde gormelerine olanak saglar Gece dolasan canlilar az isikta iyi gorememeye karsilik gunduz isigin siddeti karsisinda korlesirler 1 akson 2 pigment hucreleri 3 corneagenous hucreleri 4 kornea hucreleri 5 rhabdom hucreleri 6 retina hucresi 1 akson 2 ikincil pigment hucreleri 3 rhabdom 4 retinula hucreleri 5 kristal koniler 6 lensler 7 birincil pigment hucreleriKaynakca Arsivlenmis kopya 2 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 1 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Arsivlenmis kopya 3 Haziran 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 3 Haziran 2023 Ayrica bakinizGoz rengi Oftalmoloji Gozun evrimi Goz muayenesi Goz cerrahisi Goz takibi Goz kapagi Goz hastanesi Goz tansiyonu Goz hareketi Goz gribi Goz korumasi Goz damlasi Goz kurulugu Duzeltici lens Kontak lens Gozyasi Korluk GozlukInsan gozu Ari gozu Karinca gozu Karasinek gozu Sivrisinek gozuWikimedia Commons ta Goz ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir