Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Gökyüzü koordinat sistemi, gökyüzü konum haritası için kullanılan koordinat sistemidir.
Yeryüzü üzerinde bir bölgeyi tanımlarken, onun coğrafi koordinatları verilir. Başka koordinat sistemleri de kullanılmakla beraber, genellikle enlem ve boylam koordinat sistemi kullanılır. Gökyüzünde bir gökcisminin konumunu tanımlarken de koordinat sistemlerinden yararlanılır. Örneğin Yılan Takımyıldızı'nın 56. parlak yıldızı demek, bir gök bilimci için pek bir şey ifade etmez. Zaten aranan gökcismini bu şekilde bulmak da neredeyse olanaksızdır. Bunun yerine, yerküredekine benzer bir koordinat sistemi kullanılır.
Koordinat sistemi
| Koordinat sistemi | Temel düzlem | Kutuplar | Koordinatlar | Devir |
|---|---|---|---|---|
(ayrıca Alt/Az veya Az/El olarak da bilinir) | Ufuk | Başucu noktası/ | Yükseklik (ayrıca rakım olarak da bilinir) - azimut - meridyen | |
| Gök eşleği | Gökkutbu | Dik açıklık - Sağ açıklık veya | , J2000 | |
| Tutulum | tutulum | - | ||
| Gökadasal | gökada düzlemi | |||
Ekvatoryal koordinat sistemi
Gökkürenin hareketini incelemek için ekvatorda bulunan bir kimse, bütün yıldızların doğduğunu ve ufka dik olarak battığını görecektir. Kutuplarda bulunan kimse ise yıldızların dairesel hareket yaptıklarını gözleyecektir. Kutup ile ekvator arasında bulunan bir kimse ise, bazı yıldızların doğup battığını gördüğü halde, bazılarının ufuk üzerinde dairesel hareket yaptıklarını takip edecektir.
Bu sonuçlardan faydalanarak dünyanın herhangi bir yerindeki bir kimse, kendisinin dünyanın üzerinde düşünülen coğrafik enlem ve boylam ağındaki yerini tespit edebilir. Bu sistem, gökküresine de izdüşürülerek gökte sabit bir referans sistemi elde edilir. Dünya döndüğünden dolayı bu izdüşümün tespit edilen bir anda yapılması gerekir. Gök bilimciler bu işlemi, Güneş baharda tam ekvator üzerindeyken yapmışlardır. Bu her sene 22 Mart'ta meydana gelmektedir.
Yükseklik açısı
Yerküre ve gökkürenin koordinatlarının benzerliğini daha iyi anlamak için şöyle düşünebiliriz: Yerküreyi bir balon varsayalım. Onu iyice şişirip ona içeriden baktığımızda enlem ve boylamlar gökyüzü koordinatlarına benzer hale gelir. Ancak, gökyüzü koordinatları enlem ve boylam olarak değil, dik açıklık ve sağ açıklık olarak adlandırılır. Yerküreyle karşılaştırırsak, dik açıklık enleme, sağ açıklık boylama karşılık gelir. Yerkürenin ekvatoruyla, gökkürenin ekvatoru aynı düzlemdedir. Yer ekvatoru 0º enlemdedir. Kuzey Kutbu +90º. Güney Kutbu -90º enlemdedir. Buradan anlıyoruz ki, boylam değerleri -90'la +90 arasındadır. Gökyüzünde de durum benzerdir. Gök ekvatoru 0º dik açıklık, güney gök kutbu da -90º dik açıklıktadır. Yani, dik açıklık değerleri de -90º ile +90º arasında olabilir. Eksi (-) dik açıklık değerleri gök ekvatorunun güneyinde, artı (+) değerleri ise kuzeyinde yer alır.
Koordinatları dönüştürme
Eşlek (ekvatoryal) => gözerimi (ufuk) koordinatları
δ, Dik açıklık, 
ise olsun.
φ, gözlemcinin enlemi olsun.
El, yükseklik açısı, Az ise azimut açısı olsun.
θ, Başucu noktası olsun (veya başucu mesafesi).
Dönüşüm denklemleri:
Trigonometrik fonksiyonların tersini kullanarak koordinat değerlerini elde edebilirsiniz.
