Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu maddedeki bilgilerin için ek kaynaklar gerekli. (Nisan 2025) () |
Bu madde, ; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Nisan 2025) |
İbrahim ve puthane, Yahudilikte peygamber İbrahim'in hayatının erken dönemine dair bir anlatıdır.
Bu anlatı, Yaratılış Kitabı'nın 38. bölümünde yer alan ve İbrahim'in erken yaşamını anlatan bir midraştır. Tefsirde, İbrahim'in genç bir çocukken babasının put dükkânında çalışırken başına gelenler anlatılmaktadır. Hikaye tevhid inancını ve genel olarak inancı tartışmanın bir yolu olarak kullanılmıştır. Anlatı benzer şekilde Kuran'da da geçer.
Karakterler
Terah
Terah, Tevrat'ta Yaratılış Kitabı'nda geçen bir karakterdir. Kendisi, İbrahim de dahil olmak üzere üç çocuğun babasıdır. Yahudi geleneğine göre Terah bir putperestti. Midraş Yaratılış Rabbah 38'de anlatıldığı gibi, Terah aynı zamanda putlar da yapıp satıyordu.
İbrahim
İbrahim, üç İbrahimî dinin, Yahudilik, Hıristiyanlık ve İslam'ın atası olarak görülür. İbrahim'in sonraki yaşamı Yaratılış Kitabı'nın 11-25. bölümlerinde anlatılır. İbrahim'in çocukluğunun kayıp yılları bir dizi midraşla anlatılır.
Haran
Haran, Terah'ın oğlu, İbrahim'in kardeşi ve Lut'un babasıdır. Haran, babası Terah'ın huzurunda, Keldaniler'in Ur kentinde öldü.
Nemrud
Nemrud, Nuh'un soyundan gelir ve "yeryüzünde kudretli biri" olarak kabul edilir. Nemrud ve İbrahim arasında Tevrat'ta geçen bir diyalog yoktur. Birçok Yahudi ve İslam kaynağına göre, ikisi bir araya gelmiştir ve bu buluşmaları, her iki taraf arasındaki çatışmayı anlatır. Bu iyi ile kötünün veya tek tanrı inancıyla çok tanrıcılık inancını sembolize eder.
Midraş'ın temeli
Midraş, Yaratılış 11:28'e dayanmaktadır,
“Ve Haran, babası Terah'ın yanında, doğduğu topraklarda, Keldaniler'in Ur kentinde öldü.
Hahamların Midraş'la yanıtlamaya çalıştıkları soru, Haran'ın babasının yanında neden ve nasıl öldüğüdür.
Midraş'ın içeriği
Tekvin Rabbah 38.13'e göre, Amora'nın üçüncü neslinden olan Hiyya bar Abba şu hikayeyi anlatmıştır:
Terah, İbrahim'in babasıydı ve put yapardy. Bir gün İbrahim'i puthanede satış yapması için bıraktı. Bir adam içeri girdi ve bir put satın almak istedi. İbrahim ona kaç yaşında olduğunu sordu ve adam "50 yaşında" diye cevap verdi. İbrahim daha sonra "Sen 50 yaşındasın ve bir günlük puta tapıyorsun!" dedi. Bu noktada adam utanarak ayrıldı.
Daha sonra bir kadın dükkana girdi ve putlara bir adak sunmak istedi. Bunun üzerine İbrahim bir değnek aldı, putları parçaladı ve değneği en büyük putun eline koydu. Terah geri döndüğünde İbrahim'e tüm putlara ne olduğunu sordu. İbrahim ona bir kadının putlara adak sunmak için geldiğini söyledi. Putlar önce hangisinin adaktan yiyeceği konusunda tartıştılar, sonra en büyük put değneği aldı ve diğer tüm putları parçaladı dedi. Terah, bunların sadece temsiller olduğunu ve hiçbir bilgilerinin olmadığını söyleyerek yanıt verdi. Bunun üzerine İbrahim, onların bilgilerini inkar ediyorsun, ancak onlara tapıyorsun! diyerek yanıt verdi. Bu noktada Terah, İbrahim'i Nemrud'a götürdü.
Nemrut, İbrahim'e ateşe tapmasi gerektiğini söyler. İbrahim, suyun ateşi söndürdüğünü söyler. Bu defa Nemrud, suya tapmasını söyler. İbrahim, bulutların su tuttuğunu söyler. Nimrod, bulutlara tapmasını söyler. İbrahim, rüzgarın bulutları sürdüğünü söyler. Böylece Nimrod, rüzgara tapmasını söyler. İbrahim, insanların rüzgara karşı dayanıklı olduğunu söyler.
Nimrod, İbrahim'e öfkelenir ve İbrahim'in ateşe atılacağını ve eğer İbrahim doğru söylüyorsa, yani gerçek bir Tanrı varsa, o zaman Tanrı'nın onu kurtaracağını ilan eder. İbrahim ateşe atılır ve Tanrı tarafından kurtarılır.
İbrahim'in kardeşi Haran olanları görür ve İbrahim'in Tanrısına inandığını söyler. Haran ateşe atılır ve Tanrı tarafından kurtarılmaz. Bu nedenle Yaratılış 11:28'deki ayet, "Ve Haran, babası Terah'ın huzurunda, doğduğu topraklarda, Keldaniler'in Ur kentinde öldü." açıklanmış olur.
Bu hikayenin tek anlatımı Midraş değildir; Kuran da bu hikayeyi ayrıntılı olarak ele alır.
İslam'a göre
Bu midraş, Kur'an'da değişik ayetlerdeki atıflarla anlatılır. Ama temel konu Enbiya suresinde yer alır ve hemen hemen Yahudi midraşındaki anlatımla aynıdır.
Kuran'da İbrahim'in erken yaşamına dair ilk anlatım Enam suresi 74-81. ayetlerde yer alıyor. Bu ayeylerde İbrahim babasını ve kavmini putlara taptıkları için kinar ve kesin bir sapkınlık içinde olduklarını belirtir. Bundan sonra İbrahim'e Allah'ın bütün yaratılmış şeylerin gerçek bilgisinin (melekut) gösterildiği İbrahim'in de saf bir inanışla Hanif olarak Allah'a inandığı anlatılır. Bu bağlamda İbrahim halkının taptığı yıldızlar, ay ve güneşin Tanrı olamayacağını kinayeli olarak göstermiş kendisiyle bu konuda tartışan halkını kinamiş ve yüzünü saf bir şekilde Allah'a döndüğünü söylemiştir.
İbrahim'in putları kırması ile ilgili midraşla aynı temeldeki anlatım ise Enbiya suresi 51-70. ayetlerde anlatılır. Burada Enam suresindeki anlatımla benzer olarak İbrahim babasını ve kavmini putlara taptıkları için kinar. Daha sonra tüm putları balta ile kırar ve baltayı büyük putun boynuna asar. Halk puthaneye gelince putları kırılmış halde görünce bunu kimin yapmış olabileceği sorgularlar. İbrahim'in putlara taptıkları için onları kınadığını bildikleri için onu sorgulamak için halkın önüne getirirler. İlahlarimiza bunu sen mi yaptın İbrahim diye sorduklarında, İbrahim bunu büyük putun yapmış olabileceğini bu soruyu putlara sormaları gerektiğini söylemiştir. Halk putların konusamadiginı söyleyince İbrahim halkını herhangi bir insani özellikten bile mahrum olan bu nesnelerin tanrı olamayacağını kinayeli söyleyerek halkını kinar ve Allah'a inandığını belirtir. İbrahim ceza olarak ateşe atılır. Ama Allah onun için ateşi zararsız kılar ve İbrahimi kurtarır. Fahat ona halkından sadece yeğeni Lut inanır.
Yine midraşta yer alan İbrahim ve Nenrud'un tartışması Kur'an'da yer alır fakat tartışmadaki diyaloglar tamamen farklıdır. Bakara Suresi 258. ayetindeki tartışma su şekildedir:
“Allah, kendisine hükümdarlık verdi diye (şımarıp böbürlenerek) Rabbi hakkında İbrahim ile tartışanı görmedin mi? Hani İbrahim, "Benim Rabbim diriltir, öldürür." demiş; o da, "Ben de diriltir, öldürürüm" demişti. (Bunun üzerine) İbrahim, "Şüphesiz Allah güneşi doğudan getirir, sen de onu batıdan getir" deyince, kafir şaşırıp kaldı. Zaten Allah, zalimler topluluğunu hidayete erdirmez.”
Kaynakça
- ^ "Arşivlenmiş kopya". kuran.diyanet.gov.tr. 1 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025.
- ^ Yaratılış 11:26
- ^ Joshua 24:2
- ^ Genesis 11:27-32
- ^ Genesis 11:28
- ^ Genesis 10:8
- ^ "Kur'an-ı Kerim, 136. sayfa - Açık Kuran". Açık Kuran - Kur'an-ı Kerim Oku, Dinle ve Öğren. 31 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025.
