Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Tomsk Oblastı (Rusça: То́мская о́бласть, Tomskaya oblast), Rusya'nın Sibirya Federal Bölgesi'nin güneybatısında yer alan oblast.
Tomsk Oblastı Томская область | |||||
| |||||
| Konum | |||||
 | |||||
| Yönetim | |||||
| Ülke: |  Rusya | ||||
| Federâl Bölge: | Sibirya | ||||
| Ekonomik Bölge: | Batı Sibirya | ||||
| Başkent: | Tomsk | ||||
| Vali: | Sergei Zhvachkin | ||||
| Yasama organı: | Duma | ||||
| Genel bilgiler | |||||
| Yüzölçüm: | 316.900 km² (122.356 sq mi) | ||||
| - Rusya içinde: | 16. | ||||
| Nüfus: | 1.046.039 (07/2009) | ||||
| - Rusya içinde: | 51. | ||||
| - Şehir nüfusu: | 67,7 | ||||
| - Köy nüfusu: | 32,3 | ||||
| - Yoğunluk: | 3 /km² (9 /sq mi) | ||||
| Diğer bilgiler | |||||
| Kuruluş tarihi: | 13 Ağustos 1944 | ||||
| Kodu: | 70 | ||||
| Resmî İnternet sayfası: | [1] | ||||
Obi Irmağı havzasının orta kesiminde yer alır. Alçak düzlüklerden oluşan bölge toprakları yalnızca yönetim merkezi Tomsk'un yakınlarında biraz yükselir. Bölge hemen tümüyle tayga ya da iğneyapraklı ormanlarla kaplıdır. Sert kara iklimi ve bataklıklar tarımı engellediğinden ekili alanlar bölge topraklarının küçük bir kısmını oluşturur ve büyük bölümü güneydoğuda yer alır.
Batı Sibirya'daki orman kaynaklarının % 20'sine sahip olan Tomsk Oblastı, bu özelliğinden dolayı, büyük kesiminde temel ekonomik uğraş keresteciliktir. 1980'lerin başlarında bölgede petrol ve doğalgaz çıkarılmaya başlanmıştır. Aynı zamanda gelişmiş bir sanayiye sahip olan Tomsk'un gsmh'sının yarısından fazlası sanayi üretiminden sağlanır, Tarım ve inşaat sektörleri toplam üretimde daha az paya sahiptir. Tomsk'un en büyük ihraç ürünleri petrol, metanol ile makine ve ekipmanlarıdır. Bölgede 6 devlet üniversitesi ile 47 araştırma enstitüsü bulunmaktadır.
Tarih
Tomsk bölgesi Rusya işgalinden önce XVII. yüzyıla kadarki nüfus yapısında çoğunluğunu Türk toplulukları, geri kalan nüfusu ise Selküpler ve Hantılardan oluşmaktaydı. Türk toplulukları ise Sibir Tatarlarının ataları idi.
Tomsk Tatarları
Tatarlar Tomsk bölgesindeki eski Türklerin torunlarıdır. Tomsk şehri Tomsk Tatarları tarafından oluşturulmuştu. Buradaki Türk nüfusunun yoğunlaştığı bölgeler Strejevoy ve karışık olarak Zıryansk, Kolpaşevsk, Krivoşevsk, Tomsk. Tomskta Üç önemli bölgede Tatar nüfus yoğunluğu bulunmaktadır. Tomsk Büyük Cami dolayı. Tatar Kültür ve Eğitim merkezi «Tuganlık» (Tatarca: Туганлык) (Tomsk,1990 y.), Tatar Kültür Merkezinin bölge idaresi (1994 y.). Театр миниатюр при центре «Tuganlık» merkezinde «toyan» (Тоян) adlı tiyatro minyatür bulunur..
Nüfus
Etnik nüfus dağılımı:
| 1959 sayımı! 1970 sayımı! 1979 sayımı! 1989 sayımı! 2002 sayımı! 2010 sayımı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ruslar | 643 738 (86,2 %) | 702 589 (89,4 %) | 772 218 (89,1 %) | 883 767 (88,2 %) | 950 222 (90,8 %) | 922 723 (88,1 %) | ||
| Tatar Türkleri | 13 449 (1,8 %) | 15 226 (1,9 %) | 17 629 (2,0 %) | 20 812 (2,1 %) | 20 145 (1,9 %) | 17 029 (1,6 %) | ||
| Ukraynlar | 20 275 (2,7 %) | 14 439 (1,8 %) | 20 225 (2,3 %) | 25 799 (2,6 %) | 16 726 (1,6 %) | 11 254 (1,1 %) | ||
| Almanlar | 21 152 (2,8 %) | 15 257 (1,9 %) | 15 027 (1,7 %) | 15 541 (1,8 %) | 13 444 (1,3 %) | 8 687 (0,9 %) | ||
| Azeri Türkleri | 152 (0,0 %) | 163 (0,0 %) | 687 (0,0 %) | 2 752 (0,3 %) | 4 354 (0,4 %) | 4 178 (0,4 %) | ||
| Çuvaş Türkleri | 4 613 (0,6 %) | 6 145 (0,8 %) | 7 401 (0,9 %) | 7 827 (0,8 %) | 5 881 (0,6 %) | 3 997 (0,4 %) | ||
| Özbek Türkleri | 116 (0,0 %) | 247 (0,0 %) | 1 065 (0,1 %) | 3 328 (0,3 %) | 1 626 (0,2 %) | 3 924 (0,4 %) | ||
| Beyaz Ruslar | 9 852 (1,3 %) | 7 295 (0,9 %) | 7 775 (0,9 %) | 9 135 (0,9 %) | 5 294 (0,5 %) | 3 336 (0,3 %) | ||
| 2 064 (0,3 %) | 2 093 (0,3 %) | 1 250 (0,1 %) | 1 347 (0,1 %) | 1 787 (0,2 %) | 1 181 (0,1 %) | |||
| Hantılar | 1 484 (0,2 %) | 952 (0,1 %) | 1 059 (0,1 %) | 804 (0,1 %) | 873 (0,1 %) | 718 (0,1 %) | ||
| Çulım Türkleri | … | … | … | … | 484 (0,0 %) | 204 (0,0 %) | ||
| Öbürleri | 29 907 (4,0 %) | 21 300 (2,7 %) | 25 687 (2,5 %) | 25 256 (2,4 %) | ||||
| Toplam | 746 802 | 785 706 | 866 713 | 1 001 653 | 1 046 039 | 1 047 394 | ||
| 3000 kişiden fazla, Kuzey Sibirya uluslarıyla birlikte | ||||||||
Kaynakça
- ^ "Tomsk Bölgesi Tarihi (История Томской области)". Tomsk Oblastı. İnternet-portal. 2 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2011.
- ^ Tatar Ansiklopedik Sözlüğü (Татарский энциклопедический словарь). — Kazan, 1999.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей". 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
- ^ "Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года". 27 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015.
Dış bağlantılar
- Tomsk Oblastı 19 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Tomsk Oblastı Duması 7 Eylül 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
| Wikimedia Commons'ta Tomsk Oblastı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Tomsk Oblasti Rusca To mskaya o blast Tomskaya oblast Rusya nin Sibirya Federal Bolgesi nin guneybatisinda yer alan oblast Tomsk Oblasti Tomskaya oblastBayrak ArmaKonumTomsk OblastiTomsk OblastiYonetimUlke RusyaFederal Bolge SibiryaEkonomik Bolge Bati SibiryaBaskent TomskVali Sergei ZhvachkinYasama organi DumaGenel bilgilerYuzolcum 316 900 km 122 356 sq mi Rusya icinde 16 Nufus 1 046 039 07 2009 Rusya icinde 51 Sehir nufusu 67 7 Koy nufusu 32 3 Yogunluk 3 km 9 sq mi Diger bilgilerKurulus tarihi 13 Agustos 1944Kodu 70Resmi Internet sayfasi 1 Obi Irmagi havzasinin orta kesiminde yer alir Alcak duzluklerden olusan bolge topraklari yalnizca yonetim merkezi Tomsk un yakinlarinda biraz yukselir Bolge hemen tumuyle tayga ya da igneyaprakli ormanlarla kaplidir Sert kara iklimi ve batakliklar tarimi engellediginden ekili alanlar bolge topraklarinin kucuk bir kismini olusturur ve buyuk bolumu guneydoguda yer alir Bati Sibirya daki orman kaynaklarinin 20 sine sahip olan Tomsk Oblasti bu ozelliginden dolayi buyuk kesiminde temel ekonomik ugras keresteciliktir 1980 lerin baslarinda bolgede petrol ve dogalgaz cikarilmaya baslanmistir Ayni zamanda gelismis bir sanayiye sahip olan Tomsk un gsmh sinin yarisindan fazlasi sanayi uretiminden saglanir Tarim ve insaat sektorleri toplam uretimde daha az paya sahiptir Tomsk un en buyuk ihrac urunleri petrol metanol ile makine ve ekipmanlaridir Bolgede 6 devlet universitesi ile 47 arastirma enstitusu bulunmaktadir TarihTomsk bolgesi Rusya isgalinden once XVII yuzyila kadarki nufus yapisinda cogunlugunu Turk topluluklari geri kalan nufusu ise Selkupler ve Hantilardan olusmaktaydi Turk topluluklari ise Sibir Tatarlarinin atalari idi Tomsk Tatarlari Tatarlar Tomsk bolgesindeki eski Turklerin torunlaridir Tomsk sehri Tomsk Tatarlari tarafindan olusturulmustu Buradaki Turk nufusunun yogunlastigi bolgeler Strejevoy ve karisik olarak Ziryansk Kolpasevsk Krivosevsk Tomsk Tomskta Uc onemli bolgede Tatar nufus yogunlugu bulunmaktadir Tomsk Buyuk Cami dolayi Tatar Kultur ve Egitim merkezi Tuganlik Tatarca Tuganlyk Tomsk 1990 y Tatar Kultur Merkezinin bolge idaresi 1994 y Teatr miniatyur pri centre Tuganlik merkezinde toyan Toyan adli tiyatro minyatur bulunur NufusEtnik nufus dagilimi 1959 sayimi 1970 sayimi 1979 sayimi 1989 sayimi 2002 sayimi 2010 sayimiRuslar 643 738 86 2 702 589 89 4 772 218 89 1 883 767 88 2 950 222 90 8 922 723 88 1 Tatar Turkleri 13 449 1 8 15 226 1 9 17 629 2 0 20 812 2 1 20 145 1 9 17 029 1 6 Ukraynlar 20 275 2 7 14 439 1 8 20 225 2 3 25 799 2 6 16 726 1 6 11 254 1 1 Almanlar 21 152 2 8 15 257 1 9 15 027 1 7 15 541 1 8 13 444 1 3 8 687 0 9 Azeri Turkleri 152 0 0 163 0 0 687 0 0 2 752 0 3 4 354 0 4 4 178 0 4 Cuvas Turkleri 4 613 0 6 6 145 0 8 7 401 0 9 7 827 0 8 5 881 0 6 3 997 0 4 Ozbek Turkleri 116 0 0 247 0 0 1 065 0 1 3 328 0 3 1 626 0 2 3 924 0 4 Beyaz Ruslar 9 852 1 3 7 295 0 9 7 775 0 9 9 135 0 9 5 294 0 5 3 336 0 3 2 064 0 3 2 093 0 3 1 250 0 1 1 347 0 1 1 787 0 2 1 181 0 1 Hantilar 1 484 0 2 952 0 1 1 059 0 1 804 0 1 873 0 1 718 0 1 Culim Turkleri 484 0 0 204 0 0 Oburleri 29 907 4 0 21 300 2 7 25 687 2 5 25 256 2 4 Toplam 746 802 785 706 866 713 1 001 653 1 046 039 1 047 3943000 kisiden fazla Kuzey Sibirya uluslariyla birlikteKaynakca Tomsk Bolgesi Tarihi Istoriya Tomskoj oblasti Tomsk Oblasti Internet portal 2 Subat 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Aralik 2011 Tatar Ansiklopedik Sozlugu Tatarskij enciklopedicheskij slovar Kazan 1999 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Demoskop Weekly Prilozhenie Spravochnik statisticheskih pokazatelej 10 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Informacionnye materialy ob okonchatelnyh itogah Vserossijskoj perepisi naseleniya 2010 goda 27 Nisan 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Temmuz 2015 Dis baglantilarTomsk Oblasti 19 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Tomsk Oblasti Dumasi 7 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Tomsk Oblasti ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir