Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Hemedan Antlaşması, 4 Ekim 1727 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da yönetimi Safevîlerden ele geçirmiş olan Afgan Hotakî Devleti arasında imzalanan ve 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı'nı Osmanlılar lehine sona erdiren barış antlaşması.
 | |
| Tür | Barış antlaşması |
|---|---|
| İmzalanma | 4 Ekim 1727 |
| Yer | Hemedan, İran |
Antlaşma öncesi gelişmeler
Osmanlı ordusunun 1723-1726 arasında Kafkasya ve Batı İran'daki geniş fetihleri, 1726 yılında Ancedan Muharebesi'nde alınan yenilgiyle durdu. Bununla birlikte, Osmanlı ordusunun geri çekilmesinin ardından Eşref Han Osmanlı ordusunu takip edecek kudrette de değildi. 1727 yılına gelindiğindeyse, Osmanlılar Hotakîler'e nihaî darbeyi vurmak için daha düzenli bir hazırlık içindeyken, Hotakîler ise II. Tahmasb liderliğindeki Safevîler'in İsfahan üzerindeki baskısına karşı koymakla meşguldüler.
Bu çerçevede Hotakîlerce Hemedan'daki Ahmed Paşa'ya önce Hacı İsmail ardından ise Molla Nusret adlı elçiler gönderilerek barış teklifinde bulunuldu. Ana Osmanlı ordusunun Kirmanşah'tan Hemedan'a gelerek taarruza hazırlandığı bir dönemde müzakereler başladı (23 Eylül). 4 Ekim'de ise 12 maddelik bir antlaşma üzerinde uzlaşıldı.
Antlaşma
Hemedan Antlaşması'na göre;
- Hotakîler Osmanlıların 1723'ten beri Kafkasya ve Batı İran'daki toprak kazançlarını tanıdılar ve 1729 senesine kadar Osmanlılara vassal oldular
- Osmanlılar, Hotakîleri (Safevîler döneminde olduğu gibi) protokoler açıdan eşit muhatap olarak tanıdılar (2. madde). Bu çerçevede, Eşref Han'ın Şah unvanı Osmanlılarca kabul edildi.
- Osmanlılar, Hotakîlerin İran'dan Osmanlı topraklarına kadar hac yolunun güvenliğini sağlama mesuliyetlerini de tanıdılar.
- Taraflar, ticarî çıkarlarının korunması için karşılıklı olarak başkentlerinde görevli (kadı) bulundurma hakkı üzerinde uzlaştılar (6. madde).
- Hotakîler, Basra kabileleriyle savaşmamayı ve Osmanlılar bu kabileleri tam hakimiyet altına alırlarsa bunların hakim olduğu (Basra Körfezi'nin kuzeyindeki) bölgelerdeki Osmanlı hakimiyetini tanımayı taahhüt ettiler (7. madde).
- Hotakîler, Andecan Muharebesinden sonra işgal ettikleri Zencan, Sultaniye ve Abhar'ı Osmanlılara iade ettiler (10. madde).
- Taraflar sınırın belirlenmesi için hudut komisyonu teşkili hususunda uzlaştılar (11. madde).
Antlaşma sonrası
1727 yılında imzalanan Hemedan Antlaşması'nın ömrü çok uzun olmadı. Osmanlı, Rus ve Afgan işgaline uğramış İran'ı ayağa kaldıran Nadir Şah 1729'da Afgan Hotakîler'i yenerek İsfahan'a girdi ve İran'daki Safevî hakimiyetini II. Tahmasb adına yeniden ihya etti. 1730 yılında ise Osmanlıların ele geçirdiği toprakları ele almak için taarruza geçti. Bunun sonucunda Osmanlılar kendilerini 1746'ya kadar kesintilerle süren şiddetli bir savaşın içinde buldular.
Nadir Şah'ın 1730 yılındaki hücumu ve Osmanlıları gafil avlaması İstanbul'da sarsıcı bir etki yarattı ve 1718'den beri süren Lale Devri'nin sonunu getiren Patrona Halil İsyanı'nın patlamasına yolaçtı.
Kaynakça
- ^ Shiraliyev, R. (2015). At the beginning of the XVIII century the reinforcing policy of the Safavid in the area of European countries. Гілея: науковий вісник, (102), 135-138.
- ^ H., Aboul-Enein, Youssef (2012). Iraq In Turmoil : Historical Perspectives Of Dr. Ali Al-Wardi, From The Ottoman Empire To King Feisal. Naval Institute Press. ISBN . OCLC 947057413.
- "Arşivlenmiş kopya". 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Hemedan Antlasmasi 4 Ekim 1727 tarihinde Osmanli Imparatorlugu ile Iran da yonetimi Safevilerden ele gecirmis olan Afgan Hotaki Devleti arasinda imzalanan ve 1723 1727 Osmanli Iran Savasi ni Osmanlilar lehine sona erdiren baris antlasmasi Hemedan Antlasmasi1730 yilina dogru Osmanli ve Iran cografyasiTurBaris antlasmasiImzalanma4 Ekim 1727YerHemedan IranAntlasma oncesi gelismelerEsref Han Osmanli ordusunun 1723 1726 arasinda Kafkasya ve Bati Iran daki genis fetihleri 1726 yilinda Ancedan Muharebesi nde alinan yenilgiyle durdu Bununla birlikte Osmanli ordusunun geri cekilmesinin ardindan Esref Han Osmanli ordusunu takip edecek kudrette de degildi 1727 yilina gelindigindeyse Osmanlilar Hotakiler e nihai darbeyi vurmak icin daha duzenli bir hazirlik icindeyken Hotakiler ise II Tahmasb liderligindeki Safeviler in Isfahan uzerindeki baskisina karsi koymakla mesgulduler Bu cercevede Hotakilerce Hemedan daki Ahmed Pasa ya once Haci Ismail ardindan ise Molla Nusret adli elciler gonderilerek baris teklifinde bulunuldu Ana Osmanli ordusunun Kirmansah tan Hemedan a gelerek taarruza hazirlandigi bir donemde muzakereler basladi 23 Eylul 4 Ekim de ise 12 maddelik bir antlasma uzerinde uzlasildi AntlasmaHemedan Antlasmasi na gore Hotakiler Osmanlilarin 1723 ten beri Kafkasya ve Bati Iran daki toprak kazanclarini tanidilar ve 1729 senesine kadar Osmanlilara vassal oldular Osmanlilar Hotakileri Safeviler doneminde oldugu gibi protokoler acidan esit muhatap olarak tanidilar 2 madde Bu cercevede Esref Han in Sah unvani Osmanlilarca kabul edildi Osmanlilar Hotakilerin Iran dan Osmanli topraklarina kadar hac yolunun guvenligini saglama mesuliyetlerini de tanidilar Taraflar ticari cikarlarinin korunmasi icin karsilikli olarak baskentlerinde gorevli kadi bulundurma hakki uzerinde uzlastilar 6 madde Hotakiler Basra kabileleriyle savasmamayi ve Osmanlilar bu kabileleri tam hakimiyet altina alirlarsa bunlarin hakim oldugu Basra Korfezi nin kuzeyindeki bolgelerdeki Osmanli hakimiyetini tanimayi taahhut ettiler 7 madde Hotakiler Andecan Muharebesinden sonra isgal ettikleri Zencan Sultaniye ve Abhar i Osmanlilara iade ettiler 10 madde Taraflar sinirin belirlenmesi icin hudut komisyonu teskili hususunda uzlastilar 11 madde Antlasma sonrasi1727 yilinda imzalanan Hemedan Antlasmasi nin omru cok uzun olmadi Osmanli Rus ve Afgan isgaline ugramis Iran i ayaga kaldiran Nadir Sah 1729 da Afgan Hotakiler i yenerek Isfahan a girdi ve Iran daki Safevi hakimiyetini II Tahmasb adina yeniden ihya etti 1730 yilinda ise Osmanlilarin ele gecirdigi topraklari ele almak icin taarruza gecti Bunun sonucunda Osmanlilar kendilerini 1746 ya kadar kesintilerle suren siddetli bir savasin icinde buldular Nadir Sah in 1730 yilindaki hucumu ve Osmanlilari gafil avlamasi Istanbul da sarsici bir etki yaratti ve 1718 den beri suren Lale Devri nin sonunu getiren Patrona Halil Isyani nin patlamasina yolacti Kaynakca Shiraliyev R 2015 At the beginning of the XVIII century the reinforcing policy of the Safavid in the area of European countries Gileya naukovij visnik 102 135 138 H Aboul Enein Youssef 2012 Iraq In Turmoil Historical Perspectives Of Dr Ali Al Wardi From The Ottoman Empire To King Feisal Naval Institute Press ISBN 978 1 61251 100 9 OCLC 947057413 Arsivlenmis kopya 22 Subat 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Subat 2022