Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Elmas Hırsızları 1950 ABD yapımı kara filmdir. Özgün adı The Asphalt Jungle olan film Türkiye'de sinemalarda "Elmas Hırsızları" adı ile gösterilmişken, yıllar sonra TRT Televizyonunda Soygun ve Vahşi Yol adlarıyla da gösterime verilmişti.
| The Asphalt Jungle | |
 "Elmas Hırsızları" (The Asphalt Jungle) filminin sinema afişi | |
| Yönetmen | John Huston |
|---|---|
| Yapımcı | |
| Senarist | John Huston W.R. Burnett (roman) |
| Oyuncular | Sterling Hayden Sam Jaffe Marilyn Monroe |
| Müzik | Miklós Rózsa |
| Görüntü yönetmeni | |
| Kurgu | |
| Stüdyo | Metro-Goldwyn-Mayer |
| Dağıtıcı | Metro-Goldwyn-Mayer |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Suç, kara film |
| Renk | Siyah-beyaz Sonradan elektronik ortamda renklendirilmiş bir versiyonu da vardır. |
| Yapım yılı | 1950 |
| Çıkış tarih(ler)i | 23 Mayıs 1950, ABD |
| Süre | 112 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce, Almanca |
| Diğer adları | Elmas Hırsızları (Türkiye, sinemalar) "Soygun" ve "Vahşi Yol"(Türkiye, TRT TV) Quand la ville dort (Fransa) Giungla d'asfalto (İtalya) La Jungla de asfalto (İspanya) Asphalt-Dschungel (Almanya) Raubmord (Almanya) |
John Huston'un yönettiği film, yönetmenin başyapıtlarından biri sayılmaktadır. Üretken bir yazar olan W.R. Burnett'in 1949 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan filmin senaryosunu da W.R. Burnett, 'la birlikte yazmıştır. John Huston da senaryonun yazılmasında onlara yardımcı olmuştu. Ünlülerden oluşan geniş bir oyuncu kadrosu olan bu siyah beyaz filmde Sterling Hayden, , Sam Jaffe, , ve 'dan başka Marilyn Monroe'nun da ikinci dereceden bir rolü vardır. Filmin özgün müziği Miklós Rózsa'ya aittir. Siyah beyaz görüntülerini 'un çektiği, filmin 1980'li yıllarda elektronik ortamda renklendirilmiş bir video versiyonu da mevcuttur.
Bir grup eski suçlunun bir elmas soygununu tasarlayıp gerçekleştirmelerinin ayrıntılı öyküsünü onların bakış açısından anlatan bu gerilim filmi çevrildiği yıl için çok yenilikçi ögeler barındırıyordu ve kendisinden sonra gelen birçok filme de ilham kaynağı olmuştu. Huston o zamana kadar hep yapıldığı gibi ahlakçı ve mesafeli bir "Suç cezasız kalmaz" hikâyesi anlatmak istememişti ve ortaya bir aksiyon filminden ziyade karakter tahlilleri yapan bir kara film çıkmıştı.
Film "en iyi yönetmen", "en iyi senaryo", "en iyi görüntü" ve "en iyi yardımcı erkek oyuncu" (Sam Jaffe) olmak üzere tam 4 dalda Oscar ödülüne aday gösterildi. Bir BAFTA ve üç Altın Küre adaylığından sonra Venedik Film Festivali'nde oyuncu Sam Jaffe'ye verildi.
"The Asphalt Jungle" ABD'de "kültürel, tarihi ve estetik olarak önemli" filmler arasına seçilerek Kongre Kütüphanesi'nin "Ulusal Film Arşivi"nde muhafaza edilmesine karar verilmiştir.
Filmin konusu
Hapisten yeni salıverilmiş ünlü soyguncu, Alman asıllı (ve Alman aksanlı) suç üstadı Doc Erwin Riedenschneider (Sam Jaffe) Cincinnati'ye gelerek vakit kaybetmeden yeni bir soygunun hazırlıklarına başlar. 'İçerde'yken bir mücevher şirketini soymak için kusursuz bir plan yapmıştır, ama bunun için bir ekip toplaması ve para kaynağı bulması gerekir. Para kaynağı için düzenbaz avukat Alonzo D. Emmerich'e () başvurur. Ekibin diğer elemanları ise at çiftliği alma hayalleri kuran İrlanda asıllı meteliksiz kabadayı Dix (Sterling Hayden), soygunda şoförlük yapacak olan kafe sahibi kambur Gus () ve kasa açma uzmanı Louis'dir (Anthony Caruso). Bir de bu kişiler arasında arabuluculuk yapan at yarışı oynatan kumarhane sahibi Cobby (Marc Lawrence) vardır. Soygun planlandığı gibi kusursuz bir şekilde gerçekleşse de, kasanın patlatılması alarm zillerini harekete geçirir ve karşılarına çıkan gece bekçisi ile yapılan kısa boğuşma sırasında bekçinin ateş alan tabancasından çıkan kurşun kasacı Louis'i ağır yaralar ve bu andan itibaren işler ters gitmeye başlar. Zaten aslında kendisi de meteliksiz kalmış olan üçkâğıtçı avukatın planı ortaklarına kazık atarak elmasları alıp yurt dışına kaçmaktır, ama bu planı suya düşer. Polisin sıkı bir çalışması sonucunda ekibin elemanları teker teker safdışı bırakılırlar veya yakalanırlar.
Filmin renkli versiyonu
Bu siyah beyaz filmin bir de elektronik ortamda renklendirilmiş versiyonu mevcut bulunmaktadır. Paris'te bir mahkeme sanatçıların haklarının korunması çerçevesinde renkli versiyonların televizyonlarda gösterilmesini yasaklamıştı, bunu yaparken de yönetmen John Huston'un bu konuda söylediği bir cümleye atıfta bulunmuştu: "Nasıl bir heykeltıraş heykelini yontarken bronz, mermer veya kil arasında kendi değiştirilemez seçimini yapıyorsa, ben de aynı şekilde bu filmi siyah beyaz olarak çektim ve bu şekliyle kalmalıdır.(Huston, bir başka önemli filmi Malta Şahini de (The Maltese Falcon) aynı yöntemle renklendirildiği zaman bu sözleri sarfetmişti)"
Bu suni renklendirme işlemini yapan şirket "Turner Entertainment Group", 1980'li yıllarda Malta Şahini (The Maltese Falcon) ve Elmas Hırsızları (The Asphalt Jungle)'nın haricinde "The Seventh Cross", Kahraman Şerif (High Noon) ve İnsanlar Yaşadıkça (From Here to Eternity) gibi daha birçok siyah beyaz klasiği elektronik ortamda renklendirmiş ama bunların orijinalliklerini bozdukları iddiasıyla da hepsi için mahkemelik olmuşlar ve davaları kaybetmişlerdi.
Filmin diğer versiyonları
W.R. Burnett'in romanı "The Asphalt Jungle" sonraki yıllarda 3 kez daha sinemaya uyarlandı. Bunlar:
- 1958 - . (Western) Yönetmen: . Oyuncular: , Ernest Borgnine, Katy Jurado
- 1963 - . Yönetmen: Wolf Rilla. Oyuncular: George Sanders, Richard Johnson
- 1973 - . Yönetmen: Barry Pollack, Oyuncular: Thalmus Rasulala, Judy Pace
Oyuncu kadrosu
| Aktör/Aktris | Rolü |
|---|---|
| Sterling Hayden | Dix Handley |
| Alonzo D. Emmerich | |
| Doll Conovan | |
| Gus Minissi | |
| Sam Jaffe | Doc Erwin Riedenschneider |
| Polis Komiseri Hardy | |
| Marc Lawrence | Cobby |
| Barry Kelley | Teğmen Ditrich |
| Anthony Caruso | Louis Ciavelli |
| Teresa Celli | Maria Ciavelli |
| Marilyn Monroe | Angela Phinlay |
| William 'Wee Willie' Davis | Timmons |
| Dorothy Tree | May Emmerich |
| Brad Dexter | Bob Brannom |
| John Maxwell | Dr. Swanson |
Film hakkında notlar
- Filmin yan rollerinden birinde, henüz 3 yıldır sinemada olan ve o zamana kadar filmlerde hep figüran olarak rol almış olan Marilyn Monroe da oynamaktadır. O zamana kadar rol aldığı filmlerin çoğunda yazılarda adı bile geçmeyen Monroe "Elmas Hırsızları"nda düzenbaz avukatın () genç metresini oynamaktadır ve bu kısa rolü ile göz doldurmaktadır. Yine de filmdeki rolü ikinci derecede bir roldür ama, Marilyn Monroe birkaç yıl sonra ünlenecektir ve "Elmas Hırsızları" her seferinde yeniden sinemalara verildikçe, bir pazarlama taktiği olarak yeni basılan afişlere sanki filmin başrol oyuncusuymuş gibi onun resimleri basılacak ve ismi daha büyük harflerle yazılacaktır.
- İleriki yılların iki ünlü karakter oyuncusu Jack Warden ve ilk kez bu filmle sinemaya geçmişlerdir. Her ikisi de filmde çok küçük bir rolde oynuyorlar ve her ikisinin de yazılarda adı geçmiyor.
Filmin ödülleri
Kazandıkları
- 1950 - - En iyi aktör - Sam Jaffe
- 1950 - ABD Ulusal Film Eleştirmenleri Birliği - En iyi yönetmen NBR ödülü - John Huston
- 1951 - Edgar Allan Poe Ödülleri - En İyi Film Edgar Ödülü
Adaylıkları
- 1950 - Altın Aslan - John Huston
- 1951 Oscar - En İyi Yönetmen Akademi Ödülü - John Huston
- 1951 Oscar - En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü - , John Huston
- 1951 Oscar - En İyi Sinematografi Akademi Ödülü -
- 1951 Oscar - En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü - Sam Jaffe
- 1951 BAFTA - BAFTA En İyi Film Ödülü
- 1951 Altın Küre - En İyi Yönetmen Altın Küre Ödülü - John Huston
- 1951 Altın Küre - En İyi Senaryo Altın Küre Ödülü - , John Huston
- 1951 Altın Küre - -
Kaynakça
- ^ http://www.imdb.com/title/tt0042208/releaseinfo 19 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Türkçe isim için referans
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2009.
- ^ . 11 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2008.
- ^ http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=940DE1DE1139F937A35751C1A96E948260 []
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Kasım 2008.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Elmas Hırsızları
- movieposterdb.com 15 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .'da fİlmin çeşitli afişleri
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Elmas Hirsizlari 1950 ABD yapimi kara filmdir Ozgun adi The Asphalt Jungle olan film Turkiye de sinemalarda Elmas Hirsizlari adi ile gosterilmisken yillar sonra TRT Televizyonunda Soygun ve Vahsi Yol adlariyla da gosterime verilmisti Elmas HirsizlariThe Asphalt Jungle Elmas Hirsizlari The Asphalt Jungle filminin sinema afisiYonetmenJohn HustonYapimciSenaristJohn Huston W R Burnett roman OyuncularSterling Hayden Sam Jaffe Marilyn MonroeMuzikMiklos RozsaGoruntu yonetmeniKurguStudyoMetro Goldwyn MayerDagiticiMetro Goldwyn MayerCinsiSinema filmiTuruSuc kara filmRenkSiyah beyaz Sonradan elektronik ortamda renklendirilmis bir versiyonu da vardir Yapim yili1950Cikis tarih ler i23 Mayis 1950 ABDSure112 dakikaUlkeABDDilIngilizce AlmancaDiger adlariElmas Hirsizlari Turkiye sinemalar Soygun ve Vahsi Yol Turkiye TRT TV Quand la ville dort Fransa Giungla d asfalto Italya La Jungla de asfalto Ispanya Asphalt Dschungel Almanya Raubmord Almanya John Huston un yonettigi film yonetmenin basyapitlarindan biri sayilmaktadir Uretken bir yazar olan W R Burnett in 1949 tarihli ayni adli romanindan uyarlanan filmin senaryosunu da W R Burnett la birlikte yazmistir John Huston da senaryonun yazilmasinda onlara yardimci olmustu Unlulerden olusan genis bir oyuncu kadrosu olan bu siyah beyaz filmde Sterling Hayden Sam Jaffe ve dan baska Marilyn Monroe nun da ikinci dereceden bir rolu vardir Filmin ozgun muzigi Miklos Rozsa ya aittir Siyah beyaz goruntulerini un cektigi filmin 1980 li yillarda elektronik ortamda renklendirilmis bir video versiyonu da mevcuttur Bir grup eski suclunun bir elmas soygununu tasarlayip gerceklestirmelerinin ayrintili oykusunu onlarin bakis acisindan anlatan bu gerilim filmi cevrildigi yil icin cok yenilikci ogeler barindiriyordu ve kendisinden sonra gelen bircok filme de ilham kaynagi olmustu Huston o zamana kadar hep yapildigi gibi ahlakci ve mesafeli bir Suc cezasiz kalmaz hikayesi anlatmak istememisti ve ortaya bir aksiyon filminden ziyade karakter tahlilleri yapan bir kara film cikmisti Film en iyi yonetmen en iyi senaryo en iyi goruntu ve en iyi yardimci erkek oyuncu Sam Jaffe olmak uzere tam 4 dalda Oscar odulune aday gosterildi Bir BAFTA ve uc Altin Kure adayligindan sonra Venedik Film Festivali nde oyuncu Sam Jaffe ye verildi The Asphalt Jungle ABD de kulturel tarihi ve estetik olarak onemli filmler arasina secilerek Kongre Kutuphanesi nin Ulusal Film Arsivi nde muhafaza edilmesine karar verilmistir Filmin konusuHapisten yeni saliverilmis unlu soyguncu Alman asilli ve Alman aksanli suc ustadi Doc Erwin Riedenschneider Sam Jaffe Cincinnati ye gelerek vakit kaybetmeden yeni bir soygunun hazirliklarina baslar Icerde yken bir mucevher sirketini soymak icin kusursuz bir plan yapmistir ama bunun icin bir ekip toplamasi ve para kaynagi bulmasi gerekir Para kaynagi icin duzenbaz avukat Alonzo D Emmerich e basvurur Ekibin diger elemanlari ise at ciftligi alma hayalleri kuran Irlanda asilli meteliksiz kabadayi Dix Sterling Hayden soygunda soforluk yapacak olan kafe sahibi kambur Gus ve kasa acma uzmani Louis dir Anthony Caruso Bir de bu kisiler arasinda arabuluculuk yapan at yarisi oynatan kumarhane sahibi Cobby Marc Lawrence vardir Soygun planlandigi gibi kusursuz bir sekilde gerceklesse de kasanin patlatilmasi alarm zillerini harekete gecirir ve karsilarina cikan gece bekcisi ile yapilan kisa bogusma sirasinda bekcinin ates alan tabancasindan cikan kursun kasaci Louis i agir yaralar ve bu andan itibaren isler ters gitmeye baslar Zaten aslinda kendisi de meteliksiz kalmis olan uckagitci avukatin plani ortaklarina kazik atarak elmaslari alip yurt disina kacmaktir ama bu plani suya duser Polisin siki bir calismasi sonucunda ekibin elemanlari teker teker safdisi birakilirlar veya yakalanirlar Filmin renkli versiyonuBu siyah beyaz filmin bir de elektronik ortamda renklendirilmis versiyonu mevcut bulunmaktadir Paris te bir mahkeme sanatcilarin haklarinin korunmasi cercevesinde renkli versiyonlarin televizyonlarda gosterilmesini yasaklamisti bunu yaparken de yonetmen John Huston un bu konuda soyledigi bir cumleye atifta bulunmustu Nasil bir heykeltiras heykelini yontarken bronz mermer veya kil arasinda kendi degistirilemez secimini yapiyorsa ben de ayni sekilde bu filmi siyah beyaz olarak cektim ve bu sekliyle kalmalidir Huston bir baska onemli filmi Malta Sahini de The Maltese Falcon ayni yontemle renklendirildigi zaman bu sozleri sarfetmisti Bu suni renklendirme islemini yapan sirket Turner Entertainment Group 1980 li yillarda Malta Sahini The Maltese Falcon ve Elmas Hirsizlari The Asphalt Jungle nin haricinde The Seventh Cross Kahraman Serif High Noon ve Insanlar Yasadikca From Here to Eternity gibi daha bircok siyah beyaz klasigi elektronik ortamda renklendirmis ama bunlarin orijinalliklerini bozduklari iddiasiyla da hepsi icin mahkemelik olmuslar ve davalari kaybetmislerdi Elmas Hirsizlari The Asphalt Jungle filminin tum oyuncu kadrosunu bir arada gosteren bir sinema afisi Filmin diger versiyonlariW R Burnett in romani The Asphalt Jungle sonraki yillarda 3 kez daha sinemaya uyarlandi Bunlar 1958 Western Yonetmen Oyuncular Ernest Borgnine Katy Jurado 1963 Yonetmen Wolf Rilla Oyuncular George Sanders Richard Johnson 1973 Yonetmen Barry Pollack Oyuncular Thalmus Rasulala Judy PaceOyuncu kadrosuAktor Aktris RoluSterling Hayden Dix HandleyAlonzo D EmmerichDoll ConovanGus MinissiSam Jaffe Doc Erwin RiedenschneiderPolis Komiseri HardyMarc Lawrence CobbyBarry Kelley Tegmen DitrichAnthony Caruso Louis CiavelliTeresa Celli Maria CiavelliMarilyn Monroe Angela PhinlayWilliam Wee Willie Davis TimmonsDorothy Tree May EmmerichBrad Dexter Bob BrannomJohn Maxwell Dr SwansonFilm hakkinda notlarFilmin yan rollerinden birinde henuz 3 yildir sinemada olan ve o zamana kadar filmlerde hep figuran olarak rol almis olan Marilyn Monroe da oynamaktadir O zamana kadar rol aldigi filmlerin cogunda yazilarda adi bile gecmeyen Monroe Elmas Hirsizlari nda duzenbaz avukatin genc metresini oynamaktadir ve bu kisa rolu ile goz doldurmaktadir Yine de filmdeki rolu ikinci derecede bir roldur ama Marilyn Monroe birkac yil sonra unlenecektir ve Elmas Hirsizlari her seferinde yeniden sinemalara verildikce bir pazarlama taktigi olarak yeni basilan afislere sanki filmin basrol oyuncusuymus gibi onun resimleri basilacak ve ismi daha buyuk harflerle yazilacaktir Ileriki yillarin iki unlu karakter oyuncusu Jack Warden ve ilk kez bu filmle sinemaya gecmislerdir Her ikisi de filmde cok kucuk bir rolde oynuyorlar ve her ikisinin de yazilarda adi gecmiyor Filmin odulleriKazandiklari 1950 En iyi aktor Sam Jaffe 1950 ABD Ulusal Film Elestirmenleri Birligi En iyi yonetmen NBR odulu John Huston 1951 Edgar Allan Poe Odulleri En Iyi Film Edgar OduluAdayliklari 1950 Altin Aslan John Huston 1951 Oscar En Iyi Yonetmen Akademi Odulu John Huston 1951 Oscar En Iyi Uyarlama Senaryo Akademi Odulu John Huston 1951 Oscar En Iyi Sinematografi Akademi Odulu 1951 Oscar En Iyi Yardimci Erkek Oyuncu Akademi Odulu Sam Jaffe 1951 BAFTA BAFTA En Iyi Film Odulu 1951 Altin Kure En Iyi Yonetmen Altin Kure Odulu John Huston 1951 Altin Kure En Iyi Senaryo Altin Kure Odulu John Huston 1951 Altin Kure Kaynakca http www imdb com title tt0042208 releaseinfo 19 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkce isim icin referans Arsivlenmis kopya 14 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Haziran 2009 11 Ekim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Kasim 2008 http query nytimes com gst fullpage html res 940DE1DE1139F937A35751C1A96E948260 yalin URL Arsivlenmis kopya 26 Nisan 2006 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Kasim 2008 Dis baglantilarIMDb de Elmas Hirsizlari movieposterdb com 15 Temmuz 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde da fIlmin cesitli afisleri