Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Sokoto Halifeliği, Nijerya’da 19. yüzyılda kurulan sultanlık, bu sultanlığın başşehri, günümüzde Nijerya’da aynı adı taşıyan eyaletin merkezi. Nijerya’nın kuzeybatısında Nijer sınırına çok yakın bir yerde bulunan Sokoto’nun adı Hevsâ dilinde Sakvato, Sakkwato ve Sakata olarak geçer. Bu ismin Arapça sûk (çarşı) kelimesinden geldiği ileri sürülmektedir. Kurucularına nispetle şehre Birnin Şeyhu da Bello da (Şeyh Osman b. Fûdî ve Muhammed Bello’nun başşehri) denmektedir. Osman b. Fûdî’nin başlattığı cihad hareketi öncesinde küçük bir kasaba olan Sokoto, onun 1804’te oğlu Muhammed Bello’ya kasabanın civarında askerî bir karargâh kurmasını emretmesiyle önem kazandı. Osman b. Fûdî, 1808’de Gobir’in başşehri Alkalawa’yı ele geçirip bölgedeki diğer Hevsâ devletlerini hâkimiyeti altına aldı, 1812’de Sokoto Sultanlığı (Halifeliği) veya Nijerya Fûlânî Devleti olarak tanınan bir yönetim kurdu. Halife unvanını taşımak ve cihad faaliyetini bizzat düzenlemekle birlikte aktif siyasetten büyük ölçüde çekildi. İki eyalete ayırdığı ülkesinin batı eyaletlerinin yönetimini kardeşi Abdullah’a, doğu bölgesinin yönetimini Sokoto’yu başşehir yapan oğlu Muhammed Bello’ya bırakıp Sifâve’de oturmayı tercih etti. Oğlunun daveti üzerine Sokoto’ya giden Osman b. Fûdî iki yıl sonra burada öldü (1817). Sokoto, bu tarihten 1903 yılına kadar bazı sultanların geçici sürelerle Vurno ve Chimmola’da oturduğu dönemler dışında Sokoto halifeliğine başşehirlik yaptı. Devlet en güçlü dönemini Muhammed Bello (1817-1837) zamanında yaşadı.
Sokoto Halifeliği Daular Khalifar Sakkwato al-Khilāfat fi'l-Bilād as-Sūdān دولة الخلافة في بلاد السودان | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1804-1903 | |||||||||||||||||
 Bayrak | |||||||||||||||||
 Ahmadu Rufai döneminde Hicri 1287 (Miladi 1870) yılında Sokoto Sultanlığı haritası | |||||||||||||||||
| Başkent | Sokoto | ||||||||||||||||
| Resmî dil(ler) | Arapça | ||||||||||||||||
| Yaygın dil(ler) | |||||||||||||||||
| Resmî din | Sünnilik | ||||||||||||||||
| Hükûmet | Hilâfet | ||||||||||||||||
| Halife / Emîrü'l-mü'minîn | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Sadrazam | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Yasama organı | Şura | ||||||||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| Para birimi | Dirhem | ||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Kaynakça
- İngilizce Vikipedi'de "Sokoto Caliphate" maddesi2 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sokoto Halifeligi Nijerya da 19 yuzyilda kurulan sultanlik bu sultanligin bassehri gunumuzde Nijerya da ayni adi tasiyan eyaletin merkezi Nijerya nin kuzeybatisinda Nijer sinirina cok yakin bir yerde bulunan Sokoto nun adi Hevsa dilinde Sakvato Sakkwato ve Sakata olarak gecer Bu ismin Arapca suk carsi kelimesinden geldigi ileri surulmektedir Kurucularina nispetle sehre Birnin Seyhu da Bello da Seyh Osman b Fudi ve Muhammed Bello nun bassehri denmektedir Osman b Fudi nin baslattigi cihad hareketi oncesinde kucuk bir kasaba olan Sokoto onun 1804 te oglu Muhammed Bello ya kasabanin civarinda askeri bir karargah kurmasini emretmesiyle onem kazandi Osman b Fudi 1808 de Gobir in bassehri Alkalawa yi ele gecirip bolgedeki diger Hevsa devletlerini hakimiyeti altina aldi 1812 de Sokoto Sultanligi Halifeligi veya Nijerya Fulani Devleti olarak taninan bir yonetim kurdu Halife unvanini tasimak ve cihad faaliyetini bizzat duzenlemekle birlikte aktif siyasetten buyuk olcude cekildi Iki eyalete ayirdigi ulkesinin bati eyaletlerinin yonetimini kardesi Abdullah a dogu bolgesinin yonetimini Sokoto yu bassehir yapan oglu Muhammed Bello ya birakip Sifave de oturmayi tercih etti Oglunun daveti uzerine Sokoto ya giden Osman b Fudi iki yil sonra burada oldu 1817 Sokoto bu tarihten 1903 yilina kadar bazi sultanlarin gecici surelerle Vurno ve Chimmola da oturdugu donemler disinda Sokoto halifeligine bassehirlik yapti Devlet en guclu donemini Muhammed Bello 1817 1837 zamaninda yasadi Sokoto HalifeligiDaular Khalifar Sakkwato al Khilafat fi l Bilad as Sudan دولة الخلافة في بلاد السودان1804 1903BayrakAhmadu Rufai doneminde Hicri 1287 Miladi 1870 yilinda Sokoto Sultanligi haritasiBaskentSokotoResmi dil ler ArapcaYaygin dil ler Hausaca FulaniceResmi dinSunnilikHukumetHilafetHalife Emiru l mu minin 1804 1817 ilk 1902 1903 son Sadrazam 1804 1817 ilk 1886 1903 son Yasama organiSuraTarihce Kurulusu4 Subat 1804 Kuzey Nijerya Protektorasi1 Ocak 1897 Dagilisi29 Temmuz 1903Para birimiDirhemOnculler ArdillarKatsinaKebbi eyalet Agadez Sultanligi Kuzey Nijerya ProtektorasiAlman KamerunuFransiz Bati AfrikasiKaynakcaIngilizce Vikipedi de Sokoto Caliphate maddesi2 Aralik 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi