Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Başkurtlar (Başkırtça: Башҡорттар/Başqorttar, IPA: , Rusça: Башкиры) Rusya'ya özgü bir Kıpçak Türk etnik grubudur. Rusya Federasyonu Cumhuriyeti Başkurdistan'da ve Doğu Avrupa'nın Kuzey Asya ile buluştuğu Ural Dağları'nın her iki tarafını da kapsayan daha geniş tarihi Badzgard bölgesinde yoğunlaşmışlardır. Başkurtların daha küçük toplulukları da Tataristan Cumhuriyeti'nde, Perm Bölgesi, Çelyabinsk, Orenburg, Tümen, Yekaterinburg ve Kurgan bölgelerinde ve Rusya'nın diğer bölgelerinde yaşamaktadır; Kazakistan ve Özbekistan'da oldukça büyük azınlıkları vardır.
 Geleneksel kıyafetlerde başkurtlar | |
| Önemli nüfusa sahip bölgeler | |
|---|---|
 Rusya[1] | 1.673.389 |
 Özbekistan | 58.500 |
 Kazakistan[2] | 41.000 |
 Tacikistan | 8.400 |
 Ukrayna[3] | 4.253 (2001) |
 Kırgızistan | 3.200 |
 Türkmenistan | 8.000 |
 Belarus | 1.300 |
 Litvanya | 600 |
 Letonya | 400 |
| Diller | |
| Din | |
çoğunluğu Sünni İslam | |
| İlgili etnik gruplar | |
| Nogaylara en yakın Türk halkları, Kırgızlar, Kazaklar, Karakalpaklar ve Volga Tatarları | |
Başkurtların çoğu, Türk dillerinin Kıpçak koluna ait olan Tatar ve kazak dilleriyle yakından ilişkili nesli tükenmekte olan bir dil olan Başkurtça'yı konuşur; diğer Türk halklarıyla tarihi ve kültürel yakınlıkları paylaşırlar. Başkurtlar çoğunlukla Hanefi mezhebine bağlı Sünni Müslümanlardır. Daha önce göçebe ve şiddetle bağımsız olan Başkurtlar, 16. yüzyıldan itibaren yavaş yavaş Rus egemenliğine girmişlerdir.
Etimoloji
Bashqort adındaki endonym etimolojisi ile ilgili birçok farklı teori vardır:
- Başkurt adının Beş Ogur sözcüğüyle ilgili olduğu sanılmaktadır.
- 18. yüzyılın etnografları V. N. Tatishchev, P. I. Richkov ve Johann Gottlieb Georgi tarafından yazılan bir halk etimolojisine göre, Başkurdup kelimesi aslında "kurt lideri" (yani bash "baş" ve qort "kurt" anlamına geliyordu).
- Tarihçi V. S. Yumatov (1847) orijinal anlamın "arıcı, beemaster" olduğunu öne sürdü.
- Antropolog R. M. Yusupov, Başkurd'un aslında "kurt-çocuk" veya "kahramanların soyundan", yani "soydan, çocuktan" ve "kahramandan" kahkahadan "kurt" anlamına gelen İran kökenli bir bileşik kelime olabileceğini düşünüyor.
- Tarihçi ve arkeolog Mikhail Artamonov, şimdilerde Başkurdistan denilen bölgede yaşayan İranlı bir İskit kabilesi olan Bušxk (ya da Bwsxk) adının yolsuzluk olduğunu öne sürüyor.
Tarih
Rus devletine katılmadan önce
Modern Başkurtlar ortalama olarak% 60 “Batı-Avrasya / Avrupa” genetik bileşenlerine ve yaklaşık% 40 “Sibirya / Doğu Asya” genetik bileşenlerine sahiptir. Başkurdular aslen göçebe pastoralistlerdi. 19. yüzyıl boyunca göçebe yaşam tarzlarından vazgeçtiler (Rus sömürgecilerinin baskısı altında) ve tarıma başladılar. Başkurdular, şimdiye dek Bušxk 'gibi Başkurdistan’da olan ve onlardan inebilecek olan İran kabilelerine bazı kültürel benzerliklere sahip olduğu düşünülmektedir. Mikhail Artamonov Başkurdelerin, ilk Binyıl CE’nin Türk göçleri sırasında kültürel olarak "Türkleşmiş" (dil değiştirme süreci dahil) olan İskit kabilesi Bušxk’ten geldiğini öne sürdü.
Avrasya Bozkırındaki Hint-İran halklarının soyu tükenmiş dallarına bağlantılar, 20. yüzyılın başlarından beri bilim adamları tarafından öne sürülürken, Rus dilbilimci Eugene Helimski, bu "soyu tükenmiş Hint-İran şubesinin" "Andronovo nüfusu" olarak görülmesi gerektiğini açıkladı. Başkurdistanlı bir bilgin olan Salavat Gallyamov - bir filolog Nikolai Dmitriev'e atıfta bulundu - Başkurdelerin ilk olarak Hint-Hint dili konuştuğu hipotezini destekleyen İran'ın Başkır sesbilgisi üzerindeki etkisinin üstlenilebileceğini gösteriyor.
Tüm paleontolojik ve antropolojik bulgular doğrultusunda Andronovo kültürü Başkurt halkının muhtemel kökeni olarak tahmin edilir. Andronovo Kültürü Ön-Türkler tarafından kurulduğuna dair bazı kanıtlar var. 1970′lere kadar yapılan, Avar Çağı ile ilgili arkeolojik kazılarda çıkarılan insan iskeletlerinde Germen, İslav, İranlı, Fin-Ugor gibi türlü tipler arasında Türk tipinin de (braki-sefal) dikkati çekecek ölçüde olduğu, hatta bazı buluntu yerlerinde, aslî Türk soy’unu temsil eden “Andronovo tipi”ne bile % 10-15 gibi, oldukça yüksek bir nispette rastlandığı tespit edilmiştir.
12. yüzyıla kadar eski Türk dinini koruyan Başkortlar, Altın-Orda egemenliğinde İslamiyeti kabul etmişler.
Rus devletinde yaşam
1557-1557 yıllardan Rus devleti altına girmişlerdi.
Sovyet dönemi
1917 devriminden sonra, Rusya içinde ulusal bir federal cumhuriyet oluşturma gereği üzerine bir karar veren All-Bashkir Qoroltays (sözleşmeler) var. Sonuç olarak, 15 Kasım 1917 Başkurdistan Bölgesel (ortada) Shuro (Belediye), baskın olarak Orenburg, Perm, Samara ve Ufa eyaletlerinin Başkurdistan illeri olan Ukir eyaleti nüfusu olan bölgelerde kurulmasını ilan ediyor.
Aralık 1917'de, tüm milletlerin nüfusunun çıkarlarını temsil eden All-Bashkir (seçmen) Kongresi'ne katılan delegeler, Başkurdistan bölgesel Şuro'nun ulusal-bölge özerkliğinin ilan edilmesine (Farman # 2) karar verilmesi için oybirliğiyle oy kullandı. cumhuriyet) Başkurdistan. Kongre Başkurdistan hükûmeti, Parlamento Öncesi - Kese-Qoroltay hükûmeti ve diğer iktidar ve idare organlarını oluşturdu ve nasıl devam edileceğine dair kararlar alındı.
Mart 1919’da, Rus Hükümeti’nin Başkurdistan Hükümeti ile yaptığı anlaşmalara dayanarak Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu.
Mevcut durum
11 Ekim 1990’da Cumhuriyet Yüksek Kurulu, Devlet Egemenlik Beyanı’nı ilan etti. 31 Mart 1992 Başkurdistan, Rusya Federasyonu yetkilileri ile egemen cumhuriyetlerin otoriteleri arasında ve Rusya’nın yapısını belirleyen Başkurdistan Cumhuriyeti’nin Ek’i arasında yer alan ve yetki alanlarının sınırlandırılması konusunda federal bir anlaşma imzaladı. Başkurdistan Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasında sözleşmeye dayalı ilişkiler.
Başkurtça
Ana madde: Başkurtça
Örnek Cümle:
Notlar: ә'yi "a" gibi okumalısınız. bu harf e'ye yakın bir a sesi çıkartır. x genizsi h'dir. ž harfi de d harfine yakın bir z sesi çıkartır.
- rәxim itegež.- Hoş geldiniz.
Başkurtların halk kahramanı Salavat Yulaev'dir.
Önemli Başkurtlar
- Zeki Velidi Togan - Türk tarihçi, Türkolog, Başkurt devrimi ve bağımsızlık hareketi önderi.
- Salavat Yulayev - ünlü Başkurtistan istiklal savaşcısı ve şairidir.
- Zagir İsmagilov - Sovyet besteci ve eğitim adamı.
- Mortaza Rahımov - 1993-2010 ellarda Başkurtistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
- Celil Kiyekbayev - Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog, filolog.
