Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Sapancalı Hakkı Bey, (1882-1937) Osmanlı Asker ve siyaset adamı.
| Sapancalı Hakkı Bey | |
|---|---|
 | |
| Meclis-i Mebûsan 6. Dönem Mebusu | |
| Görev süresi 12 Ocak 1920 - 18 Mart 1920 | |
| Seçim bölgesi | 1919 – İzmit |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1882 Sapanca, Sakarya, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 1937 İstanbul, Türkiye |
| Vatandaşlığı |  Osmanlı İmparatorluğu,  Türkiye |
| Partisi | İttihat ve Terakki |
| Bitirdiği okul | Mekteb-i Harbiye |
| Mesleği | Asker, siyasetçi |
Hayatı
Ailesi ve ilk yılları
Kökeni Halepli bir Türkmen ailesine dayanmaktadır. Ailesi göç ederek Sapanca’ya yerleşmiştir. Hakkı Bey, 1882’de Sapanca’da dünyaya gelmiştir. Babasının vefatından sonra annesi iki oğlu ve iki kızıyla birlikte İstanbul’a göç ederek Cihangir semtine yerleşmiştir. Hakkı Bey sırasıyla Beşiktaş Askerî Rüştiyesi, Edirne Askerî İdadisi ve Mekteb-i Harbiye'ye gitmiştir. 1 Eylül 1903'te merkezi Selanik olan 3. Ordu’ya teğmen olarak tayin edilmiştir. Bölgede etkin olan İttihat ve Terakki'nin önde gelenleriyle tanışmış, onların vasıtasıyla cemiyete girmiştir. Mesai arkadaşı Ömer Naci Bey onun Cemiyete girişine aracılık etmiştir. Bu sırada kışladaki görevi Selanik’ten İşkodra’ya nakledilmiştir. Yeni görev yerinde Kazım Bey ile birlikte İttihat ve Terakki’nin şubesini açmış ve cemiyete üye kaydetmeye başlamıştır. Siyasi faaliyetlerinin İstanbul’da duyulması üzerine hakkında yakalama kararı çıkınca Karadağ’a firar etmiş ve bir yıl kadar orada kalmıştır. II. Meşrutiyet'in ilanı ile birlikte Selanik’e gelmiştir.
Siyasal hayatı
Selanik Redif Taburu'nda bir süre daha hizmet ettikten sonra askerlikten ayrılmıştır. Subaylıktan ayrıldıktan sonra Selanik’te, İttihat ve Terakki’nin İşkodra Şubesi Kâtib-i Mesulu sıfatıyla Cemiyette çalışmıştır.Bâb-ı Âli Baskını'nda aktif rol üstlenenlerden biri olan Hakkı Bey, Enver Bey'e hazırlıkların tamamlandığını bildiren ve baskının başlamasını sağlayan kişidir.Trablusgarp Savaşı, Balkan Savaşları ve I. Dünya Savaşı sırasında İttihat ve Terakki’nin gizli örgütü olan Teşkilat-ı Mahsusa adına Trablusgarp, Balkanlar, İran, Suriye ve Filistin’de görev yapmıştır. Hakkı Bey, Birinci Dünya Savaşı öncesinde ticarete de başlamış, savaş sırasında da faaliyetlerini devam ettirmiştir. Hatta Romanya ile dış ticaret yaparken adı bazı yolsuzluk ve casusluk faaliyetlerine de karışmıştır.
Mondros Mütarekesi'nden sonra siyasetle de ilgilenmiştir. Meclis-i Mebûsan için yapılan 1919 seçimlerinde aday olmuş ve 6. dönem İzmit mebusu seçilmiştir. Mütarekenin karışık siyasi ortamında bir müddet yurt dışında kalmışsa da zaferden sonra yurda dönmüştür. Eski İttihatçı arkadaşı İhsan Bey’in Bahriye vekilliği sırasında Hakkı Bey’in adı cumhuriyet tarihinin ilk siyasi yolsuzluk davasına karışmıştır. İhsan Bey, Yavuz Zırhlısı'nın onarımı için havuz alımı sırasında bir Fransız şirketinden rüşvet aldığı iddiasıyla Yüce Divan'da yargılanmıştır. İhsan Bey ile birlikte yargılananların arasında şirket temsilcilerinden Hakkı Bey de vardı, dava sonucu bir yıl ağır hapis ve memuriyetten men cezası almıştır. Hakkı Bey, 1937’de İstanbul’daki evinde vefat etmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Toprak 2020, s. 1135.
- ^ a b c Toprak 2020, s. 1136.
- ^ Kuyaş 2013, ss. 26-35.
