Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu madde, uygun değildir. (Ekim 2016) |
I. Şâpûr (Farsça: شاپور اول), ikinci Sasani Şahıdır. Hükümdarlığının yılları genellikle 241 - 272 olarak verilir, fakat babası I. Erdeşîr'in 241 yılında ölmesinden önce de babasıyla beraber krallık yapmış olması muhtemeldir.
| I. Şâpûr | |
|---|---|
 | |
| George Rawlinson yapımı I. Şâpûr heykeli | |
| Sasani Hükümdarı | |
| Görev süresi 12 Nisan 240 - Mayıs 270 | |
| Yerine geldiği | I. Erdeşîr |
| Yerine gelen | I. Hürmüz |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Mayıs 270 Bişâpûr |
| Evlilik(ler) | Harranzem el-Nadirah |
| Dini | Zerdüştçülük |
15 yıllık hükümdarlığından sonra I. Erdeşîr 241 yılında ölmüştür. Kendisinden sonra saltanata IV. Erdevân'ın kızından olan oğlu I. Şâpûr geçmiştir. Tahta geçtikten sonra I. Şâpûr, Romalılara karşı babasının başlatmış olduğu saldırılara devam ederek Ermenistan ve Mezopotamya'yı ele geçirmeye çalışmıştır. Romalılarla 243 yılında yaptığı ilk savaşta (Resaena Muharebesi) III. Gordianus'a yenilerek Fırat nehrinin gerisine çekilmek zorunda kalmıştır. Yaklaşık 1 yıl sonra ordusunu tekrar toplayarak 244 yılının kışında yaptığı Misiche Muharebesi'nde Romalıları yenilgiye uğratmıştır. Romalılarla 259 ya da 260 yılında yaptığı ile büyük bir zafer elde etmiş ve Roma İmparatoru Valerianus'u esir almıştır. I. Şâpûr'un bu başarısı, Sasani İmparatorluğu'nun şanının çevre ülkelere yayılmasına ve İmparatorluğun gücünün artmasına sebep olmuştur. Ayrıca Roma İmparatorluğu'nca aşağılanma sebebi olan bu galibiyetle I. Şâpûr, halkının gözünde prestij sahibi olmuştur. Öyle ki I. Şâpûr'un bu zaferi, Nakş-ı Rüstem'de kayalar üzerine resmedilerek, bu olayın ölümsüzleştirilmesi sağlanmıştır. Bu kabartmada I. Şâpûr at üzerindeyken Valerianus diz çökmüş bir vaziyette olup etraflarında ise çok kanlı bir savaşın geçtiği resmedilmiştir. Sadece I. Şâpûr dönemine ait 17 tane kabartma eser bulunmaktadır. I. Şâpûr Valerianus'u esir aldığı savaşta, ele geçirilen Romalı lejyonerleri ülkesinin yeniden yapılandırılması için köleleştirmiştir. Bu kölelere 100 tane şadırvan yaptırarak Şuşter köprüsünü kurdurmuştur. I. Şâpûr'un İran'dan getirterek istihdam ettirdiği Romalılar, zaman içerisinde çoğalarak buranın sakinleri haline gelmişler ve Sasani ülkesinde önemli ipek atölyeleri kurmuşlardır.
Batıya karşı gücünü kanıtladıktan sonra doğuya karşı defalarca sefer düzenleyen I. Şâpûr, Kuşan İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra egemenlik sahasına kurulu olan Soğdiyan, Toharistan ve Çağanya gibi Kuşan Yabguluklarına boyun eğdirip kendi ülkesine katmak için uğraşmıştır.
30 yıllık saltanatında birçok başarı elde ederek ülkesinin kalkınma ve gelişmesinde fayda sağlayan I. Şâpûr, 272 yılında ölmüştür. Sasanilerce çok sevilen bir Şah olmasından dolayı, onun vefatı çok üzüntü yaratmış ve ülkenin her yerinde genel yas ilan edilmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Ekim 2016 I Sapur Farsca شاپور اول ikinci Sasani Sahidir Hukumdarliginin yillari genellikle 241 272 olarak verilir fakat babasi I Erdesir in 241 yilinda olmesinden once de babasiyla beraber krallik yapmis olmasi muhtemeldir I SapurGeorge Rawlinson yapimi I Sapur heykeliSasani HukumdariGorev suresi 12 Nisan 240 Mayis 270Yerine geldigi I ErdesirYerine gelen I HurmuzKisisel bilgilerDogum Mayis 270 BisapurEvlilik ler Harranzem el NadirahDini Zerdustculuk 15 yillik hukumdarligindan sonra I Erdesir 241 yilinda olmustur Kendisinden sonra saltanata IV Erdevan in kizindan olan oglu I Sapur gecmistir Tahta gectikten sonra I Sapur Romalilara karsi babasinin baslatmis oldugu saldirilara devam ederek Ermenistan ve Mezopotamya yi ele gecirmeye calismistir Romalilarla 243 yilinda yaptigi ilk savasta Resaena Muharebesi III Gordianus a yenilerek Firat nehrinin gerisine cekilmek zorunda kalmistir Yaklasik 1 yil sonra ordusunu tekrar toplayarak 244 yilinin kisinda yaptigi Misiche Muharebesi nde Romalilari yenilgiye ugratmistir Romalilarla 259 ya da 260 yilinda yaptigi ile buyuk bir zafer elde etmis ve Roma Imparatoru Valerianus u esir almistir I Sapur un bu basarisi Sasani Imparatorlugu nun saninin cevre ulkelere yayilmasina ve Imparatorlugun gucunun artmasina sebep olmustur Ayrica Roma Imparatorlugu nca asagilanma sebebi olan bu galibiyetle I Sapur halkinin gozunde prestij sahibi olmustur Oyle ki I Sapur un bu zaferi Naks i Rustem de kayalar uzerine resmedilerek bu olayin olumsuzlestirilmesi saglanmistir Bu kabartmada I Sapur at uzerindeyken Valerianus diz cokmus bir vaziyette olup etraflarinda ise cok kanli bir savasin gectigi resmedilmistir Sadece I Sapur donemine ait 17 tane kabartma eser bulunmaktadir I Sapur Valerianus u esir aldigi savasta ele gecirilen Romali lejyonerleri ulkesinin yeniden yapilandirilmasi icin kolelestirmistir Bu kolelere 100 tane sadirvan yaptirarak Suster koprusunu kurdurmustur I Sapur un Iran dan getirterek istihdam ettirdigi Romalilar zaman icerisinde cogalarak buranin sakinleri haline gelmisler ve Sasani ulkesinde onemli ipek atolyeleri kurmuslardir Batiya karsi gucunu kanitladiktan sonra doguya karsi defalarca sefer duzenleyen I Sapur Kusan Imparatorlugu nun yikilisindan sonra egemenlik sahasina kurulu olan Sogdiyan Toharistan ve Caganya gibi Kusan Yabguluklarina boyun egdirip kendi ulkesine katmak icin ugrasmistir 30 yillik saltanatinda bircok basari elde ederek ulkesinin kalkinma ve gelismesinde fayda saglayan I Sapur 272 yilinda olmustur Sasanilerce cok sevilen bir Sah olmasindan dolayi onun vefati cok uzuntu yaratmis ve ulkenin her yerinde genel yas ilan edilmistir Kaynakca a b Rafi Hakikat Tarih i Kavmes s 60 Tahran 1362 Cevad Meskur Tarih i Iran Zemin s 81 Tahran 1366