Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Naukan Yupikçesi (İngilizce Naukan Yupik), Rusya'ya bağlı Naukan (посёлок Наукан) ile Dejnyov (посёлок Дежнёв) adlı iki köyde Naukan Yupikleri (нывуӄаӷмит) tarafından konuşulan ve soyu tükenme tehlikesi altında olan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili.
| Naukan Yupikçesi | |
|---|---|
| Ana dili olanlar | Rusya () |
| Konuşan sayısı | 70 (tarih gerekli) |
| Dil ailesi | |
| Yazı sistemi | Kiril |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | ynk |
Konuşanları 2005 rakamlarına göre 50 kişiyi geçmez.
Eskimo dilleri içindeki yeri
Dilcilik açısından Sibirya Yupikçesi ile Alaska Yupikçesi arasında bir dildir.
- Eskimo - Aleut dilleri
- Aleut dilleri
- Eskimo dilleri
- Yupik dilleri
- Sirenik Yupikçesi
- Öz Yupik dilleri
- Sibirya Yupikçesi
- Naukan Yupikçesi
- Alaska Yupikçesi (Yupikçe & Çupikçe)
- Supikçe
- İnuit dilleri
- Yupik dilleri
Tarih
Naukan Yupikçesi üzerine ilk kayıt 1732 yılında tek bir kelime olarak yapılmıştır. Sonraki kayıt 1791 yılında elyazması olarak Michael Robeck tarafından yapılan ve 1811 yılında Sankt-Peterburg'da Wörterbuch der Olennüi und Aiwanskije Tschuktschi adıyla yayımlanan çalışmada 277 kelime kaydedilmiştir.
Robeck'in Almanca - Çukçice - Naukan Yupikçesi sıralamasıyla verdiği listeden örnekler (Çukçice çıkartılarak) şöyledir:
| Almanca | 1791 Robeck imlâsıyla | Günümüz imlâsıyla | Anlamı |
| Gott | Aghat | aghat | Tanrı (aslında: ilâçlar) |
| Vater | Ataka | ataka | Baba (aslında: benim babam) |
| Mutter | Anak | aana(q) | Anne |
| Sohn | Rineka | ighneqa | Oğul (aslında: benim oğlum) |
| Tochter | Pannika | panika | Kız (aslında: benim kızım) |
| Bruder | Anechluklik | anellgute(q) | Erkek kardeş (aslında: kardeş) |
| Mann | Uika | uika | Koca (aslında: benim kocam) |
| Weib | Nulliak | nuliaq | Karı (aslında: benim karım) |
| Mädchen | Nubiachtschak | neviaghsaq | Kız (genç) |
| Junge | Nuchälpäak | nukalpiaq | Delikanlı (genç) |
Dil üzerine en sonki çalışma Alaska'da yapılmıştır. Elizaveta Dobrieva ile Evgeniy V. Golovka tarafından hazırlanan ve Steven A. Jacobson ile Michael E. Krauss editörlüğünde Alaska Yerli Dil Merkezince Fairbanks'ta yayımlanan Naukan Eskimo Dictionary adlı sözlük dilin şu ana kadar yayımlanabilmiş en geniş malzemesidir.
Örnekler
- pikna / пикньа yukarıda
- pikute- / пикуты- benzer olmak
- yuk insan
- anguyak düşman; yabancı; Rus
- igurgiq karabatak
- nanuq kutup ayısı
- ayveq mors
- neghhsaq fok
- ulagaq kutup tilkisi
- quyngiq evcil ren geyiği
- tuntu yabani ren geyiği
- peyuggtemke hayvan sürüsü
- epeqaq yosun
- equt söğüt (ren geyiklerince yenilir)
- qamawk ren geyiği ya da köpek koşulan kızak
- atekuk parka
- qulliik pantolon
- kamgek (ikil) kamget (çoğul); bot, ayakkabı
- nasaghaq, nasaq başlık
- ayggaq eldiven
- ayepghhaataq kolçak
- sikuq iğne
- eknitaq lamba
- qulumsi kazan
- ngughun, ipute kürek
- eknitet kibrit kutusu
- awk kan
- aningoq apse, sivilce
- penagun eğe
- mesiiq eritme yağ
- suuqaq balina kemiği
Dipnotlar
- ^ a b Steven A. Jacobson (2005), History of the Naukan Yupik Eskimo dictionary with implications for a future Siberian Yupik dictionary 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Études/Inuit/Studies 29 (1–2):149-161
Kaynakça
- Steven A. Jacobson (2005), History of the Naukan Yupik Eskimo dictionary with implications for a future Siberian Yupik dictionary 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde ., Études/Inuit/Studies 29 (1–2):149-161
- М. Членов, Уэленский язык – проблема идентификации[]
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Naukan Yupikcesi Ingilizce Naukan Yupik Rusya ya bagli Naukan posyolok Naukan ile Dejnyov posyolok Dezhnyov adli iki koyde Naukan Yupikleri nyvuӄaӷmit tarafindan konusulan ve soyu tukenme tehlikesi altinda olan Yupik dilleri kolundan bir Eskimo dili Naukan YupikcesiAna dili olanlarRusya Konusan sayisi70 tarih gerekli Dil ailesiEskimo Aleut EskimoYupikNaukan YupikcesiYazi sistemiKirilDil kodlariISO 639 3ynk Konusanlari 2005 rakamlarina gore 50 kisiyi gecmez Eskimo dilleri icindeki yeriDilcilik acisindan Sibirya Yupikcesi ile Alaska Yupikcesi arasinda bir dildir Eskimo Aleut dilleri Aleut dilleri Eskimo dilleri Yupik dilleri Sirenik Yupikcesi Oz Yupik dilleri Sibirya Yupikcesi Naukan Yupikcesi Alaska Yupikcesi Yupikce amp Cupikce Supikce Inuit dilleri Inyupikce Bati Kanada Inuitcesi Dogu Kanada Inuitcesi Gronland InuitcesiTarihNaukan Yupikcesi uzerine ilk kayit 1732 yilinda tek bir kelime olarak yapilmistir Sonraki kayit 1791 yilinda elyazmasi olarak Michael Robeck tarafindan yapilan ve 1811 yilinda Sankt Peterburg da Worterbuch der Olennui und Aiwanskije Tschuktschi adiyla yayimlanan calismada 277 kelime kaydedilmistir Robeck in Almanca Cukcice Naukan Yupikcesi siralamasiyla verdigi listeden ornekler Cukcice cikartilarak soyledir Almanca 1791 Robeck imlasiyla Gunumuz imlasiyla AnlamiGott Aghat aghat Tanri aslinda ilaclar Vater Ataka ataka Baba aslinda benim babam Mutter Anak aana q AnneSohn Rineka ighneqa Ogul aslinda benim oglum Tochter Pannika panika Kiz aslinda benim kizim Bruder Anechluklik anellgute q Erkek kardes aslinda kardes Mann Uika uika Koca aslinda benim kocam Weib Nulliak nuliaq Kari aslinda benim karim Madchen Nubiachtschak neviaghsaq Kiz genc Junge Nuchalpaak nukalpiaq Delikanli genc Dil uzerine en sonki calisma Alaska da yapilmistir Elizaveta Dobrieva ile Evgeniy V Golovka tarafindan hazirlanan ve Steven A Jacobson ile Michael E Krauss editorlugunde Alaska Yerli Dil Merkezince Fairbanks ta yayimlanan Naukan Eskimo Dictionary adli sozluk dilin su ana kadar yayimlanabilmis en genis malzemesidir Orneklerpikna pikna yukarida pikute pikuty benzer olmak yuk insan anguyak dusman yabanci Rus igurgiq karabatak nanuq kutup ayisi ayveq mors neghhsaq fok ulagaq kutup tilkisi quyngiq evcil ren geyigi tuntu yabani ren geyigi peyuggtemke hayvan surusu epeqaq yosun equt sogut ren geyiklerince yenilir qamawk ren geyigi ya da kopek kosulan kizak atekuk parka qulliik pantolon kamgek ikil kamget cogul bot ayakkabi nasaghaq nasaq baslik ayggaq eldiven ayepghhaataq kolcak sikuq igne eknitaq lamba qulumsi kazan ngughun ipute kurek eknitet kibrit kutusu awk kan aningoq apse sivilce penagun ege mesiiq eritme yag suuqaq balina kemigiDipnotlar a b Steven A Jacobson 2005 History of the Naukan Yupik Eskimo dictionary with implications for a future Siberian Yupik dictionary 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etudes Inuit Studies 29 1 2 149 161KaynakcaSteven A Jacobson 2005 History of the Naukan Yupik Eskimo dictionary with implications for a future Siberian Yupik dictionary 7 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Etudes Inuit Studies 29 1 2 149 161 M Chlenov Uelenskij yazyk problema identifikacii olu kirik baglanti