Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Brunei, resmî adıyla Brunei Ülkesi, Barışın Ülkesi veya Bruney Darüsselam (Malayca: Negara Brunei Darussalam, Cavi: نڬارا بروني دارالسلام), Güneydoğu Asya'daki Borneo adasında yer alan sultanlık. Ülkenin tek komşusu Malezya'dır. Başkenti Bandar Seri Begavan'dır. İslami monarşi ile yönetilen ülkenin resmî dili Malaycadır. Ülkenin gelir kaynaklarının başında doğal gaz ve petrol vardır. Ülke ekonomisi Sultan'ın ve Shell'in elindedir. Katar'dan sonra GSMH ölçütüne göre dünyanın en zengin ikinci ülkesi olarak kabul edilmektedir.
Brunei بروني دارالسلام Brunei Barış Ülkesi Devleti Negara Brunei Darussalam | |||||
|---|---|---|---|---|---|
Slogan "الدائمون المحسنون بالهدى" "Sentiasa berbuat kebajikan dangan petunjuk Allah" "Her zaman Allah'ın hizmetinde ve rehberliğinde" (çeviri) | |||||
 | |||||
| Başkent ve en büyük şehir | Bandar Seri Begawan 4°53′K 114°56′D / 4.883°K 114.933°D | ||||
| Resmî dil(ler) | Malayca (Bahasa Melayu) | ||||
| Resmî Alfabe | |||||
| Demonim | |||||
| Hükûmet | İslami Monarşi | ||||
| |||||
| Tarihçe | |||||
| |||||
• Su (%) | 8,6 | ||||
| Nüfus | |||||
• 2019 tahminî | 459.500 (175..) | ||||
• Yoğunluk | 72,11/km2 (134.) | ||||
| GSYİH (SAGP) | 2020 tahminî | ||||
• Toplam | 28,470 milyar $ (131.) | ||||
• Kişi başına | 61.816 $ (8..) | ||||
| GSYİH (nominal) | 2019 tahminî | ||||
• Toplam | 10,647 milyar $ (139.) | ||||
• Kişi başına | 23.117 $ (32.) | ||||
| İGE (2019) |  0.838çok yüksek · 47. | ||||
| Para birimi | (BND · $) | ||||
| Zaman dilimi | UTC+8 | ||||
| Trafik akışı | sol | ||||
| Telefon kodu | +6731 | ||||
| İnternet alan adı | .bn | ||||
| |||||
Brunei Sultanı Hassanal Bolkiah dünyanın en zengin isimleri arasında yer alır.
Coğrafya
Brunei Güneydoğu Asya'da yer alan Borneo adasında konumlanmıştır. Ülkenin toplam yüzölçümü 5.765 km2 olup birbirleriyle kara bağlantısı olmayan 2 adet parçadan oluşur. Nüfusun büyük kısmı batıdaki parçada yaşamaktadır. Güney Çin Denizi'ne 161 km kıyısı bulunan ülkenin tek kara komşusu 381 km'lik sınırı ile Malezya'dır. Brunei yaklaşık 500 km2 karasal suya sahiptir, münhasır ekonomik bölgesinin büyüklüğü ise 200-deniz-mili (370 km; 230 mi) olmaktadır.
Brunei, Köppen iklim sınıflandırmasına göre tropikal yağmur ormanı iklimine (Af) sahiptir. Ülkenin büyük kısmı ova cinsi tropik yağmur ormanı ekolojik bölgesi içindedir, ancak iç kesimlerde vardır.
Demografi
2014 verilerine göre etnik açıdan ülke nüfusunun %65,7'si Malay, %10,3'ü Çinli, %3,4'ü yerli halk, %20,6'sı ise diğer küçük etnik gruplara mensuptur. Malay terimi ülkede yer alan , , , , , ve adlı yerli grupları kapsamakta olup Bumiputera olarak adlandırılan bu gruplara devlet tarafından özel ayrıcalıklar tanınmaktadır. Ülkede yabancı göçmen sayısı fazladır.
Resmî din olan İslam, özellikle de Sünni Şafii İslam %80'i aşkın inanan oranıyla ülkedeki baskın dindir. Budizm ve Hristiyanlık her biri için yaklaşık %7 olmak üzere ülkedeki diğer büyük dinlerdir. Yerli dinler gibi diğer dinlere inananlar veya dinsiz kişiler toplumun %5'ini oluşturmaktadır.
Ülkenin resmî dili Standart Malayca olmasına rağmen halk tarafından Standart Malaycadan farklı olan konuşulmaktadır. Çinli azınlıklar çeşitli Çin dilleri konuşmaktadır. İngilizce çoğunluk tarafından bilinmekte olup ülkede kullanılan başlıca iş dilidir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ . Tourismbrunei.com. 27 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2009.
- ^ . www.depd.gov.bn (İngilizce). 11 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2017.
- ^ a b c d . International Monetary Fund. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2019.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN . 15 Aralık 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ . Brunei Darussalam Büyükelçiliği, Ankara. 3 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2021.
- ^ (PDF). mfa.gov.tr. Şubat 2019. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ a b c "Brunei". CIA World Factbook. 2021. 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ . UK Foreign & Commonwealth Office. 5 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2011.
- ^ Brunei Demographics Profile 2014. Brunei Government. 2015. 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Aralık 2021.
- ^ (PDF). s. 13. 7 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ A.C.K. Ozog (1996). The unplanned use of English: The case of Brunei Darussalam. In P.W. Martin, C. Ozog & G. Poedjosoedarmo (Eds.), Language use & language change in Brunei Darussalam (pp. 156–66). Athens, Ohio: Ohio University Center for International Studies.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Brunei ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Yönetim
- website
- Chief of State and Cabinet Members 26 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Genel bilgi
- "Brunei". The World Factbook (2024 bas.). CIA.
- from UCB Libraries GovPubs
- Curlie'de Brunei (DMOZ tabanlı)
- Wikimedia Atlas'da Brunei
- İş
- Brunei Business Directory 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Gezi
Vikigezgin'de Brunei ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadır. - website
- website
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Brunei resmi adiyla Brunei Ulkesi Barisin Ulkesi veya Bruney Darusselam Malayca Negara Brunei Darussalam Cavi نڬارا بروني دارالسلام Guneydogu Asya daki Borneo adasinda yer alan sultanlik Ulkenin tek komsusu Malezya dir Baskenti Bandar Seri Begavan dir Islami monarsi ile yonetilen ulkenin resmi dili Malaycadir Ulkenin gelir kaynaklarinin basinda dogal gaz ve petrol vardir Ulke ekonomisi Sultan in ve Shell in elindedir Katar dan sonra GSMH olcutune gore dunyanin en zengin ikinci ulkesi olarak kabul edilmektedir Bruneiبروني دارالسلام Brunei Baris Ulkesi Devleti Negara Brunei DarussalamBayrak ArmaSlogan الدائمون المحسنون بالهدى Sentiasa berbuat kebajikan dangan petunjuk Allah Her zaman Allah in hizmetinde ve rehberliginde ceviri Milli mars Allah Peliharakan SultanAllah Sultan i korusun ceviri source source track track track track Baskent ve en buyuk sehirBandar Seri Begawan 4 53 K 114 56 D 4 883 K 114 933 D 4 883 114 933Resmi dil ler Malayca Bahasa Melayu Resmi AlfabeDemonimHukumetIslami Monarsi SultanHassanal Bolkiah Veliaht PrensAl Muhtadee BillahTarihce Sultanlik14 yuzyil Birlesik Krallik tan bagimsizlik1 Ocak 1984 Su 8 6Nufus 2019 tahmini459 500 175 Yogunluk72 11 km2 134 GSYIH SAGP 2020 tahmini Toplam28 470 milyar 131 Kisi basina61 816 8 GSYIH nominal 2019 tahmini Toplam10 647 milyar 139 Kisi basina23 117 32 IGE 2019 0 838 cok yuksek 47 Para birimi BND Zaman dilimiUTC 8Trafik akisisolTelefon kodu 6731Internet alan adi bnAyni zamanda Dogu Malezya dan 080 Brunei Sultani Hassanal Bolkiah dunyanin en zengin isimleri arasinda yer alir CografyaBrunei nin topografya haritasi Brunei Guneydogu Asya da yer alan Borneo adasinda konumlanmistir Ulkenin toplam yuzolcumu 5 765 km2 olup birbirleriyle kara baglantisi olmayan 2 adet parcadan olusur Nufusun buyuk kismi batidaki parcada yasamaktadir Guney Cin Denizi ne 161 km kiyisi bulunan ulkenin tek kara komsusu 381 km lik siniri ile Malezya dir Brunei yaklasik 500 km2 karasal suya sahiptir munhasir ekonomik bolgesinin buyuklugu ise 200 deniz mili 370 km 230 mi olmaktadir Brunei Koppen iklim siniflandirmasina gore tropikal yagmur ormani iklimine Af sahiptir Ulkenin buyuk kismi ova cinsi tropik yagmur ormani ekolojik bolgesi icindedir ancak ic kesimlerde vardir Demografi2014 verilerine gore etnik acidan ulke nufusunun 65 7 si Malay 10 3 u Cinli 3 4 u yerli halk 20 6 si ise diger kucuk etnik gruplara mensuptur Malay terimi ulkede yer alan ve adli yerli gruplari kapsamakta olup Bumiputera olarak adlandirilan bu gruplara devlet tarafindan ozel ayricaliklar taninmaktadir Ulkede yabanci gocmen sayisi fazladir Resmi din olan Islam ozellikle de Sunni Safii Islam 80 i askin inanan oraniyla ulkedeki baskin dindir Budizm ve Hristiyanlik her biri icin yaklasik 7 olmak uzere ulkedeki diger buyuk dinlerdir Yerli dinler gibi diger dinlere inananlar veya dinsiz kisiler toplumun 5 ini olusturmaktadir Ulkenin resmi dili Standart Malayca olmasina ragmen halk tarafindan Standart Malaycadan farkli olan konusulmaktadir Cinli azinliklar cesitli Cin dilleri konusmaktadir Ingilizce cogunluk tarafindan bilinmekte olup ulkede kullanilan baslica is dilidir Ayrica bakinizBrunei nin idari bolumleri Brunei nin dilleriKaynakca Tourismbrunei com 27 Mart 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Aralik 2009 www depd gov bn Ingilizce 11 Kasim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Aralik 2017 a b c d International Monetary Fund 11 Kasim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Subat 2019 Human Development Report 2020 The Next Frontier Human Development and the Anthropocene PDF United Nations Development Programme 15 Aralik 2020 ss 343 346 ISBN 978 92 1 126442 5 15 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 16 Aralik 2020 Brunei Darussalam Buyukelciligi Ankara 3 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Ocak 2021 PDF mfa gov tr Subat 2019 29 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi a b c Brunei CIA World Factbook 2021 21 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2021 UK Foreign amp Commonwealth Office 5 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Aralik 2011 Brunei Demographics Profile 2014 Brunei Government 2015 11 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Aralik 2021 PDF s 13 7 Mart 2012 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi A C K Ozog 1996 The unplanned use of English The case of Brunei Darussalam In P W Martin C Ozog amp G Poedjosoedarmo Eds Language use amp language change in Brunei Darussalam pp 156 66 Athens Ohio Ohio University Center for International Studies Dis baglantilarWikimedia Commons ta Brunei ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yonetimwebsite Chief of State and Cabinet Members 26 Ekim 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Genel bilgi Brunei The World Factbook 2024 bas CIA Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link from UCB Libraries GovPubs Curlie de Brunei DMOZ tabanli Wikimedia Atlas da BruneiIsBrunei Business Directory 19 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde GeziVikigezgin de Brunei ile ilgili gezi rehberi bulunmaktadir website website