Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Melik Eşref (Farsça: ملک اشرف), (fl. 1341), 14. yüzyılda kuzeybatı İran'ın Çobanoğulları hükümdarıdır. İlhanlılar arasında önemli bir nüfuza sahip olan Çobanoğullarının sonuncusudur. Gıyaseddin Şah Melik Eşref (Farsça: غیاث الدین شاه ملكك شرف) Kraliyet adıdır.
| Melik Eşref | |
|---|---|
| Çobanoğulları sultanı | |
| Hüküm süresi | 1343–1357 |
| Önce gelen | Hasan Kûçek |
| Sonra gelen | Şeyh Üveys Celâyir Karakoyunlular olarak Bayram Hoca |
| Ölüm | 1357 Tebriz, Karakoyunlular |
| Hanedan | Çobanoğulları |
| Babası | Timurtaş |
| Annesi | Devlet Hatun |
İlk yılları
Timurtaş'ın ve eşi Devlet Hatun'un ikinci oğlu ve Hasan Kûçek'in küçük kardeşidir. Babalarının idamından sonra Ebû Said Bahadır tarafından kardeşleriyle birlikte Karahisar'da hapsemiştir.
Melik Eşref, ağabeyi Hasan Kûçek'in emrinde hizmet ederken, 1341 yılında Togha Timur'un Hasan'a karşı gönderdiği Horasan ordusunu yenerek kendisini kanıtlamıştır. Daha sonra Şiraz konusunda İncûlular ile çıkan çatışmaya karışmıştır. Melik Eşref, kuzeni Pir Hüseyin'e karşı İncûlu Ebû İshak'tan yardım talebi almış ve bunun üzerine Melik, Ağustos 1342'de Pir Hüseyin'i yenerek Ebû İshak'ın geçici olarak Şiraz'ın kontrolünü yeniden ele geçirmesini sağlamıştır.
Fiili saltanatı
Hasan Kûçek'in 1343'te ölümü üzerine Çobanoğulları toprakları ilk önce Melik ile amcaları Yağıbastı ve arasında paylaşılmıştır. Ancak bu ayrılık uzun sürmemiş ve Melik, Sorgan'ı savaşta yenmiştir. 1344 yılında Yağıbastı'yı öldürttükten sonra Şirvan hükümdarı I. Keykubad'a evlilik bağı kurmak amacıyla elçiler göndermiş, ancak o reddedilmiştir. Melik, 1345 yılında Sorgan ile savaşmak üzere Kürdistan'a dönmek zorunda kalmıştır. Daha sonra eski kukla han Süleyman Han'ı Hasan'ı öldürmekle suçlamıştır. Süleyman, Hasan Kûçek'in hazinesinin bir kısmını da yanına alarak Hasan Buzurg'a başvurmuş ve Hasan Buzurg onu Tebriz'e kadar götürmüştür. Melik Eşref, Anuşirvan adında başka bir kuklayıArran'da yeni İlhan olarak yetiştirmiş ve 1346'da Tebriz'e gitmiştir. Ayrıca Abdülhay Hammami Tebrizi'yi vezir olarak atamıştır.
Hükümdarlığı süresince Melik giderek paranoyaklaşmış, şiddete başvurmuş ve kısa sürede tebaasının çoğu tarafından sevilmemeye başlanmıştır. Nahçıvan Valisi Aliki Bahadır ile birlikte küçük kardeşi Mısr Melik'i idam ettirmiştir. Melik daha sonra küçük kardeşi Melik Eştar'ı 1347'nin ilk yarısında Bağdat'ı ele geçirmek üzere göndermiş, ancak sefer ağır kayıplarla başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Hatta gözde veziri Abdülhay'a bile saldırarak ondan zorla 300.000 dinar almıştır. 1350'de Muzafferîlerin isteği üzerine Fars'ı İncûlulardan almaya çalıştı ancak İsfahan'ı alamamış ve haraçla yetinmek zorunda kalmıştır.
Gerileme
Onun zulmü, bölgede veba salgınının yayılmasıyla birleşince, birçok vatandaşın bölgeyi terk etmesine neden olmuştur. 1357 yılında tahta yeni bir kukla olan II. Gazan'ı çıkarmıştır. Ancak bu durum 1357 yılında Şirvan üzerinden gelen Altın Orda hükümdarı Canibeg'in saldırısıyla sekteye uğramıştır. Canibeg'in teslimiyet talep eden mektubuna Melik, "O sadece Gazan'ın emiridir" diyerek cevap vermiştir. Melik Anadolu'ya kaçmayı denemiş, ancak Serab yakınlarında savaşmak zorunda kalmış ve çatışmada 2000-3000 adam kaybetmiştir. Melik'in kendisi Merend'e kaçmış, ancak Hoy yakınlarında yakalanmıştır. Tebriz'de asılmış ve yerel halk bu olaya sevinmiştir. Melik'in annesi ve çocuklarını, Canibeg bölgeden ayrılırken yanına almıştır.
Aile
Tek oğlu Timurtaş, Hasan Buzurg'un halefi Şeyh Üveys tarafından 1360 yılında öldürülürken, kızı Sultanbaht'ın Şiraz'da bulunduğu belirtilmektedir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Akopyan, Alexander; Mosanef, Farbod (1 Ocak 2015). "Between Jujids and Jalayirids: the coinage of the Chopanids, Akhijuq and their contemporaries, 754–759/1353–1358". Der Islam. 92. doi:10.1515/islam-2015-0008.
- ^ Sümer, Faruk (1970). "Anadoluda Moğollar". Selçuklu Araştırmaları Dergisi. Ankara: Selçuklu Tarih ve Medeniyet Enstitüsü: 98.
- ^ Melville, Charles. "Chobanids". iranicaonline.org (İngilizce). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ Diler, Ömer (2006). Ilkhanids : coinage of the Persian Mongols. Garo Kürkman, Emine Nur Diler, J. C. Hinrichs. İstanbul: Turkuaz Kitapçılık. s. 539. ISBN . OCLC 76825823.
- ^ a b al-Kutbi 1954, s. 74.
- ^ al-Kutbi 1954, s. 77.
- Genel
- al-Kutbi, Abu Bakr (1954), van Loon, J.B. (Ed.), Tarikh-i Shaikh Uwais, Gravenhage
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Melik Esref Farsca ملک اشرف fl 1341 14 yuzyilda kuzeybati Iran in Cobanogullari hukumdaridir Ilhanlilar arasinda onemli bir nufuza sahip olan Cobanogullarinin sonuncusudur Giyaseddin Sah Melik Esref Farsca غیاث الدین شاه ملكك شرف Kraliyet adidir Melik EsrefCobanogullari sultaniHukum suresi1343 1357Once gelenHasan KucekSonra gelenSeyh Uveys Celayir Karakoyunlular olarak Bayram HocaOlum1357 Tebriz KarakoyunlularHanedanCobanogullariBabasiTimurtasAnnesiDevlet HatunIlk yillariTimurtas in ve esi Devlet Hatun un ikinci oglu ve Hasan Kucek in kucuk kardesidir Babalarinin idamindan sonra Ebu Said Bahadir tarafindan kardesleriyle birlikte Karahisar da hapsemistir Melik Esref agabeyi Hasan Kucek in emrinde hizmet ederken 1341 yilinda Togha Timur un Hasan a karsi gonderdigi Horasan ordusunu yenerek kendisini kanitlamistir Daha sonra Siraz konusunda Inculular ile cikan catismaya karismistir Melik Esref kuzeni Pir Huseyin e karsi Inculu Ebu Ishak tan yardim talebi almis ve bunun uzerine Melik Agustos 1342 de Pir Huseyin i yenerek Ebu Ishak in gecici olarak Siraz in kontrolunu yeniden ele gecirmesini saglamistir Fiili saltanatiHasan Kucek in 1343 te olumu uzerine Cobanogullari topraklari ilk once Melik ile amcalari Yagibasti ve arasinda paylasilmistir Ancak bu ayrilik uzun surmemis ve Melik Sorgan i savasta yenmistir 1344 yilinda Yagibasti yi oldurttukten sonra Sirvan hukumdari I Keykubad a evlilik bagi kurmak amaciyla elciler gondermis ancak o reddedilmistir Melik 1345 yilinda Sorgan ile savasmak uzere Kurdistan a donmek zorunda kalmistir Daha sonra eski kukla han Suleyman Han i Hasan i oldurmekle suclamistir Suleyman Hasan Kucek in hazinesinin bir kismini da yanina alarak Hasan Buzurg a basvurmus ve Hasan Buzurg onu Tebriz e kadar goturmustur Melik Esref Anusirvan adinda baska bir kuklayiArran da yeni Ilhan olarak yetistirmis ve 1346 da Tebriz e gitmistir Ayrica Abdulhay Hammami Tebrizi yi vezir olarak atamistir Hukumdarligi suresince Melik giderek paranoyaklasmis siddete basvurmus ve kisa surede tebaasinin cogu tarafindan sevilmemeye baslanmistir Nahcivan Valisi Aliki Bahadir ile birlikte kucuk kardesi Misr Melik i idam ettirmistir Melik daha sonra kucuk kardesi Melik Estar i 1347 nin ilk yarisinda Bagdat i ele gecirmek uzere gondermis ancak sefer agir kayiplarla basarisizlikla sonuclanmistir Hatta gozde veziri Abdulhay a bile saldirarak ondan zorla 300 000 dinar almistir 1350 de Muzafferilerin istegi uzerine Fars i Incululardan almaya calisti ancak Isfahan i alamamis ve haracla yetinmek zorunda kalmistir GerilemeOnun zulmu bolgede veba salgininin yayilmasiyla birlesince bircok vatandasin bolgeyi terk etmesine neden olmustur 1357 yilinda tahta yeni bir kukla olan II Gazan i cikarmistir Ancak bu durum 1357 yilinda Sirvan uzerinden gelen Altin Orda hukumdari Canibeg in saldirisiyla sekteye ugramistir Canibeg in teslimiyet talep eden mektubuna Melik O sadece Gazan in emiridir diyerek cevap vermistir Melik Anadolu ya kacmayi denemis ancak Serab yakinlarinda savasmak zorunda kalmis ve catismada 2000 3000 adam kaybetmistir Melik in kendisi Merend e kacmis ancak Hoy yakinlarinda yakalanmistir Tebriz de asilmis ve yerel halk bu olaya sevinmistir Melik in annesi ve cocuklarini Canibeg bolgeden ayrilirken yanina almistir AileTek oglu Timurtas Hasan Buzurg un halefi Seyh Uveys tarafindan 1360 yilinda oldurulurken kizi Sultanbaht in Siraz da bulundugu belirtilmektedir KaynakcaOzel Akopyan Alexander Mosanef Farbod 1 Ocak 2015 Between Jujids and Jalayirids the coinage of the Chopanids Akhijuq and their contemporaries 754 759 1353 1358 Der Islam 92 doi 10 1515 islam 2015 0008 Sumer Faruk 1970 Anadoluda Mogollar Selcuklu Arastirmalari Dergisi Ankara Selcuklu Tarih ve Medeniyet Enstitusu 98 Melville Charles Chobanids iranicaonline org Ingilizce Erisim tarihi 3 Subat 2022 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Diler Omer 2006 Ilkhanids coinage of the Persian Mongols Garo Kurkman Emine Nur Diler J C Hinrichs Istanbul Turkuaz Kitapcilik s 539 ISBN 9944 5529 1 7 OCLC 76825823 a b al Kutbi 1954 s 74 al Kutbi 1954 s 77 Genelal Kutbi Abu Bakr 1954 van Loon J B Ed Tarikh i Shaikh Uwais Gravenhage