| Muhammed Alp Arslan | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Sultan | |||||
![]() Alp Arslan'ı tahtta gösteren bir minyatür y. 1425 | |||||
| Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun 2. Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 4 Eylül 1063 - 24 Kasım 1072 | ||||
| Taç giymesi | 4 Eylül 1063 | ||||
| Önce gelen | Tuğrul Bey | ||||
| Sonra gelen | Melikşah | ||||
| Horasan Selçuklu Devleti'nin 2. Sultanı | |||||
| Hüküm süresi | 1060 - 4 Eylül 1063 | ||||
| Önce gelen | Çağrı Bey | ||||
| Sonra gelen | Arslanşah | ||||
| Doğum | y. 1029-1030 Harezm | ||||
| Ölüm | 24 Kasım 1072 (42-43 yaşlarında) Merv, Büyük Selçuklu İmparatorluğu (günümüzde Türkmenistan) | ||||
| Eş(ler)i | Aka Hatun Seferiye Hatun | ||||
| Çocuk(lar)ı | I. Melikşah Tacüddevle Tutuş İzzeddin Arslan Argun Böri Bars Tuğrul Ayaz Togan Arslan Melik Tekiş Sifri Hatun Ayşe Züleyha Fülane Hatun | ||||
| |||||
| Hanedan | Selçuklu Hanedanı | ||||
| Babası | Çağrı Bey | ||||
| Dini | Sünni İslam | ||||
Alp Arslan (Farsça: آلپ ارسلان ; y. 1029-1030 - 24 Kasım 1072), Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun ikinci sultanı olan ve Türklerin Orta Asya'dan Anadolu'ya gelişlerini ve mücadelesini yöneten askeri komutan ve hükümdardır. 1071 yılında Bizans İmparatorluğu hükümdarı Romen Diyojen ile yaptığı Malazgirt Muharebesi'ndeki başarısından dolayı tanınmaktadır.
Doğum tarihi ve ilk yılları
| ]Alp Arslan'ın doğum tarihi için Zahîru'd-Dîn Nîşâbûrî, el-Hüseynî el-Yezdî, , Hândmîr ve Hasan-ı Yezdî 10 Ocak 1030 tarihini kaydederken; , İbn Hallikân, İbnü’l-Adîm ise 1032-33 tarihini kaydetmektedir. 12. yüzyıl tarihçisi Ali İbnü'l-Esîr ise yine 1032-1033 tarihini kaydetmekle birlikte, alternatif bir rivayet olarak 20 Ocak 1029 tarihinden de bahsetmektedir. Bu tarihler arasından 1032-1033 tarihinin Alp Arslan'ın hayatı hakkındaki bilgilere kronolojik olarak uymaması nedeniyle, genel olarak literatürde Ali İbnü'l-Esîr'in alternatif bir rivayet olarak aktardığı 20 Ocak 1029 tarihi kabul edilmektedir. Ancak Koç ve Şahin, Alp Arslan'ın doğum tarihi olarak pek çok kaynak tarafından kaydedilen 10 Ocak 1030 tarihini kullanmanın, sadece Ali İbnü'l-Esîr tarafından alternatif bir rivayet olarak aktarılan 20 Ocak 1029 tarihine göre çok daha uygun olacağını ileri sürmektedir.
Büyük Selçuklu Devleti'nin kurucularından Horasan Valisi Çağrı Bey'in oğlu ve Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey'in yeğeni olan Alp Arslan, bu devletin kuruluş dönemindeki güç koşullarda yetişti. Alp Arslan, Dandanakan Savaşı'nın akabinde toplanan Merv Kurultayı'nda çocuk yaşta Tuğrul Bey'in hizmetine girmişti. Alp Arslan yaklaşık üç sene bulunmuş olduğu bu vazifede, önemli ve karışık devlet işlerinde dahi sözü dinlenen bir kişi olmayı başarmıştır.
Seferleri ve savaşları
| ]Tohoristan Savunması (1043-44)
| ]Babası Horasan Hâkimi Çağrı Bey'in 1043 tarihinde ciddi bir şekilde hastalanması üzerine Horasan'a dönmüş ve veliaht ilan edilmiştir. Akabinde aynı yıl Gazneli Mevdud önderliğinde bulunan Gazneli ordusu Selçuklular'ın elinde bulunan Toharistan bölgesine saldırdı. O sırada Belh şehrinde bulunan Alp Arslan, Gaznelileri yenmiştir. Daha sonra yapılan bir Gazneli saldırısını da püskürtmüştür. Yenilen Gazneliler, ele geçirdikleri yerleri terk ederek geri çekilmiştir. Daha sonra Karahanlı Hükümdarı Arslan Han'ı yengiliye uğratmıştır. Bu başarılarının üzerine ise babası Çağrı Bey tarafından Selçuklu Devleti'nin doğu sınırının koruyucusu ilan edilmiştir.
Karahanlılar Seferi
| ]Gazneli Mevdud, Selçuklulara karşı Toharistan'da aldığı büyük yenilgiden birkaç yıl sonra Karahanlılar ve Büveyhilere, Selçuklulara karşı ittifak kurmak için çağrıda bulundu. Karahanlılar ve Büveyhiler, Mevdud'un ittifak teklifini kabul ettiler. Daha sonra ittifak güçleri ordularını birleştirmek için harekete geçti. Mevdud da Büveyhi ve Karahanlı orduları ile buluşacağı yere doğru ordusu ile yola çıktı. Ancak Mevdud buluşma yerine giderken, yolda hastalandı ve bunun üzerine Gazneli ordusu geri dönmek zorunda kaldı. Büveyhilerin ordusu da İsfahan'dan buluşma yerine doğru yola çıktı, ancak Tebes'i geçip çöle girdiğinde Büveyhi ordusunda bir salgın baş gösterdi. Bu salgında Büveyhi ordusunun komutanı da hastalandı ve ordusu çok büyük zarar gördü. Bunun üzerine Büveyhiler geri döndü. Karahanlı Hükümdarı Arslan Han'ın ise bu olanlardan habersizdi. Arslan Han Tirmiz'e saldırdı ve şehri yağmaladı. Daha sonra Arslan Han Belh'i ele geçirmek için harekete geçti. Bu olaylar karşısında Alparslan, Karahanlılar'ın üzerine sefere çıktı ve iki taraf arasında meydana gelen savaşta Arslan Han mağlup oldu. Yenilen Arslan Han geri çekilmek zorunda kaldı ve Ceyhun Nehri'nin kıyısına gitti. Daha sonra Selçuklulara barış teklifinde bulunmaya karar verdi. Çağrı Bey bu barış teklifini duyunca askerleri ile beraber Karahanlı Hükümdarı Arslan Han ile buluştu. Bu görüşme sonucunda Selçuklular ve Karahanlılar arasında barış sağlandı.
Besa'nın fethi
| ]Sultan Tuğrul Bey İsfahan Kuşatması (1050-51) ile meşgulken, Alparslan kimseye haber vermeden Horasan'dan ayrılarak ordusuyla Fars vilayetinde bulunan ve Büveyhiler'e ait olan Besa(Fasa) şehrine saldırmış ve şehri fethetmiştir. Daha sonra amcası Tuğrul Bey'den gelecek bir emir ile karşılaşmamak için Horasan'a dönmüştür.
Horasan Savunması (1056)
| ]Gazneli Devleti'ndeki iç karışıklıktan yararlanan Selçuklular, Çağrı Bey önderliğinde Gazneliler üzerine sefer düzenlemiştir. Çağrı Bey komutasındaki Selçuklu ordusu Büst'e kadar ilerlemiştir. Gazneli İmparatorluğu'nda iç karışıklıklar Ferruhzâd'ın tahta çıkması ile son bulmuştur. Ferruhzâd, Hirhiz adlı komutanın başında bulunduğu bir orduyu, Çağrı Bey komutasındaki Selçuklu ordusunun üzerine göndermiştir. Hirhiz komutasındaki Çağrı Bey'in komutasındaki orduyu yenerek Horasan'a saldırdı ve üzerine gelen Atabeg Gülsarığ ile diğer Selçuklu komutanlarını yenerek esir aldı. Bunun üzerine Alparslan, babası Çağrı Bey'den ordusu ile Gaznelilere saldırmak için izin istemiştir ve Hirhiz komutasındaki Gazneli ordusuna saldırarak Gaznelileri yenmiştir. Alp Arslan bulunmuş olduğu bu mevkide özellikle Gazneliler ve Karahanlılarla çeşitli mücadelelere girerek, başarılı bir şehzadelik hayatı yaşamıştır.
Rey Muharebesi (1059)
| ]İbrahim Yınal'ın isyanı sonucunda zor durumda kalan Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey, kardeşi Çağrı Bey'den yardım istedi. Çağrı Bey, bu yardım talebine oğulları Alparslan, Kavurd ve Emir Yakuti komutasında bir ordu göndererek cevap verdi. İbrahim Yınal, İbrahim Yınal'ın yeğenleri Mehmed ve Ahmed komutasındaki ordu ile Alparslan, Kavurd ve Emir Yakuti komutasındaki ordu Rey yakınlarında karşılaştı. Rey yakınlarında yapılan Rey Muharebesi'ni kaybeden İbrahim Yınal ve yeğenleri esir alındı.
Huttal Seferi (1063)
| ]Alp Arslan, Huttal Emiri'nin isyan ettiği haberini aldıktan sonra Huttal'a karşı bir sefere çıktı. Alp Arslan komutasındaki Selçuklu ordusu Huttal'ın merkezi olan Hulbuk Kalesi'ni kuşattı. Hulbuk Kalesi bir dağın üzerine inşa edilmiş ve kale tahkim edilmişti, bu da ilk saldırıların sonuçsuz kalmasına neden oldu. Daha sonra Alp Arslan'ın da katıldığı bir saldırı sonucu Huttal Emiri öldürüldü. Daha sonra Hulbuk Kalesi, Selçuklular tarafından ele geçirildi. Alp Arslan kendi adamlarından birini Huttal'a emir olarak atadı.
Herat Muharebesi (1063)
| ]Tuğrul Bey'in ölümünden sonra Musa Yabgu, Alp Arslan'ın yönetimi altındaki Herat'ı ele geçirdi ve isyan etti. Bu arada Huttal emirinin isyanıyla uğraşan Alp Arslan, bu isyanı bastırp, Huttal emirini yendikten sonra Musa Yabgu'ya karşı sefere çıktı. İki ordu Herat yakınlarında karşılaştı ve muharebe başladı. Herat yakınlarında yapılan muharebede Musa Yabgu yenildi. Alp Arslan, Herat'ın kontrolünü yeniden ele geçirdi ve esir alınan Musa Yabgu'nun hayatını bağışladı.
Çağaniyan Seferi
| ]Alp Arslan, Musa Yabgu'nun isyanını bastırdıktan sonra, Çağaniyan'da isyan eden Emir Musa'ya karşı yürüdü. Emir Musa, Çağaniyan yakınlarındaki savaşta yenildi ve esir alındı. Daha sonra Selçuklu ordusu Çağaniyan Kalesi'ni ele geçirdi. Alp Arslan, bu isyanı bastırdıktan sonra ordusuyla başkent Rey'e doğru ilerledi.
Damgan Muharebesi ve Alparslan'ın Büyük Selçuklu tahtına çıkması
| ]Tuğrul Bey 1063'te ölünce Selçuklu ülkesinde taht kavgaları başladı. Oğlu olmayan Tuğrul Bey, vasiyetinde Çağrı Bey'in oğullarından Süleyman'ın tahta geçmesini vasiyet etmişti. Selçuklu veziri Amîdülmülk bu vasiyeti yerine getirdi ve Rey kentinde Süleyman'ı sultan olarak tahta çıkardı. Ancak Çağrı Bey'in öteki oğlu Alp Arslan ve Arslan Yabgu'nun oğlu Kutalmış ile bazı emir ve şehzadeler Süleyman'ın sultanlığını tanımadılar. Kazvin şehrinde Alp Arslan adına hutbe okundu. Kutalmış'ın Rey önüne gelerek şehri kuşatması üzerine, vezir Amid-ül Mülk, Alp Arslan'dan yardım istediği gibi, hutbeyi de onun adına okuttu. Kutalmış ise, Alp Arslan ile Damgan yakınlarında yaptığı Damgan Muharebesi'nde ölmüştür. Alp Arslan Rey şehrinde Selçuklu Devleti tahtına çıktı. Daha sonra Amid ül-Mülk'ü azlederek, yerine Nizamülmülk'ü tayin etti.
Kafkasya Seferi (1064)
| ]İlk seferini 1064 tarihinde Rum Gazası adıyla Gürcistan, Azerbaycan ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne yaptı. Bu seferde oğlu Melikşah, kardeşi Emir Yakuti, veziri Nizamülmülk ve Emir Tuğtegin de bulunuyordu. Alparslan önce Gürcistan'da ve Ermenistan'da fetihler yaptıktan sonra Bizans'ın elinde bulunan Kars ve Ani bölgesine kadar ilerleyerek buraları ve etrafında bulunan kaleleri ele geçirdi. Ani'nin fethi neticesinde Abbasi Halifesi Kaim bi-Emrillah, Sultan'a "Ebu'-Feth" (Fetihlerin babası) lakabını vermiştir (1064).
Melik Kavurd İsyanı (1064)
| ]Anadolu'da bulunan Alparslan 1064 yılında Kirman meliki olan kardeşi Kavurd'un isyan haberinin gelmesi üzerine Doğu Anadolu'da ki seferine son verdi ve önce başkenti Rey'e daha sonra da Hemedan'a gitti. Alparslan'ın Hemedan'a gelmesi üzerine Kavurd bir elçi gönderip affdilemiştir. Hatasına rağmen Kavurd'u affetmiştir ve Kirman Meliki olarak kalmasına izin vermiştir.
Üstyurt ve Mangışlak Seferi (1065)
| ]1065 yılında Alp Arslan, 30.000 kişilik Selçuklu ordusuyla Üstyurt ve Mangışlak taraflarına sefere çıktı.Türkmen, Kıpçak ve kuvvetlerini yendi. Daha sonra Kafşud komutasındaki 30.000 kişilik Kıpçak ordusunu yendi. Alp Arslan, Maveraünnehir'de fetihler yaptı ve Harezm'i fethetti. Alp Arslan daha sonra atası Selçuk Gazi'nin Cend'de bulunan mezarını ziyaret etti ve burayı oğlu Melikşah'ın yönettimi altındaki topraklara bağladı. Alp Arslan'ın bu seferi sonucunda Hazar Denizi'nden Taşkent'e kadar olan topraklar Büyük Selçuklu İmparatorluğu'nun yönetimi altına girdi.
Anadolu'da ise Tuğrul Bey tarafından başlatılan Türkmen akınları devam etmekteydi.
Kayseri Muharebesi (1067)
| ]Emir Afşin ile birlikte 1067 yılında Anadolu'ya yöneldi ve Kayseri'ye kadar geldi. Sultan Alparslan Kayseri Muharebesi ile Kayseri'yi ele geçirdi ve yağmaladı. Kayseri'nin fethedilmesi üzerine Bizans İmparatoru Romen Diyojen Türkleri Anadolu'dan çıkartmak için 1068 yılında sefer çıktı ve Halep'e kadar ilerledi. Ancak bu hareket Türklerin akınlarının ilerlemesinde engel olmadı, hatta Amorium kenti ele geçirildi. İmparator Diyojen ikinci bir sefere çıktı ve bu sefer Fırat Nehri kenarına kadar ilerledi. Selçuklu akıncıları başka kollardan akınlara devam ederek Malatya'ya hücum ettiler. Afşin Bey komutasındaki Selçuklu Akıncıları, 1067 yılında Malatya yakınlarında Bizans ordusu ile karşılaştı ve yapılan muharebede Bizans ordusu mağlup oldu. Yapılan akınların neticesinde Selçuklular 1069 yılında ilk kez Konya'yı fethettiler.
Melik Kavurd İsyanı (1067)
| ]Sultan Alparslan 1067 yılında tekrar isyan eden Kavurd'un üzerine tekrar sefere çıkmıştır. Kavurd gönderdiği ordunun Alparslan'ın öncü kuvvetleri karşısında yenilmesi üzerine tekrar affedilemiştir. Alparslan onu affederek Kirman Meliki olarak bırakmıştır.
Kafkasya Seferi (1068)
| ]Sultan Alp Arslan 1068 yılında ikinci defa Kafkasya üzerine sefere çıkmak zorunda kaldı. Gürcü kralı IV. Bagrat; Alanlar ile birleşerek Müslüman devleti olan Şeddadiler arazisine girmiş Erran'ı istila ve yağma edip, Gence'ye kadar ilerlemişlerdi. Sultan Alp Arslan 1068 yılında Erran'a geldi Şeddâdî emiri Fazl ile Şîrvân emiri Ebu'l-Esvâr itaatlerini bildirdikten sonra Gürcistan'a girdi, Şekki bölgesini aldı. IV. Bagrat ise, Selçuklular ile savaşa cesaret edemeyerek kaçtı. Selçuklular bu seferde Tiflis, Kartli, Şirak, Vanand, Gugark, Arran, Gence ve Kars'ı ele geçirdi. Selçuklular bu seferde Gürcistan ve Azerbaycan'ı tekrar hakimiyeti altına aldı. Sonuç olarak Bagrat aman dileyerek Alp Arslan'a tâbi oldu.
Suriye ve Anadolu Seferi
| ]Mekke Şerifi Muhammed b. Ebî Hâşim 1070 yılında Alp Arslan'ın huzuruna gelerek, Mekke'de hutbenin Abbasi Halifesi ve Selçuklu Sultanı adına okunduğunu bildirdi.
Sultan Alp Arslan, Fatımi devleti veziri Nâsır ed-Devle b. Hamdân'dan aldığı bir davet üzerine adı geçen devleti ortadan kaldırmak ve Mısır'ı ele geçirmek maksadıyla bir sefer düzenledi ve önce Bizans topraklarına girdi. Sultan ilk olarak Malazgirt ve Erciş'i ele geçirdi. Diyarbakır bölgesinde Süveyda (Siverek) ve Tulhum başta olmak üzere birçok kaleleri ele geçirdi. Daha sonra 1071 yılında Bizans hakimiyetindeki Urfa'yı iki ay boyunca kuşattı daha sonra Urfa'dan 50.000 dinarlık haraç aldı ve kuşatmayı kaldırdı. Urfa'dan Haleb'e hareket eden Sultan burayı kuşatarak Mirdasoğullarından Mahmûd tarafından şehrin anahtarlarını teslim aldı ve onu affederek makamını bağışladı. Şam'a yönelen Sultan; Bizans imparatoru Romen Diyojen'in büyük bir ordu toplayarak Müslüman topraklarına sefere çıktığını haber aldı ve süratle Anadolu'ya geri döndü.
Malazgirt Meydan Muharebesi (1071)
| ]
Sultan Alparslan Silvan'a vardığında Malazgirt'in Bizans ordusu tarafından alındığını ve halkının kılıçtan geçirildiği haberlerini almıştır. Bunun üzerine Sultan Alparslan yönünü Ahlat'a çevirmiştir. Sultan Alparslan Ahlat'a gelmiştir. Bir müddet burada kaldıktan sonra, ordusu ile Ahlat'tan ayrılarak Malazgirt yakınlarında bulunan Rahve ovasına gelerek burada karargâhını kurmuştur ve atlı askerlerinin bir bölümünü bölgede bulunan tepelere yerleştirmiştir. Muharebe 26 Ağustos cuma günü öğle saatlerinde Selçuklu hücumu ile başlamıştır. Sultan Alparslan komutasındaki merkez ordusu kendinden sayıca üstün olan Bizans ordusuna saldırmış ve bir süre sonra savaş taktiği gereği geri çekilmiştir. Bizans imparatoru Romen Diyojen'in önderliğinde bulunan merekz ordusu Selçuklu ordusunu takibe koyuldu ve pusu noktasına gelindiğinde ise Alparslan komutasındaki ordu yönünü Bizans ordusuna çevirdi ve diğer Selçuklu askerleri saklandığı tepelerden çıkarak Bizans ordusunu etrafını sarmıştır.Kurt Kapanı'na düşen Bizans ordusu bozguna uğramış ve tarihte ilk kez bir Bizans imparatoru Türk ve Müslüman olan bir komutan tarafından esir alınmıştır.
Bu dönemde Bizans bir nevi fetret devri yaşamıştır. Alp Arslan, Bizans İmparatoru Romen Diyojen'in canını bağışlamış, onu sadece yıllık vergiye bağlayıp bir süre esir tutmuştur. Fidyesi ödenen Romen Diyojen ülkesine döndüğünde, tahtından indirilmiş ve VII. Mihail'in yeni bir Bizans imparatoru olarak tahta çıkmış olduğunu görmüştür. Tahtını geri almak için yaptığı savaşlarda mağlup düşmüş; kaçtığı Kilikya'da küçük bir kalede yakalanarak gözlerine mil çekilmiş; İstanbul'a getirilmiş ve Proti Adasına (Kınalıada'da) sürgün edilmiştir. Gözlerinin kör edilmesinden dolayı oluşan yaranın enfeksiyonu sonucu ölmüştür. Bu nedenle Malazgirt Muharebesi sonunda esir düşen Romen Diyojen'in imzaladığı vergi ödeme vaadi geçersiz kalmıştır.
Türkistan seferi ve ölümü
| ]Sultan Alp Arslan, Karahanlılar arasındaki iç mücadele ve Selçuklu topraklarına yaptıkları baskınları önlemek üzere 1072 yılının Eylül ayı sonlarında 200.000 kişilik büyük bir orduyla Türkistan bölgesine sefere çıktı. Alparslan bu sefer sırasında ordusuyla birlikte Ceyhun Nehrini geçmek için gemiler inşa ettirdi. Alparslan ve ordusu gemiler yardımıyla Ceyhun Nehrini 24 günde geçti. Daha sonra Alparslan ve Ordusu Karahanlı topraklarında ilerleyişe geçtiler. Alparslan komutasındaki Selçuklu ordusu Barzam (Berzem) kalesi önlerine geldi ve kaleyi kuşattı. Alparslan bir süre kuşatma altında tuttuğu Barzam (Berzem) kalesini teslim aldı. Huzuruna çıkan kale kumandanı Yusuf Hârizmi tarafından, çizmesine sakladığı küçük bir hançerle ağır şekilde yaralanan Alp Arslan dört gün sonra da öldü.
Türkmen takviminde 2002 yılından Temmuz 2008'e kadar Ağustos ayı Alp Arslan olarak adlandırılmıştır.
Merv şehrinde olduğu düşünülen mezarın tam yeri bilinmemektedir.
Popüler kültürdeki yeri
| ]- 2019'da yayınlanan Malazgirt 1071 sinema filminde Cengiz Çoşkun tarafından canlandırılmıştır.
- 2020-2021 yılları arası TRT 1'de yayınlan Uyanış: Büyük Selçuklu dizisinin 1. bölümünde konuk oyuncu olarak Serdar Kılıç tarafından canlandırılmıştır.
- 8 Kasım 2021'de TRT 1'de yayınlanmaya başlayan Alparslan: Büyük Selçuklu dizisinde Barış Arduç tarafından canlandırılmıştır.
Notlar
| ]Kaynakça
| ]- ^ Kaçın, Bülent (2017). "Büyük Selçuklular'da Evlilik Merasimler". Selçuklu Medeniyeti Araştırmaları Dergisi, 2. DergiPark. ss. 101,105. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi7 Ekim 2020.
- ^ Altunsoy, Nazlı (2019). "Selçuklu-Abbasî Hanedanları Arasında Güç, İktidar Ve Evlilik İlişkisi". Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 3 (2). DergiPark. s. 145. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi7 Ekim 2020.
- ^ a b "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2025.
- ^ a b TDV İslâm Ansiklopedisi'nde Alp Arslan
- ^ Nīshāpūrī, Ẓāhir al-Dīn; Fidan, Ayșe Gül (2018). Selc̦uknâme. 1. baskı. [Istanbul] : Üsküdar, İstanbul: Kopernik Kitap ; Dolmabahçe AŞ. ISBN . OCLC 1099405276.
- ^ Mīr Ḫwānd; Mīr Ḫwānd; Mīr Ḫwānd (2015). Ravzatu's-safâ fî sîreti'l-enbiyâ ve'l-mülûk ve'l-hulefâ (Tabaka-i Selçûkiyye). Türk Tarih Kurumu yayınları 4/A-2-1.1. Dizi. Göksu, Erkan tarafından çevrildi. Ankara: Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ "İBN HALLİKAfV'DA SELÇUKLU BİYOGRAFİLERİ-il". Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi: H. İbrahim Gök. 26 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Mayıs 2025.
- ^ a b c d e Koç, Bilal; Şahin, Tunahan (26 Aralık 2024). "Alp Arslan'ın Şehzadelik Dönemi ve Doğum Tarihi Meselesi". Ortaçağ Araştırmaları Dergisi. 7 (2): 511-531. doi:10.48120/oad.1476027. ISSN 2667-4882. 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi6 Ocak 2025.
- ^ "ALPARSLAN'IN HAYATI İLE İLGİLİ ARAPÇA KAYNAKLAR". Türkiyat Mecmuası. Ramazan Şeşen. 26 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Mayıs 2025.
- ^ a b "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2025.
- ^ Ercilasun, Konuralp; Özgüdenli, Osman Gazi; Hunkan, Ömer Soner; Kemaloğlu, İlyas; Piyadeoğlu, Cihan; Yıldırım, Kürşat; Ersan, Mehmet; Göksu, Erkan; Alan, Hayrunnisa (19 Mayıs 2023). Yeşilot, Okan; Köksal, Bihter Gürışık (Ed.). Türk Tarihinde Liderler. Yeditepe Yayınevi. ISBN .
- ^ Bosworth, Clifford Edmund (1977). The later Ghaznavids: splendor and decay: the dynasty in Afghanistan and northern India 1040-1186. Persian studies series. Edinburgh: Univ. Press. ss. 26. ISBN .
- ^ "ÇAĞRI BEY". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2025.
- ^ "SELÇUKLULAR". TDV İslâm Ansiklopedisi. 14 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2025.
- ^ Esir, İbnü'l (9 Haziran 2016). İslam Tarihi (el-Kamil fi’t-Tarih Tercümesi) (10 Cilt). 9. Özaydın, Abdülkerim; Ağırakça, Ahmet; Eryarsoy, M. Beşir; Apaydın, Hacı Yunus; Tüccar, Zülfikar tarafından çevrildi. Ocak Yayıncılık. ISBN . 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ El-Hüseyni, Naşır İbn Ali (1 Ocak 1999). Ahbarü'd-Devleti's-Selçukiyye. Lugal, Necati tarafından çevrildi. Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ "SELÇUKLULAR". TDV İslâm Ansiklopedisi. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2025.
- ^ Mahmud, Ahmed bin (20 Aralık 2018). Merçil, Erdoğan (Ed.). Selçukname. Bilge Kültür Sanat. ISBN . 17 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2025.
- ^ a b Sevim, Ali (1 Ocak 1989). Biyografilerle Selçuklular Tarihi İbnü'l Adim Bugyetü't-taleb fi Tarihi Haleb (Seçmeler). Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ Turan, Osman (2019). Selçuklular târihi ve Türk-İslâm medeniyeti. 22. basim. İstanbul: Ötüken. s. 127. ISBN .
- ^ "ALP ARSLĀN". Encyclopaedia Iranica (İngilizce). 9 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Esir, İbnü'l (9 Haziran 2016). İslam Tarihi (el-Kamil fi’t-Tarih Tercümesi) (10 Cilt). Özaydın, Abdülkerim; Ağırakça, Ahmet; Eryarsoy, M. Beşir; Apaydın, Hacı Yunus; Tüccar, Zülfikar tarafından çevrildi. Ocak Yayıncılık. ISBN . 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Turan, Osman (2019). Selçuklular târihi ve Türk-İslâm medeniyeti. 22. basim. İstanbul: Ötüken. s. 126. ISBN .
- ^ a b Sevim, Ali; Merçil, Erdoğan (1 Ocak 2014). Selçuklu Devletleri Tarihi Siyaset,Teşkilat ve Kültür. Türk Tarih Kurumu. ISBN .
- ^ a b c d e f Turan, Osman (2019). Selçuklular târihi ve Türk-İslâm medeniyeti. 22. basim. İstanbul: Ötüken. ISBN .
- ^ "ÇAĞRI BEY". TDV İslâm Ansiklopedisi. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Siméon, Pierre (2009). Étude du matériel de Hulbuk (Mã wãrã al-nahr-Khuttal) , de la conquête islamique jusqu'au milieu du XIe siècle (90/712-441/1050): contribution à l'étude de la céramique islamique d'Asie centrale (Tez). Oxford: Archeopress. ISBN .
- ^ a b Alican, Mustafa (12 Kasım 2017). Selçuklular Tarihu İbnü'l-Verdi. Kronik Kitap. ISBN .
- ^ Köymen, Mehmet Altay (23 Mart 2020). Alparslan ve Zamanı Kod: 10-H-3. Yeni Zamanlar Sahaf (2. El Kitaplar).
- ^ Piyadeoğlu, Cihan (19 Haziran 2023). Güneş Ülkesi Horasan / Büyük Selçuklular Dönemi. Kronik Kitap. ISBN .
- ^ Tokan, Özgür. "Sultan Alp Arslan'ın merkezi otoriteyi sağlama çabaları: 1 Huttelan Seferi". Dergi Park.
- ^ Piyadeoğlu, Cihan (24 Ağustos 2020). Büyük Selçuklular / Yeni Bir Devrin Başlangıcı. Kronik Kitap. ISBN . 16 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
- ^ a b c Tokan, Özgür. "Sultan Alp Arslan'ın Merkezi Otoriteyi Sağlama Çabaları 2: Herat ve Sağaniyan Seferleri". Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi.
- ^ "İBNÜ'L ESİR - İSLAM TARİHİ (El-Kamil Fi't-Tarih Tercümesi) 8. CİLT - İBNÜ'L ESİR | Nadir Kitap". NadirKitap. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2025.
- ^ "İBNÜ'L ESİR - İSLAM TARİHİ (El-Kamil Fi't-Tarih Tercümesi) 8. CİLT - İBNÜ'L ESİR". Erişim tarihi: 1 Temmuz 2025.
- ^ Lütfullah, Müneccimbaşı Ahmed B. (3 Şubat 2017). Öngül, Ali (Ed.). Camiu'd-Düvel Selçuklular Tarihi 1. Kabalcı Yayınları. ISBN .
- ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. s. 52. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2025.
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2025.
- ^ Piyadeoğlu, Cihan (5 Mart 2021). Sultan Alp Arslan Fethin Babası. Kronik Kitap. ISBN .
- ^ "MANGIŞLAK". TDV İslâm Ansiklopedisi. 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "ALP ARSLĀN". Encyclopaedia Iranica (İngilizce). 29 Nisan 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Köymen, Mehmet Altay (1989). Selçuklu devri Türk tarihi. Türk Tarih Kurumu yayınları 7. dizi. Ankara. ISBN .
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "MALATYA". TDV İslâm Ansiklopedisi. 6 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2025.
- ^ Turan, Osman (2019). Selçuklular târihi ve Türk-İslâm medeniyeti. 22. basim. İstanbul: Ötüken. s. 168. ISBN .
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2025.
- ^ a b "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Öngül, Ali (5 Şubat 2014). Selçuklular Tarihi (2 Cilt Takım). Çamlıca Basım Yayın. ISBN . 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 2 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ "SELÇUKLULAR". TDV İslâm Ansiklopedisi. 20 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Merçil, Erdoğan (1991). Müslüman - Türk devletleri tarihi. Türk Tarih Kurumu yayınları 7. dizi. Ankara. ISBN .
- ^ "ALPARSLAN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 5 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2025.
- ^ Kafesoğlu, İbrahim (13 Aralık 2018). Selçuklular ve Selçuklu Tarihi Üzerine Araştırmalar. Ötüken Neşriyat. ISBN .
- ^ O.Mustafin. "Battle of Manzikert". World History Encyclopedia (İngilizce). 5 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2025.
- ^ "MALAZGİRT MUHAREBESİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 16 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2025.
- ^ Haldon, John (2001). The Byzantine wars : battles and campaigns of the Byzantine era. Temptus: Stroud. s. 180. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ Merçil, Erdoğan (2000). Müslüman türk devletleri tarihi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınevi. ss. 51,52,53,54,55. ISBN . 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2012.
- ^ the First Crusade, , Cambridge University Press, 1992
- ^ Turan, Osman (2019). Selçuklular târihi ve Türk-İslâm medeniyeti. 22. basim. İstanbul: Ötüken. s. 189. ISBN .
- ^ Müverrih Vardan (2017), Türk Fetihleri Tarihi, Hrand Der Andreasyan tarafından çevrildi, İstanbul: Post Kitap, s. 41, ISBN
- ^ "Sultan Alparslan'ın kayıp mezarı". www.haberturk.com. 27 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2021.
- ^ "Sultan Alparslan'ın mezarı bulundu mu?". Milliyet. 13 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2021.
Dış bağlantılar
| ]- Kafesoğlu, İbrahim (1989) "Alpaslan", TDV İslam Ansiklopedisi Cilt:2 Sayfa: 526-530. Online:[1] 13 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bookrags.com websitesinde "Alp-aslan" maddesinde biyografi Online: [2] 26 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Köymen, Mehmet Altay, (2001), Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi. Cilt 3. Alp Arslan ve Zamanı, Ankara:Türk Tarih Kurumu Yayınları .
Alp Arslan Doğumu: 20 Ocak 1029 Ölümü: 24 Kasım 1072 | ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Tuğrul Bey | Büyük Selçuklu Sultanı 1063 – 1072 | Sonra gelen: Melikşah |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi sayfasindan yonlendirildi Muhammed Alp ArslanSultanAlp Arslan i tahtta gosteren bir minyatur y 1425Buyuk Selcuklu Imparatorlugu nun 2 SultaniHukum suresi4 Eylul 1063 24 Kasim 1072Tac giymesi4 Eylul 1063Once gelenTugrul BeySonra gelenMeliksahHorasan Selcuklu Devleti nin 2 SultaniHukum suresi1060 4 Eylul 1063Once gelenCagri BeySonra gelenArslansahDogumy 1029 1030 HarezmOlum24 Kasim 1072 42 43 yaslarinda Merv Buyuk Selcuklu Imparatorlugu gunumuzde Turkmenistan Es ler iAka Hatun Seferiye HatunCocuk lar iI Meliksah Tacuddevle Tutus Izzeddin Arslan Argun Bori Bars Tugrul Ayaz Togan Arslan Melik Tekis Sifri Hatun Ayse Zuleyha Fulane HatunTam adiLakap Adud ud devle Devletin koruyucusu Ebu l Feth Fetihlerin babasi Unvan Burhanu Emiri l mu minin halifenin delili halifenin halife oldugunu ispat eden es Sultanu l muazzam sahansah meliku l Islam meliku l Mesrik ve l Magrib adudu d devle tacu l mille es sultanu l muazzam sahinsahu l a zam Ebu Suca Cesur yigit Muhammed Alp Arslan bin Cagri bin Mikail bin Selcuk bin DukakHanedanSelcuklu HanedaniBabasiCagri BeyDiniSunni Islam Alp Arslan Farsca آلپ ارسلان y 1029 1030 24 Kasim 1072 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu nun ikinci sultani olan ve Turklerin Orta Asya dan Anadolu ya gelislerini ve mucadelesini yoneten askeri komutan ve hukumdardir 1071 yilinda Bizans Imparatorlugu hukumdari Romen Diyojen ile yaptigi Malazgirt Muharebesi ndeki basarisindan dolayi taninmaktadir Dogum tarihi ve ilk yillari span Alp Arslan in dogum tarihi icin Zahiru d Din Nisaburi el Huseyni el Yezdi en Handmir ve Hasan i Yezdi 10 Ocak 1030 tarihini kaydederken en Ibn Hallikan Ibnu l Adim ise 1032 33 tarihini kaydetmektedir 12 yuzyil tarihcisi Ali Ibnu l Esir ise yine 1032 1033 tarihini kaydetmekle birlikte alternatif bir rivayet olarak 20 Ocak 1029 tarihinden de bahsetmektedir Bu tarihler arasindan 1032 1033 tarihinin Alp Arslan in hayati hakkindaki bilgilere kronolojik olarak uymamasi nedeniyle genel olarak literaturde Ali Ibnu l Esir in alternatif bir rivayet olarak aktardigi 20 Ocak 1029 tarihi kabul edilmektedir Ancak Koc ve Sahin Alp Arslan in dogum tarihi olarak pek cok kaynak tarafindan kaydedilen 10 Ocak 1030 tarihini kullanmanin sadece Ali Ibnu l Esir tarafindan alternatif bir rivayet olarak aktarilan 20 Ocak 1029 tarihine gore cok daha uygun olacagini ileri surmektedir Buyuk Selcuklu Devleti nin kurucularindan Horasan Valisi Cagri Bey in oglu ve Selcuklu Sultani Tugrul Bey in yegeni olan Alp Arslan bu devletin kurulus donemindeki guc kosullarda yetisti Alp Arslan Dandanakan Savasi nin akabinde toplanan Merv Kurultayi nda cocuk yasta Tugrul Bey in hizmetine girmisti Alp Arslan yaklasik uc sene bulunmus oldugu bu vazifede onemli ve karisik devlet islerinde dahi sozu dinlenen bir kisi olmayi basarmistir Seferleri ve savaslari span Tohoristan Savunmasi 1043 44 span Babasi Horasan Hakimi Cagri Bey in 1043 tarihinde ciddi bir sekilde hastalanmasi uzerine Horasan a donmus ve veliaht ilan edilmistir Akabinde ayni yil Gazneli Mevdud onderliginde bulunan Gazneli ordusu Selcuklular in elinde bulunan Toharistan bolgesine saldirdi O sirada Belh sehrinde bulunan Alp Arslan Gaznelileri yenmistir Daha sonra yapilan bir Gazneli saldirisini da puskurtmustur Yenilen Gazneliler ele gecirdikleri yerleri terk ederek geri cekilmistir Daha sonra Karahanli Hukumdari Arslan Han i yengiliye ugratmistir Bu basarilarinin uzerine ise babasi Cagri Bey tarafindan Selcuklu Devleti nin dogu sinirinin koruyucusu ilan edilmistir Karahanlilar Seferi span Gazneli Mevdud Selcuklulara karsi Toharistan da aldigi buyuk yenilgiden birkac yil sonra Karahanlilar ve Buveyhilere Selcuklulara karsi ittifak kurmak icin cagrida bulundu Karahanlilar ve Buveyhiler Mevdud un ittifak teklifini kabul ettiler Daha sonra ittifak gucleri ordularini birlestirmek icin harekete gecti Mevdud da Buveyhi ve Karahanli ordulari ile bulusacagi yere dogru ordusu ile yola cikti Ancak Mevdud bulusma yerine giderken yolda hastalandi ve bunun uzerine Gazneli ordusu geri donmek zorunda kaldi Buveyhilerin ordusu da Isfahan dan bulusma yerine dogru yola cikti ancak Tebes i gecip cole girdiginde Buveyhi ordusunda bir salgin bas gosterdi Bu salginda Buveyhi ordusunun komutani da hastalandi ve ordusu cok buyuk zarar gordu Bunun uzerine Buveyhiler geri dondu Karahanli Hukumdari Arslan Han in ise bu olanlardan habersizdi Arslan Han Tirmiz e saldirdi ve sehri yagmaladi Daha sonra Arslan Han Belh i ele gecirmek icin harekete gecti Bu olaylar karsisinda Alparslan Karahanlilar in uzerine sefere cikti ve iki taraf arasinda meydana gelen savasta Arslan Han maglup oldu Yenilen Arslan Han geri cekilmek zorunda kaldi ve Ceyhun Nehri nin kiyisina gitti Daha sonra Selcuklulara baris teklifinde bulunmaya karar verdi Cagri Bey bu baris teklifini duyunca askerleri ile beraber Karahanli Hukumdari Arslan Han ile bulustu Bu gorusme sonucunda Selcuklular ve Karahanlilar arasinda baris saglandi Besa nin fethi span Sultan Tugrul Bey Isfahan Kusatmasi 1050 51 ile mesgulken Alparslan kimseye haber vermeden Horasan dan ayrilarak ordusuyla Fars vilayetinde bulunan ve Buveyhiler e ait olan Besa Fasa sehrine saldirmis ve sehri fethetmistir Daha sonra amcasi Tugrul Bey den gelecek bir emir ile karsilasmamak icin Horasan a donmustur Horasan Savunmasi 1056 span Gazneli Devleti ndeki ic karisikliktan yararlanan Selcuklular Cagri Bey onderliginde Gazneliler uzerine sefer duzenlemistir Cagri Bey komutasindaki Selcuklu ordusu Bust e kadar ilerlemistir Gazneli Imparatorlugu nda ic karisikliklar Ferruhzad in tahta cikmasi ile son bulmustur Ferruhzad Hirhiz adli komutanin basinda bulundugu bir orduyu Cagri Bey komutasindaki Selcuklu ordusunun uzerine gondermistir Hirhiz komutasindaki Cagri Bey in komutasindaki orduyu yenerek Horasan a saldirdi ve uzerine gelen Atabeg Gulsarig ile diger Selcuklu komutanlarini yenerek esir aldi Bunun uzerine Alparslan babasi Cagri Bey den ordusu ile Gaznelilere saldirmak icin izin istemistir ve Hirhiz komutasindaki Gazneli ordusuna saldirarak Gaznelileri yenmistir Alp Arslan bulunmus oldugu bu mevkide ozellikle Gazneliler ve Karahanlilarla cesitli mucadelelere girerek basarili bir sehzadelik hayati yasamistir Rey Muharebesi 1059 span Ibrahim Yinal in isyani sonucunda zor durumda kalan Selcuklu Sultani Tugrul Bey kardesi Cagri Bey den yardim istedi Cagri Bey bu yardim talebine ogullari Alparslan Kavurd ve Emir Yakuti komutasinda bir ordu gondererek cevap verdi Ibrahim Yinal Ibrahim Yinal in yegenleri Mehmed ve Ahmed komutasindaki ordu ile Alparslan Kavurd ve Emir Yakuti komutasindaki ordu Rey yakinlarinda karsilasti Rey yakinlarinda yapilan Rey Muharebesi ni kaybeden Ibrahim Yinal ve yegenleri esir alindi Huttal Seferi 1063 span Alp Arslan Huttal Emiri nin isyan ettigi haberini aldiktan sonra Huttal a karsi bir sefere cikti Alp Arslan komutasindaki Selcuklu ordusu Huttal in merkezi olan Hulbuk Kalesi ni kusatti Hulbuk Kalesi bir dagin uzerine insa edilmis ve kale tahkim edilmisti bu da ilk saldirilarin sonucsuz kalmasina neden oldu Daha sonra Alp Arslan in da katildigi bir saldiri sonucu Huttal Emiri olduruldu Daha sonra Hulbuk Kalesi Selcuklular tarafindan ele gecirildi Alp Arslan kendi adamlarindan birini Huttal a emir olarak atadi Herat Muharebesi 1063 span Tugrul Bey in olumunden sonra Musa Yabgu Alp Arslan in yonetimi altindaki Herat i ele gecirdi ve isyan etti Bu arada Huttal emirinin isyaniyla ugrasan Alp Arslan bu isyani bastirp Huttal emirini yendikten sonra Musa Yabgu ya karsi sefere cikti Iki ordu Herat yakinlarinda karsilasti ve muharebe basladi Herat yakinlarinda yapilan muharebede Musa Yabgu yenildi Alp Arslan Herat in kontrolunu yeniden ele gecirdi ve esir alinan Musa Yabgu nun hayatini bagisladi Caganiyan Seferi span Alp Arslan Musa Yabgu nun isyanini bastirdiktan sonra Caganiyan da isyan eden Emir Musa ya karsi yurudu Emir Musa Caganiyan yakinlarindaki savasta yenildi ve esir alindi Daha sonra Selcuklu ordusu Caganiyan Kalesi ni ele gecirdi Alp Arslan bu isyani bastirdiktan sonra ordusuyla baskent Rey e dogru ilerledi Damgan Muharebesi ve Alparslan in Buyuk Selcuklu tahtina cikmasi span Tugrul Bey 1063 te olunce Selcuklu ulkesinde taht kavgalari basladi Oglu olmayan Tugrul Bey vasiyetinde Cagri Bey in ogullarindan Suleyman in tahta gecmesini vasiyet etmisti Selcuklu veziri Amidulmulk bu vasiyeti yerine getirdi ve Rey kentinde Suleyman i sultan olarak tahta cikardi Ancak Cagri Bey in oteki oglu Alp Arslan ve Arslan Yabgu nun oglu Kutalmis ile bazi emir ve sehzadeler Suleyman in sultanligini tanimadilar Kazvin sehrinde Alp Arslan adina hutbe okundu Kutalmis in Rey onune gelerek sehri kusatmasi uzerine vezir Amid ul Mulk Alp Arslan dan yardim istedigi gibi hutbeyi de onun adina okuttu Kutalmis ise Alp Arslan ile Damgan yakinlarinda yaptigi Damgan Muharebesi nde olmustur Alp Arslan Rey sehrinde Selcuklu Devleti tahtina cikti Daha sonra Amid ul Mulk u azlederek yerine Nizamulmulk u tayin etti Kafkasya Seferi 1064 span Ilk seferini 1064 tarihinde Rum Gazasi adiyla Gurcistan Azerbaycan ve Dogu Anadolu Bolgesi ne yapti Bu seferde oglu Meliksah kardesi Emir Yakuti veziri Nizamulmulk ve Emir Tugtegin de bulunuyordu Alparslan once Gurcistan da ve Ermenistan da fetihler yaptiktan sonra Bizans in elinde bulunan Kars ve Ani bolgesine kadar ilerleyerek buralari ve etrafinda bulunan kaleleri ele gecirdi Ani nin fethi neticesinde Abbasi Halifesi Kaim bi Emrillah Sultan a Ebu Feth Fetihlerin babasi lakabini vermistir 1064 Melik Kavurd Isyani 1064 span Anadolu da bulunan Alparslan 1064 yilinda Kirman meliki olan kardesi Kavurd un isyan haberinin gelmesi uzerine Dogu Anadolu da ki seferine son verdi ve once baskenti Rey e daha sonra da Hemedan a gitti Alparslan in Hemedan a gelmesi uzerine Kavurd bir elci gonderip affdilemistir Hatasina ragmen Kavurd u affetmistir ve Kirman Meliki olarak kalmasina izin vermistir Ustyurt ve Mangislak Seferi 1065 span 1065 yilinda Alp Arslan 30 000 kisilik Selcuklu ordusuyla Ustyurt ve Mangislak taraflarina sefere cikti Turkmen Kipcak ve kuvvetlerini yendi Daha sonra Kafsud komutasindaki 30 000 kisilik Kipcak ordusunu yendi Alp Arslan Maveraunnehir de fetihler yapti ve Harezm i fethetti Alp Arslan daha sonra atasi Selcuk Gazi nin Cend de bulunan mezarini ziyaret etti ve burayi oglu Meliksah in yonettimi altindaki topraklara bagladi Alp Arslan in bu seferi sonucunda Hazar Denizi nden Taskent e kadar olan topraklar Buyuk Selcuklu Imparatorlugu nun yonetimi altina girdi Anadolu da ise Tugrul Bey tarafindan baslatilan Turkmen akinlari devam etmekteydi Kayseri Muharebesi 1067 span Emir Afsin ile birlikte 1067 yilinda Anadolu ya yoneldi ve Kayseri ye kadar geldi Sultan Alparslan Kayseri Muharebesi ile Kayseri yi ele gecirdi ve yagmaladi Kayseri nin fethedilmesi uzerine Bizans Imparatoru Romen Diyojen Turkleri Anadolu dan cikartmak icin 1068 yilinda sefer cikti ve Halep e kadar ilerledi Ancak bu hareket Turklerin akinlarinin ilerlemesinde engel olmadi hatta Amorium kenti ele gecirildi Imparator Diyojen ikinci bir sefere cikti ve bu sefer Firat Nehri kenarina kadar ilerledi Selcuklu akincilari baska kollardan akinlara devam ederek Malatya ya hucum ettiler Afsin Bey komutasindaki Selcuklu Akincilari 1067 yilinda Malatya yakinlarinda Bizans ordusu ile karsilasti ve yapilan muharebede Bizans ordusu maglup oldu Yapilan akinlarin neticesinde Selcuklular 1069 yilinda ilk kez Konya yi fethettiler Melik Kavurd Isyani 1067 span Sultan Alparslan 1067 yilinda tekrar isyan eden Kavurd un uzerine tekrar sefere cikmistir Kavurd gonderdigi ordunun Alparslan in oncu kuvvetleri karsisinda yenilmesi uzerine tekrar affedilemistir Alparslan onu affederek Kirman Meliki olarak birakmistir Kafkasya Seferi 1068 span Sultan Alp Arslan 1068 yilinda ikinci defa Kafkasya uzerine sefere cikmak zorunda kaldi Gurcu krali IV Bagrat Alanlar ile birleserek Musluman devleti olan Seddadiler arazisine girmis Erran i istila ve yagma edip Gence ye kadar ilerlemislerdi Sultan Alp Arslan 1068 yilinda Erran a geldi Seddadi emiri Fazl ile Sirvan emiri Ebu l Esvar itaatlerini bildirdikten sonra Gurcistan a girdi Sekki bolgesini aldi IV Bagrat ise Selcuklular ile savasa cesaret edemeyerek kacti Selcuklular bu seferde Tiflis Kartli Sirak Vanand Gugark Arran Gence ve Kars i ele gecirdi Selcuklular bu seferde Gurcistan ve Azerbaycan i tekrar hakimiyeti altina aldi Sonuc olarak Bagrat aman dileyerek Alp Arslan a tabi oldu Suriye ve Anadolu Seferi span Mekke Serifi Muhammed b Ebi Hasim 1070 yilinda Alp Arslan in huzuruna gelerek Mekke de hutbenin Abbasi Halifesi ve Selcuklu Sultani adina okundugunu bildirdi Sultan Alp Arslan Fatimi devleti veziri Nasir ed Devle b Hamdan dan aldigi bir davet uzerine adi gecen devleti ortadan kaldirmak ve Misir i ele gecirmek maksadiyla bir sefer duzenledi ve once Bizans topraklarina girdi Sultan ilk olarak Malazgirt ve Ercis i ele gecirdi Diyarbakir bolgesinde Suveyda Siverek ve Tulhum basta olmak uzere bircok kaleleri ele gecirdi Daha sonra 1071 yilinda Bizans hakimiyetindeki Urfa yi iki ay boyunca kusatti daha sonra Urfa dan 50 000 dinarlik harac aldi ve kusatmayi kaldirdi Urfa dan Haleb e hareket eden Sultan burayi kusatarak Mirdasogullarindan Mahmud tarafindan sehrin anahtarlarini teslim aldi ve onu affederek makamini bagisladi Sam a yonelen Sultan Bizans imparatoru Romen Diyojen in buyuk bir ordu toplayarak Musluman topraklarina sefere ciktigini haber aldi ve suratle Anadolu ya geri dondu Malazgirt Meydan Muharebesi 1071 span Malazgirt Meydan Muharebesi ni anlatan bir tablo Istanbul Askeri Muzesi Sultan Alparslan Silvan a vardiginda Malazgirt in Bizans ordusu tarafindan alindigini ve halkinin kilictan gecirildigi haberlerini almistir Bunun uzerine Sultan Alparslan yonunu Ahlat a cevirmistir Sultan Alparslan Ahlat a gelmistir Bir muddet burada kaldiktan sonra ordusu ile Ahlat tan ayrilarak Malazgirt yakinlarinda bulunan Rahve ovasina gelerek burada karargahini kurmustur ve atli askerlerinin bir bolumunu bolgede bulunan tepelere yerlestirmistir Muharebe 26 Agustos cuma gunu ogle saatlerinde Selcuklu hucumu ile baslamistir Sultan Alparslan komutasindaki merkez ordusu kendinden sayica ustun olan Bizans ordusuna saldirmis ve bir sure sonra savas taktigi geregi geri cekilmistir Bizans imparatoru Romen Diyojen in onderliginde bulunan merekz ordusu Selcuklu ordusunu takibe koyuldu ve pusu noktasina gelindiginde ise Alparslan komutasindaki ordu yonunu Bizans ordusuna cevirdi ve diger Selcuklu askerleri saklandigi tepelerden cikarak Bizans ordusunu etrafini sarmistir Kurt Kapani na dusen Bizans ordusu bozguna ugramis ve tarihte ilk kez bir Bizans imparatoru Turk ve Musluman olan bir komutan tarafindan esir alinmistir Bu donemde Bizans bir nevi fetret devri yasamistir Alp Arslan Bizans Imparatoru Romen Diyojen in canini bagislamis onu sadece yillik vergiye baglayip bir sure esir tutmustur Fidyesi odenen Romen Diyojen ulkesine dondugunde tahtindan indirilmis ve VII Mihail in yeni bir Bizans imparatoru olarak tahta cikmis oldugunu gormustur Tahtini geri almak icin yaptigi savaslarda maglup dusmus kactigi Kilikya da kucuk bir kalede yakalanarak gozlerine mil cekilmis Istanbul a getirilmis ve Proti Adasina Kinaliada da surgun edilmistir Gozlerinin kor edilmesinden dolayi olusan yaranin enfeksiyonu sonucu olmustur Bu nedenle Malazgirt Muharebesi sonunda esir dusen Romen Diyojen in imzaladigi vergi odeme vaadi gecersiz kalmistir Turkistan seferi ve olumu span Sultan Alp Arslan Karahanlilar arasindaki ic mucadele ve Selcuklu topraklarina yaptiklari baskinlari onlemek uzere 1072 yilinin Eylul ayi sonlarinda 200 000 kisilik buyuk bir orduyla Turkistan bolgesine sefere cikti Alparslan bu sefer sirasinda ordusuyla birlikte Ceyhun Nehrini gecmek icin gemiler insa ettirdi Alparslan ve ordusu gemiler yardimiyla Ceyhun Nehrini 24 gunde gecti Daha sonra Alparslan ve Ordusu Karahanli topraklarinda ilerleyise gectiler Alparslan komutasindaki Selcuklu ordusu Barzam Berzem kalesi onlerine geldi ve kaleyi kusatti Alparslan bir sure kusatma altinda tuttugu Barzam Berzem kalesini teslim aldi Huzuruna cikan kale kumandani Yusuf Harizmi tarafindan cizmesine sakladigi kucuk bir hancerle agir sekilde yaralanan Alp Arslan dort gun sonra da oldu Turkmen takviminde 2002 yilindan Temmuz 2008 e kadar Agustos ayi Alp Arslan olarak adlandirilmistir Merv sehrinde oldugu dusunulen mezarin tam yeri bilinmemektedir Populer kulturdeki yeri span 2019 da yayinlanan Malazgirt 1071 sinema filminde Cengiz Coskun tarafindan canlandirilmistir 2020 2021 yillari arasi TRT 1 de yayinlan Uyanis Buyuk Selcuklu dizisinin 1 bolumunde konuk oyuncu olarak Serdar Kilic tarafindan canlandirilmistir 8 Kasim 2021 de TRT 1 de yayinlanmaya baslayan Alparslan Buyuk Selcuklu dizisinde Baris Arduc tarafindan canlandirilmistir Notlar span tam adiyla Adud ud devle Ebu Suca Muhammed Alp Arslan bin Davud Farsca عضد الدوله ابو شجاع محمد آلپ آرسلان بن داود Kaynakca span Kacin Bulent 2017 Buyuk Selcuklular da Evlilik Merasimler Selcuklu Medeniyeti Arastirmalari Dergisi 2 DergiPark ss 101 105 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi7 Ekim 2020 Altunsoy Nazli 2019 Selcuklu Abbasi Hanedanlari Arasinda Guc Iktidar Ve Evlilik Iliskisi Kirklareli Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3 2 DergiPark s 145 25 Mart 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi7 Ekim 2020 a b ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Nisan 2025 Arsivlenmis kopya 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2025 Arsivlenmis kopya 15 Eylul 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Nisan 2025 a b TDV Islam Ansiklopedisi nde Alp Arslan Nishapuri Ẓahir al Din Fidan Ayșe Gul 2018 Selc ukname 1 baski Istanbul Uskudar Istanbul Kopernik Kitap Dolmabahce AS ISBN 978 605 81098 0 3 OCLC 1099405276 Mir Ḫwand Mir Ḫwand Mir Ḫwand 2015 Ravzatu s safa fi sireti l enbiya ve l muluk ve l hulefa Tabaka i Selcukiyye Turk Tarih Kurumu yayinlari 4 A 2 1 1 Dizi Goksu Erkan tarafindan cevrildi Ankara Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 3130 5 IBN HALLIKAfV DA SELCUKLU BIYOGRAFILERI il Selcuk Universitesi Edebiyat Fakultesi Dergisi H Ibrahim Gok 26 Mayis 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi26 Mayis 2025 a b c d e Koc Bilal Sahin Tunahan 26 Aralik 2024 Alp Arslan in Sehzadelik Donemi ve Dogum Tarihi Meselesi Ortacag Arastirmalari Dergisi 7 2 511 531 doi 10 48120 oad 1476027 ISSN 2667 4882 23 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi6 Ocak 2025 ALPARSLAN IN HAYATI ILE ILGILI ARAPCA KAYNAKLAR Turkiyat Mecmuasi Ramazan Sesen 26 Mayis 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi26 Mayis 2025 a b ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 25 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Mayis 2025 Ercilasun Konuralp Ozgudenli Osman Gazi Hunkan Omer Soner Kemaloglu Ilyas Piyadeoglu Cihan Yildirim Kursat Ersan Mehmet Goksu Erkan Alan Hayrunnisa 19 Mayis 2023 Yesilot Okan Koksal Bihter Gurisik Ed Turk Tarihinde Liderler Yeditepe Yayinevi ISBN 978 605 7800 58 9 Bosworth Clifford Edmund 1977 The later Ghaznavids splendor and decay the dynasty in Afghanistan and northern India 1040 1186 Persian studies series Edinburgh Univ Press ss 26 ISBN 978 0 85224 315 2 CAGRI BEY TDV Islam Ansiklopedisi 4 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2025 SELCUKLULAR TDV Islam Ansiklopedisi 14 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2025 Esir Ibnu l 9 Haziran 2016 Islam Tarihi el Kamil fi t Tarih Tercumesi 10 Cilt 9 Ozaydin Abdulkerim Agirakca Ahmet Eryarsoy M Besir Apaydin Haci Yunus Tuccar Zulfikar tarafindan cevrildi Ocak Yayincilik ISBN 978 605 4659 17 3 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 El Huseyni Nasir Ibn Ali 1 Ocak 1999 Ahbaru d Devleti s Selcukiyye Lugal Necati tarafindan cevrildi Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 1150 5 SELCUKLULAR TDV Islam Ansiklopedisi 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2025 Mahmud Ahmed bin 20 Aralik 2018 Mercil Erdogan Ed Selcukname Bilge Kultur Sanat ISBN 978 605 5506 70 4 17 Haziran 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Haziran 2025 a b Sevim Ali 1 Ocak 1989 Biyografilerle Selcuklular Tarihi Ibnu l Adim Bugyetu t taleb fi Tarihi Haleb Secmeler Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 0142 1 Turan Osman 2019 Selcuklular tarihi ve Turk Islam medeniyeti 22 basim Istanbul Otuken s 127 ISBN 978 975 437 470 4 ALP ARSLAN Encyclopaedia Iranica Ingilizce 9 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 Esir Ibnu l 9 Haziran 2016 Islam Tarihi el Kamil fi t Tarih Tercumesi 10 Cilt Ozaydin Abdulkerim Agirakca Ahmet Eryarsoy M Besir Apaydin Haci Yunus Tuccar Zulfikar tarafindan cevrildi Ocak Yayincilik ISBN 978 605 4659 17 3 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 Turan Osman 2019 Selcuklular tarihi ve Turk Islam medeniyeti 22 basim Istanbul Otuken s 126 ISBN 978 975 437 470 4 a b Sevim Ali Mercil Erdogan 1 Ocak 2014 Selcuklu Devletleri Tarihi Siyaset Teskilat ve Kultur Turk Tarih Kurumu ISBN 978 975 16 2678 3 a b c d e f Turan Osman 2019 Selcuklular tarihi ve Turk Islam medeniyeti 22 basim Istanbul Otuken ISBN 978 975 437 470 4 CAGRI BEY TDV Islam Ansiklopedisi 4 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2025 Simeon Pierre 2009 Etude du materiel de Hulbuk Ma wara al nahr Khuttal de la conquete islamique jusqu au milieu du XIe siecle 90 712 441 1050 contribution a l etude de la ceramique islamique d Asie centrale Tez Oxford Archeopress ISBN 9781407304250 a b Alican Mustafa 12 Kasim 2017 Selcuklular Tarihu Ibnu l Verdi Kronik Kitap ISBN 978 975 2430 19 8 Koymen Mehmet Altay 23 Mart 2020 Alparslan ve Zamani Kod 10 H 3 Yeni Zamanlar Sahaf 2 El Kitaplar Piyadeoglu Cihan 19 Haziran 2023 Gunes Ulkesi Horasan Buyuk Selcuklular Donemi Kronik Kitap ISBN 978 625 6989 65 8 Tokan Ozgur Sultan Alp Arslan in merkezi otoriteyi saglama cabalari 1 Huttelan Seferi Dergi Park Piyadeoglu Cihan 24 Agustos 2020 Buyuk Selcuklular Yeni Bir Devrin Baslangici Kronik Kitap ISBN 978 605 7635 64 8 16 Eylul 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mayis 2025 a b c Tokan Ozgur Sultan Alp Arslan in Merkezi Otoriteyi Saglama Cabalari 2 Herat ve Saganiyan Seferleri Selcuk Universitesi Turkiyat Arastirmalari Dergisi IBNU L ESIR ISLAM TARIHI El Kamil Fi t Tarih Tercumesi 8 CILT IBNU L ESIR Nadir Kitap NadirKitap Erisim tarihi 18 Mayis 2025 IBNU L ESIR ISLAM TARIHI El Kamil Fi t Tarih Tercumesi 8 CILT IBNU L ESIR Erisim tarihi 1 Temmuz 2025 Lutfullah Muneccimbasi Ahmed B 3 Subat 2017 Ongul Ali Ed Camiu d Duvel Selcuklular Tarihi 1 Kabalci Yayinlari ISBN 978 605 9872 42 3 Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi s 52 ISBN 9751602319 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2012 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Subat 2025 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2025 Piyadeoglu Cihan 5 Mart 2021 Sultan Alp Arslan Fethin Babasi Kronik Kitap ISBN 978 605 83011 1 5 MANGISLAK TDV Islam Ansiklopedisi 27 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 ALP ARSLAN Encyclopaedia Iranica Ingilizce 29 Nisan 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 Koymen Mehmet Altay 1989 Selcuklu devri Turk tarihi Turk Tarih Kurumu yayinlari 7 dizi Ankara ISBN 978 975 16 0119 3 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 MALATYA TDV Islam Ansiklopedisi 6 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 13 Temmuz 2025 Turan Osman 2019 Selcuklular tarihi ve Turk Islam medeniyeti 22 basim Istanbul Otuken s 168 ISBN 978 975 437 470 4 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Nisan 2025 a b ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2025 Ongul Ali 5 Subat 2014 Selcuklular Tarihi 2 Cilt Takim Camlica Basim Yayin ISBN 978 605 5101 66 4 7 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 2 Haziran 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 SELCUKLULAR TDV Islam Ansiklopedisi 20 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 Mercil Erdogan 1991 Musluman Turk devletleri tarihi Turk Tarih Kurumu yayinlari 7 dizi Ankara ISBN 978 975 16 0231 2 ALPARSLAN TDV Islam Ansiklopedisi 5 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Subat 2025 Kafesoglu Ibrahim 13 Aralik 2018 Selcuklular ve Selcuklu Tarihi Uzerine Arastirmalar Otuken Nesriyat ISBN 978 605 155 188 3 O Mustafin Battle of Manzikert World History Encyclopedia Ingilizce 5 Nisan 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Nisan 2025 MALAZGIRT MUHAREBESI TDV Islam Ansiklopedisi 16 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2025 Haldon John 2001 The Byzantine wars battles and campaigns of the Byzantine era Temptus Stroud s 180 ISBN 0752417959 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2012 Mercil Erdogan 2000 Musluman turk devletleri tarihi Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinevi ss 51 52 53 54 55 ISBN 9751602319 7 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Kasim 2012 the First Crusade Cambridge University Press 1992 Turan Osman 2019 Selcuklular tarihi ve Turk Islam medeniyeti 22 basim Istanbul Otuken s 189 ISBN 978 975 437 470 4 Muverrih Vardan 2017 Turk Fetihleri Tarihi Hrand Der Andreasyan tarafindan cevrildi Istanbul Post Kitap s 41 ISBN 978 605 9444 29 3 Sultan Alparslan in kayip mezari www haberturk com 27 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2021 Sultan Alparslan in mezari bulundu mu Milliyet 13 Eylul 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Ocak 2021 Dis baglantilar span Kafesoglu Ibrahim 1989 Alpaslan TDV Islam Ansiklopedisi Cilt 2 Sayfa 526 530 Online 1 13 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Bookrags com websitesinde Alp aslan maddesinde biyografi Online 2 26 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Koymen Mehmet Altay 2001 Buyuk Selcuklu Imparatorlugu Tarihi Cilt 3 Alp Arslan ve Zamani Ankara Turk Tarih Kurumu Yayinlari ISBN 9799751604797 Alp ArslanSelcuklu HanedaniDogumu 20 Ocak 1029 Olumu 24 Kasim 1072Resmi unvanlarOnce gelen Tugrul Bey Buyuk Selcuklu Sultani 1063 1072 Sonra gelen MeliksahgtdSelcuklu HanedaniErken SelcuklularDukak Selcuk Mikail Arslan Yabgu Musa YabguBuyuk Selcuklu sultanlariTugrul Alp Arslan I Meliksah I Mahmud Berkyaruk II Meliksah Muhammed Tapar II Mahmud ve Ahmed SencerBolgesel hukumdarlarHorasan melikleriCagri Alp Arslan Togansah Arslan Argun Ahmed SencerKirman melikleriKavurd Kirmansah Sultansah I Turansah Iransah I Arslansah I Muhammed Tugrul Behram II Arslansah II Turansah II MuhammedSuriye Selcuklu melikleriI TutusSam melikleriDukak II Tutus ErtasHalep melikleriRidvan Alp Arslan SultansahIrak melikleriII Mahmud Davud I Tugrul Mesud III Meliksah Muhammed Suleyman Arslansah II TugrulAnadolu Selcuklu sultanlari soyagaci Kutalmis I Suleyman Sah Ebu l Kasim Fetret Devri I Kilic Arslan Meliksah I Mesud II Kilic Arslan I Giyaseddin Keyhusrev II Suleyman Sah III Kilic Arslan I Izzeddin Keykavus I Alaeddin Keykubad II Giyaseddin Keyhusrev II Izzeddin Keykavus IV Kilic Arslan II Alaeddin Keykubad III Giyaseddin Keyhusrev II Mesud III Alaeddin Keykubad Otorite kontroluGND 128968192 ISNI 0000 0000 2322 0111 LCCN n81098802 NLI 987007436689105171 TDVIA alparslan VIAF 50293578 WorldCat LCCN n81 098802 Kategoriler Vikiveri dekiyle ayni TDVIA kimlik bilgisi olan maddelerTarihteki Turk liderler11 yuzyilda Turkler1029 dogumlular1072 de olenlerBuyuk Selcuklu sultanlariSuikast sonucu olen hukumdarlarBizans Selcuklu savaslariGizli kategoriler Webarsiv sablonu wayback baglantilariGND tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriISNI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriLCCN tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriNLI tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriTDVIA tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriVIAF tanimlayicisi olan Vikipedi maddeleriWorldCat LCCN tanimlayicisi iceren Vikipedi maddeleriISBN sihirli baglantisini kullanan sayfalar