- Hediye Devletşina - Sovyet Başkurt şair, yazar.
Ayrıca bakınız
Resimler
-
![image]()
-
![image]()
en:William Allan (painter), Başkurtlar (1814) -
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
-
![image]()
Kaynakça
- ^ a b Peter B. Golden, Haggai Ben-Shammai & András Róna-Tas, The World of the Khazars: New Perspectives, Leiden/Boston, Brill, 2007, pp. 422.
- ^ . www.khazaria.com. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ "Bashkir | people". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ Maria Magdolna Tatár, “The Myth of Macha in Eastern Europe”, The Journal of Indo-European Studies vol. 35, no. 3 & 4, Fall/Winter 2007, p. 325.
- ^ . 22 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2019.
- ^ Европейско-Азиатские Новости. Возраст Башкирского народного сказания составляет четыре тысячи лет. 2006 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .: "Позже Салават Галлямов, опираясь на исследования члена-корреспондента Академии наук СССР, доктора филологических наук Николая Дмитриева, указавшего на наличие иранской фонетики в современном языке башкир Южного Урала, .. and; Марина Шумилова. "Башинформ", Уфа, 12 октября. Гипотеза об индоиранском происхождении башкир получила новое подтверждение.[]
- ^ Brünn. Moravské muzeum Oddĕleni pro diluvium "Anthropos", Anthropology, Vol. 16-17, Moravské muzeum, Ustav anthropos., 1978, p.76
- ^ Институт этнологии и антропологии им. Н.Н. Миклухо-Маклая, Этнографическое обозрение, (Institute of Ethnology and Anthropology. N. Maclay, Ethnographic Review), Vol. 1-3, Наука, 1996, P.142
- ^ (Институт истории, языка и литературы (Академия наук СССР. Башкирский научный центр), Васильев, С.М, Очерки по истории Башкирской АССР., Башкирское книжное изд-во, 1956, p.11
- ^ Институт археологии (Академия наук СССР), Древности Башкирии: Сборник статей, Наука, 1970, p.809
- ^ Институт этнографии имени Н.Н. Миклухо-Маклая, Очерки общей этнографии, Наука, 1968, p.411
- ^ "It is reckoned that the culture of Andronovo was created by the ancestors of the Turks, who were white, horse-riders and warriors having spherical heads." (Murat Ocak, The Turks: Early ages, Yeni Türkiye, 2002) 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ . 1 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2016.
Dış bağlantılar
- Başkurtların Tarihi, Prof. Dr. Saadettin Gömeç [4]21 Ağustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Baskurtlar Baskirtca Bashҡorttar Basqorttar IPA bɑʂqʊrtˈtɑr Rusca Bashkiry Rusya ya ozgu bir Kipcak Turk etnik grubudur Rusya Federasyonu Cumhuriyeti Baskurdistan da ve Dogu Avrupa nin Kuzey Asya ile bulustugu Ural Daglari nin her iki tarafini da kapsayan daha genis tarihi Badzgard bolgesinde yogunlasmislardir Baskurtlarin daha kucuk topluluklari da Tataristan Cumhuriyeti nde Perm Bolgesi Celyabinsk Orenburg Tumen Yekaterinburg ve Kurgan bolgelerinde ve Rusya nin diger bolgelerinde yasamaktadir Kazakistan ve Ozbekistan da oldukca buyuk azinliklari vardir BaskurtlarGeleneksel kiyafetlerde baskurtlarOnemli nufusa sahip bolgeler Rusya 1 1 673 389 Ozbekistan58 500 Kazakistan 2 41 000 Tacikistan8 400 Ukrayna 3 4 253 2001 Kirgizistan3 200 Turkmenistan8 000 Belarus1 300 Litvanya600 Letonya400DillerBaskirtca Rusca TatarcaDincogunlugu Sunni IslamIlgili etnik gruplarNogaylara en yakin Turk halklari Kirgizlar Kazaklar Karakalpaklar ve Volga Tatarlari Baskurtlarin cogu Turk dillerinin Kipcak koluna ait olan Tatar ve kazak dilleriyle yakindan iliskili nesli tukenmekte olan bir dil olan Baskurtca yi konusur diger Turk halklariyla tarihi ve kulturel yakinliklari paylasirlar Baskurtlar cogunlukla Hanefi mezhebine bagli Sunni