Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ses türemesi; Türkçede bir sözcüğe, çeşitli seslerin eklenmesi olayı. Bu sesler çoğunlukla söyleyişi kolaylaştırmak, yeni bir sözcük yaratmak veya anlamı vurgulamak için eklenir.
Ünlü türemesi
Çeşitli ses durumlarından dolayı ünlü artmasına ünlü türemesi denir. Tek heceli bazı sözcükler -cık -cik ekini alınca, sözcük ortasında bir ünlü türer:
- bir-i-cik
- dar-a-cık
- az-ı-cık
- genc-e-cik
- düp-e-düz
Aşağıdaki sözcüklerde ünlü türemesi değil, ünsüz düşmesi olduğuna dikkat edilmelidir:
- minikcik > minicik
- öpüşcük > öpücük
Hece tekrarı ile pekiştirme yapıldığında bazen ünlü türemesi gerçekleşir.
- düpdüz > düpedüz
- sapsağlam > sapasağlam
Ünsüz türemesi
Ünsüzle biten bazı sözcükler ünlüyle başlayan sözcük veya eklerle birleşince sonlarındaki ünsüzde bir yineleme olur:
- af + etmek > affetmek
- hal + etmek > halletmek
- his + etmek > hissetme
- hak > hakkı,
- sır > sırrı
Kaynaştırma
Ünlü ile başlayan ekin önüne (iki ünlü arasına) "y, ş, s, n" ünsüzlerinin gelmesi durumudur:
- ve (tamlama eklerinden) önce: anasının kuzusu, pencerenin boyası
- -i,-e hal eklerinden önce: kaleyi, suya, neyi, odayı, Ankara'ya
- Gelecek zaman ekinden önce: okuyacak, ilerleyecek
- Üleştirme ekinden önce: ikişer, altışar
- Sıfat yapım ekinden önce: okuyan, dinleyen
Bazı sözcüklerde iki ünlü art arda gelmediği halde kaynaştırma ünsüzü görülür. Buna "koruyucu ünsüz" denir. Bu duruma daha çok zamirlerde ve "idi" "ile" "imiş" gibi ayrı da yazılabilen sözcüklerde rastlanır.
- onda, bunda, şundan, sevgiyle, lekeliydi, yeniyse, evliymiş
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ses turemesi Turkcede bir sozcuge cesitli seslerin eklenmesi olayi Bu sesler cogunlukla soyleyisi kolaylastirmak yeni bir sozcuk yaratmak veya anlami vurgulamak icin eklenir Unlu turemesiCesitli ses durumlarindan dolayi unlu artmasina unlu turemesi denir Tek heceli bazi sozcukler cik cik ekini alinca sozcuk ortasinda bir unlu turer bir i cik dar a cik az i cik genc e cik dup e duz Asagidaki sozcuklerde unlu turemesi degil unsuz dusmesi olduguna dikkat edilmelidir minikcik gt minicik opuscuk gt opucuk Hece tekrari ile pekistirme yapildiginda bazen unlu turemesi gerceklesir dupduz gt dupeduz sapsaglam gt sapasaglamUnsuz turemesiUnsuzle biten bazi sozcukler unluyle baslayan sozcuk veya eklerle birlesince sonlarindaki unsuzde bir yineleme olur af etmek gt affetmek hal etmek gt halletmek his etmek gt hissetme hak gt hakki sir gt sirriKaynastirma Unlu ile baslayan ekin onune iki unlu arasina y s s n unsuzlerinin gelmesi durumudur ve tamlama eklerinden once anasinin kuzusu pencerenin boyasi i e hal eklerinden once kaleyi suya neyi odayi Ankara ya Gelecek zaman ekinden once okuyacak ilerleyecek Ulestirme ekinden once ikiser altisar Sifat yapim ekinden once okuyan dinleyen Bazi sozcuklerde iki unlu art arda gelmedigi halde kaynastirma unsuzu gorulur Buna koruyucu unsuz denir Bu duruma daha cok zamirlerde ve idi ile imis gibi ayri da yazilabilen sozcuklerde rastlanir onda bunda sundan sevgiyle lekeliydi yeniyse evliymis