Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
İngiliz Milletler Topluluğu veya resmî adıyla Milletler Topluluğu (İngilizce: Commonwealth of Nations), geçmişte Britanya İmparatorluğu'nun (37 ülke), günümüzde de Birleşik Krallık'ın parçası olan (16 ülke) devletlerin oluşturduğu uluslararası bir koalisyondur. Üye ülkelerin 16’sı hâlen Britanya Kraliyet Ailesi yönetimindedir. Bu ülkelerde mevcut monark III. Charles; devlet başkanı görev ve yetkilerini, kendi tarafından atanan genel valiler aracılığı ile sürdürür. Kral aynı zamanda İngiliz Milletler Topluluğunun başkanıdır.
Ülkelerin tümünün nüfus toplamı 2,5 milyardır.
Köken bilimi
Kelime kökeni olarak Eski İngilizcede "ortak çıkar, fayda" anlamına gelen commonwealth sözcüğü günümüz İngilizcesinde "bağımsız devlet" (genellikle demokratik cumhuriyet) anlamında kullanılır.
1648 sonrasında, I. Charles'ın idam edilmesi (1649) ve kraliyetin lağvedilmesi ile ortaya çıkan ve 1660 yılında II. Charles'ın kral olmasıyla son bulan cumhuriyetçi döneme "Commonwealth Dönemi" denir. İç savaşı bastıran general Oliver Cromwell önce parlamentonun başkanı, sonra da diktatör olarak hüküm sürmüştür. Kral olmayı reddetmiş, kendini İngiliz Cumhuriyeti'nin "Muhafız Efendisi" olarak tanımlamıştır. 1658'de Cromwell'in ölümünden sonra oğlu Richard yerini dolduramamış, 1659'da sürgüne gönderilmiştir. 1660 yılında da kraliyet yeniden kurulmuş ve II. Charles başa geçmiştir.
Günümüzde Commonwealth, Birleşik Krallık önderliğinde bir araya gelmiş, bağımsız devletleri nitelemek amacıyla kullanılır. İngiliz Milletler Topluluğu karşılıklı ekonomik etkileşime dayanan bir oluşumdur. Büyük çoğunluğu tarihte Britanya İmparatorluğu'nun eyaleti veya sömürgesi olmuş ülkelerdir ve günümüzde çoğu bağımsız olan bu ülkeler kendi rızalarıyla bu oluşumun bir parçası olarak kalmaya devam etmektedirler. Bu devletlerin bir kısmı geçmişte imparatorluğun parçası olmamakla beraber sonradan birliğe katılmışlardır. Zaman içerisinde bu topluluğu terk eden, topluluktan çıkarılan ve sonradan geri kabul edilen ülkeler olmuştur (Bkz. üye ülkeler listesi). Üye ülkelerin bir kısmı Birleşik Krallık hükümdarını sembolik olarak en üst düzey yöneticileri olarak tanırlar. Birbirlerinden farklı yönetim biçimleriyle (meşrutiyet, demokrasi, diktatörlük vs.) yönetilebilirler.
Bu milletlerin Birleşik Krallık'taki ayrıcalıkları
- İngiliz Milletler Topluluğuna üye olan devletlerin halklarının, eğer Birleşik Krallık'ta ikâmet ediyorlarsa, her türlü yerel ve ulusal seçime katılma hakları vardır.
Birleşik Krallık genel valileri
Birleşik Krallık Kral/Kraliçesi tarafından Devlet Başkanı sıfatıyla temsilci atadığı genel valiler:
![image]()
Kanada Valisi Mary Simon![image]()
Avustralya Valisi David Hurley
![image]()
Yeni Zelanda Valisi Cindy Kiro
![image]()
Bahama Adaları Valisi Cynthia A. Pratt![image]()
Grenada Valisi Cécile La Grenade
![image]()
Saint Lucia Valisi Errol Charles
![image]()
Saint Vincent ve Grenadinler Valisi Susan Dougan
![image]()
Antigua ve Barbuda Valisi Sir Rodney Williams
![image]()
Saint Kitts ve Nevis Valisi Marcella Liburd![image]()
Belize Valisi Froyla Tzalam
![image]()
Papua Yeni Gine Valisi Bob Dadae
![image]()
Solomon Adaları Valisi David Vunagi
Genel valilerin görevleri
Devlet Başkanı ve hükümdar “III. Charles”tır. Kral'ın temsilcisi genel validir ve genellikle emekli olmuş eski politikacılar veya ilgili ülkenin başbakanının önerisiyle Kral tarafından atanır. Genel vali, siyaseten tarafsız olup Avam Kamarası ve Senatonun (üst meclisin) çıkardığı kararnamelere kral adına onay vermek, devlet başkanlığı düzeyinde imzalanması gereken belgeleri imzalamak ve onaylamak, parlamento toplantılarını resmen açıp kapatmak ve seçimler öncesi parlamentoyu feshetmek, başbakanı ve hükûmeti atamak veya görevden almak, büyükelçilerin güven mektuplarını teslim almak veya vermek görevlerinden birkaçıdır.
Genel sekreterin görevleri
1965 yılında İngiliz Milletler Topluluğu Başbakanları toplantısında Londra'da oluşturuldu. Genel Sekreterliğin merkezi, Kral III. Charles tarafından sekreterliğe kullanımına sunulan Londra'da bulunan Marlborough Sarayı'dır. Operasyon merkezi olarak Topluluğun her bir vatandaşına ulaşabilmesi kişisel bağlantılar için sıkı çalışmalarda bulunur. Bu görev Kral III. Charles'ın konumuyla karıştırılmamalıdır.
İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları
Her dört senede bir İngiliz Milletler Topluluğu Oyunları adlı çok sporlu etkinlik düzenlenmektedir.
Üye ülkeler
Üyelik tarihine ve bölgelere göre sıralama:
![image]()
Birleşik Krallık (1931)![image]()
Malta (1964)
![image]()
Kanada (1931)![image]()
Jamaika (1962)
![image]()
Trinidad ve Tobago (1962)![image]()
Bahama (1973)![image]()
Grenada (1974)![image]()
Dominika (1978)![image]()
Saint Lucia (1979)![image]()
Saint Vincent ve Granada (1979)![image]()
Antigua ve Barbuda (1981)![image]()
Saint Kitts ve Nevis (1983)
![image]()
Belize (1981)
![image]()
Guyana (1966)
![image]()
Güney Afrika Cumhuriyeti (1931-1961; 1994-)![image]()
Gana (1957)![image]()
Nijerya (1960 üyeliğinin iptal edilişi; tekrar kabul edilişi: 1999)
![image]()
Sierra Leone (1961)![image]()
Tanzanya (1961)![image]()
Uganda (1962)![image]()
Kenya (1963)![image]()
Ruanda (1962)![image]()
Malavi (1964)![image]()
Zambiya (1964)![image]()
Botsvana (1966)![image]()
Lesotho (1966)![image]()
Mauritius (1968)![image]()
Esvatini (1968)![image]()
Seyşeller (1976)![image]()
Namibya (1990)![image]()
Mozambik (1995)![image]()
Kamerun (1995)![image]()
Gambiya (1965-2013; 2018-)![image]()
Togo (2022)![image]()
Gabon (2022)
![image]()
Sri Lanka (1948)![image]()
Singapur (1965)![image]()
Maldivler (1982)![image]()
Hindistan (1948)![image]()
Malezya (1957)![image]()
Pakistan![image]()
Bangladeş
![image]()
Kıbrıs Cumhuriyeti (1964)
Avustralya veya Okyanusya
![image]()
Avustralya (1931)![image]()
Yeni Zelanda (1931)![image]()
Samoa (1970)![image]()
Tonga (1970)![image]()
Fiji (1970-2009, 2014)![image]()
Papua Yeni Gine (1975)![image]()
Solomon Adaları (1978)![image]()
Vanuatu (1980)![image]()
Tuvalu (1978)![image]()
Kiribati (1979)![image]()
Nauru (1999)
Eski üyeler
![image]()
İrlanda (1931); 1949'da topluluktan kendi isteğiyle ayrılmıştır.![image]()
Zimbabve (1980); 2003'te topluluktan çıkarılmıştır.
![image]()
Newfoundland ve Labrador (1931); 1934'te Kanada'ya katılmıştır.
Kaynakça
- ^ "Topluluğun nüfusu". 10 Kasım 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ Oxford İngilizce Sözlük 2e, 2003, "commonwealth"
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
- ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 29 Haziran 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ingiliz Milletler Toplulugu veya resmi adiyla Milletler Toplulugu Ingilizce Commonwealth of Nations gecmiste Britanya Imparatorlugu nun 37 ulke gunumuzde de Birlesik Krallik in parcasi olan 16 ulke devletlerin olusturdugu uluslararasi bir koalisyondur Uye ulkelerin 16 si halen Britanya Kraliyet Ailesi yonetimindedir Bu ulkelerde mevcut monark III Charles devlet baskani gorev ve yetkilerini kendi tarafindan atanan genel valiler araciligi ile surdurur Kral ayni zamanda Ingiliz Milletler Toplulugunun baskanidir Ulkelerin tumunun nufus toplami 2 5 milyardir Koken bilimiIII Charles Kelime kokeni olarak Eski Ingilizcede ortak cikar fayda anlamina gelen commonwealth sozcugu gunumuz Ingilizcesinde bagimsiz devlet genellikle demokratik cumhuriyet anlaminda kullanilir Ingiliz Milletler Toplulugu na uye ulkeler haritada mavi renk ile gosterilmislerdir 1648 sonrasinda I Charles in idam edilmesi 1649 ve kraliyetin lagvedilmesi ile ortaya cikan ve 1660 yilinda II Charles in kral olmasiyla son bulan cumhuriyetci doneme Commonwealth Donemi denir Ic savasi bastiran general Oliver Cromwell once parlamentonun baskani sonra da diktator olarak hukum surmustur Kral olmayi reddetmis kendini Ingiliz Cumhuriyeti nin Muhafiz Efendisi olarak tanimlamistir 1658 de Cromwell in olumunden sonra oglu Richard yerini dolduramamis 1659 da surgune gonderilmistir 1660 yilinda da kraliyet yeniden kurulmus ve II Charles basa gecmistir Gunumuzde Commonwealth Birlesik Krallik onderliginde bir araya gelmis bagimsiz devletleri nitelemek amaciyla kullanilir Ingiliz Milletler Toplulugu karsilikli ekonomik etkilesime dayanan bir olusumdur Buyuk cogunlugu tarihte Britanya Imparatorlugu nun eyaleti veya somurgesi olmus ulkelerdir ve gunumuzde cogu bagimsiz olan bu ulkeler kendi rizalariyla bu olusumun bir parcasi olarak kalmaya devam etmektedirler Bu devletlerin bir kismi gecmiste imparatorlugun parcasi olmamakla beraber sonradan birlige katilmislardir Zaman icerisinde bu toplulugu terk eden topluluktan cikarilan ve sonradan geri kabul edilen ulkeler olmustur Bkz uye ulkeler listesi Uye ulkelerin bir kismi Birlesik Krallik hukumdarini sembolik olarak en ust duzey yoneticileri olarak tanirlar Birbirlerinden farkli yonetim bicimleriyle mesrutiyet demokrasi diktatorluk vs yonetilebilirler Bu milletlerin Birlesik Krallik taki ayricaliklariIngiliz Milletler Topluluguna uye olan devletlerin halklarinin eger Birlesik Krallik ta ikamet ediyorlarsa her turlu yerel ve ulusal secime katilma haklari vardir Birlesik Krallik genel valileriBirlesik Krallik Kral Kralicesi tarafindan Devlet Baskani sifatiyla temsilci atadigi genel valiler Kanada Valisi Mary Simon Avustralya Valisi David Hurley Yeni Zelanda Valisi Cindy Kiro Bahama Adalari Valisi Cynthia A Pratt Grenada Valisi Cecile La Grenade Saint Lucia Valisi Errol Charles Saint Vincent ve Grenadinler Valisi Susan Dougan Antigua ve Barbuda Valisi Sir Rodney Williams Saint Kitts ve Nevis Valisi Marcella Liburd Belize Valisi Froyla Tzalam Papua Yeni Gine Valisi Bob Dadae Solomon Adalari Valisi David VunagiGenel valilerin gorevleriDevlet Baskani ve hukumdar III Charles tir Kral in temsilcisi genel validir ve genellikle emekli olmus eski politikacilar veya ilgili ulkenin basbakaninin onerisiyle Kral tarafindan atanir Genel vali siyaseten tarafsiz olup Avam Kamarasi ve Senatonun ust meclisin cikardigi kararnamelere kral adina onay vermek devlet baskanligi duzeyinde imzalanmasi gereken belgeleri imzalamak ve onaylamak parlamento toplantilarini resmen acip kapatmak ve secimler oncesi parlamentoyu feshetmek basbakani ve hukumeti atamak veya gorevden almak buyukelcilerin guven mektuplarini teslim almak veya vermek gorevlerinden birkacidir Genel sekreterin gorevleri1965 yilinda Ingiliz Milletler Toplulugu Basbakanlari toplantisinda Londra da olusturuldu Genel Sekreterligin merkezi Kral III Charles tarafindan sekreterlige kullanimina sunulan Londra da bulunan Marlborough Sarayi dir Operasyon merkezi olarak Toplulugun her bir vatandasina ulasabilmesi kisisel baglantilar icin siki calismalarda bulunur Bu gorev Kral III Charles in konumuyla karistirilmamalidir Ingiliz Milletler Toplulugu OyunlariHer dort senede bir Ingiliz Milletler Toplulugu Oyunlari adli cok sporlu etkinlik duzenlenmektedir Uye ulkelerUyelik tarihine ve bolgelere gore siralama Avrupa Birlesik Krallik 1931 Malta 1964 Kuzey Amerika Kanada 1931 Jamaika 1962 Trinidad ve Tobago 1962 Bahama 1973 Grenada 1974 Dominika 1978 Saint Lucia 1979 Saint Vincent ve Granada 1979 Antigua ve Barbuda 1981 Saint Kitts ve Nevis 1983 Orta Amerika Belize 1981 Guney Amerika Guyana 1966 Afrika Guney Afrika Cumhuriyeti 1931 1961 1994 Gana 1957 Nijerya 1960 uyeliginin iptal edilisi tekrar kabul edilisi 1999 Sierra Leone 1961 Tanzanya 1961 Uganda 1962 Kenya 1963 Ruanda 1962 Malavi 1964 Zambiya 1964 Botsvana 1966 Lesotho 1966 Mauritius 1968 Esvatini 1968 Seyseller 1976 Namibya 1990 Mozambik 1995 Kamerun 1995 Gambiya 1965 2013 2018 Togo 2022 Gabon 2022 Asya Sri Lanka 1948 Singapur 1965 Maldivler 1982 Hindistan 1948 Malezya 1957 Pakistan Banglades Kibris Cumhuriyeti 1964 Avustralya veya Okyanusya Avustralya 1931 Yeni Zelanda 1931 Samoa 1970 Tonga 1970 Fiji 1970 2009 2014 Papua Yeni Gine 1975 Solomon Adalari 1978 Vanuatu 1980 Tuvalu 1978 Kiribati 1979 Nauru 1999 Eski uyelerIrlanda 1931 1949 da topluluktan kendi istegiyle ayrilmistir Zimbabve 1980 2003 te topluluktan cikarilmistir Newfoundland ve Labrador 1931 1934 te Kanada ya katilmistir Kaynakca Toplulugun nufusu 10 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan Oxford Ingilizce Sozluk 2e 2003 commonwealth Arsivlenmis kopya 1 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mayis 2020 a b Arsivlenmis kopya 28 Haziran 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 29 Haziran 2022