Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Denatürasyon, protein veya nükleik asitlerin doğal yapısında mevcut olan sekonder, ve yapılarının bazı fiziksel (yüksek sıcaklık, radyasyon) ve kimyasal (kuvvetli asit veya baz, organik çözücüler (alkol, kloroform vb.), yoğun inorganik tuz çözeltisi) dış etkilerle bozularak primer yapılarına dönüşmeleri sürecidir. Canlı bir hücredeki proteinlerin denatüre olması, hücresel aktivitelerde bozulma ve belki de hücrenin ölümüyle sonuçlanır.
Yaygın örnekler
Yumurtanın sahanda pişirilmesi sonucunda yumurtanın ısı etkisiyle katılaşması ve beyaza dönmesi denatürasyona bir örnektir. Kaynamış sütün üzerinde oluşan kaymak da bir denatürasyon olayıdır.
Yumurta akının denatürasyonunun geri dönüşümsüz olmasına rağmen diğer birçok denatürasyon olayı geri dönüşümlüdür.
Protein denatürasyonu
Arka plan
Proteinler amino asit polimerleridir. Bir protein, genlerdeki kodonların kodladığı RNA’ları okuyan ve translasyon denen süreçte gerekli olan amino asit kombinasyonunu genetik bilgiye göre oluşturan ribozomlar tarafından sentezlenir. Yeni oluşmuş protein zinciri posttranslasyonel modifikasyona uğrayarak bakır, çinko ve demir gibi çeşitli atom ya da moleküller zincire eklenir. İlk olarak posttranslasyonel modifikasyon süreci tamamlanır ve protein katlanmaya başlayıp (bazen kendiliğinden, bazense enzim yardımıyla) kendi üzerinde kıvrılır, böylelikle hidrofobik elementler yapının derinliklerine gömülür ve hidrofilik elementler de dış bölümde yer alır. Proteinin son şekli, ortamla nasıl bir etkileşim halinde olacağını belirler.
Protein denatürasyona uğradığında sekonder, tersiyer ve kuaterner yapıları bozulur fakat primer yapıdaki amino asitler arasındaki peptit bağları sağlam kalır. Protein denatürasyona uğrar uğramaz tüm yapısal düzeylerin bir arada bulunduğu durumdaki fonksiyonunu artık yerine getiremez duruma gelir. Bu durum bir zıtlık oluşturur çünkü primer, sekonder, tersiyer ya da kuaterner yapılara sahip olmadıklarından hiçbir durumda işlevlerini kaybetmezler.
Denatürasyonun farklı protein yapı düzeylerinde ortaya çıkış biçimleri
- Kuaterner yapı denatürasyonunda protein alt birimlerleri birbirinden ayrılır ve/veya bu alt birimlerin konformasyonu bozulur.
- Tersiyer yapı denatürasyonu şu bozulmaları kapsar:
- Polar amino asit yan zincirleri arasındaki kovalent olmayan dipol-dipol etkileşimler
- Polar olmayan amino asit yan zincirleri arasındaki van der Waals etkileşimleri (indüklenmiş dipol)
- Sekonder yapı denatürasyonunda proteinler alfa sarmalı ve beta yaprağı gibi tüm düzenli tekrar eden yapılarını kaybeder ve rastgele sarım şeklini alırlar
- Primer yapıda, örneğin amino asit dizilerini bir arada tutan kovalent peptit bağlarında, herhangi bir denatürasyonel bozulma görülmez.
Nükleik asit denatürasyonu
DNA gibi nükleik asitlerin denatürasyonu, yüksek sıcaklıkta iki zincir arasındaki hidrojen bağlarının koparak çift zincirli yapının iki tane tek zincire dönüşmesiyle oluşur. Bu durum, polimeraz zincir tepkimesi (PCR) esnasında ortaya çıkabilir. Tavlama esnasında sıcaklığın yavaş yavaş düşürülmesi birbirini tamamlayıcı zincirler arasında baz çiftinin doğru bir şekilde oluşmasını sağlar. Sıcaklığın ani bir şekilde düşürülmesiyse primerin hatalı DNA dizileriyle hibritleşmesine yol açar.
Bazı denatüran maddeler
Asitler
- Asetik asit
- Trikloroasetik asit %12 suda
Çözücüler
Çoğu organik çözücü denatürandır:
Çapraz bağlayıcı ayıraçlar
Kaotropik maddeler
- Üre 6-8 mol/L
- 6 mol/L
- 4,5 mol/L
Disülfit bağı indirgenleri
redüksiyon yoluyla parçalayan maddeler:
- 2-Merkaptoetanol (Kuaterner yapıyı bozar)
- (DTT)
- (tris(2-karboksietil)fosfin)
Diğer
Ayrıca bakınız
(Fiksasyon)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Denaturasyon protein veya nukleik asitlerin dogal yapisinda mevcut olan sekonder ve yapilarinin bazi fiziksel yuksek sicaklik radyasyon ve kimyasal kuvvetli asit veya baz organik cozuculer alkol kloroform vb yogun inorganik tuz cozeltisi dis etkilerle bozularak primer yapilarina donusmeleri surecidir Canli bir hucredeki proteinlerin denature olmasi hucresel aktivitelerde bozulma ve belki de hucrenin olumuyle sonuclanir Yumurtanin pisirilmesi denaturasyona bir ornektir Yaygin orneklerYumurtanin sahanda pisirilmesi sonucunda yumurtanin isi etkisiyle katilasmasi ve beyaza donmesi denaturasyona bir ornektir Kaynamis sutun uzerinde olusan kaymak da bir denaturasyon olayidir Yumurta akinin denaturasyonunun geri donusumsuz olmasina ragmen diger bircok denaturasyon olayi geri donusumludur Protein denaturasyonuArka plan Proteinler amino asit polimerleridir Bir protein genlerdeki kodonlarin kodladigi RNA lari okuyan ve translasyon denen surecte gerekli olan amino asit kombinasyonunu genetik bilgiye gore olusturan ribozomlar tarafindan sentezlenir Yeni olusmus protein zinciri posttranslasyonel modifikasyona ugrayarak bakir cinko ve demir gibi cesitli atom ya da molekuller zincire eklenir Ilk olarak posttranslasyonel modifikasyon sureci tamamlanir ve protein katlanmaya baslayip bazen kendiliginden bazense enzim yardimiyla kendi uzerinde kivrilir boylelikle hidrofobik elementler yapinin derinliklerine gomulur ve hidrofilik elementler de dis bolumde yer alir Proteinin son sekli ortamla nasil bir etkilesim halinde olacagini belirler Protein denaturasyona ugradiginda sekonder tersiyer ve kuaterner yapilari bozulur fakat primer yapidaki amino asitler arasindaki peptit baglari saglam kalir Protein denaturasyona ugrar ugramaz tum yapisal duzeylerin bir arada bulundugu durumdaki fonksiyonunu artik yerine getiremez duruma gelir Bu durum bir zitlik olusturur cunku primer sekonder tersiyer ya da kuaterner yapilara sahip olmadiklarindan hicbir durumda islevlerini kaybetmezler Denaturasyonun farkli protein yapi duzeylerinde ortaya cikis bicimleri Kuaterner yapi denaturasyonunda protein alt birimlerleri birbirinden ayrilir ve veya bu alt birimlerin konformasyonu bozulur Tersiyer yapi denaturasyonu su bozulmalari kapsar Amino asit yan halkalari arasindaki kovalent etkilesimler sistein gruplari arasindaki gibi Polar amino asit yan zincirleri arasindaki kovalent olmayan dipol dipol etkilesimlerPolar olmayan amino asit yan zincirleri arasindaki van der Waals etkilesimleri induklenmis dipol Sekonder yapi denaturasyonunda proteinler alfa sarmali ve beta yapragi gibi tum duzenli tekrar eden yapilarini kaybeder ve rastgele sarim seklini alirlar Primer yapida ornegin amino asit dizilerini bir arada tutan kovalent peptit baglarinda herhangi bir denaturasyonel bozulma gorulmez Nukleik asit denaturasyonuDNA gibi nukleik asitlerin denaturasyonu yuksek sicaklikta iki zincir arasindaki hidrojen baglarinin koparak cift zincirli yapinin iki tane tek zincire donusmesiyle olusur Bu durum polimeraz zincir tepkimesi PCR esnasinda ortaya cikabilir Tavlama esnasinda sicakligin yavas yavas dusurulmesi birbirini tamamlayici zincirler arasinda baz ciftinin dogru bir sekilde olusmasini saglar Sicakligin ani bir sekilde dusurulmesiyse primerin hatali DNA dizileriyle hibritlesmesine yol acar Bazi denaturan maddelerAsitler Asetik asit Trikloroasetik asit 12 sudaCozuculer Cogu organik cozucu denaturandir Etanol MetanolCapraz baglayici ayiraclar FormaldehitKaotropik maddeler Ure 6 8 mol L 6 mol L 4 5 mol LDisulfit bagi indirgenleri reduksiyon yoluyla parcalayan maddeler 2 Merkaptoetanol Kuaterner yapiyi bozar DTT tris 2 karboksietil fosfin Diger Pikrik asitAyrica bakinizIspirto Fiksasyon Rastgele sarim