Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Şura-yı Devlet (Osmanlıca: شوراى دولت) Osmanlı Devleti'nde günümüzdeki Danıştay'a karşılık gelen yüksek yargı kurumudur. 1868-1922 yılları arasında görev yapmıştır.
| Şûrâ-yı Devlet | |
|---|---|
 Şûrâ-yı Devlet'in bulunduğu Bâb-ı Âli binası | |
| Öncül | Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye |
| Ardıl | Danıştay |
| Kuruluş | 10 Mayıs 1868) |
| Kapanış | 4 Kasım 1922) |
| Tür | İdari Yargı |
| Yasal statü | Yüksek Mahkeme |
| Amaç | İdari uyuşmazlıkları çözme Yasa tasarısı hazırlama |
| Merkez | İstanbul |
| Reis | Mithat Paşa (ilk) 1868-1869 1876 Mehmed Tevfik Bey (son) 1921-1922 |
Şura-yı Devlet'in temelleri II. Mahmut tarafından 1837 yılında kurulmuş olan Meclis-i Vâlâ-yı Ahkâm-ı Adliye adındaki yüksek mahkemeye dayanır. Bu mahkeme günümüzdeki Danıştay ile Yargıtay’ın temelleri olan bir kurumdur. Daha sonra 1839 yılında Gülhane Hattı Hümayunu ile Osmanlı halkının din ve mezhep farkı gözetilmeksizin can, mal, ırz ve namus gibi tabi haklarının kanun teminatı altına alınacağı devletçe vadedilmiş, böylece yeni bir hukuk devletinin temel prensipleri ortaya konmuş, idarenin (devletin) de hukuk kurallarına uyması gerekliliği Osmanlı’da kabul edilir bir fikir haline gelmiştir.
1868 yılında padişah Abdülaziz döneminde Meclis-i Vâlây-ı Ahkâm-ı Adliye ikiye ayrılarak Danıştay işlevini yapmak üzere Şura-yı Devlet, Yargıtay işlevini yapmak üzere ise Divan-ı Ahkâmı Adliye adıyla iki kuruma ayrılmış, böylelikle, yargı ve yasama birbirinden ayrılmıştır. Bu iki yargı organından Şura'yı Devlet'e hem kanun tasarılarını hazırlama hem de idari uyuşmazlıklara çözüm getirme şeklinde hem "kanun tasarı hazırlama" hem "yargı" görevi olarak iki görev verilmiştir. Divan-ı Ahkâm-ı Adliye'ye ise yalnızca "yargı" görevi verilmiştir.
Padişah Abdülaziz'in 10 Mayıs 1868 günlü nutkuyla fiilen çalışmaya başlayan Şura-yı Devlet'in görevi "Kavanin ve nizamat layihalarını tetkik ve tanzim, mesalihi mülkiyeyi tetkik, hükûmet ile eşhas beyninde mütehaddis deaviyi rü'yet ve memurini devletin tahkik ahvaliyle, muhakemelerini icra" olarak ifade edilmiştir. "Hükümet ile eşhas beyninde mütehaddis davaları" görmek ve çözümlemek görevi, 1876 Kanuni Esasisi ile genel mahkemelere bırakıldığından, Şura-yı Devlet'in yargısal görevi çok sınırlı kalmıştır.
Osmanlı döneminde 54 yıl görev yapan Şura-yı Devlet, 4 Kasım 1922 tarihinde İstanbul’daki bütün merkez kuruluşlarının TBMM Hükûmetinin yönetimine geçmesiyle sona erdi. 669 sayılı Kanunla Şura-yı Devlet'in yerine Danıştay kurulup, 6 Temmuz 1927 tarihinde çalışmaya başladı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "II. Meşrutiyet Döneminde Danıştay (Şura-yı Devlet), Erkan Tural, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, V:13, 2006, sayfa: 79-89" (PDF). 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 14 Mayıs 2010.
- ^ . 20 Şubat 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2010.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sura yi Devlet Osmanlica شوراى دولت Osmanli Devleti nde gunumuzdeki Danistay a karsilik gelen yuksek yargi kurumudur 1868 1922 yillari arasinda gorev yapmistir Sura yi DevletSura yi Devlet in bulundugu Bab i Ali binasiOnculMeclis i Vala yi Ahkam i AdliyeArdilDanistayKurulus10 Mayis 1868 156 yil once 1868 05 10 Kapanis4 Kasim 1922 101 yil once 1922 11 04 TurIdari YargiYasal statuYuksek MahkemeAmacIdari uyusmazliklari cozme Yasa tasarisi hazirlamaMerkezIstanbulReisMithat Pasa ilk 1868 1869 1876 Mehmed Tevfik Bey son 1921 1922 Sura yi Devlet in temelleri II Mahmut tarafindan 1837 yilinda kurulmus olan Meclis i Vala yi Ahkam i Adliye adindaki yuksek mahkemeye dayanir Bu mahkeme gunumuzdeki Danistay ile Yargitay in temelleri olan bir kurumdur Daha sonra 1839 yilinda Gulhane Hatti Humayunu ile Osmanli halkinin din ve mezhep farki gozetilmeksizin can mal irz ve namus gibi tabi haklarinin kanun teminati altina alinacagi devletce vadedilmis boylece yeni bir hukuk devletinin temel prensipleri ortaya konmus idarenin devletin de hukuk kurallarina uymasi gerekliligi Osmanli da kabul edilir bir fikir haline gelmistir 1868 yilinda padisah Abdulaziz doneminde Meclis i Valay i Ahkam i Adliye ikiye ayrilarak Danistay islevini yapmak uzere Sura yi Devlet Yargitay islevini yapmak uzere ise Divan i Ahkami Adliye adiyla iki kuruma ayrilmis boylelikle yargi ve yasama birbirinden ayrilmistir Bu iki yargi organindan Sura yi Devlet e hem kanun tasarilarini hazirlama hem de idari uyusmazliklara cozum getirme seklinde hem kanun tasari hazirlama hem yargi gorevi olarak iki gorev verilmistir Divan i Ahkam i Adliye ye ise yalnizca yargi gorevi verilmistir Padisah Abdulaziz in 10 Mayis 1868 gunlu nutkuyla fiilen calismaya baslayan Sura yi Devlet in gorevi Kavanin ve nizamat layihalarini tetkik ve tanzim mesalihi mulkiyeyi tetkik hukumet ile eshas beyninde mutehaddis deaviyi ru yet ve memurini devletin tahkik ahvaliyle muhakemelerini icra olarak ifade edilmistir Hukumet ile eshas beyninde mutehaddis davalari gormek ve cozumlemek gorevi 1876 Kanuni Esasisi ile genel mahkemelere birakildigindan Sura yi Devlet in yargisal gorevi cok sinirli kalmistir Osmanli doneminde 54 yil gorev yapan Sura yi Devlet 4 Kasim 1922 tarihinde Istanbul daki butun merkez kuruluslarinin TBMM Hukumetinin yonetimine gecmesiyle sona erdi 669 sayili Kanunla Sura yi Devlet in yerine Danistay kurulup 6 Temmuz 1927 tarihinde calismaya basladi Ayrica bakinizSura yi Devlet reisleri listesi Turkiye Danistay baskanlari listesiKaynakca II Mesrutiyet Doneminde Danistay Sura yi Devlet Erkan Tural Cagdas Turkiye Tarihi Arastirmalari Dergisi V 13 2006 sayfa 79 89 PDF 17 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 14 Mayis 2010 20 Subat 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Mayis 2010