![]() | |
![]() | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | Fatih, İstanbul, |
| Koordinatlar | 41°00′19″K 28°58′37″D / 41.00528°K 28.97694°D |
| Yaptıran | I. Ahmed |
| Başlama | 1609) |
| Tamamlanma | 9 Haziran 1617) |
| Mimar(lar) | Sedefkâr Mehmed Ağa |
| Teknik ayrıntılar | |
| Minare sayısı | 6 |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | i, ii, iii, iv |
| Belirleme | 1985 (9. oturum) |
| Parçası | İstanbul'un Tarihî Alanları |
| Referans no. | 356 |
| Ülke | |
| Bölge | Avrupa |
Sultan Ahmet Camii veya Sultânahmed Camiî, 1609-1617 yılları arasında Osmanlı Padişahı I. Ahmed tarafından İstanbul'daki tarihî yarımadada, Mimar Sedefkâr Mehmed Ağa'ya yaptırılmıştır.Cami; mavi, yeşil ve beyaz renkli İznik çinileriyle bezendiği için ve yarım kubbeleri ile büyük kubbesinin içi de yine mavi ağırlıklı kalem işleriyle süslendiği için Avrupalılar tarafından "Mavi Camii (Blue Mosque)" olarak adlandırılır. Ayasofya'nın 1935 yılında camiden müzeye dönüştürülmesiyle, İstanbul'un ana camii konumuna ulaşmıştır.
Aslında Sultanahmet Camii külliyesiyle birlikte, İstanbul'daki en büyük eserlerden biridir. Bu külliye bir cami, medreseler, hünkar kasrı, arasta, dükkânlar, hamam, çeşme, sebiller, türbe, darüşşifa, sıbyan mektebi, imarethane ve kiralık odalardan oluşmaktadır. Bu yapıların bir kısmı günümüze ulaşamamıştır.
Yapının mimari ve sanatsal açıdan dikkate şayan en önemli yanı, 20.000'i aşkın İznik çinisiyle bezenmesidir. Bu çinilerin süslemelerinde sarı ve mavi tonlardaki geleneksel bitki motifleri kullanılmış, yapıyı sadece bir ibadethane olmaktan öteye taşımıştır. Caminin ibadethane bölümü 64 x 72 metre boyutlarındadır. 43 metre yüksekliğindeki merkezi kubbesinin çapı 23,5 metredir. Caminin içi 200'den fazla renkli cam ile aydınlatılmıştır. Yazıları Diyarbakırlı Seyyid Kasım Gubarî tarafından yazılmıştır. Çevresindeki yapılarla birlikte bir külliye oluşturur ve Sultanahmet, Türkiye'nin altı minareli ilk camisidir.

Mimari
| ]

Sultan Ahmet Camii'nin tasarımı Osmanlı cami mimarisi ile Bizans kilise mimarisinin 200 yıllık sentezinin zirvesini oluşturur. Komşusu olan Ayasofya'dan bazı Bizans esintileri içermesinin yanı sıra geleneksel İslami mimari de ağır basar ve klasik dönemin son büyük camisi olarak görülür. Caminin mimarı, Mimar Sedefkar Mehmet Ağa'nın "boyutta büyüklük, heybet ve ihtişam" fikirlerini yansıtmada başarılı olmuştur.
Bu bağlamda Sultanahmet Camii, merkezi kubbe sisteminin klasik dönem sonlarında geliştirilmiş bir uygulamasıdır. Yapının ana kubbesi yaklaşık 23,5 metre çapında olup dört büyük fil ayağı üzerine oturtulmuştur. Bu fil ayakları, hem ana kubbenin yükünü taşır hem de mekânın yan birimlerinin düzenlenmesini belirleyen yapısal bir çerçeve oluşturur. Ana kubbeyi doğu ve batı yönlerinde iki büyük yarım kubbe destekler. Kuzey ve güney yönlerinde ise daha küçük yarım kubbeler bulunmaktadır. Bu çok katmanlı kubbe ve tonoz düzeni, harimin uzunlamasına eksende geniş bir hacim algısına sahip olmasını sağlar. Yapının bu düzeni, klasik Osmanlı cami mimarisinde merkezî plan anlayışının geç dönemde ulaştığı noktalardan biri kabul edilir. Harimin çevresinde yer alan yan mekânlar ve galeriler, hem yapısal gereklilikler hem de mekânın dengeli dağılımı açısından önem taşır. Dış cephe boyunca yerleştirilen payanda kitleleri, kubbe sisteminin yükünü karşılamak üzere tasarlanmış olup cephenin biçimlenişinde belirgin bir rol oynar. Yapı, kuzeyde geniş bir avlu ile tamamlanmıştır. Avlu kareye yakın bir düzen göstermekte olup üç tarafı kubbeli revaklarla çevrilidir. Revak sıraları, caminin ana mekânı ile uyumlu oranlara sahiptir. Avlunun merkezinde mermer bir şadırvan yer alır.
Dış
| ]Köşe kubbelerin üstündeki küçük kulelerin eklenmesi dışında, geniş ön avlunun cephesi Süleymaniye Camii'nin cephesiyle aynı tarzda yapılmıştır. Avlu neredeyse caminin kendisi kadar geniştir ve kesintisiz bir kemeraltıyla çevrilmiştir. Her iki tarafında abdesthaneler vardır. Ortadaki büyük altıgen fıskiye avlunun boyutları göz önüne alındığında küçük kalır. Avluya doğru açılan dar anıtsal geçit kemeraltından mimari olarak farklı durur. Yarım kubbesi kendinden daha küçük çıkıntılı bir kubbe ile taçlandırılmış ve ince sarkıt bir yapıya sahiptir.
İç
| ]İç mekân düzeni, klasik dönem camilerinde görülen ışık kullanımını sürdürür. Duvarlarda alt, orta ve üst seviyelerde düzenlenmiş çoklu pencere sıraları bulunur. Alt seviyede çini kaplamalar, üst seviyelerde kalem işi bezemeler yer almaktadır. Ancak süsleme programı, yapının taşıyıcı sisteminin ön plana çıktığı mekân düzenini gölgelemeyecek ölçüde uygulanmıştır.
Her katında alçak düzeyde olmak üzere, caminin içi İznik'te 50 farklı lale deseninden üretilmiş 20 binden fazla çini ile bezenmiştir. Alt seviyelerdeki çiniler gelenekselken, galerideki çinilerin desenleri çiçekler, meyveler ve servilerle gösterişli ve ihtişamlıdır. 20 binden fazla çini İznik'te çini ustası Kasap Hacı ve Kapadokyalı Barış Efendi'nin yönetiminde üretilmiştir. Her çini başına ödenecek tutar sultanın emriyle düzenlense de çini fiyatı zamanla artmış, bunun sonucunda kullanılan çinilerin kalitesi zamanla azalmıştır. Renkleri solmuş ve cilaları sönükleşmiştir. Arka balkon duvarındaki çiniler 1574'teki yangında zarar gören Topkapı Sarayı'nın hareminden geri dönüştürülen çinilerdir.

İç kısmın daha yükseklerine mavi boya hakimdir, fakat düşük kalitelidir. 200'den fazla karışık leke desenli cam doğal ışığı geçirir, bugün avizelerle desteklenmişlerdir. Avizelerde deve kuşu yumurtası kullanımının örümcekleri uzak tuttuğunun keşfedilmesi örümcek ağlarının oluşumunu engellemiştir. Kur'an'dan sözler içeren hat dekorasyonlarının çoğu, Seyid Kasım Gubari tarafından yapılmıştır. Yerler yardımsever insanlarca eskidikçe yenilenen halılarla kaplıdır. Pek çok büyük pencere geniş ve ferah bir ortam hissi vermektedir. Zemin kattaki açılır pencereler "opus sectile" adı verilen bir döşeme şekliyle dekore edilmiştir. Her kavisli bölüm bazıları ışık geçirmeyen 5 pencereye sahiptir. Her yarım kubbe 14 pencereye ve merkez kubbe 4'ü kör olmak üzere 28 pencereye sahiptir. Pencereler için renkli camlar Venedik sinyorundan sultana hediyedir. Bu renkli camların çoğu bugün sanatsal değeri olmayan modern versiyonlarıyla değiştirilmiştir.
Caminin içindeki en önemli unsur ince işçilikle oyulmuş ve yontulmuş mermerden yapılma mihraptır. Bitişik duvarlar seramik çinilerle kaplanmıştır. Fakat çevresindeki çok sayıda pencere onu daha az ihtişamlı gösterir. Mihrabın sağında zengin dekore edilmiş minber bulunur. Cami en kalabalık halinde dahi olsa herkesin imamı duyabileceği şekilde tasarlanmıştır.[]
Sultan mahfili güneydoğu köşesindedir. Bir platform, iki küçük dinlenme odası ve sundurmadan oluşur ve padişahın güneydoğu üst galerideki locasına geçişi bulunur. Bu dinlenme odaları 1826'da yeniçerilerin ayaklanması sırasında veziriazamın yönetim merkezi oldu. Hünkar Mahfili 10 adet mermer sütunla desteklenmiştir. Zümrüt, gül ve yaldızlarla süslenmiş ve yaldızlarla 100 adet Kuran işlenmiş kendi mihrabı vardır.
Caminin içindeki birçok lamba zamanında altın ve diğer değerli taşlarla ve içinde devekuşu yumurtası ya da kristal toplar bulunabilecek cam kaselerle kaplıydı. Bu dekorların tümü ya kaldırıldı ya da yağmalandı.
Duvarlardaki büyük tabletlerde halifelerin isimleri ve Kur'an'dan parçalar yazılıdır. Bunları orijinal haliyle 17. yüzyılın büyük hat sanatçısı Diyarbakırlı Kasım Gubari yapmıştır, fakat yakın zamanda restore edilmek için kaldırılmışlardır.
Sultan Ahmet Camii tarihin en büyük kapsamlı restorasyonunu 2017 yılında Starwood Orman Ürünleri A.Ş üstlenmiştir.
Minareler
| ]Sultan Ahmet Camii Türkiye'de 6 minaresi olan 5 camiden biridir. Diğer 4 tanesi ise İstanbul Çamlıca Camii, İstanbul Arnavutköy'de Taşoluk Yeşil Camii, Adana'daki Sabancı Camii ve Mersin'deki Muğdat Camii'dir. Minarelerin sayısı ortaya çıkınca sultan küstahlıkla suçlanmıştır çünkü o zamanlarda, Mekke'deki Kâbe'de de 6 minare bulunmaktadır. Sultan bu problemi Mekkede olan (Mescidi Haram) camiye yedinci minareyi yaptırarak çözer. 4 minare caminin köşelerindedir. Kalem şeklindeki bu minarelerin her birinin 3 şerefesi vardır. Minare gövdeleri ince oranlara sahip olup şerefeler mukarnaslı bileziklerle ayrılmıştır. Ön avludaki diğer iki minare ise ikişer şerefelidir. Yakın zamana kadar müezzin günde 5 kere dar sarmal merdivenleri çıkmak zorunda kalıyordu, bugün ise toplu dağıtım sistemi uygulanıyor ve diğer camilerce de yankılanan ezan şehrin eski bölümlerinde de duyuluyor. Türklerin ve turistlerin oluşturduğu kalabalık gün batımı vaktinde, güneş batarken ve cami renkli projektörlerle parlak bir şekilde aydınlatılmaya başlarken parkta toplanıp yüzünü camiye vererek akşam ezanını dinliyorlar.
Cami inşa edildiği dönemlerde uzunca bir süre cuma günleri Topkapı Sarayı'ndakilerin ibadetlerini gerçekleştirdiği mekân olmuştur.
Külliye yapıları
| ]Sultanahmet Camii, 17. yüzyıl başında yalnızca bir ibadet mekânı olarak değil, çevresine yerleştirilmiş çeşitli işlevsel yapılarla bir külliye olarak tasarlanmıştır. Külliye; türbeler, medrese, sıbyan mektebi, darülkurra, hünkar kasrı, imaret ve bazı idari birimlerden oluşmaktadır.

I. Ahmed Türbesi
| ]Sultan I. Ahmed Türbesi, caminin kuzeydoğusunda yer almakta olup 1617–1619 yılları arasında inşa edilmiştir. Yapı, klasik Osmanlı türbe mimarisinin 17. yüzyıl başındaki uygulamalarını yansıtan sekizgen planlı bir şemaya sahiptir. Türbe, dıştan sekizgen bir gövde üzerine oturan tek kubbeli bir yapıdır. Duvarlar kesme taş ve mermer kuşaklarla örülmüştür. Dış cephede taş işçiliği belirgin olup yüzeyler sade tutulmuştur. Pencere dizileri ve mermer lento–söve detayları yapının oransal düzenini belirler. Sekizgen gövdeyi örten kubbe, kasnak üzerinde yükseltilmiş olup kurşun kaplama ile örtülmüştür. Türbenin giriş revakı ve söve–kitabe düzeni 17. yüzyıl başı klasik üslubun devamlılığını gösterir. Yapının giriş bölümü iki sütunlu bir revakla vurgulanmış, bu bölümde küçük kubbeler kullanılmıştır. İç mekânın çevresinde dikdörtgen pencereler ile kubbe kasnağındaki yuvarlak pencereler ışık dağılımını sağlayacak şekilde düzenlenmiştir. İç mekânda türbe yapılarında sıkça görülen yalın fakat düzenli bir süsleme programı uygulanmıştır. Alt duvar bölümleri İznik çinileriyle kaplanmış olup 17. yüzyılın geç dönem renk paletini yansıtır. Üst bölümlerde kalemişi bezemeler, hat yazıları ve kubbe eteğinde dolaşan yazı kuşakları yer alır. Mihrap nişi sade tutulmuş, mukarnaslı geçişlerle kubbeye bağlanan yüzeyler yapının strüktürel düzenini ön plana çıkarmıştır. Türbede Sultan I. Ahmed'in yanı sıra eşi Kösem Sultan, oğulları II. Osman ve IV. Murad ile bazı şehzadeler ve hanedan üyeleri bulunmaktadır. Türbe, inşa edildiği dönemden itibaren hanedan gömü alanı olarak kullanılmıştır.
Medrese
| ]
Sultanahmet Külliyesi'nin bir parçası olarak inşa edilen medrese, caminin kuzeybatı tarafında konumlanmıştır. Medresenin planı klasik dönemin hücreli avlu düzenini sürdürmekle beraber döneminin standart eğitim yapılarıyla uyumludur. Medrese avlusunun etrafında sıralanan hücreler, öğrenci odaları olarak düzenlenmiş olup avlunun bir kenarında yer alan büyük mekân dershane işlevi görmüştür. Sultanahmet Medresesi'nin mekânsal organizasyonu 16. yüzyıl medrese geleneğini devam ettirmiştir. Özellikle hücre sayısı, avlu oranı ve dershane konumlandırmasının klasik tipolojiyi takip etmiştir. Yapının tek katlı ve revaklı avlu etrafında şekillenmiş düzeni, dönemin medreselerinde görülen bütünsel yerleşim anlayışını yansıtır. 17. yüzyıl başında inşa edilen bu medresenin mimarisi, klasik dönemin son evresinde büyük ölçekli külliyelerde görülen sürekliliği temsil etmiş; Sultanahmet Külliyesi'nin genel tasarım ilkeleriyle uyumluluk göstermiştir. Medresenin konumu, cami avlusunun dış sınırında yer alarak külliyenin mekânsal dağılımını tamamlayan bir birim oluşturur. Yapı, 19. ve 20. yüzyıllarda çeşitli onarımlar geçirmiştir. Cumhuriyet döneminde bir süre idari birim ve depo olarak kullanılan medrese, daha sonra yeniden kültürel işlevlerle değerlendirilmiştir.
Darülkurra
| ]
Sultanahmet Külliyesi'nde yer alan darülkurra, caminin batı tarafında konumlanmıştır. Yapı, Kur'an kıraati eğitiminin verildiği küçük ölçekli birimlerden biri olarak tasarlanmıştır. Genellikle cami yakınında konumlandırılan Darülkurra, tek katlı ve kubbeli bir düzen göstermiştir. Ana amacı klasik dönemde yaygın olan Kur'an eğitimini sürdürmek olan Darülkurra'nın plan düzeni, diğer dönemlerdeki örnekleriyle benzerlik taşımaktadır. Yapının iç mekânı, sınırlı sayıda öğrencinin eğitim alabileceği küçük bir hacim olarak düzenlenmiştir. Aynı zamanda yapı, külliye düzeni içinde destek yapılarından biri olarak değerlendirilir. Darülkurra, 19. ve 20. yüzyıllarda çeşitli onarım ve işlev değişiklikleri geçirmiştir. Bu tür tamamlayıcı birimlerin pek çoğu zaman içinde farklı idari veya eğitimsel amaçlarla kullanılmıştır.
Sıbyan mektebi
| ]Caminin kuzey cephesine yakın konumlanan sıbyan mektebi, ilköğretim seviyesinde eğitim sunmak üzere tasarlanmıştır. Mektebin planı tek odalı olup üzeri kubbe ile örtülüdür. Giriş bölümü ve açıklıkları, küçük ölçekli Osmanlı eğitim yapılarının tipik özelliklerini taşır.
Hünkar kasrı
| ]Sultanahmet Camii'nin güneybatı köşesinde yer alan hünkar kasrı, padişahın camiye özel bir giriş yoluyla ulaşmasını sağlamak amacıyla tasarlanmış bir yapıdır. Doğan Kuban, Sultanahmet Külliyesi'nde hünkar kasrının cami ile doğrudan bağlantılı bir geçiş düzeni oluşturduğunu ve bu tür birimlerin 17. yüzyıl cami mimarisinde yaygınlaştığını belirtir. Hünkar kasrı dıştan bir merdivenle yükseltilmiş bir girişe sahiptir. Bu giriş, caminin üst seviyesindeki hünkar mahfiline bağlanmaktadır. Bu düzenleme, padişahın ibadet mekânına toplu girişten bağımsız olarak ulaşabilmesi için oluşturulmuş tipik bir bağlantı yoludur. Hünkar kasrının konumu cami merkezli yerleşim düzenini tamamlayan unsurlardan biri olmakla beraber 17. yüzyıl başında saray–cami ilişkisini güçlendiren mimari bir işlev de taşımaktadır. Kasrın iç bölümünde dönem üslubuna uygun kalem işi bezemeler ve ahşap süsleme unsurları yer alır. Padişahın kullanımına ayrılan mekânlarda sıklıkla görülen bu tür iç mekân düzenlemeleri 17. yüzyıl süsleme anlayışını yansıtır. Hünkar kasrı sonraki dönemlerde çeşitli onarımlar geçirmiş; özellikle bağlantı merdivenleri ile geçiş bölümü yeniden ele alınmıştır.
İmaret
| ]Külliyede başlangıçta bir imaret yapısı bulunmaktaydı. İmaret, ihtiyaç sahiplerine günlük yemek dağıtımı yapmak üzere vakfedilmişti. Zaman içinde bu yapı işlevini yitirmiş, bazı bölümleri kaldırılmış veya farklı amaçlarla kullanılmıştır. İmaretin tam planı günümüze ulaşmamıştır; ancak dönemin vakfiye kayıtları işlevine dair bilgi sunar.
Arasta
| ]
Sultanahmet Külliyesi'nin bir parçası olan arasta, caminin güney tarafında yer alan dükkân sıralarından oluşan bir çarşıdır. Doğan Kuban, arastanın külliyenin vakıf gelirlerini sağlamak amacıyla tasarlanmış bir birim olduğunu ve Osmanlı külliyelerinde bu tür ticari yapıların sıklıkla cami kompleksine eklendiğini belirtir. Arasta, uzun doğrusal bir aks boyunca sıralanan dükkânlardan oluşur. Bu bölüm, Sultanahmet Külliyesi'nin ekonomik sürdürülebilirliği amacıyla işlev görmüş; dükkân gelirleri cami ile ilişkili vakıf giderlerine aktarılmıştır. Arastanın konumunu cami yapısıyla mekânsal bütünlük oluşturmaktadır. Ayrıca güney yöndeki yerleşim külliyenin tamamlayıcı bir unsuru olarak vurgulanmaktadır. Arastanın bir kısmı Bizans dönemine ait Büyük Saray kalıntıları üzerinde bulunmaktadır. Bu bölüm günümüzde müze işlevi görmektedir. Arasta, Cumhuriyet döneminde yapılan restorasyon çalışmalarının ardından yeniden düzenlenmiş ve günümüzde ticari işlevini korurken bir bölümü Sultanahmet Mozaik Müzesi olarak kullanılmaktadır.
Değerlendirme
| ]Sultanahmet Külliyesi, 17. yüzyıl başında Osmanlı mimarisinde görülen klasik düzeni sürdürürken, yapılar arası konumlandırma açısından geniş bir alan kullanımını benimser. Külliye, tek bir avluya bağlı yapı sisteminden çok, cami merkezli fakat çevreye yayılan bir yerleşim yaklaşımıyla tasarlanmıştır.
Galeri
| ]-
İç mekan ve kubbe - 6 Minareli cami
-
Ana giriş -
Kubbelerin dış görünümü -
Gece aydınlatması - Avlu
- Ziyaretçiler
-
Destek kubbeler, sütunlar ve iç aydınlatma -
Kubbe ve tavan işlemeleri -
Hünkar mahfili -
Mihrab -
1912 yılında Camii

Kaynakça
| ]- ^ International Dictionary of Historic Places Volume 3 Southern Europe (İngilizce). Fitzroy Dearborn. 1995. s. 335. ISBN .
The Blue Mosque, so named for its interior tile decoration, was built for Sultan Ahmed I between 1609 and 1616 by Turkish architect Mehmed Aga.
- ^ "Camisinin ihtişamı saltanatının günahı". Necdet Sakaoğlu. Tarih Dergisi. Kasım 2014.
- ^ International Dictionary of Historic Places Volume 3 Southern Europe (İngilizce). Fitzroy Dearborn. 1995. s. 335. ISBN .
In the vast interior prayer hall, the most prominent feature is the faience of more than 20,000 İznik tiles decorated with floral designs.
- ^ Katie Hallam, (Ed.) (2009). The Traveler's Atlas: Europe (İngilizce). Londra: Barron's Educational Series. ss. 121. ISBN .
More than 200 stained-glass windows let light flood into the Blue Mosque.
- ^ a b Kuban, Doğan (2007). Osmanlı Mimarisi. İstanbul: Yapı-Endüstri Merkezi Yayınları.
- ^ a b c Necipoğlu, Gülru (2005). The Age of Sinan: Architectural Culture in the Ottoman Empire (İngilizce). Londra: Reaktion Books.
- ^ a b c d e f Goodwin, Godfrey (1993). A History of Ottoman Architecture (İngilizce). London: Thames & Hudson.
- ^ "Sadece padişah ve #tarih girebilir". Ahmet Vefa Çobanoğlu. Tarih Dergisi. Kasım 2014. 12 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2024.
- ^ "Sultanahmet'e tarihinin en kapsamlı restorasyonu". Anadolu Ajansı. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Temmuz 2021.
- ^ Stierlin, Henri (2006). Korkut E. Erdur (Ed.). İmanın ve İktidarın Hizmetinde İslam Mimarisi. İstanbul: YKY. s. 124. ISBN .
- ^ BELGE Murat,İstanbul Gezi Rehberi, Tarih Vakfı Yurt Yayınları,Nisan 2002,
- ^ Diana Darke ((Ed.)). Turkey (İngilizce). Passport Books. s. 37. ISBN .
- ^ a b c d Kuban, Doğan (2007). Osmanlı Mimarisi. İstanbul: YEM Yayın.
- ^ a b c d e f g Kuban, Doğan (2007). Osmanlı Mimarisi. İstanbul: YEM Yayın.
- ^ a b c d e f g Goodwin, Godfrey (1993). A History of Ottoman Architecture. London: Thames & Hudson.
- ^ a b c d e f g Necipoğlu, Gülru (2005). The Age of Sinan: Architectural Culture in the Ottoman Empire. Londra: Reaktion Books.
Dış bağlantılar
| ]- Sultanahmet Camii6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Koordinatlar 41 00 19 K 28 58 37 D 41 00528 K 28 97694 D 41 00528 28 97694 Vikipedi ozgur ansiklopedi Sultan Ahmet Camisi sayfasindan yonlendirildi Sultan Ahmet CamiiGenel bilgilerMimari tarzOsmanli mimarisiKonumFatih Istanbul TurkiyeKoordinatlar41 00 19 K 28 58 37 D 41 00528 K 28 97694 D 41 00528 28 97694YaptiranI AhmedBaslama1609 415 yil once 160 1609 Tamamlanma9 Haziran 1617 408 yil once 160 1617 06 09 Mimar lar Sedefkar Mehmed AgaTeknik ayrintilarMinare sayisi6UNESCO Dunya MirasiTurKulturelKriteri ii iii ivBelirleme1985 9 oturum ParcasiIstanbul un Tarihi AlanlariReferans 160 no 356Ulke 160 TurkiyeBolgeAvrupa Sultan Ahmet Camii veya Sultanahmed Camii 1609 1617 yillari arasinda Osmanli Padisahi I Ahmed tarafindan Istanbul daki tarihi yarimadada Mimar Sedefkar Mehmed Aga ya yaptirilmistir 91 1 93 Cami mavi yesil ve beyaz renkli Iznik cinileriyle bezendigi icin ve yarim kubbeleri ile buyuk kubbesinin ici de yine mavi agirlikli kalem isleriyle suslendigi icin Avrupalilar tarafindan Mavi Camii Blue Mosque olarak adlandirilir Ayasofya nin 1935 yilinda camiden muzeye donusturulmesiyle Istanbul un ana camii konumuna ulasmistir Aslinda Sultanahmet Camii kulliyesiyle birlikte Istanbul daki en buyuk eserlerden biridir Bu kulliye bir cami medreseler hunkar kasri arasta dukkanlar hamam cesme sebiller turbe darussifa sibyan mektebi imarethane ve kiralik odalardan olusmaktadir Bu yapilarin bir kismi gunumuze ulasamamistir 91 2 93 Yapinin mimari ve sanatsal acidan dikkate sayan en onemli yani 20 000 i askin Iznik cinisiyle bezenmesidir 91 3 93 Bu cinilerin suslemelerinde sari ve mavi tonlardaki geleneksel bitki motifleri kullanilmis yapiyi sadece bir ibadethane olmaktan oteye tasimistir Caminin ibadethane bolumu 64 x 72 metre boyutlarindadir 43 metre yuksekligindeki merkezi kubbesinin capi 23 5 metredir Caminin ici 200 den fazla renkli cam ile aydinlatilmistir 91 4 93 Yazilari Diyarbakirli Seyyid Kasim Gubari tarafindan yazilmistir Cevresindeki yapilarla birlikte bir kulliye olusturur ve Sultanahmet Turkiye nin alti minareli ilk camisidir Sultan Ahmet Camii nin 1895 yilindaki hali Mimari degistir kaynagi degistir Sultanahmet Camii nin mimari plan semasi Sultan Ahmet Camii nin girisi Sultan Ahmet Camii nin tasarimi Osmanli cami mimarisi ile Bizans kilise mimarisinin 200 yillik sentezinin zirvesini olusturur Komsusu olan Ayasofya dan bazi Bizans esintileri icermesinin yani sira geleneksel Islami mimari de agir basar ve klasik donemin son buyuk camisi olarak gorulur Caminin mimari Mimar Sedefkar Mehmet Aga nin boyutta buyukluk heybet ve ihtisam fikirlerini yansitmada basarili olmustur Bu baglamda Sultanahmet Camii merkezi kubbe sisteminin klasik donem sonlarinda gelistirilmis bir uygulamasidir Yapinin ana kubbesi yaklasik 23 5 metre capinda olup dort buyuk fil ayagi uzerine oturtulmustur 91 5 93 Bu fil ayaklari hem ana kubbenin yukunu tasir hem de mekanin yan birimlerinin duzenlenmesini belirleyen yapisal bir cerceve olusturur Ana kubbeyi dogu ve bati yonlerinde iki buyuk yarim kubbe destekler Kuzey ve guney yonlerinde ise daha kucuk yarim kubbeler bulunmaktadir Bu cok katmanli kubbe ve tonoz duzeni harimin uzunlamasina eksende genis bir hacim algisina sahip olmasini saglar 91 6 93 Yapinin bu duzeni klasik Osmanli cami mimarisinde merkezi plan anlayisinin gec donemde ulastigi noktalardan biri kabul edilir Harimin cevresinde yer alan yan mekanlar ve galeriler hem yapisal gereklilikler hem de mekanin dengeli dagilimi acisindan onem tasir Dis cephe boyunca yerlestirilen payanda kitleleri kubbe sisteminin yukunu karsilamak uzere tasarlanmis olup cephenin bicimlenisinde belirgin bir rol oynar 91 7 93 Yapi kuzeyde genis bir avlu ile tamamlanmistir Avlu kareye yakin bir duzen gostermekte olup uc tarafi kubbeli revaklarla cevrilidir Revak siralari caminin ana mekani ile uyumlu oranlara sahiptir Avlunun merkezinde mermer bir sadirvan yer alir 91 5 93 Dis degistir kaynagi degistir Kose kubbelerin ustundeki kucuk kulelerin eklenmesi disinda genis on avlunun cephesi Suleymaniye Camii nin cephesiyle ayni tarzda yapilmistir Avlu neredeyse caminin kendisi kadar genistir ve kesintisiz bir kemeraltiyla cevrilmistir Her iki tarafinda abdesthaneler vardir Ortadaki buyuk altigen fiskiye avlunun boyutlari goz onune alindiginda kucuk kalir Avluya dogru acilan dar anitsal gecit kemeraltindan mimari olarak farkli durur Yarim kubbesi kendinden daha kucuk cikintili bir kubbe ile taclandirilmis ve ince sarkit bir yapiya sahiptir Ic degistir kaynagi degistir Ic mekan duzeni klasik donem camilerinde gorulen isik kullanimini surdurur Duvarlarda alt orta ve ust seviyelerde duzenlenmis coklu pencere siralari bulunur Alt seviyede cini kaplamalar ust seviyelerde kalem isi bezemeler yer almaktadir Ancak susleme programi yapinin tasiyici sisteminin on plana ciktigi mekan duzenini golgelemeyecek olcude uygulanmistir 91 7 93 Her katinda alcak duzeyde olmak uzere caminin ici Iznik te 50 farkli lale deseninden uretilmis 20 binden fazla cini ile bezenmistir Alt seviyelerdeki ciniler gelenekselken galerideki cinilerin desenleri cicekler meyveler ve servilerle gosterisli ve ihtisamlidir 20 binden fazla cini Iznik te cini ustasi Kasap Haci ve Kapadokyali Baris Efendi nin yonetiminde uretilmistir Her cini basina odenecek tutar sultanin emriyle duzenlense de cini fiyati zamanla artmis bunun sonucunda kullanilan cinilerin kalitesi zamanla azalmistir Renkleri solmus ve cilalari sonuklesmistir Arka balkon duvarindaki ciniler 1574 teki yanginda zarar goren Topkapi Sarayi nin hareminden geri donusturulen cinilerdir Sultan Ahmet Camii nin kubbe ve tavan islemeleri Sultan Ahmet Camii 1985 yilinda Istanbul Tarihi Alanlari Zones historiques d Istanbul adiyla UNESCO Dunya Mirasi listesi listesine eklenen alanin bir parcasidir Sultan Ahmet Camii ve cevresinin havadan gorunumu Ekim 2014 Ic kismin daha yukseklerine mavi boya hakimdir fakat dusuk kalitelidir 200 den fazla karisik leke desenli cam dogal isigi gecirir bugun avizelerle desteklenmislerdir Avizelerde deve kusu yumurtasi kullaniminin orumcekleri uzak tuttugunun kesfedilmesi orumcek aglarinin olusumunu engellemistir Kur an dan sozler iceren hat dekorasyonlarinin cogu Seyid Kasim Gubari tarafindan yapilmistir Yerler yardimsever insanlarca eskidikce yenilenen halilarla kaplidir Pek cok buyuk pencere genis ve ferah bir ortam hissi vermektedir Zemin kattaki acilir pencereler opus sectile adi verilen bir doseme sekliyle dekore edilmistir Her kavisli bolum bazilari isik gecirmeyen 5 pencereye sahiptir Her yarim kubbe 14 pencereye ve merkez kubbe 4 u kor olmak uzere 28 pencereye sahiptir Pencereler icin renkli camlar Venedik sinyorundan sultana hediyedir Bu renkli camlarin cogu bugun sanatsal degeri olmayan modern versiyonlariyla degistirilmistir Caminin icindeki en onemli unsur ince iscilikle oyulmus ve yontulmus mermerden yapilma mihraptir Bitisik duvarlar seramik cinilerle kaplanmistir Fakat cevresindeki cok sayida pencere onu daha az ihtisamli gosterir Mihrabin saginda zengin dekore edilmis minber bulunur Cami en kalabalik halinde dahi olsa herkesin imami duyabilecegi sekilde tasarlanmistir 91 kaynak belirtilmeli 93 Sultan mahfili guneydogu kosesindedir Bir platform iki kucuk dinlenme odasi ve sundurmadan olusur ve padisahin guneydogu ust galerideki locasina gecisi bulunur Bu dinlenme odalari 1826 da yenicerilerin ayaklanmasi sirasinda veziriazamin yonetim merkezi oldu Hunkar Mahfili 10 adet mermer sutunla desteklenmistir Zumrut gul ve yaldizlarla suslenmis ve yaldizlarla 100 adet Kuran islenmis kendi mihrabi vardir 91 8 93 Caminin icindeki bircok lamba zamaninda altin ve diger degerli taslarla ve icinde devekusu yumurtasi ya da kristal toplar bulunabilecek cam kaselerle kapliydi Bu dekorlarin tumu ya kaldirildi ya da yagmalandi Duvarlardaki buyuk tabletlerde halifelerin isimleri ve Kur an dan parcalar yazilidir Bunlari orijinal haliyle 17 yuzyilin buyuk hat sanatcisi Diyarbakirli Kasim Gubari yapmistir fakat yakin zamanda restore edilmek icin kaldirilmislardir Sultan Ahmet Camii tarihin en buyuk kapsamli restorasyonunu 2017 yilinda Starwood Orman Urunleri A S ustlenmistir 91 9 93 Minareler degistir kaynagi degistir Sultan Ahmet Camii Turkiye de 6 minaresi olan 91 10 93 5 camiden biridir Diger 4 tanesi ise Istanbul Camlica Camii Istanbul Arnavutkoy de Tasoluk Yesil Camii Adana daki Sabanci Camii ve Mersin deki Mugdat Camii dir Minarelerin sayisi ortaya cikinca sultan kustahlikla suclanmistir cunku o zamanlarda Mekke deki Kabe de de 6 minare bulunmaktadir Sultan bu problemi Mekkede olan Mescidi Haram camiye yedinci minareyi yaptirarak cozer 91 11 93 4 minare caminin koselerindedir Kalem seklindeki bu minarelerin her birinin 3 serefesi vardir Minare govdeleri ince oranlara sahip olup serefeler mukarnasli bileziklerle ayrilmistir 91 6 93 On avludaki diger iki minare ise ikiser serefelidir Yakin zamana kadar muezzin gunde 5 kere dar sarmal merdivenleri cikmak zorunda kaliyordu bugun ise toplu dagitim sistemi uygulaniyor ve diger camilerce de yankilanan ezan sehrin eski bolumlerinde de duyuluyor Turklerin ve turistlerin olusturdugu kalabalik gun batimi vaktinde gunes batarken ve cami renkli projektorlerle parlak bir sekilde aydinlatilmaya baslarken parkta toplanip yuzunu camiye vererek aksam ezanini dinliyorlar Cami insa edildigi donemlerde uzunca bir sure cuma gunleri Topkapi Sarayi ndakilerin ibadetlerini gerceklestirdigi mekan olmustur 91 12 93 Kulliye yapilari degistir kaynagi degistir Sultanahmet Camii 17 yuzyil basinda yalnizca bir ibadet mekani olarak degil cevresine yerlestirilmis cesitli islevsel yapilarla bir kulliye olarak tasarlanmistir Kulliye turbeler medrese sibyan mektebi darulkurra hunkar kasri imaret ve bazi idari birimlerden olusmaktadir 91 13 93 Sultan I Ahmed turbesi I Ahmed Turbesi degistir kaynagi degistir Sultan I Ahmed in sandukasi Sultan I Ahmed Turbesi caminin kuzeydogusunda yer almakta olup 1617 1619 yillari arasinda insa edilmistir Yapi klasik Osmanli turbe mimarisinin 17 yuzyil basindaki uygulamalarini yansitan sekizgen planli bir semaya sahiptir 91 13 93 Turbe distan sekizgen bir govde uzerine oturan tek kubbeli bir yapidir Duvarlar kesme tas ve mermer kusaklarla orulmustur Dis cephede tas isciligi belirgin olup yuzeyler sade tutulmustur Pencere dizileri ve mermer lento sove detaylari yapinin oransal duzenini belirler Sekizgen govdeyi orten kubbe kasnak uzerinde yukseltilmis olup kursun kaplama ile ortulmustur Turbenin giris revaki ve sove kitabe duzeni 17 yuzyil basi klasik uslubun devamliligini gosterir 91 7 93 Yapinin giris bolumu iki sutunlu bir revakla vurgulanmis bu bolumde kucuk kubbeler kullanilmistir Ic mekanin cevresinde dikdortgen pencereler ile kubbe kasnagindaki yuvarlak pencereler isik dagilimini saglayacak sekilde duzenlenmistir 91 7 93 Ic mekanda turbe yapilarinda sikca gorulen yalin fakat duzenli bir susleme programi uygulanmistir Alt duvar bolumleri Iznik cinileriyle kaplanmis olup 17 yuzyilin gec donem renk paletini yansitir Ust bolumlerde kalemisi bezemeler hat yazilari ve kubbe eteginde dolasan yazi kusaklari yer alir Mihrap nisi sade tutulmus mukarnasli gecislerle kubbeye baglanan yuzeyler yapinin strukturel duzenini on plana cikarmistir 91 6 93 Turbede Sultan I Ahmed in yani sira esi Kosem Sultan ogullari II Osman ve IV Murad ile bazi sehzadeler ve hanedan uyeleri bulunmaktadir Turbe insa edildigi donemden itibaren hanedan gomu alani olarak kullanilmistir 91 13 93 Medrese degistir kaynagi degistir Kulliyenin medreseleri Sultanahmet Kulliyesi nin bir parcasi olarak insa edilen medrese caminin kuzeybati tarafinda konumlanmistir Medresenin plani klasik donemin hucreli avlu duzenini surdurmekle beraber doneminin standart egitim yapilariyla uyumludur 91 14 93 Medrese avlusunun etrafinda siralanan hucreler ogrenci odalari olarak duzenlenmis olup avlunun bir kenarinda yer alan buyuk mekan dershane islevi gormustur Sultanahmet Medresesi nin mekansal organizasyonu 16 yuzyil medrese gelenegini devam ettirmistir 91 15 93 Ozellikle hucre sayisi avlu orani ve dershane konumlandirmasinin klasik tipolojiyi takip etmistir 91 15 93 Yapinin tek katli ve revakli avlu etrafinda sekillenmis duzeni donemin medreselerinde gorulen butunsel yerlesim anlayisini yansitir 17 yuzyil basinda insa edilen bu medresenin mimarisi klasik donemin son evresinde buyuk olcekli kulliyelerde gorulen surekliligi temsil etmis Sultanahmet Kulliyesi nin genel tasarim ilkeleriyle uyumluluk gostermistir 91 16 93 Medresenin konumu cami avlusunun dis sinirinda yer alarak kulliyenin mekansal dagilimini tamamlayan bir birim olusturur Yapi 19 ve 20 yuzyillarda cesitli onarimlar gecirmistir Cumhuriyet doneminde bir sure idari birim ve depo olarak kullanilan medrese daha sonra yeniden kulturel islevlerle degerlendirilmistir 91 14 93 Darulkurra degistir kaynagi degistir Marmara Universitesi Rektorluk binasi Sultan I Ahmed donemine ait darussifa ve imaret yapilarinin bulundugu alan uzerinde yer almakta olup bu yapilardan gunumuze ulasan bolumleri bunyesinde barindirir Sultanahmet Kulliyesi nde yer alan darulkurra caminin bati tarafinda konumlanmistir Yapi Kur an kiraati egitiminin verildigi kucuk olcekli birimlerden biri olarak tasarlanmistir Genellikle cami yakininda konumlandirilan Darulkurra tek katli ve kubbeli bir duzen gostermistir 91 14 93 Ana amaci klasik donemde yaygin olan Kur an egitimini surdurmek olan Darulkurra nin plan duzeni diger donemlerdeki ornekleriyle benzerlik tasimaktadir 91 15 93 Yapinin ic mekani sinirli sayida ogrencinin egitim alabilecegi kucuk bir hacim olarak duzenlenmistir Ayni zamanda yapi kulliye duzeni icinde destek yapilarindan biri olarak degerlendirilir 91 16 93 Darulkurra 19 ve 20 yuzyillarda cesitli onarim ve islev degisiklikleri gecirmistir Bu tur tamamlayici birimlerin pek cogu zaman icinde farkli idari veya egitimsel amaclarla kullanilmistir 91 14 93 Sibyan mektebi degistir kaynagi degistir Caminin kuzey cephesine yakin konumlanan sibyan mektebi ilkogretim seviyesinde egitim sunmak uzere tasarlanmistir Mektebin plani tek odali olup uzeri kubbe ile ortuludur Giris bolumu ve acikliklari kucuk olcekli Osmanli egitim yapilarinin tipik ozelliklerini tasir 91 7 93 Hunkar kasri degistir kaynagi degistir Sultanahmet Camii nin guneybati kosesinde yer alan hunkar kasri padisahin camiye ozel bir giris yoluyla ulasmasini saglamak amaciyla tasarlanmis bir yapidir Dogan Kuban Sultanahmet Kulliyesi nde hunkar kasrinin cami ile dogrudan baglantili bir gecis duzeni olusturdugunu ve bu tur birimlerin 17 yuzyil cami mimarisinde yayginlastigini belirtir 91 14 93 Hunkar kasri distan bir merdivenle yukseltilmis bir girise sahiptir 91 15 93 Bu giris caminin ust seviyesindeki hunkar mahfiline baglanmaktadir 91 15 93 Bu duzenleme padisahin ibadet mekanina toplu giristen bagimsiz olarak ulasabilmesi icin olusturulmus tipik bir baglanti yoludur Hunkar kasrinin konumu cami merkezli yerlesim duzenini tamamlayan unsurlardan biri olmakla beraber 17 yuzyil basinda saray cami iliskisini guclendiren mimari bir islev de tasimaktadir 91 16 93 Kasrin ic bolumunde donem uslubuna uygun kalem isi bezemeler ve ahsap susleme unsurlari yer alir Padisahin kullanimina ayrilan mekanlarda siklikla gorulen bu tur ic mekan duzenlemeleri 17 yuzyil susleme anlayisini yansitir 91 15 93 Hunkar kasri sonraki donemlerde cesitli onarimlar gecirmis ozellikle baglanti merdivenleri ile gecis bolumu yeniden ele alinmistir 91 14 93 Imaret degistir kaynagi degistir Kulliyede baslangicta bir imaret yapisi bulunmaktaydi Imaret ihtiyac sahiplerine gunluk yemek dagitimi yapmak uzere vakfedilmisti Zaman icinde bu yapi islevini yitirmis bazi bolumleri kaldirilmis veya farkli amaclarla kullanilmistir Imaretin tam plani gunumuze ulasmamistir ancak donemin vakfiye kayitlari islevine dair bilgi sunar 91 13 93 Arasta degistir kaynagi degistir Arasta carsisi Sultanahmet Kulliyesi nin bir parcasi olan arasta caminin guney tarafinda yer alan dukkan siralarindan olusan bir carsidir Dogan Kuban arastanin kulliyenin vakif gelirlerini saglamak amaciyla tasarlanmis bir birim oldugunu ve Osmanli kulliyelerinde bu tur ticari yapilarin siklikla cami kompleksine eklendigini belirtir 91 14 93 Arasta uzun dogrusal bir aks boyunca siralanan dukkanlardan olusur Bu bolum Sultanahmet Kulliyesi nin ekonomik surdurulebilirligi amaciyla islev gormus dukkan gelirleri cami ile iliskili vakif giderlerine aktarilmistir 91 15 93 Arastanin konumunu cami yapisiyla mekansal butunluk olusturmaktadir 91 16 93 Ayrica guney yondeki yerlesim kulliyenin tamamlayici bir unsuru olarak vurgulanmaktadir 91 16 93 Arastanin bir kismi Bizans donemine ait Buyuk Saray kalintilari uzerinde bulunmaktadir 91 16 93 Bu bolum gunumuzde muze islevi gormektedir 91 16 93 Arasta Cumhuriyet doneminde yapilan restorasyon calismalarinin ardindan yeniden duzenlenmis ve gunumuzde ticari islevini korurken bir bolumu Sultanahmet Mozaik Muzesi olarak kullanilmaktadir Degerlendirme degistir kaynagi degistir Sultanahmet Kulliyesi 17 yuzyil basinda Osmanli mimarisinde gorulen klasik duzeni surdururken yapilar arasi konumlandirma acisindan genis bir alan kullanimini benimser Kulliye tek bir avluya bagli yapi sisteminden cok cami merkezli fakat cevreye yayilan bir yerlesim yaklasimiyla tasarlanmistir 91 7 93 Galeri degistir kaynagi degistir Ic mekan ve kubbe 6 Minareli cami Ana giris Kubbelerin dis gorunumu Gece aydinlatmasi Avlu Ziyaretciler Destek kubbeler sutunlar ve ic aydinlatma Kubbe ve tavan islemeleri Hunkar mahfili Mihrab 1912 yilinda Camii Kaynakca degistir kaynagi degistir International Dictionary of Historic Places Volume 3 Southern Europe Ingilizce Fitzroy Dearborn 1995 s 160 335 ISBN 160 1 884964 02 8 The Blue Mosque so named for its interior tile decoration was built for Sultan Ahmed I between 1609 and 1616 by Turkish architect Mehmed Aga 160 Camisinin ihtisami saltanatinin gunahi Necdet Sakaoglu Tarih Dergisi Kasim 2014 160 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link International Dictionary of Historic Places Volume 3 Southern Europe Ingilizce Fitzroy Dearborn 1995 s 160 335 ISBN 160 1 884964 02 8 In the vast interior prayer hall the most prominent feature is the faience of more than 20 000 Iznik tiles decorated with floral designs 160 Katie Hallam Ed 2009 The Traveler s Atlas Europe Ingilizce Londra Barron s Educational Series ss 160 121 ISBN 160 0 7641 6176 8 More than 200 stained glass windows let light flood into the Blue Mosque 160 a b Kuban Dogan 2007 Osmanli Mimarisi Istanbul Yapi Endustri Merkezi Yayinlari 160 a b c Necipoglu Gulru 2005 The Age of Sinan Architectural Culture in the Ottoman Empire Ingilizce Londra Reaktion Books 160 a b c d e f Goodwin Godfrey 1993 A History of Ottoman Architecture Ingilizce London Thames amp Hudson 160 Sadece padisah ve tarih girebilir Ahmet Vefa Cobanoglu Tarih Dergisi Kasim 2014 12 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Eylul 2024 160 Sultanahmet e tarihinin en kapsamli restorasyonu Anadolu Ajansi 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Temmuz 2021 160 Stierlin Henri 2006 Korkut E Erdur Ed Imanin ve Iktidarin Hizmetinde Islam Mimarisi Istanbul YKY s 160 124 ISBN 160 975 08 1158 5 160 BELGE Murat Istanbul Gezi Rehberi Tarih Vakfi Yurt Yayinlari Nisan 2002 ISBN 9753330022 Diana Darke Ed Turkey Ingilizce Passport Books s 160 37 ISBN 160 0 8442 4818 5 160 a b c d Kuban Dogan 2007 Osmanli Mimarisi Istanbul YEM Yayin 160 a b c d e f g Kuban Dogan 2007 Osmanli Mimarisi Istanbul YEM Yayin 160 a b c d e f g Goodwin Godfrey 1993 A History of Ottoman Architecture London Thames amp Hudson 160 a b c d e f g Necipoglu Gulru 2005 The Age of Sinan Architectural Culture in the Ottoman Empire Londra Reaktion Books 160 Dis baglantilar degistir kaynagi degistir Wikimedia Commons ta Sultanahmet Camii ile ilgili ortam dosyalari mevcuttur Sultanahmet Camii6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi gtdFatih teki camilerMevcutAbdi Celebi Ahi Celebi Ahmediye Akbaba Mehmed Efendi Akbiyik Aksemseddin Ali Aga Ali Pasa Arakiyeci Mehmed Aga Arpa Emini Atik Mustafa Pasa Aynul Hayat Hatun Ayasofya Bali Pasa Behram Cavus Bayezid Aga Bayezid Besir Aga Kulliyesi Bezmialem Valide Bodrum Burmali Mescid Canfeda Hatun Cerrah Mehmed Pasa Ceylani Cezeri Kasim Pasa Cakmakcilar Civizade Corlulu Ali Pasa Davud Pasa Dizdariye Draman Yunus Dulgerzade Emin Sinan Emir Buhari Ese Kapi Eski Imaret Fatih Fatma Sultan Fenari Isa Ferruh Kethuda Fethiye Firuz Aga Fuad Pasa Gazi Ahmed Pasa Gazi Atik Ali Pasa Gul Gungormez Haci Evhaduddin Haci Ilyas Yatagan Haci Isa Hadim Ibrahim Pasa Haracci Kara Mehmed Harbi Haseki Sultan Hazreti Kaab Hekimoglu Ali Pasa Helvacibasi Hirka i Serif Hizir Cavus Hidayet Hoca Ali Hurrem Cavus Ibrahim Pasa Imrahor Ishak Pasa Iskenderpasa Ismailaga Ivaz Efendi Kalenderhane Kaliceci Hasan Aga Kapi Agasi Kaptan i Derya Basmacizade Ibrahim Pasa Kariye Kasimaga Katip Kasim Katip Muslihiddin Katip Sinan Camii Katip Semseddin Kececi Piri Kefeli Kemal Pasa Kizil Minare Koprulu Mehmet Pasa Kucuk Ayasofya Kurkcubasi Ahmed Semseddin Kurkcubasi Laleli Mahmud Pasa Manastir Mehmed Aga Mesih Mehmed Pasa Mihrimah Sultan Mimar Acem Mimar Hayreddin Mimar Sinan Molla Husrev Molla Husrev Kucukmustafapasa Murad Pasa Nakilbend Nalbant Nisanci Mehmed Pasa Nuruosmaniye Odabasi Okuz Mehmed Pasa Pertevniyal Valide Sultan Piri Mehmed Pasa Ramazan Efendi Rustem Pasa Salih Pasa Sancaktar Hayreddin Sanki Yedim Softa Hatip Sokollu Mehmed Pasa Sultanahmet Suleymaniye Sumbul Efendi Sehsuvar Bey Sehzade Sepsafa Seyh Ebul Vefa Seyh Suleyman Tavasi Suleyman Aga Uc Mihrapli Uskubiye Uskuplu Cakir Aga Vasat Atik Ali Pasa Vefa Kilise Yavuz Selim Yeni Yusuf Sucaeddin Zeynep Sultan Zeyrek Zihgiri KemalYikilmisAsmali Mescit Balaban Aga Cankurtaran Hatice Usta Hoca Rustem Kabasakal Katip Sinan Mescidi Muhtesib Karagoz Odalar Sekbanbasi Toklu Dede Ucler Yedekciler Otorite kontroluenvanter gov tr 49720 GND 4252715 6 kulturenvanteri com 8313 LCCN n92046853 NKC kn20140923020 NLI 987007403341405171 TDVIA sultan ahmed camii ve kulliyesi VIAF 132669049 WorldCat LCCN n92 046853 https tr wikipedia org w index php title Sultanahmet Camii amp oldid 36547490 sayfasindan alinmistir Kategoriler Istanbul ilindeki Osmanli camileriFatih 039 teki camilerI AhmedSelatin camileriTurk lirasi ustunde gorunen yapilar1610 039 larda tamamlanan camilerIstanbul 039 un Tarihi AlanlariTurkiye 039 deki Dunya Miraslari1610 039 larda Osmanli Imparatorlugu 039 nda kurulan olusumlarSultan Ahmet FatihTurkiye 039 deki kubbeli camiler1616 039 da tamamlanan dini yapilarGizli kategoriler Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddelerISBN sihirli baglantisini kullanan sayfalarVikiveri 039 de OSM iliski kimligi olmayan bilgi kutusu icin harita isaretleyiciBilgi alt kutulu maddelerHicbir veri sirasiyla bilgi kutusu sablonlarini kullanan maddelerKaynaksiz anlatimlar iceren maddelerCommons kategori baglantisi Vikiveri 039 de tanimli olan sayfalarWebarsiv sablonu wayback baglantilariEnvanter gov tr tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriKulturenvanteri tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNKC tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleriKartographer uzantisini kullanan sayfalar