- ^ Toprak 2020, s. 1147.
- Genel
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sapancali Hakki Bey 1882 1937 Osmanli Asker ve siyaset adami Sapancali Hakki BeyMeclis i Mebusan 6 Donem MebusuGorev suresi 12 Ocak 1920 18 Mart 1920Secim bolgesi 1919 IzmitKisisel bilgilerDogum 1882 Sapanca Sakarya Osmanli ImparatorluguOlum 1937 Istanbul TurkiyeVatandasligi Osmanli Imparatorlugu TurkiyePartisi Ittihat ve TerakkiBitirdigi okul Mekteb i HarbiyeMeslegi Asker siyasetciHayatiAilesi ve ilk yillari Kokeni Halepli bir Turkmen ailesine dayanmaktadir Ailesi goc ederek Sapanca ya yerlesmistir Hakki Bey 1882 de Sapanca da dunyaya gelmistir Babasinin vefatindan sonra annesi iki oglu ve iki kiziyla birlikte Istanbul a goc ederek Cihangir semtine yerlesmistir Hakki Bey sirasiyla Besiktas Askeri Rustiyesi Edirne Askeri Idadisi ve Mekteb i Harbiye ye gitmistir 1 Eylul 1903 te merkezi Selanik olan 3 Ordu ya tegmen olarak tayin edilmistir Bolgede etkin olan Ittihat ve Terakki nin onde gelenleriyle tanismis onlarin vasitasiyla cemiyete girmistir Mesai arkadasi Omer Naci Bey onun Cemiyete girisine aracilik etmistir Bu sirada kisladaki gorevi Selanik ten Iskodra ya nakledilmistir Yeni gorev yerinde Kazim Bey ile birlikte Ittihat ve Terakki nin subesini acmis ve cemiyete uye kaydetmeye baslamistir Siyasi faaliyetlerinin Istanbul da duyulmasi uzerine hakkinda yakalama karari cikinca Karadag a firar etmis ve bir yil kadar orada kalmistir II Mesrutiyet in ilani ile birlikte Selanik e gelmistir Siyasal hayati Selanik Redif Taburu nda bir sure daha hizmet ettikten sonra askerlikten ayrilmistir Subayliktan ayrildiktan sonra Selanik te Ittihat ve Terakki nin Iskodra Subesi Katib i Mesulu sifatiyla Cemiyette calismistir Bab i Ali Baskini nda aktif rol ustlenenlerden biri olan Hakki Bey Enver Bey e hazirliklarin tamamlandigini bildiren ve baskinin baslamasini saglayan kisidir Trablusgarp Savasi Balkan Savaslari ve I Dunya Savasi sirasinda Ittihat ve Terakki nin gizli orgutu olan Teskilat i Mahsusa adina Trablusgarp Balkanlar Iran Suriye ve Filistin de gorev yapmistir Hakki Bey Birinci Dunya Savasi oncesinde ticarete de baslamis savas sirasinda da faaliyetlerini devam ettirmistir Hatta Romanya ile dis ticaret yaparken adi bazi yolsuzluk ve casusluk faaliyetlerine de karismistir Mondros Mutarekesi nden sonra siyasetle de ilgilenmistir Meclis i Mebusan icin yapilan 1919 secimlerinde aday olmus ve 6 donem Izmit mebusu secilmistir Mutarekenin karisik siyasi ortaminda bir muddet yurt disinda kalmissa da zaferden sonra yurda donmustur Eski Ittihatci arkadasi Ihsan Bey in Bahriye vekilligi sirasinda Hakki Bey in adi cumhuriyet tarihinin ilk siyasi yolsuzluk davasina karismistir Ihsan Bey Yavuz Zirhlisi nin onarimi icin havuz alimi sirasinda bir Fransiz sirketinden rusvet aldigi iddiasiyla Yuce Divan da yargilanmistir Ihsan Bey ile birlikte yargilananlarin arasinda sirket temsilcilerinden Hakki Bey de vardi dava sonucu bir yil agir hapis ve memuriyetten men cezasi almistir Hakki Bey 1937 de Istanbul daki evinde vefat etmistir KaynakcaOzel Toprak 2020 s 1135 a b c Toprak 2020 s 1136 Kuyas 2013 ss 26 35 Toprak 2020 s 1147 GenelToprak Seydi Vakkas 2020 Teskilat i Mahsusa Komitaciligindan Izmit Mebusluguna Sapancali Hakki Bey PDF Kocaeli Tarihi Sempozyumu Kuyas Ahmet Ocak 2013 Bab i Ali Baskini 100 Yil NTV Tarih 48 ISSN 1308 7878