Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Afgan tilkisi (Vulpes cana), köpekgiller (Canidae) familyasının Vulpini oymağına ait, Asyada bulunan bir tilki türü. En küçük köpekgillerden biridir.
| Afgan tilkisi | ||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | ||||||||||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||
Vulpes cana Blanford, 1877 | ||||||||||||||||||||||
 Dağılımı |
Özellikleri
Afgan tilkisinin tüyleri yumuşak, üst kısmı gri-kahverengi, karnı ise beyaz renk olur. Sırtında siyah bir şeridi, bazen de siyah arka bacakları olur. Kulakları büyük, ağzı kısadır. Kuyruğu neredeyse aynı vücudunun uzunluğu kadar uzun, gür tüylü ve ucu siyah renktir.
Uzunluğu 40–50 cm (+ 33–41 cm kuyruk), ayakta dururken boyu 30 cm ve ağırlığı 0,9-1,3 kg olur.
Yayılımı ve yaşam alanı
Kısa zaman öncesine kadar afgan tilkisinin Orta Asya'da; Afganistan, Kuzeydoğu İran, Türkmenistan ve Pakistan'da yaşadığı kabul edilirdi. Ancak 1981 yılında İsrail'de ve son 10 yıl içerisinde Sina Yarımadasında, Umman'da, Suudi Arabistan'da, Ürdün'de ve diğer Arap ülkelerinde bulunmuştur. Böylece artık Arap Yarımadası'nın tümünde yaygın olan bir tür olduğu kabul edilir.
Yaşam alanı kurak, kayalık ve dağlık bölgelerdir. Dağlık bölgelerde 2000 metre yüksekliğe kadar rastlanılabilir. Bazen çöllerde veya bozkırlarda da görülür.
Yaşam şekli
Afgan tilkisinin şahsi av alanı 1,6 km²'dir. Bu alanı, bütün ömrü boyunca beraber kaldığı eşi ile birlikte savunur. Gece avcısıdır ve kesinlikle gündüz ava çıkmaz. Gündüzleri kayaların altındaki boşluklarda ya da mağaralarda uyuyarak geçirir. Geceleri yalnız başlarına ava çıkar ve her gece 7–11 km yürürler.
Diğer tilkilerden daha çok bitki yer. Başlıca Böcekler, karpuz ve üzüm gibi meyveler yer. Bazen yiyeceğini tarlalarda arar. Çok nadir olarak, küçük omurgalı hayvanlar ile beslenir. Afgan tilkisi su ihtiyacını yediği şeyler ile giderir ve doğrudan su içme gereği duymaz.
Üreme
Üreme zamanları Aralık ve Şubat ayları arasındadır. 50-60 gün süren bir gebelikten sonra dişi tilki dünyaya 1-3 yavru getirir. Yavrular 30-45 gün boyunca emzirilir ve 8-12 ay sonra kendileri üreyebilecek olgunluğa ulaşırlar. Afgan tilkisinin ömrü 4-5 yıl civarındadır.
Sınıflandırma
Afgan tilkisinin en yakın akrabası Çöl tilkisidir. Bu akrabalıktan dolayı, uzun kulaklı çöl tilkisinin Fennecus adında ayrı bir cins olarak sınıflandırılmasından artık vazgeçilmiştir.
Dış bağlantılar
 Wikimedia Commons'ta Afgan tilkisi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur. |
 Wikispecies'te Afgan tilkisi ile ilgili detaylı taksonomi bilgileri bulunur. |
Bu şablon nesli tükenmiş türleri içermemektedir.
| İri kulaklı tilki | İri kulaklı tilki (O. megalotis) |
|---|---|
| Urocyon | Boz tilki (U. cinereoargenteus) • Ada boz tilkisi (U. littoralis) |
| Vulpes | Kızıl tilki (V. vulpes) • Bengal tilkisi (V. bengalensis) • Afgan tilkisi (V. cana) • Güney Afrika tilkisi (V. chama) • Karsak (V. corsac) • Tibet tilkisi (V. ferrilata) • Kutup tilkisi (V. lagopus) • Cüce tilki (V. macrotis) • Soluk tilki (V. pallida) • Kum tilkisi (V. rueppelli) • Ova tilkisi (V. velox) • Çöl tilkisi (V. zerda) |
| Kısa kulaklı tilki | Kısa kulaklı tilki (A. microtis) |
|---|---|
| Canis | Kurt (C. lupus) • Kızıl kurt (C. rufus) • Kır kurdu (C. latrans) • Altın çakal (C. aureus) • Kara sırtlı çakal (C. mesomelas) • Çizgili çakal (C. adustus) • Habeş kurdu (C. simensis) |
| Yengeç yiyen tilki | Yengeç yiyen tilki (C. thous) |
| Yeleli kurt | Yeleli kurt (C. brachyurus) |
| Asya yaban köpeği | Asya yaban köpeği (C. alpinus) |
| Falkland tilkisi | Falkland tilkisi (D. australis) |
| Afrika yaban köpeği | Afrika yaban köpeği (L. pictus) |
| Rakun köpeği | Rakun köpeği (N. procyonoides) |
| Pseudalopex | And tilkisi (P. culpaeus) • Arjantin gri tilkisi (P. griseus) • Darwin tilkisi (P. fulvipes) • Pampa tilkisi (P. gymnocercus) • Peru çöl tilkisi (P. sechurae) • Brezilya dövüş tilkisi (P. vetulus) |
| Çalı köpeği | Çalı köpeği (S. venaticus) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Afgan tilkisi Vulpes cana kopekgiller Canidae familyasinin Vulpini oymagina ait Asyada bulunan bir tilki turu En kucuk kopekgillerden biridir Afgan tilkisiKorunma durumuHassas IUCN 2 3 Biyolojik siniflandirmaAlem AnimaliaSube ChordataAlt sube VertebrataInfa sube GnathostomataSinif MammaliaTakim Carnivora Etciller Alt takim Caniformia Kopegimsiler Familya Canidae Kopekgiller Oymak Vulpini Asil tilkiler Cins VulpesTur V canaIkili adlandirmaVulpes cana Blanford 1877DagilimiOzellikleriAfgan tilkisinin tuyleri yumusak ust kismi gri kahverengi karni ise beyaz renk olur Sirtinda siyah bir seridi bazen de siyah arka bacaklari olur Kulaklari buyuk agzi kisadir Kuyrugu neredeyse ayni vucudunun uzunlugu kadar uzun gur tuylu ve ucu siyah renktir Uzunlugu 40 50 cm 33 41 cm kuyruk ayakta dururken boyu 30 cm ve agirligi 0 9 1 3 kg olur Yayilimi ve yasam alaniAfgsn tilkisine ait bir kurkun uzunlugu Kisa zaman oncesine kadar afgan tilkisinin Orta Asya da Afganistan Kuzeydogu Iran Turkmenistan ve Pakistan da yasadigi kabul edilirdi Ancak 1981 yilinda Israil de ve son 10 yil icerisinde Sina Yarimadasinda Umman da Suudi Arabistan da Urdun de ve diger Arap ulkelerinde bulunmustur Boylece artik Arap Yarimadasi nin tumunde yaygin olan bir tur oldugu kabul edilir Yasam alani kurak kayalik ve daglik bolgelerdir Daglik bolgelerde 2000 metre yukseklige kadar rastlanilabilir Bazen collerde veya bozkirlarda da gorulur Yasam sekliAfgan tilkisinin sahsi av alani 1 6 km dir Bu alani butun omru boyunca beraber kaldigi esi ile birlikte savunur Gece avcisidir ve kesinlikle gunduz ava cikmaz Gunduzleri kayalarin altindaki bosluklarda ya da magaralarda uyuyarak gecirir Geceleri yalniz baslarina ava cikar ve her gece 7 11 km yururler Diger tilkilerden daha cok bitki yer Baslica Bocekler karpuz ve uzum gibi meyveler yer Bazen yiyecegini tarlalarda arar Cok nadir olarak kucuk omurgali hayvanlar ile beslenir Afgan tilkisi su ihtiyacini yedigi seyler ile giderir ve dogrudan su icme geregi duymaz UremeUreme zamanlari Aralik ve Subat aylari arasindadir 50 60 gun suren bir gebelikten sonra disi tilki dunyaya 1 3 yavru getirir Yavrular 30 45 gun boyunca emzirilir ve 8 12 ay sonra kendileri ureyebilecek olgunluga ulasirlar Afgan tilkisinin omru 4 5 yil civarindadir SiniflandirmaAfgan tilkisinin en yakin akrabasi Col tilkisidir Bu akrabaliktan dolayi uzun kulakli col tilkisinin Fennecus adinda ayri bir cins olarak siniflandirilmasindan artik vazgecilmistir Dis baglantilarWikimedia Commons ta Afgan tilkisi ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Wikispecies te Afgan tilkisi ile ilgili detayli taksonomi bilgileri bulunur Familya Kopekgiller Canidae Bu sablon nesli tukenmis turleri icermemektedir Oymak Asil tilkiler Vulpini Iri kulakli tilki Iri kulakli tilki O megalotis Urocyon Boz tilki U cinereoargenteus Ada boz tilkisi U littoralis Vulpes Kizil tilki V vulpes Bengal tilkisi V bengalensis Afgan tilkisi V cana Guney Afrika tilkisi V chama Karsak V corsac Tibet tilkisi V ferrilata Kutup tilkisi V lagopus Cuce tilki V macrotis Soluk tilki V pallida Kum tilkisi V rueppelli Ova tilkisi V velox Col tilkisi V zerda Oymak Asil kopekler Canini Kisa kulakli tilki Kisa kulakli tilki A microtis Canis Kurt C lupus Kizil kurt C rufus Kir kurdu C latrans Altin cakal C aureus Kara sirtli cakal C mesomelas Cizgili cakal C adustus Habes kurdu C simensis Yengec yiyen tilki Yengec yiyen tilki C thous Yeleli kurt Yeleli kurt C brachyurus Asya yaban kopegi Asya yaban kopegi C alpinus Falkland tilkisi Falkland tilkisi D australis Afrika yaban kopegi Afrika yaban kopegi L pictus Rakun kopegi Rakun kopegi N procyonoides Pseudalopex And tilkisi P culpaeus Arjantin gri tilkisi P griseus Darwin tilkisi P fulvipes Pampa tilkisi P gymnocercus Peru col tilkisi P sechurae Brezilya dovus tilkisi P vetulus Cali kopegi Cali kopegi S venaticus