Muslumanlardir Daha once gocebe ve siddetle bagimsiz olan Baskurtlar 16 yuzyildan itibaren yavas yavas Rus egemenligine girmislerdir EtimolojiBashqort adindaki endonym etimolojisi ile ilgili bircok farkli teori vardir Baskurt adinin Bes Ogur sozcuguyle ilgili oldugu sanilmaktadir 18 yuzyilin etnograflari V N Tatishchev P I Richkov ve Johann Gottlieb Georgi tarafindan yazilan bir halk etimolojisine gore Baskurdup kelimesi aslinda kurt lideri yani bash bas ve qort kurt anlamina geliyordu Tarihci V S Yumatov 1847 orijinal anlamin arici beemaster oldugunu one surdu Antropolog R M Yusupov Baskurd un aslinda kurt cocuk veya kahramanlarin soyundan yani soydan cocuktan ve kahramandan kahkahadan kurt anlamina gelen Iran kokenli bir bilesik kelime olabilecegini dusunuyor Tarihci ve arkeolog Mikhail Artamonov simdilerde Baskurdistan denilen bolgede yasayan Iranli bir Iskit kabilesi olan Busxk ya da Bwsxk adinin yolsuzluk oldugunu one suruyor TarihRus devletine katilmadan once Modern Baskurtlar ortalama olarak 60 Bati Avrasya Avrupa genetik bilesenlerine ve yaklasik 40 Sibirya Dogu Asya genetik bilesenlerine sahiptir Baskurdular aslen gocebe pastoralistlerdi 19 yuzyil boyunca gocebe yasam tarzlarindan vazgectiler Rus somurgecilerinin baskisi altinda ve tarima basladilar Baskurdular simdiye dek Busxk gibi Baskurdistan da olan ve onlardan inebilecek olan Iran kabilelerine bazi kulturel benzerliklere sahip oldugu dusunulmektedir Mikhail Artamonov Baskurdelerin ilk Binyil CE nin Turk gocleri sirasinda kulturel olarak Turklesmis dil degistirme sureci dahil olan Iskit kabilesi Busxk ten geldigini one surdu Avrasya Bozkirindaki Hint Iran halklarinin soyu tukenmis dallarina baglantilar 20 yuzyilin baslarindan beri bilim adamlari tarafindan one surulurken Rus dilbilimci Eugene Helimski bu soyu tukenmis Hint Iran subesinin Andronovo nufusu olarak gorulmesi gerektigini acikladi Baskurdistanli bir bilgin olan Salavat Gallyamov bir filolog Nikolai Dmitriev e atifta bulundu Baskurdelerin ilk olarak Hint Hint dili konustugu hipotezini destekleyen Iran in Baskir sesbilgisi uzerindeki etkisinin ustlenilebilecegini gosteriyor Tum paleontolojik ve antropolojik bulgular dogrultusunda Andronovo kulturu Baskurt halkinin muhtemel kokeni olarak tahmin edilir Andronovo Kulturu On Turkler tarafindan kurulduguna dair bazi kanitlar var 1970 lere kadar yapilan Avar Cagi ile ilgili arkeolojik kazilarda cikarilan insan iskeletlerinde Germen Islav Iranli Fin Ugor gibi turlu tipler arasinda Turk tipinin de braki sefal dikkati cekecek olcude oldugu hatta bazi buluntu yerlerinde asli Turk soy unu temsil eden Andronovo tipi ne bile 10 15 gibi oldukca yuksek bir nispette rastlandigi tespit edilmistir 12 yuzyila kadar eski Turk dinini koruyan Baskortlar Altin Orda egemenliginde Islamiyeti kabul etmisler Rus devletinde yasam 1557 1557 yillardan Rus devleti altina girmislerdi Sovyet donemi 1917 devriminden sonra Rusya icinde ulusal bir federal cumhuriyet olusturma geregi uzerine bir karar veren All Bashkir Qoroltays sozlesmeler var Sonuc olarak 15 Kasim 1917 Baskurdistan Bolgesel ortada Shuro Belediye baskin olarak Orenburg Perm Samara ve Ufa eyaletlerinin Baskurdistan illeri olan Ukir eyaleti nufusu olan bolgelerde kurulmasini ilan ediyor Aralik 1917 de tum milletlerin nufusunun cikarlarini temsil eden All Bashkir secmen Kongresi ne katilan delegeler Baskurdistan bolgesel Suro nun ulusal bolge ozerkliginin ilan edilmesine Farman 2 karar verilmesi icin oybirligiyle oy kullandi cumhuriyet Baskurdistan Kongre Baskurdistan hukumeti Parlamento Oncesi Kese Qoroltay hukumeti ve diger iktidar ve idare organlarini olusturdu ve nasil devam