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- This article was originally based on Jason Harris' Astroinfo which comes along with KStars, a Desktop Planetarium for Linux/KDE. See http://edu.kde.org/kstars/index.phtml17 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gokyuzu koordinat sistemi gokyuzu konum haritasi icin kullanilan koordinat sistemidir Yeryuzu uzerinde bir bolgeyi tanimlarken onun cografi koordinatlari verilir Baska koordinat sistemleri de kullanilmakla beraber genellikle enlem ve boylam koordinat sistemi kullanilir Gokyuzunde bir gokcisminin konumunu tanimlarken de koordinat sistemlerinden yararlanilir Ornegin Yilan Takimyildizi nin 56 parlak yildizi demek bir gok bilimci icin pek bir sey ifade etmez Zaten aranan gokcismini bu sekilde bulmak da neredeyse olanaksizdir Bunun yerine yerkuredekine benzer bir koordinat sistemi kullanilir Koordinat sistemiKoordinat sistemi Temel duzlem Kutuplar Koordinatlar Devir ayrica Alt Az veya Az El olarak da bilinir Ufuk Basucu noktasi Yukseklik ayrica rakim olarak da bilinir azimut meridyenGok eslegi Gokkutbu Dik aciklik Sag aciklik veya J2000Tutulum tutulum Gokadasal gokada duzlemiEkvatoryal koordinat sistemi Gokkurenin hareketini incelemek icin ekvatorda bulunan bir kimse butun yildizlarin dogdugunu ve ufka dik olarak battigini gorecektir Kutuplarda bulunan kimse ise yildizlarin dairesel hareket yaptiklarini gozleyecektir Kutup ile ekvator arasinda bulunan bir kimse ise bazi yildizlarin dogup battigini gordugu halde bazilarinin ufuk uzerinde dairesel hareket yaptiklarini takip edecektir Bu sonuclardan faydalanarak dunyanin herhangi bir yerindeki bir kimse kendisinin dunyanin uzerinde dusunulen cografik enlem ve boylam agindaki yerini tespit edebilir Bu sistem gokkuresine de izdusurulerek gokte sabit bir referans sistemi elde edilir Dunya dondugunden dolayi bu izdusumun tespit edilen bir anda yapilmasi gerekir Gok bilimciler bu islemi Gunes baharda tam ekvator uzerindeyken yapmislardir Bu her sene 22 Mart ta meydana gelmektedir Yukseklik acisiYerkure ve gokkurenin koordinatlarinin benzerligini daha iyi anlamak icin soyle dusunebiliriz Yerkureyi bir balon varsayalim Onu iyice sisirip ona iceriden baktigimizda enlem ve boylamlar gokyuzu koordinatlarina benzer hale gelir Ancak gokyuzu koordinatlari enlem ve boylam olarak degil dik aciklik ve sag aciklik olarak adlandirilir Yerkureyle karsilastirirsak dik aciklik enleme sag aciklik boylama karsilik gelir Yerkurenin ekvatoruyla gokkurenin ekvatoru ayni duzlemdedir Yer ekvatoru 0º enlemdedir Kuzey Kutbu 90º Guney Kutbu 90º enlemdedir Buradan anliyoruz ki boylam degerleri 90 la 90 arasindadir Gokyuzunde de durum benzerdir Gok ekvatoru 0º dik aciklik guney gok kutbu da 90º dik acikliktadir Yani dik aciklik degerleri de 90º ile 90º arasinda olabilir Eksi dik aciklik degerleri gok ekvatorunun guneyinde arti degerleri ise kuzeyinde yer alir Koordinatlari donusturmeEslek ekvatoryal gt gozerimi ufuk koordinatlari d Dik aciklik H displaystyle H ise olsun f gozlemcinin enlemi olsun El yukseklik acisi Az ise azimut acisi olsun 8 Basucu noktasi olsun veya basucu mesafesi Donusum denklemleri sin El cos 8 sin ϕ sin d cos ϕ cos d cos H displaystyle sin mathrm El cos theta sin phi cdot sin delta cos phi cdot cos delta cdot cos H cos Az cos ϕ sin d sin ϕ cos d cos Hcos El displaystyle cos mathrm Az frac cos phi cdot sin delta sin phi cdot cos delta cdot cos H cos mathrm El Trigonometrik fonksiyonlarin tersini kullanarak koordinat degerlerini elde edebilirsiniz Ayrica bakinizAzimut Yorunge EgikligiDis baglantilarThis article was originally based on Jason Harris Astroinfo which comes along with KStars a Desktop Planetarium for Linux KDE See http edu kde org kstars index phtml17 Mayis 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde