Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Wei Nehri Antlaşması, Doğu Göktürk Kağanlığı ile Tang Hanedanı arasında yapılan barış antlaşmasıdır. Antlaşma, Tang hükümdarının Doğu Göktürklere ödemek zorunda kaldığı yüklü tazminat nedeniyle Çin kaynaklarında "Wei Nehri Utancı" adıyla anılmaktadır. Anlaşmanın sonucunda Türk kağanı İllig Kağan kazançlı olarak görülse de; Doğu Göktürklere sığınan Sui Hanedanı üyelerinin geri verilmesini içeren bu antlaşma Doğu Göktürklerin, Tang'a karşı siyasi üstünlüğünü bitirmiştir.
| Wei Nehri Gizli Antlaşması | |
|---|---|
 Antlaşmanın yapıldığı coğrafya | |
| Tür | Barış Antlaşması |
| İmzalanma | 25 Eylül 626 |
| Yer | Wei Nehri Kıyısı |
Çangan baskını ve Bian Köprüsü Görüşmeleri
626'nın Ağustos ayında, Türk kağanı İllig Kağan ve yeğeni Tölis Çin'e yüz bin kişilik ordusuyla ani bir baskın yaptı. Bu baskın, diğer baskınlardan farklı olarak, Tang hanedanlığının bizzat başkenti Çangan'ı ele geçirme amacını taşımaktaydı. Hazırlıksız yakalanan Tang hükümdarı Li Şimin; ordusuyla Türk ordusunun karşısına çıkmaktansa yanına aldığı 8 atlı ile birlikte Çangan'a yaklaşan; Türk hükümdarı İllig Kağan'ın karargâhını ziyarete karar verdi.İllig Kağan, Çin hükümdarını Bian Köprüsü'nde karşıladı ve iki hükümdar arasındaki müzakereler burada başladı. Tang hanedanı, Doğu Göktürk kağanına yüklü miktarda altın ve gümüş vermeyi, ayrıca Çin prenseslerinden birini İllig ile evlendirmeyi kabul etti. Ödenen yüklü miktardaki tazminat sonrasında Türk ordusu geri çekildi.
Etkileri
İllig Kağan'ın başkent Çangan'a saldırmadan geri çekilmesi, Doğu Göktürkler arasındaki huzursuzluğu artırdı. Bu durum Doğu Göktürk Kağanlığı'nın gittikçe zayıflamasında etken oldu. 630'da İllig Kağan'ın Li Şimin'in Doğu Seferi sonucunda öldürülmesiyle, Doğu Göktürk Kağanlığı çöktü.
Anlaşma, Çin tarafından küçük düşürücü olarak nitelendirilse bile; dönemin şartları açısından Türklerin Tang üzerindeki baskısını ortadan kaldırdığı için başarılı bir anlaşma olarak nitelendirilmiştir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d Skaff, J. Karam (2012), Sui-Tang China and Its Turko-Mongol Neighbors: Culture, Power, and Connections 23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., s. 190.
- ^ a b Hugh Dyson Walker (2012), East Asia: A New History, AuthorHouse, s. 159.
- ^ Cary Yee-Wei Liu, Dora C. Y. Ching (1999), Arts of the Sung and Yüan: Ritual, Ethnicity, and Style in Painting, s. 213.
- ^ Cho-yun Hsu (2012), China: A New Cultural History, Columbia University Press, s. 576.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Wei Nehri Antlasmasi Dogu Gokturk Kaganligi ile Tang Hanedani arasinda yapilan baris antlasmasidir Antlasma Tang hukumdarinin Dogu Gokturklere odemek zorunda kaldigi yuklu tazminat nedeniyle Cin kaynaklarinda Wei Nehri Utanci adiyla anilmaktadir Anlasmanin sonucunda Turk kagani Illig Kagan kazancli olarak gorulse de Dogu Gokturklere siginan Sui Hanedani uyelerinin geri verilmesini iceren bu antlasma Dogu Gokturklerin Tang a karsi siyasi ustunlugunu bitirmistir Wei Nehri AntlasmasiWei Nehri Gizli AntlasmasiAntlasmanin yapildigi cografyaTurBaris AntlasmasiImzalanma25 Eylul 626YerWei Nehri KiyisiCangan baskini ve Bian Koprusu Gorusmeleri626 nin Agustos ayinda Turk kagani Illig Kagan ve yegeni Tolis Cin e yuz bin kisilik ordusuyla ani bir baskin yapti Bu baskin diger baskinlardan farkli olarak Tang hanedanliginin bizzat baskenti Cangan i ele gecirme amacini tasimaktaydi Hazirliksiz yakalanan Tang hukumdari Li Simin ordusuyla Turk ordusunun karsisina cikmaktansa yanina aldigi 8 atli ile birlikte Cangan a yaklasan Turk hukumdari Illig Kagan in karargahini ziyarete karar verdi Illig Kagan Cin hukumdarini Bian Koprusu nde karsiladi ve iki hukumdar arasindaki muzakereler burada basladi Tang hanedani Dogu Gokturk kaganina yuklu miktarda altin ve gumus vermeyi ayrica Cin prenseslerinden birini Illig ile evlendirmeyi kabul etti Odenen yuklu miktardaki tazminat sonrasinda Turk ordusu geri cekildi EtkileriIllig Kagan in baskent Cangan a saldirmadan geri cekilmesi Dogu Gokturkler arasindaki huzursuzlugu artirdi Bu durum Dogu Gokturk Kaganligi nin gittikce zayiflamasinda etken oldu 630 da Illig Kagan in Li Simin in Dogu Seferi sonucunda oldurulmesiyle Dogu Gokturk Kaganligi coktu Anlasma Cin tarafindan kucuk dusurucu olarak nitelendirilse bile donemin sartlari acisindan Turklerin Tang uzerindeki baskisini ortadan kaldirdigi icin basarili bir anlasma olarak nitelendirilmistir Ayrica bakinizLi Simin Illig Kagan Tang in Dogu Turklerine SeferiKaynakca a b c d Skaff J Karam 2012 Sui Tang China and Its Turko Mongol Neighbors Culture Power and Connections 23 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde s 190 a b Hugh Dyson Walker 2012 East Asia A New History AuthorHouse s 159 Cary Yee Wei Liu Dora C Y Ching 1999 Arts of the Sung and Yuan Ritual Ethnicity and Style in Painting s 213 Cho yun Hsu 2012 China A New Cultural History Columbia University Press s 576