Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Mayıs 2022) () |
Kımız (Kırgızca: кымыз; Kazakça: қымыз, romanize: qymyz), kısrak sütünün fermente edilmesiyle elde edilen geleneksel içecek. Orta Asya bozkırlarında yaşayan Kırgız, Başkurt, Kazak, Yakut, Uygur ve Özbek gibi Türk halkları ve Moğollar arasında bugün de önemli bir içecektir. Süt şekerince zengin olan kısrak sütünden îmâl edilen kımız, beyazımsı bir sıvıdır. Çok eski bir tarihi vardır. İlk olarak Orta Asya’da Türkistan ve Moğolistan taraflarında yaşayan kavimlerce içilmiştir.
Kımız, benzeri süt ürünleri gibi, belirli bir mikroorganizma topluluğunun faaliyeti sonucunda meydana gelir. Bu topluluk süt asidi bakterileri (Lactobacillus bulgaricus, streptococcus) ve mayalardan () ibarettir. Bu mikroorganizmalar aşılandıkları sütte süt şekerine etki yaparak asit, alkol ve CO2 çıkarırlar. Açık kaplarda yapıldığı için îmâl sırasında CO2’nin çoğu uçar. Alkol miktarı kefirden çoktur. Asit ikisinde de aynıdır. Ayrıca insana güç verici bir etkisi vardır.
Kımızda albumin ve kazein parçalanması olur. miktarı kefirdekinin 10 misli kadardır. Kazein çok ufak parçacıklar hâlindedir. Bunun sebebi iyi ve sık karıştırmadır. Kokusu yayık ayranı veya ekşi peynir suyunu andırır. Çalkalanınca köpürür.
Kımızın bileşimi, yapıldığı hammaddeye, işleniş şekline göre az çok farklılık gösterir. Laktik asit ve alkol miktarına göre çeşitli tiplerde işlenir. Zayıf, normal ve sert kımızlardaki asit ve alkol durumu şöyledir:
Zayıf kımız tipi, Laktik asit (%) = 0.7, Etil alkol (%) = 1.0
Normal kımız tipi, Laktik asit (%) = 1.1, Etil alkol (%) = 1.8
Sert kımız tipi, Laktik asit (%) = 1.8, Etil alkol (%) = 2.5
Kımız hakkında birçok propaganda yapılmıştır. Bu yüzden bir zamanlar rağbet görmüş, fakat yoğurt rekabeti karşısında önemini çok yerde kaybetmiştir. Hâlâ buna değer veren ülkelerin başında Rusya gelmektedir. Hammadde ihtiyacını karşılamak için çok sayıda hara bulunmakta ve sırf bu iş için yaklaşık 250 bin civarında kısrak yetiştirilmektedir.
Türk Mitolojisinde Kımız
Eski Türk toplulukların pek çoğunda kımız kutsal bir içecek olarak görülmüş, kurban amacıyla iyelere ve tanrılara sunulmuştur. Bu ritüeller genellikle saçı saçma şeklinde gerçekleşmiştir. Doğadaki iyeleri ya da diğer doğaüstü varlıkları memnun etmek için bir miktar kımız ateşe, toprağa ya da suya dökülmüştür.
Yakut Türklerinin en büyük tanrıları için gerçekleştirdikleri festivalde tanrının isteği üzerine kımız içilir. Gençler sarhoş olup şarkılar söyledikten sonra eğlenceler son bulur.
Kaynakça
- ^ . 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2021.
Dış bağlantılar
- Çağatay Üstün. (PDF). Türklük Bilimi Araştırmaları dergisi. 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2017.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Kimiz haber gazete kitap akademik JSTOR Mayis 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Kimiz Kirgizca kymyz Kazakca kymyz romanize qymyz kisrak sutunun fermente edilmesiyle elde edilen geleneksel icecek Orta Asya bozkirlarinda yasayan Kirgiz Baskurt Kazak Yakut Uygur ve Ozbek gibi Turk halklari ve Mogollar arasinda bugun de onemli bir icecektir Sut sekerince zengin olan kisrak sutunden imal edilen kimiz beyazimsi bir sividir Cok eski bir tarihi vardir Ilk olarak Orta Asya da Turkistan ve Mogolistan taraflarinda yasayan kavimlerce icilmistir Kimiz Orta Asya Suusamir Kirgiz yaylasi Kimiz benzeri sut urunleri gibi belirli bir mikroorganizma toplulugunun faaliyeti sonucunda meydana gelir Bu topluluk sut asidi bakterileri Lactobacillus bulgaricus streptococcus ve mayalardan ibarettir Bu mikroorganizmalar asilandiklari sutte sut sekerine etki yaparak asit alkol ve CO2 cikarirlar Acik kaplarda yapildigi icin imal sirasinda CO2 nin cogu ucar Alkol miktari kefirden coktur Asit ikisinde de aynidir Ayrica insana guc verici bir etkisi vardir Kimizda albumin ve kazein parcalanmasi olur miktari kefirdekinin 10 misli kadardir Kazein cok ufak parcaciklar halindedir Bunun sebebi iyi ve sik karistirmadir Kokusu yayik ayrani veya eksi peynir suyunu andirir Calkalaninca kopurur Kimizin bilesimi yapildigi hammaddeye islenis sekline gore az cok farklilik gosterir Laktik asit ve alkol miktarina gore cesitli tiplerde islenir Zayif normal ve sert kimizlardaki asit ve alkol durumu soyledir Zayif kimiz tipi Laktik asit 0 7 Etil alkol 1 0 Normal kimiz tipi Laktik asit 1 1 Etil alkol 1 8 Sert kimiz tipi Laktik asit 1 8 Etil alkol 2 5 Kimiz hakkinda bircok propaganda yapilmistir Bu yuzden bir zamanlar ragbet gormus fakat yogurt rekabeti karsisinda onemini cok yerde kaybetmistir Hala buna deger veren ulkelerin basinda Rusya gelmektedir Hammadde ihtiyacini karsilamak icin cok sayida hara bulunmakta ve sirf bu is icin yaklasik 250 bin civarinda kisrak yetistirilmektedir Turk Mitolojisinde KimizEski Turk topluluklarin pek cogunda kimiz kutsal bir icecek olarak gorulmus kurban amaciyla iyelere ve tanrilara sunulmustur Bu ritueller genellikle saci sacma seklinde gerceklesmistir Dogadaki iyeleri ya da diger dogaustu varliklari memnun etmek icin bir miktar kimiz atese topraga ya da suya dokulmustur Yakut Turklerinin en buyuk tanrilari icin gerceklestirdikleri festivalde tanrinin istegi uzerine kimiz icilir Gencler sarhos olup sarkilar soyledikten sonra eglenceler son bulur Kaynakca 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2021 Dis baglantilarCagatay Ustun PDF Turkluk Bilimi Arastirmalari dergisi 12 Mayis 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2017