- ^ "Enbiya suresi | Enbiya oku Enbiya arapça türkçe". kuran.gen.tr. 10 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025.
- ^ "Bakara suresi 258. ayet - Açık Kuran". Açık Kuran - Kur'an-ı Kerim Oku, Dinle ve Öğren. 5 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2025.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Ibrahim ve puthane haber gazete kitap akademik JSTOR Nisan 2025 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu madde oksuz maddedir zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmis bir baglanti yoktur Lutfen ilgili maddelerden bu sayfaya baglanti vermeye calisin Nisan 2025 Ibrahim ve puthane Yahudilikte peygamber Ibrahim in hayatinin erken donemine dair bir anlatidir Bu anlati Yaratilis Kitabi nin 38 bolumunde yer alan ve Ibrahim in erken yasamini anlatan bir midrastir Tefsirde Ibrahim in genc bir cocukken babasinin put dukkaninda calisirken basina gelenler anlatilmaktadir Hikaye tevhid inancini ve genel olarak inanci tartismanin bir yolu olarak kullanilmistir Anlati benzer sekilde Kuran da da gecer KarakterlerTerah Terah Tevrat ta Yaratilis Kitabi nda gecen bir karakterdir Kendisi Ibrahim de dahil olmak uzere uc cocugun babasidir Yahudi gelenegine gore Terah bir putperestti Midras Yaratilis Rabbah 38 de anlatildigi gibi Terah ayni zamanda putlar da yapip satiyordu Ibrahim Ibrahim uc Ibrahimi dinin Yahudilik Hiristiyanlik ve Islam in atasi olarak gorulur Ibrahim in sonraki yasami Yaratilis Kitabi nin 11 25 bolumlerinde anlatilir Ibrahim in cocuklugunun kayip yillari bir dizi midrasla anlatilir Haran Haran Terah in oglu Ibrahim in kardesi ve Lut un babasidir Haran babasi Terah in huzurunda Keldaniler in Ur kentinde oldu Nemrud Nemrud Nuh un soyundan gelir ve yeryuzunde kudretli biri olarak kabul edilir Nemrud ve Ibrahim arasinda Tevrat ta gecen bir diyalog yoktur Bircok Yahudi ve Islam kaynagina gore ikisi bir araya gelmistir ve bu bulusmalari her iki taraf arasindaki catismayi anlatir Bu iyi ile kotunun veya tek tanri inanciyla cok tanricilik inancini sembolize eder Midras in temeliMidras Yaratilis 11 28 e dayanmaktadir Ve Haran babasi Terah in yaninda dogdugu topraklarda Keldaniler in Ur kentinde oldu Hahamlarin Midras la yanitlamaya calistiklari soru Haran in babasinin yaninda neden ve nasil oldugudur Midras in icerigiTekvin Rabbah 38 13 e gore Amora nin ucuncu neslinden olan Hiyya bar Abba su hikayeyi anlatmistir Ibrahim atese atilir Terah Ibrahim in babasiydi ve put yapardy Bir gun Ibrahim i puthanede satis yapmasi icin birakti Bir adam iceri girdi ve bir put satin almak istedi Ibrahim ona kac yasinda oldugunu sordu ve adam 50 yasinda diye cevap verdi Ibrahim daha sonra Sen 50 yasindasin ve bir gunluk puta tapiyorsun dedi Bu noktada adam utanarak ayrildi Daha sonra bir kadin dukkana girdi ve putlara bir adak sunmak istedi Bunun uzerine Ibrahim bir degnek aldi putlari parcaladi ve degnegi en buyuk putun eline koydu Terah geri dondugunde Ibrahim e tum putlara ne oldugunu sordu Ibrahim ona bir kadinin putlara adak sunmak icin geldigini soyledi Putlar once hangisinin adaktan yiyecegi konusunda tartistilar sonra en buyuk put degnegi aldi ve diger tum putlari parcaladi dedi Terah bunlarin sadece temsiller oldugunu ve hicbir bilgilerinin olmadigini soyleyerek yanit verdi Bunun uzerine Ibrahim onlarin bilgilerini inkar ediyorsun ancak onlara tapiyorsun diyerek yanit verdi Bu noktada Terah Ibrahim i Nemrud a goturdu Nemrut Ibrahim e atese tapmasi gerektigini soyler Ibrahim suyun atesi sondurdugunu soyler Bu defa Nemrud suya tapmasini soyler Ibrahim bulutlarin su tuttugunu soyler Nimrod bulutlara tapmasini soyler Ibrahim ruzgarin bulutlari surdugunu soyler Boylece Nimrod ruzgara tapmasini soyler Ibrahim insanlarin ruzgara karsi dayanikli oldugunu soyler Nimrod Ibrahim e ofkelenir ve Ibrahim in atese atilacagini ve eger Ibrahim dogru soyluyorsa yani gercek bir Tanri varsa o zaman Tanri nin onu kurtaracagini ilan eder Ibrahim atese atilir ve Tanri tarafindan kurtarilir Ibrahim in kardesi Haran olanlari gorur ve Ibrahim in Tanrisina inandigini soyler Haran atese atilir ve Tanri tarafindan kurtarilmaz Bu nedenle Yaratilis 11 28 deki ayet Ve Haran babasi Terah in huzurunda dogdugu topraklarda Keldaniler in Ur kentinde oldu aciklanmis olur Bu hikayenin tek anlatimi Midras degildir Kuran da bu hikayeyi ayrintili olarak ele alir Islam a goreBu midras Kur an da degisik ayetlerdeki atiflarla anlatilir Ama temel konu Enbiya suresinde yer alir ve hemen hemen Yahudi midrasindaki anlatimla aynidir Kuran da Ibrahim in erken yasamina dair ilk anlatim Enam suresi 74 81 ayetlerde yer aliyor Bu ayeylerde Ibrahim babasini ve kavmini putlara taptiklari icin kinar ve kesin bir sapkinlik icinde olduklarini belirtir Bundan sonra Ibrahim e Allah in butun yaratilmis seylerin gercek bilgisinin melekut gosterildigi Ibrahim in de saf bir inanisla Hanif olarak Allah a inandigi anlatilir Bu baglamda Ibrahim halkinin taptigi yildizlar ay ve gunesin Tanri olamayacagini kinayeli olarak gostermis kendisiyle bu konuda tartisan halkini kinamis ve yuzunu saf bir sekilde Allah a dondugunu soylemistir Ibrahim in putlari kirmasi ile ilgili midrasla ayni temeldeki anlatim ise Enbiya suresi 51 70 ayetlerde anlatilir Burada Enam suresindeki anlatimla benzer olarak Ibrahim babasini ve kavmini putlara taptiklari icin kinar Daha sonra tum putlari balta ile kirar ve baltayi buyuk putun boynuna asar Halk puthaneye gelince putlari kirilmis halde gorunce bunu kimin yapmis olabilecegi sorgularlar Ibrahim in putlara taptiklari icin onlari kinadigini bildikleri icin onu sorgulamak icin halkin onune getirirler Ilahlarimiza bunu sen mi yaptin Ibrahim diye sorduklarinda Ibrahim bunu buyuk putun yapmis olabilecegini bu soruyu putlara sormalari gerektigini soylemistir Halk putlarin konusamadigini soyleyince Ibrahim halkini herhangi bir insani ozellikten bile mahrum olan bu nesnelerin tanri olamayacagini kinayeli soyleyerek halkini kinar ve Allah a inandigini belirtir Ibrahim ceza olarak atese atilir Ama Allah onun icin atesi zararsiz kilar ve Ibrahimi kurtarir Fahat ona halkindan sadece yegeni Lut inanir Yine midrasta yer alan Ibrahim ve Nenrud un tartismasi Kur an da yer alir fakat tartismadaki diyaloglar tamamen farklidir Bakara Suresi 258 ayetindeki tartisma su sekildedir Allah kendisine hukumdarlik verdi diye simarip boburlenerek Rabbi hakkinda Ibrahim ile tartisani gormedin mi Hani Ibrahim Benim Rabbim diriltir oldurur demis o da Ben de diriltir oldururum demisti Bunun uzerine Ibrahim Suphesiz Allah gunesi dogudan getirir sen de onu batidan getir deyince kafir sasirip kaldi Zaten Allah zalimler toplulugunu hidayete erdirmez Kaynakca Arsivlenmis kopya kuran diyanet gov tr 1 Subat 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2025 Yaratilis 11 26 Joshua 24 2 Genesis 11 27 32 Genesis 11 28 Genesis 10 8 Kur an i Kerim 136 sayfa Acik Kuran Acik Kuran Kur an i Kerim Oku Dinle ve Ogren 31 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2025 Enbiya suresi Enbiya oku Enbiya arapca turkce kuran gen tr 10 Kasim 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2025 Bakara suresi 258 ayet Acik Kuran Acik Kuran Kur an i Kerim Oku Dinle ve Ogren 5 Agustos 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mart 2025