Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddede bulunmasına karşın yetersizliği nedeniyle bazı bilgilerin hangi kaynaktan alındığı belirsizdir. (Temmuz 2016) () |
Gaziantep Platosu, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin batı kesiminde bulunmaktadır. Fırat Nehri ile Doğu Anadolu Fayı kenarında yükselen ve arasında 800–1000 m yükseltide uzanır.
Fırat Nehri'nin batısında Suriye sınırı ile kuzeyde Toros Dağları arasında uzanan engebeli bir platoya geçilir. Gaziantep Platosu adı verilen bu platonun yüksekliği güneyden kuzeye, doğudan batıya doğru bir miktar artar. Kuzeyde 1000 m yükseltiye sahip bu saha, ortada 800–850 m Suriye sınırında 600–650 m alçalır. Batıda 1000 üzerindeki yükseltiye sahip bu saha Fırat vadisinde ise 750 m yükseltiye iner. Gaziantep Şehri bu plato üzerinde yer almaktadır.
Genel yapısı
Bazaltlardan, Eosen yaşlı kalker ve marnlı kalkerlerinden yapılı bu plato sahası gibi karstik bir alan olarak karşımıza çıkar. Gaziantep şehrinin önündeki depresyon alanlarının eosen kalkerleri içinde polye olduğunu, düz olan tabanında ise terra-rosa ile kaplıdır. Gaziantep ovası batısındaki eşik aşıldıkça ikinci bir küçük polyenin olduğu dikkati çeker. Gaziantep şehrinin kuzey ve kuzeybatısındaki platolarda; çok sayıda dolin uvala ve polyeler görülür. Platoya gömülü vadilerin çoğunun tabanında yazın su dahi bulunmaz. Çünkü, yağmur suları kalkerlerin çatlaklarından kırmızı renkli killi topraklar (Terra Rossa) birikmiştir. Ancak karstik kaynaklarla beslenen dere yataklarında yazın su bulunur.
İklimi ve bitki örtüsü
Batıdan gelen nemli hava kütlelerine açıktır. Fırat'ı hafifçe parçaladığı bu sahada yer alan coğrafi potansiyeli yüksek bir sahadır. Batı kesimlerinde Akdeniz iklimi görülmektedir. Denizden uzaklaştıkça karasal etkilerin arttığı görülür.
Yetiştirilen ürünler
Bu platonun önemli tarımsal ürünleri; tahıl, üzüm, baklagil ve güneye doğru zeytin ve Antep fıstığıdır. Fırat kenarında ve sulanan ovalarda pamuk yetiştirilir. Sulanan Oğuzeli ve Nizip Ovalarında ise tahılın yanı sıra; üzüm; incir, Antep fıstığı ve sebze üretilir. Buradan üretilen üzümden pekmez, pestil ve sucuk yapılır. Üzümün bir bölümü ise Gaziantep’teki içki fabrikalarında işlenir.
Plato alanının kullanımı
En yüksek plato yüzeyi, yüksek plato yüzeyi ve alçak plato yüzeyi olmak üzere 3 ayrı düzlük sisteminden oluşmaktadır. En yüksek plato alanları daha çok mera alanları daha çok mera ve bağ-bahçe olarak kullanılmaktadır. Yüksek platolar üzerinde bağ-bahçe ve kuru tarım alanları kullanılmaktadır. Plato yüzeyleri üzerinde kuru tarım faaliyeti tamamen iklimin kontrolü altındadır. Bu alanlarda düşen yağış miktarı düşme zamanına bağlı olarak yıllar arasında alınan ürün miktarı bakımından farklılıklar olabilmektedir.
Kaynakça
- Atalay, İ., Mortan, K., 1997 “Türkiye’nin Bölgesel Coğrafyası” İnkılap Kitabevi, İstanbul
- Güngördü, E., 2003 “Türkiye’nin Coğrafyası” Asil Yayın Dağıtım, Yayın No:14 Ankara
- Şengün, M.T., Boyraz, Z., “Oğuzeli (Gaziantep) ve Yakın Çevresinde Jeomorfolojik Ana Birimleri ile Arazi Kullanımı Arasındaki İlişkiler” makalesi, F.Ü, Fen-Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Bölümü, Elazığ
- Meydan Larousse Büyük Lugat ve Ansiklopedi 7.cilt sayfa:426
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede kaynak listesi bulunmasina karsin metin ici kaynaklarin yetersizligi nedeniyle bazi bilgilerin hangi kaynaktan alindigi belirsizdir Lutfen kaynaklari uygun bicimde metin icine yerlestirerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Temmuz 2016 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Gaziantep Platosu Guneydogu Anadolu Bolgesi nin bati kesiminde bulunmaktadir Firat Nehri ile Dogu Anadolu Fayi kenarinda yukselen ve arasinda 800 1000 m yukseltide uzanir Firat Nehri nin batisinda Suriye siniri ile kuzeyde Toros Daglari arasinda uzanan engebeli bir platoya gecilir Gaziantep Platosu adi verilen bu platonun yuksekligi guneyden kuzeye dogudan batiya dogru bir miktar artar Kuzeyde 1000 m yukseltiye sahip bu saha ortada 800 850 m Suriye sinirinda 600 650 m alcalir Batida 1000 uzerindeki yukseltiye sahip bu saha Firat vadisinde ise 750 m yukseltiye iner Gaziantep Sehri bu plato uzerinde yer almaktadir Genel yapisiBazaltlardan Eosen yasli kalker ve marnli kalkerlerinden yapili bu plato sahasi gibi karstik bir alan olarak karsimiza cikar Gaziantep sehrinin onundeki depresyon alanlarinin eosen kalkerleri icinde polye oldugunu duz olan tabaninda ise terra rosa ile kaplidir Gaziantep ovasi batisindaki esik asildikca ikinci bir kucuk polyenin oldugu dikkati ceker Gaziantep sehrinin kuzey ve kuzeybatisindaki platolarda cok sayida dolin uvala ve polyeler gorulur Platoya gomulu vadilerin cogunun tabaninda yazin su dahi bulunmaz Cunku yagmur sulari kalkerlerin catlaklarindan kirmizi renkli killi topraklar Terra Rossa birikmistir Ancak karstik kaynaklarla beslenen dere yataklarinda yazin su bulunur Iklimi ve bitki ortusuBatidan gelen nemli hava kutlelerine aciktir Firat i hafifce parcaladigi bu sahada yer alan cografi potansiyeli yuksek bir sahadir Bati kesimlerinde Akdeniz iklimi gorulmektedir Denizden uzaklastikca karasal etkilerin arttigi gorulur Yetistirilen urunlerBu platonun onemli tarimsal urunleri tahil uzum baklagil ve guneye dogru zeytin ve Antep fistigidir Firat kenarinda ve sulanan ovalarda pamuk yetistirilir Sulanan Oguzeli ve Nizip Ovalarinda ise tahilin yani sira uzum incir Antep fistigi ve sebze uretilir Buradan uretilen uzumden pekmez pestil ve sucuk yapilir Uzumun bir bolumu ise Gaziantep teki icki fabrikalarinda islenir Plato alaninin kullanimiEn yuksek plato yuzeyi yuksek plato yuzeyi ve alcak plato yuzeyi olmak uzere 3 ayri duzluk sisteminden olusmaktadir En yuksek plato alanlari daha cok mera alanlari daha cok mera ve bag bahce olarak kullanilmaktadir Yuksek platolar uzerinde bag bahce ve kuru tarim alanlari kullanilmaktadir Plato yuzeyleri uzerinde kuru tarim faaliyeti tamamen iklimin kontrolu altindadir Bu alanlarda dusen yagis miktari dusme zamanina bagli olarak yillar arasinda alinan urun miktari bakimindan farkliliklar olabilmektedir KaynakcaAtalay I Mortan K 1997 Turkiye nin Bolgesel Cografyasi Inkilap Kitabevi Istanbul Gungordu E 2003 Turkiye nin Cografyasi Asil Yayin Dagitim Yayin No 14 Ankara Sengun M T Boyraz Z Oguzeli Gaziantep ve Yakin Cevresinde Jeomorfolojik Ana Birimleri ile Arazi Kullanimi Arasindaki Iliskiler makalesi F U Fen Edebiyat Fakultesi Cografya Bolumu Elazig Meydan Larousse Buyuk Lugat ve Ansiklopedi 7 cilt sayfa 426