Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
| Arapça |
| Arapça: الأذان |
| Çevriyazı |
| al'adhan |
| Anlamı |
| çağrı |
Ezan (Arapça: الأذان), İslâm dininde namaz vaktinin geldiğini insanlara bildirmek için yapılan çağrıya verilen isimdir. Ezân-ı Muhammedî olarak da adlandırılır. Ezan okuyan kişiye müezzin denir.
Arapçada "duyuru, ilan, çağrı" anlamlarına gelen "adhan" sözcüğünden Türkçeye geçmiştir. Kökeni Türkçedeki "izin" sözcüğünün de kaynağı olan Arapça "idin" (kulak verme) sözcüğüdür.
Tarihçe
Ezana benzer çağrıların islam öncesinde tevhid kilisesine mensup Aksum kralı Ezana ve Adonai tapınması için kullanılan Yahudi dini çağrılarında da kullanıldığı ifade edilmektedir.[]
İlk ezan 622 yılında okundu.[] Ezandan önce Müslümanları namaza çağırmak için çeşitli yöntemler kullanılmaktaydı. Sabit bir yöntemde karar vermek üzere Muhammed'in de katıldığı istişare toplantılarında ortak bir karara varılmamış olup daha sonraları sahâbeden bazı kimselerin (Abdullah bin Zeyd) gördükleri rüyalar sonuncunda mevcut ezan kullanılmaya başlanmıştır. Muhammed'in emriyle ilk ezan Bilâl-i Habeşî tarafından okunmuştur.
Ezan ile ilgili Kur'an'ın Mâide, Tevbe, A‘râf ve Cum'a surelerinde çeşitli ayetler mevcuttur.
Sözleri
Sünni mezheplerinde ezan
| Tekrar | Arapça | Okunuşu | Türkçe Anlam |
|---|---|---|---|
| 4x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | أشهد أن لا إله إلا الله | Eşhedü en lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı olmadığına şehâdet ederim |
| 2x | أشهد أن محمدا رسول الله | Eşhedü enne Muhammeden resûlullah | Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna şehâdet ederim |
| 2x | حي على الصلاة | Hayye ale’s-salâh | Haydi namaza |
| 2x | حي على الفلاح | Hayye ale’l-felâh | Haydi kurtuluşa |
| 2x | *الصلاة خير من النوم | es-Salâtü hayrün mine’n-nevm* | Namaz uykudan hayırlıdır* (Sadece Sabah namazında okunur) |
| 2x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 1x | لا إله إلا الله | Lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı yoktur |
(*) Bu kısım sadece Sabah namazı için okunur.
Şiî mezheplerinde ezan
Şiiler, ezanlara Sünni müslümanlarin okuduğuna ek olarak 2 cümle daha eklemişlerdir (Aliyyen veliyyullah). Ali Allah'ın dostudur ibaresi yukarıda adı geçen cümledir.[]
Zeydî ezânı
| Kere | Arapça | Okunuşu | Tercümesi |
|---|---|---|---|
| 4x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | أشهد أن لا إله إلا الله | Eşhedü en lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı olmadığına şehâdet ederim |
| 2x | أشهد أن محمدا رسول الله | Eşhedü enne Muhammeden resûlullah | Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna şehâdet ederim |
| 2x | حي على الصلاة | Hayye ale’s-salâh | Haydi namaza |
| 2x | حي على الفلاح | Hayye ale’l-felâh | Haydi kurtuluşa |
| 2x | حي على خير العمل | Hayye alâ hayri’l-amel | Amelin hayırlısına geliniz |
| 2x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | لا إله إلا الله | Lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı yoktur |
Onikicilik i'tikadında ezan
| Tekrar | Arapça | Okunuşu | Türkçe Anlam |
|---|---|---|---|
| 4x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | أشهد أن لا إله إلا الله | Eşhedü en lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı olmadığına şehâdet ederim |
| 2x | أشهد أن محمدا رسول الله | Eşhedü enne Muhammeden resûlullah | Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna şehâdet ederim |
| 2x | اشهد ان علی ان ولی الله | Eşhedü enne Aliyyen veliyyullah*** | Ali’nin Allah’ın dostu olduğuna şehâdet ederim |
| 2x | حي على الصلاة | Hayye ale’s-salâh | Haydi namaza |
| 2x | حي على الفلاح | Hayye ale’l-felâh | Haydi kurtuluşa |
| 2x | حي علی خير العمل | Hayye alâ hayri’l-amel | Amelin hayırlısına geliniz |
| 2x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | لا إله إلا الله | Lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı yoktur |
(***) "Ali’nin Allah’ın dostu olduğuna şehâdet ederim" gibi ifadeler Şîa’nın meşhur ve sahih rivayetlerinde yer almaz ve ezanın sözlerinden sayılmaz. Bununla birlikte bu cümlelerin okunması Şiî âlimleri arasında fiilî bir tasvip görmüş ve yaygınlık kazanmıştır.[]
Fâtımî-İsmâ‘ilî ezânı
| Kere | Arapça | Okunuşu | Tercümesi |
|---|---|---|---|
| 4x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | أشهد أن لا إله إلا الله | Eşhedü en lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı olmadığına şehâdet ederim |
| 2x | أشهد أن محمدا رسول الله | Eşhedü enne Muhammeden resûlullah | Muhammed’in Allah’ın elçisi olduğuna şehâdet ederim |
| 2x | اشهد ان مولانا عليا ولي الله | Eş-hedu enne Aliya Veli-ul-Lāh | Ali'nin Allah'ın vekili olduğuna tanıklık ederim |
| 2x | حي على الصلاة | Hayye ale’s-salâh | Haydi namaza |
| 2x | حي على الفلاح | Hayye ale’l-felâh | Haydi kurtuluşa |
| 2x | حي على خير العمل | Hayye alâ hayri’l-amel | Amelin hayırlısına geliniz |
| 2x | محمد و علي خير البشر و عطرة هما خير عطر | Muhammedun -ve- Ali-un Khayr-ul- beşer ve itrât-u- huma khayr-ul-itar | Muhammed ve Ali en yüce insanlar ve onların soyları da en yücelerdendir |
| 2x | الله أكبر | Allāhü ekber | Allah en büyüktür |
| 2x | لا إله إلا الله | Lâ ilâhe illallah | Allah’tan başka tanrı yoktur |
Fâtımî/İsmâ‘îlî/Davudî Bohra'ya göre Eş-hedu enne Mevlânâ Aliyen Veli ul-Lâh ("Ali'nin Allâh-u Zülcelâl-i vel-İkrâm'ın Vekili olduğuna tanıklık ederim") cümlesi ezânda söylenir ama ikâmede yer almaz ve "Eşhedü enne Muhammeden resûlullah" şeklinde ikişer defa tekrarlanır.
Ayrıca "Muhammedun -ve- Ali-un Khayr-ul-beşer ve itrât-u- humâ Khayr-ul-itâr" (Muhammed ve Ali en yüce insanlar ve onların soyları da en yücelerdendir.) denir. Yedinci kısımdaki "Hayye alâ hayri’l-amel" ifadesinden den sonra Eimmet Fatimiyyîn'den beri "İki" kez tekrarlanır. (İkâmede ise bunun yerine yine İki defa "Kad kamatis Salât" denir).
Bundan başka, Muhammed'in ölümünden sonra ezandan çıkarılan "Hayye alâ hayri’l-amel" de yüksek sesle, onun sünnetine uygun şekilde iki kez söylenir.
Okunuşu
İslam dininde genel kabule göre ezan okurken kıbleye yönelinir. Müezzin, Hayya ales-salah derken sağ tarafa, hayya alel-felah derken sol tarafa döner. Ezanda sesin yükselmesine yardımcı olsun diye iki parmağın uçları ile iki kulağın tıkandığı gözlenir. Ezanda, her cümle arasında bir bekleme yapılır. İkinci cümlelerde ses biraz daha yükseltilir. Buna teressül, irtisal denilir.
Araplardan farklı olarak Türklerde ezan her vakit farklı bir makamda okunur. Buna göre;
Sabah Ezanı: Sabâ makamında,
Öğle Ezanı: Rast makamında,
İkindi Ezanı: Hicaz makamında,
Akşam Ezanı: Segah makamında,
Yatsı Ezanı: Uşşak makamında okunur.
Cuma namazından önce verilen salâ da Hüseynî makamından söylenir.
Ülkelerine göre Ezan
Türkiye'de Ezan
Türkçe ezan
| 1932-1950 arasında okunan Türkçe ezan |
*Sadece sabah ezanında söylenir. |
Vikikaynak'ta Türkçe ezan ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
İlk Türkçe ezan 3 Şubat 1932'de Hafız Rıfat Bey tarafından Fatih Camii'nde okunmuştur. Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile de ezanın sadece Türkçe okunmasına karar verilmiştir. Uygulama 16 Haziran 1950 tarihinde kabul edilen kanuna kadar sürmüş olup bu kanun ile ezanın okunmasında kullanılacak dil serbest bırakılmıştır.
İstiklâl Marşı
Türkiye millî marşının 8. kıtasında ezanın sürekliliği için dua yapılır. Bu kıta şu şekildedir:
Rûhumun senden, ilâhi, şudur ancak emeli;
Değmesin mabedimin göğsüne namahrem eli!
Bu ezanlar ki şehadetleri dinin temeli,
Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli.
Tartışmalar ve eleştiriler
Ezanın hoparlör kullanılarak okunması bazı dini yorumlarda uygunsuz karşılanır.[] Türkiye'de ise Diyanet İşleri Başkanlığı ezanın hoparlör ile okunmasının dinen sorun teşkil etmeyeceğini açıklamıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Genel
- Büyük İslam İlmihali, Ömer Nasuhi Bilmen, Kahraman Yayıncılık
Özel
- ^ "ezan." 27 Eylül 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Nişanyan Sözlük. Erişim: 24 Eylül 2013
- ^ Ebû Dâvud, Salât 27, (498)
- ^ Ebû Dâvud, Salât 28, (505-507)
- ^ a b Alıntı: Adhan and Iqamah 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c Muhammed'in ölümünden sonra atıldığı iddia edilen kısım.
- ^ Fâtımîler Hâlifeliği Devri'nde eklenen kısım.
- ^ . Diyanet İşleri Başkanlığı. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
ArapcaArapca الأذانCevriyazial adhanAnlamicagri Ezan Arapca الأذان Islam dininde namaz vaktinin geldigini insanlara bildirmek icin yapilan cagriya verilen isimdir Ezan i Muhammedi olarak da adlandirilir Ezan okuyan kisiye muezzin denir Arapcada duyuru ilan cagri anlamlarina gelen adhan sozcugunden Turkceye gecmistir Kokeni Turkcedeki izin sozcugunun de kaynagi olan Arapca idin kulak verme sozcugudur source source TarihceEzana benzer cagrilarin islam oncesinde tevhid kilisesine mensup Aksum krali Ezana ve Adonai tapinmasi icin kullanilan Yahudi dini cagrilarinda da kullanildigi ifade edilmektedir kaynak belirtilmeli Ilk ezan 622 yilinda okundu kaynak belirtilmeli Ezandan once Muslumanlari namaza cagirmak icin cesitli yontemler kullanilmaktaydi Sabit bir yontemde karar vermek uzere Muhammed in de katildigi istisare toplantilarinda ortak bir karara varilmamis olup daha sonralari sahabeden bazi kimselerin Abdullah bin Zeyd gordukleri ruyalar sonuncunda mevcut ezan kullanilmaya baslanmistir Muhammed in emriyle ilk ezan Bilal i Habesi tarafindan okunmustur Ezan ile ilgili Kur an in Maide Tevbe A raf ve Cum a surelerinde cesitli ayetler mevcuttur SozleriSunni mezheplerinde ezan Tekrar Arapca Okunusu Turkce Anlam4x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x أشهد أن لا إله إلا الله Eshedu en la ilahe illallah Allah tan baska tanri olmadigina sehadet ederim2x أشهد أن محمدا رسول الله Eshedu enne Muhammeden resulullah Muhammed in Allah in elcisi olduguna sehadet ederim2x حي على الصلاة Hayye ale s salah Haydi namaza2x حي على الفلاح Hayye ale l felah Haydi kurtulusa2x الصلاة خير من النوم es Salatu hayrun mine n nevm Namaz uykudan hayirlidir Sadece Sabah namazinda okunur 2x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur1x لا إله إلا الله La ilahe illallah Allah tan baska tanri yoktur Bu kisim sadece Sabah namazi icin okunur Sii mezheplerinde ezan Siiler ezanlara Sunni muslumanlarin okuduguna ek olarak 2 cumle daha eklemislerdir Aliyyen veliyyullah Ali Allah in dostudur ibaresi yukarida adi gecen cumledir kaynak belirtilmeli Zeydi ezani Kere Arapca Okunusu Tercumesi4x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x أشهد أن لا إله إلا الله Eshedu en la ilahe illallah Allah tan baska tanri olmadigina sehadet ederim2x أشهد أن محمدا رسول الله Eshedu enne Muhammeden resulullah Muhammed in Allah in elcisi olduguna sehadet ederim2x حي على الصلاة Hayye ale s salah Haydi namaza2x حي على الفلاح Hayye ale l felah Haydi kurtulusa2x حي على خير العمل Hayye ala hayri l amel Amelin hayirlisina geliniz2x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x لا إله إلا الله La ilahe illallah Allah tan baska tanri yokturOnikicilik i tikadinda ezan Tekrar Arapca Okunusu Turkce Anlam4x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x أشهد أن لا إله إلا الله Eshedu en la ilahe illallah Allah tan baska tanri olmadigina sehadet ederim2x أشهد أن محمدا رسول الله Eshedu enne Muhammeden resulullah Muhammed in Allah in elcisi olduguna sehadet ederim2x اشهد ان علی ان ولی الله Eshedu enne Aliyyen veliyyullah Ali nin Allah in dostu olduguna sehadet ederim2x حي على الصلاة Hayye ale s salah Haydi namaza2x حي على الفلاح Hayye ale l felah Haydi kurtulusa2x حي علی خير العمل Hayye ala hayri l amel Amelin hayirlisina geliniz2x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x لا إله إلا الله La ilahe illallah Allah tan baska tanri yoktur Ali nin Allah in dostu olduguna sehadet ederim gibi ifadeler Sia nin meshur ve sahih rivayetlerinde yer almaz ve ezanin sozlerinden sayilmaz Bununla birlikte bu cumlelerin okunmasi Sii alimleri arasinda fiili bir tasvip gormus ve yayginlik kazanmistir kaynak belirtilmeli Fatimi Isma ili ezani Kere Arapca Okunusu Tercumesi4x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x أشهد أن لا إله إلا الله Eshedu en la ilahe illallah Allah tan baska tanri olmadigina sehadet ederim2x أشهد أن محمدا رسول الله Eshedu enne Muhammeden resulullah Muhammed in Allah in elcisi olduguna sehadet ederim2x اشهد ان مولانا عليا ولي الله Es hedu enne Aliya Veli ul Lah Ali nin Allah in vekili olduguna taniklik ederim2x حي على الصلاة Hayye ale s salah Haydi namaza2x حي على الفلاح Hayye ale l felah Haydi kurtulusa2x حي على خير العمل Hayye ala hayri l amel Amelin hayirlisina geliniz2x محمد و علي خير البشر و عطرة هما خير عطر Muhammedun ve Ali un Khayr ul beser ve itrat u huma khayr ul itar Muhammed ve Ali en yuce insanlar ve onlarin soylari da en yucelerdendir2x الله أكبر Allahu ekber Allah en buyuktur2x لا إله إلا الله La ilahe illallah Allah tan baska tanri yoktur Fatimi Isma ili Davudi Bohra ya gore Es hedu enne Mevlana Aliyen Veli ul Lah Ali nin Allah u Zulcelal i vel Ikram in Vekili olduguna taniklik ederim cumlesi ezanda soylenir ama ikamede yer almaz ve Eshedu enne Muhammeden resulullah seklinde ikiser defa tekrarlanir Ayrica Muhammedun ve Ali un Khayr ul beser ve itrat u huma Khayr ul itar Muhammed ve Ali en yuce insanlar ve onlarin soylari da en yucelerdendir denir Yedinci kisimdaki Hayye ala hayri l amel ifadesinden den sonra Eimmet Fatimiyyin den beri Iki kez tekrarlanir Ikamede ise bunun yerine yine Iki defa Kad kamatis Salat denir Bundan baska Muhammed in olumunden sonra ezandan cikarilan Hayye ala hayri l amel de yuksek sesle onun sunnetine uygun sekilde iki kez soylenir Okunusu source source source source source source source Ezan okuyan bir imam Islam dininde genel kabule gore ezan okurken kibleye yonelinir Muezzin Hayya ales salah derken sag tarafa hayya alel felah derken sol tarafa doner Ezanda sesin yukselmesine yardimci olsun diye iki parmagin uclari ile iki kulagin tikandigi gozlenir Ezanda her cumle arasinda bir bekleme yapilir Ikinci cumlelerde ses biraz daha yukseltilir Buna teressul irtisal denilir Araplardan farkli olarak Turklerde ezan her vakit farkli bir makamda okunur Buna gore Sabah Ezani Saba makaminda Ogle Ezani Rast makaminda Ikindi Ezani Hicaz makaminda Aksam Ezani Segah makaminda Yatsi Ezani Ussak makaminda okunur Cuma namazindan once verilen sala da Huseyni makamindan soylenir Ulkelerine gore EzanTurkiye de Ezan Turkce ezan 1932 1950 arasinda okunan Turkce ezanTanri uludur x4 Suphesiz bilirim bildiririm Tanri dan baska yoktur tapacak x2 Suphesiz bilirim bildiririm Tanri nin elcisidir Muhammed x2 Haydi namaza x2 Haydi felaha x2 Namaz uykudan hayirlidir x2 Tanri uludur x2 Tanri dan baska yoktur tapacak Sadece sabah ezaninda soylenir Vikikaynak ta Turkce ezan ile ilgili metin bulabilirsiniz Ilk Turkce ezan 3 Subat 1932 de Hafiz Rifat Bey tarafindan Fatih Camii nde okunmustur Diyanet Isleri Baskanligi nin 18 Temmuz 1932 tarihli bir genelgesi ile de ezanin sadece Turkce okunmasina karar verilmistir Uygulama 16 Haziran 1950 tarihinde kabul edilen kanuna kadar surmus olup bu kanun ile ezanin okunmasinda kullanilacak dil serbest birakilmistir Istiklal Marsi Turkiye milli marsinin 8 kitasinda ezanin surekliligi icin dua yapilir Bu kita su sekildedir Ruhumun senden ilahi sudur ancak emeli Degmesin mabedimin gogsune namahrem eli Bu ezanlar ki sehadetleri dinin temeli Ebedi yurdumun ustunde benim inlemeli Tartismalar ve elestirilerEzanin hoparlor kullanilarak okunmasi bazi dini yorumlarda uygunsuz karsilanir kaynak belirtilmeli Turkiye de ise Diyanet Isleri Baskanligi ezanin hoparlor ile okunmasinin dinen sorun teskil etmeyecegini aciklamistir Ayrica bakinizKametKaynakcaGenel Buyuk Islam Ilmihali Omer Nasuhi Bilmen Kahraman YayincilikOzel ezan 27 Eylul 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Nisanyan Sozluk Erisim 24 Eylul 2013 Ebu Davud Salat 27 498 Ebu Davud Salat 28 505 507 a b Alinti Adhan and Iqamah 20 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c Muhammed in olumunden sonra atildigi iddia edilen kisim Fatimiler Halifeligi Devri nde eklenen kisim Diyanet Isleri Baskanligi 7 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Mayis 2020