Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Ruizong (Çince: 唐睿宗; pinyin: Táng Ruìzōng; 22 Haziran MS 662-13 Temmuz MS 716) veya asıl adıyla Li Dan (李旦), Çin'de Tang Hanedanı'nın beşinci imparatorudur. Saltanatı ilk önce MS 684-690 yılları arasında ve daha sonra MS 710'dan MS 712 yılına kadar sürmüştür.
| Ruizong | |
|---|---|
 | |
| Çin imparatoru | |
| Hüküm süresi | 27 Şubat MS 684-16 Ekim MS 690 |
| Önce gelen | Zhongzong |
| Sonra gelen | Wu Zetian |
| Hüküm süresi | 25 Temmuz MS 710-8 Eylül MS 712 |
| Önce gelen | |
| Sonra gelen | Xuanzong |
| Doğum | 22 Haziran MS 662 Çang'an, Tang Hanedanı |
| Ölüm | 13 Temmuz MS 716 |
| Hanedan | Tang Hanedanı |
Ruizong, İmparator Gaozong'un sekizinci oğlu ve İmparator Gaozong'un ikinci eşi İmparatoriçe Wu'nun (Wu Zetian) dördüncü oğluydu. Annesi tarafından kontrol edildiği ilk saltanatı sırasında tamamen bir figürdü ve MS 684'ten 690'a kadar Tang Hanedanı'nın sembolik ve kukla imparatoruydu. Annesinin ölümünden sonraki ikinci saltanatı sırasında, önemli güç ve etki, otoriter kız kardeşi olan Prenses Taiping'in elindeydi.
Şubat MS 684'te, Li Dan'ın annesi İmparatoriçe Wu, annesinden bağımsız olarak yönetmeye çalışan ağabeyi İmparator Zhongzong'u tahttan indirerek kendisini tahta çıkardı. Ancak İmparator Ruizong, annesinin kontrolü altındaki içi boş bir kuklaydı ve gerçek bir güce sahip değildi, nominal olarak bile, adı verilen belgelerde veya emirlerde yer almıyordu. Hatta devlet işlerine katılamıyordu ve özel konutunun çevresinde bile özgürce hareket edemiyordu. Bu nedenle Tang Hanedanı sadece isim olarak var oldu ve İmparatoriçe Wu, Çin'i altı yıldan fazla bir süre yarı imparator olarak yönetti. İmparatoriçe Wu, imparatorluğun tamamen kendi kontrolü altında olduğu konusunda rahattı, sonunda tahtı ele geçirmeye karar verdi, bu nedenle Ekim MS 690'da İmparator Ruizong, imparatorluk tahtını, kendisini imparatoriçe naibi olan annesine devretti. Tang Hanedanı'nı sona erdiren ve Zhou Hanedanı'nı kuran bir kararname yayınladı. İmparator Ruizong, geleneksel olmayan Huangsi unvanıyla veliaht prens konumuna düşürüldü. Sonraki yıllarda, İmparatoriçe Wu'nun yeğenleri Wu Chengsi ve Wu Sansi, içlerinden birinin tahtın varisi olmasını sağlamaya çalıştılar, ancak Wu Zetian bu çağrılara direndi. Sonunda, Ekim MS 698'de, ülkesinde yabancı istilası ve memnuniyetsizlikle karşı karşıya kalan İmparatoriçe Wu, şansölye Di Renjie'nin önerisini kabul etti ve sürgündeki Li Xian'ı başkent Luoyang'a geri çağırdı. Kısa süre sonra, Li Dan veliaht prenslik konumunu ağabeyine devretmeyi teklif etti ve Li Xian onun yerine veliaht prens oldu.
MS 705'te bir darbe Wu Zetian'ı devirdi ve İmparator Zhongzong'u tahta geri getirdi. İmparator Zhongzong'un saltanatının beş yılı, Zhongzong'un imparatoriçe eşi İmparatoriçe Wei tarafından yönetildi. Temmuz MS 710'un başında, İmparator Zhongzong öldü, iddiaya göre daha sonra Zhongzong'un en küçük oğlu Li Chongmao'yu Wen Prensi imparatoru ilan eden İmparatoriçe Wei tarafından zehirlendi. Sadece iki hafta sonra, Li Dan'in kız kardeşi Prenses Taiping ve Li Dan'ın oğlu Linzi Prensi Li Longji, İmparatoriçe Wei'nin ölümüyle sonuçlanan bir darbe başlattı. Prenses Taiping, Li Longji ve Li Longji'nin kardeşi Song Prensi Li Chengqi daha sonra Li Dan'i tahtı kendisi almaya ikna etti ve o da kabul ederek 'ın yerine tahta geri döndü. Li Longji, en büyük oğlu olmasa da, başarılarından dolayı veliaht prens oldu.
Ancak kısa süre sonra muazzam bir güce, imparatora ve birçok destekçiye tam güvene sahip Prenses Taiping ile Li Longji arasındaki gerilim tırmandı. Li Longji, halasını boşuna olan babasının yönetimini etkilediği için sürekli eleştirdi, bunun yerine Prenses Taiping, boşuna olan veliaht prenslik görevinden alınması önerisine de yanıt verdi. Sonunda, Eylül MS 712'de, astrolojik işaretlerin imparatorların değişmesini gerektirdiğine inanan İmparator Ruizong, Li Longji lehine tahttan çekildi. Ancak, Prenses Taiping'in önerisi üzerine, şimdi Taishang Huang unvanını taşıyan İmparator Ruizong, gerçek ve üstün gücü kullanmaya devam etti. Bu, Prenses Taiping'in hükûmet işlerine değişmeden katılmaya ve nüfuz sahibi olmaya devam etmesine izin verdi ve hala inatla direnme ve Li Longji'ye karşı sert bir şekilde savaşma gücüne sahipti. Sonunda, MS 713'te, Prenses Taiping'in bir darbe planladığından şüphelenen İmparator Xuanzong ilk harekete geçti, ortaklarını öldürdü ve onu intihar etmeye zorladı. Prenses Taiping'in ölümünden sonra, İmparator Ruizong, imparatorluk güçlerini İmparator Xuanzong'a devretti ve hükûmet sahnesini terk etti. MS 716 yılında öldü.
Kaynakça
| Wikimedia Commons'ta Ruizong (Tang) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- , vol. 7.
- Tang Yeni Kitabı, vol. 5
- Zizhi Tongjian, vols. 201, 202, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 209, 210, 211.
Ruizong (Tang) | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Zhongzong | Çin imparatoru MS 684-690 | Sonra gelen: Wu Zetian |
| Önce gelen: | Çin imparatoru MS 710-712 | Sonra gelen: Xuanzong |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ruizong Cince 唐睿宗 pinyin Tang Ruizōng 22 Haziran MS 662 13 Temmuz MS 716 veya asil adiyla Li Dan 李旦 Cin de Tang Hanedani nin besinci imparatorudur Saltanati ilk once MS 684 690 yillari arasinda ve daha sonra MS 710 dan MS 712 yilina kadar surmustur RuizongCin imparatoruHukum suresi27 Subat MS 684 16 Ekim MS 690Once gelenZhongzongSonra gelenWu ZetianHukum suresi25 Temmuz MS 710 8 Eylul MS 712Once gelenSonra gelenXuanzongDogum22 Haziran MS 662 Cang an Tang HanedaniOlum13 Temmuz MS 716HanedanTang Hanedani Ruizong Imparator Gaozong un sekizinci oglu ve Imparator Gaozong un ikinci esi Imparatorice Wu nun Wu Zetian dorduncu ogluydu Annesi tarafindan kontrol edildigi ilk saltanati sirasinda tamamen bir figurdu ve MS 684 ten 690 a kadar Tang Hanedani nin sembolik ve kukla imparatoruydu Annesinin olumunden sonraki ikinci saltanati sirasinda onemli guc ve etki otoriter kiz kardesi olan Prenses Taiping in elindeydi Subat MS 684 te Li Dan in annesi Imparatorice Wu annesinden bagimsiz olarak yonetmeye calisan agabeyi Imparator Zhongzong u tahttan indirerek kendisini tahta cikardi Ancak Imparator Ruizong annesinin kontrolu altindaki ici bos bir kuklaydi ve gercek bir guce sahip degildi nominal olarak bile adi verilen belgelerde veya emirlerde yer almiyordu Hatta devlet islerine katilamiyordu ve ozel konutunun cevresinde bile ozgurce hareket edemiyordu Bu nedenle Tang Hanedani sadece isim olarak var oldu ve Imparatorice Wu Cin i alti yildan fazla bir sure yari imparator olarak yonetti Imparatorice Wu imparatorlugun tamamen kendi kontrolu altinda oldugu konusunda rahatti sonunda tahti ele gecirmeye karar verdi bu nedenle Ekim MS 690 da Imparator Ruizong imparatorluk tahtini kendisini imparatorice naibi olan annesine devretti Tang Hanedani ni sona erdiren ve Zhou Hanedani ni kuran bir kararname yayinladi Imparator Ruizong geleneksel olmayan Huangsi unvaniyla veliaht prens konumuna dusuruldu Sonraki yillarda Imparatorice Wu nun yegenleri Wu Chengsi ve Wu Sansi iclerinden birinin tahtin varisi olmasini saglamaya calistilar ancak Wu Zetian bu cagrilara direndi Sonunda Ekim MS 698 de ulkesinde yabanci istilasi ve memnuniyetsizlikle karsi karsiya kalan Imparatorice Wu sansolye Di Renjie nin onerisini kabul etti ve surgundeki Li Xian i baskent Luoyang a geri cagirdi Kisa sure sonra Li Dan veliaht prenslik konumunu agabeyine devretmeyi teklif etti ve Li Xian onun yerine veliaht prens oldu MS 705 te bir darbe Wu Zetian i devirdi ve Imparator Zhongzong u tahta geri getirdi Imparator Zhongzong un saltanatinin bes yili Zhongzong un imparatorice esi Imparatorice Wei tarafindan yonetildi Temmuz MS 710 un basinda Imparator Zhongzong oldu iddiaya gore daha sonra Zhongzong un en kucuk oglu Li Chongmao yu Wen Prensi imparatoru ilan eden Imparatorice Wei tarafindan zehirlendi Sadece iki hafta sonra Li Dan in kiz kardesi Prenses Taiping ve Li Dan in oglu Linzi Prensi Li Longji Imparatorice Wei nin olumuyle sonuclanan bir darbe baslatti Prenses Taiping Li Longji ve Li Longji nin kardesi Song Prensi Li Chengqi daha sonra Li Dan i tahti kendisi almaya ikna etti ve o da kabul ederek in yerine tahta geri dondu Li Longji en buyuk oglu olmasa da basarilarindan dolayi veliaht prens oldu Ancak kisa sure sonra muazzam bir guce imparatora ve bircok destekciye tam guvene sahip Prenses Taiping ile Li Longji arasindaki gerilim tirmandi Li Longji halasini bosuna olan babasinin yonetimini etkiledigi icin surekli elestirdi bunun yerine Prenses Taiping bosuna olan veliaht prenslik gorevinden alinmasi onerisine de yanit verdi Sonunda Eylul MS 712 de astrolojik isaretlerin imparatorlarin degismesini gerektirdigine inanan Imparator Ruizong Li Longji lehine tahttan cekildi Ancak Prenses Taiping in onerisi uzerine simdi Taishang Huang unvanini tasiyan Imparator Ruizong gercek ve ustun gucu kullanmaya devam etti Bu Prenses Taiping in hukumet islerine degismeden katilmaya ve nufuz sahibi olmaya devam etmesine izin verdi ve hala inatla direnme ve Li Longji ye karsi sert bir sekilde savasma gucune sahipti Sonunda MS 713 te Prenses Taiping in bir darbe planladigindan suphelenen Imparator Xuanzong ilk harekete gecti ortaklarini oldurdu ve onu intihar etmeye zorladi Prenses Taiping in olumunden sonra Imparator Ruizong imparatorluk guclerini Imparator Xuanzong a devretti ve hukumet sahnesini terk etti MS 716 yilinda oldu KaynakcaWikimedia Commons ta Ruizong Tang ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir vol 7 Tang Yeni Kitabi vol 5 Zizhi Tongjian vols 201 202 203 204 205 206 207 208 209 210 211 Ruizong Tang Tang HanedaniResmi unvanlarOnce gelen Zhongzong Cin imparatoru MS 684 690 Sonra gelen Wu ZetianOnce gelen Cin imparatoru MS 710 712 Sonra gelen Xuanzong