edilecegine dair kararlar alindi Mart 1919 da Rus Hukumeti nin Baskurdistan Hukumeti ile yaptigi anlasmalara dayanarak Baskurdistan Ozerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu Mevcut durum 11 Ekim 1990 da Cumhuriyet Yuksek Kurulu Devlet Egemenlik Beyani ni ilan etti 31 Mart 1992 Baskurdistan Rusya Federasyonu yetkilileri ile egemen cumhuriyetlerin otoriteleri arasinda ve Rusya nin yapisini belirleyen Baskurdistan Cumhuriyeti nin Ek i arasinda yer alan ve yetki alanlarinin sinirlandirilmasi konusunda federal bir anlasma imzaladi Baskurdistan Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu arasinda sozlesmeye dayali iliskiler BaskurtcaAna madde Baskurtca Ornek Cumle Notlar ә yi a gibi okumalisiniz bu harf e ye yakin bir a sesi cikartir x genizsi h dir z harfi de d harfine yakin bir z sesi cikartir rәxim itegez Hos geldiniz Baskurtlarin halk kahramani Salavat Yulaev dir Onemli BaskurtlarZeki Velidi Togan Turk tarihci Turkolog Baskurt devrimi ve bagimsizlik hareketi onderi Salavat Yulayev unlu Baskurtistan istiklal savascisi ve sairidir Zagir Ismagilov Sovyet besteci ve egitim adami Mortaza Rahimov 1993 2010 ellarda Baskurtistan Cumhuriyeti Cumhurbaskani Celil Kiyekbayev Sovyet Baskurt bilim insani Turkolog filolog Hediye Devletsina Sovyet Baskurt sair yazar Ayrica bakinizUniform Turk Alfabesi Japonya daki Tatar ve Baskurt topluluklari Baskurt mutfagi Bandebika KashaneResimleren William Allan painter Baskurtlar 1814 Kaynakca a b Peter B Golden Haggai Ben Shammai amp Andras Rona Tas The World of the Khazars New Perspectives Leiden Boston Brill 2007 pp 422 www khazaria com 3 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 24 Nisan 2019 Bashkir people Encyclopedia Britannica Ingilizce 21 Mart 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Nisan 2019 Maria Magdolna Tatar The Myth of Macha in Eastern Europe The Journal of Indo European Studies vol 35 no 3 amp 4 Fall Winter 2007 p 325 22 Mart 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2019 Evropejsko Aziatskie Novosti Vozrast Bashkirskogo narodnogo skazaniya sostavlyaet chetyre tysyachi let 2006 21 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde Pozzhe Salavat Gallyamov opirayas na issledovaniya chlena korrespondenta Akademii nauk SSSR doktora filologicheskih nauk Nikolaya Dmitrieva ukazavshego na nalichie iranskoj fonetiki v sovremennom yazyke bashkir Yuzhnogo Urala and Marina Shumilova Bashinform Ufa 12 oktyabrya Gipoteza ob indoiranskom proishozhdenii bashkir poluchila novoe podtverzhdenie olu kirik baglanti Brunn Moravske muzeum Oddĕleni pro diluvium Anthropos Anthropology Vol 16 17 Moravske muzeum Ustav anthropos 1978 p 76 Institut etnologii i antropologii im N N Mikluho Maklaya Etnograficheskoe obozrenie Institute of Ethnology and Anthropology N Maclay Ethnographic Review Vol 1 3 Nauka 1996 P 142 Institut istorii yazyka i literatury Akademiya nauk SSSR Bashkirskij nauchnyj centr Vasilev S M Ocherki po istorii Bashkirskoj ASSR Bashkirskoe knizhnoe izd vo 1956 p 11 Institut arheologii Akademiya nauk SSSR Drevnosti Bashkirii Sbornik statej Nauka 1970 p 809 Institut etnografii imeni N N Mikluho Maklaya Ocherki obshej etnografii Nauka 1968 p 411 It is reckoned that the culture of Andronovo was created by the ancestors of the Turks who were white horse riders and warriors having spherical heads Murat Ocak The Turks Early ages Yeni Turkiye 2002 15 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde 1 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Haziran 2016 Dis baglantilarBaskurtlarin Tarihi Prof Dr Saadettin Gomec 4 21 Agustos 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde