Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Çıldır Muharebesi, 1578-1590 Osmanlı-Safevî Savaşı'nda evre, Osmanlı İmparatorluğu ile Safevî Devleti orduları arasında 9 Ağustos 1578'de Çıldır'da yapılan ve Osmanlıların kesin zaferiyle sonuçlanan askerî çarpışmadır.
| Çıldır Muharebesi | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1578-1590 Osmanlı-İran Savaşı | |||||||||
 Çıldır Muharebesi (Şecaatname) | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 Osmanlı Devleti |  Safevî Devleti | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
| Lala Mustafa Paşa Özdemiroğlu Osman Paşa Derviş Paşa | | ||||||||
| Güçler | |||||||||
| 15.000-20.000 | 25.000 Safevi 7.000 Gürcü | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
| Hafif | 5.000-7.000 ölü 3.000 esir | ||||||||
Muharebe öncesi
Osmanlı İmparatorluğu, Safevî Devleti'ne karşı savaş ilan ettikten sonra, Şark Serdarlığına getirilen Lala Mustafa Paşa kapıkulu birlikleriyle 28 Nisan 1578'de harekete geçerek Erzurum'a ilerledi ve burada sefer görev emri verilen eyalet birlikleriyle buluştu. 2 Temmuz 1578'de Ilıca’da toplanan Osmanlı ordusu İran topraklarına doğru ileri harekâta geçti.
Osmanlı ordusu ilerlerken, ve komutasındaki yaklaşık 32.000 askerden (25.000 İranlı ve 7.000 Gürcü) oluşan Safevî ordusu Çıldır sancağını istila ve Ardahan sancağını tahrip etmişti.
Erzurum Beylerbeyi Behram Paşa toplarla birlikte öncü birliğinin komutasında Oltu üzerinden Ardahan'a ilerledi. Osmanlıların ana ordusu ise Deveboynu-Hasankalesi-Çobandede Köprüsü-Allahuekber Dağları yamacı-Göle güzergahından Ardahan ovasına ulaştı. İran sınırını geçen Osmanlı ordusu Gürcülerin elindeki Şeytankalesi'ni kuşattı. Öncü birlikler ise Çıldır Gölü civarında Safevîlerin öncüleriyle karşılaştı ve Safevî ordusunun yakınlarda olduğunu öğrendi.
Bunun üzerine Diyarbakır Beylerbeyi Derviş Paşa, eyalet askerleri ve bazı Kürt beyleriyle birlikte Safevî ordusunun üzerine hareket etti.
Muharebe
Derviş Paşa komutasındaki Osmanlı birliği, Safevî ordusuyla Çıldır'da karşılaşınca İranlıların sayıca çok üstün olduğu görüldü. Bunun üzerine Serdar Lala Mustafa Paşa, önce eski Diyarbakır Beylerbeyi Özdemiroğlu Osman Paşa ile Erzurum Beylerbeyi Behram Paşa, ardından ise eski Maraş Beylerbeyi komutasındaki birlikleri Derviş Paşa’ya takviye olarak gönderdi.
Sözkonusu takviyelere muharebe alanına gelene kadar Derviş Paşa komutasındaki birlikler Safevî taarruzlarını püskürtmeyi başardı. Bununla birlikte, ateş gücüne sahip birlikler Şeytankalesi'ni kuşatmaya devam ettiğinden ve muharebe sırasında şiddetli yağmur ve dolu yağışı olduğundan çarpışmalar kılıç cengi olarak seyretti.
Osmanlı ordusu takviyelerle güçlendikçe, Safevî ordusu sarsılmaya başladı. Akşam vaktine değin süren çarpışmalar sonucunda da Safevîler yaklaşık 5-7.000 ölü bırakarak ve 3.000 esir vererek muharebe meydanından çekilmeye başladı.
Muharebe sonrası
Osmanlı ordusunun kazandığı bu kaydadeğer zafer sonucunda, bölgedeki Safevî direncinin büyük oranda kırıldı ve Osmanlı ordusu herhangi bir direnişle karşılaşmadan Gürcistan içlerinde ileri harekâtını sürdürerek 24 Ağustos 1578'de Safevîlere bağlı Gürcü Kartli Krallığı'nın başkenti Tiflis'e girdi.
Bir haftalık dinlenme ve yeni ele geçirilen bu bölgenin idarî düzenlemelerinin yapılmasının ardından Osmanlı ordusu Eylül başında bir sonraki hedefi olan Şirvan'a doğru harekete geçti. Bu süreçte (Kartli Krallığı gibi Amasya Antlaşması uyarınca Safevî hakimiyetine bırakılmış olan) daha doğudaki Gürcü krallığı olan Kaheti de Osmanlılara tâbiyetini bildirdi ve Kaheti Kralı II. Aleksandre birlikleriyle Osmanlı ordusuna katıldı.
Kaynakça
- ^ Somel, Selçuk Akşin (2012). Historical dictionary of the Ottoman Empire (2. bas.). Lanham, Md.: Scarecrow Press. ISBN .
- ^ "Büyük Osmanlı Tarihi", Joseph von Hammer, c.7, s.59
- ^ "Osmanlı-İran Siyasi Münasebetleri-I 1578-1590", Bekir Kütükoğlu, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları, İstanbul (1962), s. 49
- ^ "Osmanlı-Safevî Mücadelesinde Askerî Harekât Alanı ve Muharebeler (1578-1590), Turgay Koçak, 29 Mayıs Üniversitesi, İstanbul (2016), s.40
- ^ "The Ottoman-Safavid War of 986-998/1578-90: Motives and Causes", Rudi Matthee, International Journal of Turkish Studies. c. 20, Nos 1& 2. s.18
- ^ "Osmanlılar’ın Kafkas-Elleri’ni Fethi (1451-1590)", M. Fahrettin Kırzıoğlu, Türk Tarih Kurumu, Ankara (1998), s.291-292
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cildir Muharebesi 1578 1590 Osmanli Safevi Savasi nda evre Osmanli Imparatorlugu ile Safevi Devleti ordulari arasinda 9 Agustos 1578 de Cildir da yapilan ve Osmanlilarin kesin zaferiyle sonuclanan askeri carpismadir Cildir Muharebesi1578 1590 Osmanli Iran SavasiCildir Muharebesi Secaatname Tarih9 Agustos 1578BolgeCildir Kars ArdahanSonucKesin Osmanli zaferiCografi DegisikliklerOsmanli ordusu Tiflis e girerek Gurcu Kartli ve Kaheti Kralliklarini hakimiyetine aldiTaraflarOsmanli DevletiSafevi DevletiKomutanlar ve liderlerLala Mustafa Pasa Ozdemiroglu Osman Pasa Dervis PasaGucler15 000 20 00025 000 Safevi 7 000 GurcuKayiplarHafif5 000 7 000 olu 3 000 esirMuharebe oncesiOsmanli Imparatorlugu Safevi Devleti ne karsi savas ilan ettikten sonra Sark Serdarligina getirilen Lala Mustafa Pasa kapikulu birlikleriyle 28 Nisan 1578 de harekete gecerek Erzurum a ilerledi ve burada sefer gorev emri verilen eyalet birlikleriyle bulustu 2 Temmuz 1578 de Ilica da toplanan Osmanli ordusu Iran topraklarina dogru ileri harekata gecti Osmanli ordusu ilerlerken ve komutasindaki yaklasik 32 000 askerden 25 000 Iranli ve 7 000 Gurcu olusan Safevi ordusu Cildir sancagini istila ve Ardahan sancagini tahrip etmisti Erzurum Beylerbeyi Behram Pasa toplarla birlikte oncu birliginin komutasinda Oltu uzerinden Ardahan a ilerledi Osmanlilarin ana ordusu ise Deveboynu Hasankalesi Cobandede Koprusu Allahuekber Daglari yamaci Gole guzergahindan Ardahan ovasina ulasti Iran sinirini gecen Osmanli ordusu Gurculerin elindeki Seytankalesi ni kusatti Oncu birlikler ise Cildir Golu civarinda Safevilerin onculeriyle karsilasti ve Safevi ordusunun yakinlarda oldugunu ogrendi Bunun uzerine Diyarbakir Beylerbeyi Dervis Pasa eyalet askerleri ve bazi Kurt beyleriyle birlikte Safevi ordusunun uzerine hareket etti MuharebeDervis Pasa komutasindaki Osmanli birligi Safevi ordusuyla Cildir da karsilasinca Iranlilarin sayica cok ustun oldugu goruldu Bunun uzerine Serdar Lala Mustafa Pasa once eski Diyarbakir Beylerbeyi Ozdemiroglu Osman Pasa ile Erzurum Beylerbeyi Behram Pasa ardindan ise eski Maras Beylerbeyi komutasindaki birlikleri Dervis Pasa ya takviye olarak gonderdi Sozkonusu takviyelere muharebe alanina gelene kadar Dervis Pasa komutasindaki birlikler Safevi taarruzlarini puskurtmeyi basardi Bununla birlikte ates gucune sahip birlikler Seytankalesi ni kusatmaya devam ettiginden ve muharebe sirasinda siddetli yagmur ve dolu yagisi oldugundan carpismalar kilic cengi olarak seyretti Osmanli ordusu takviyelerle guclendikce Safevi ordusu sarsilmaya basladi Aksam vaktine degin suren carpismalar sonucunda da Safeviler yaklasik 5 7 000 olu birakarak ve 3 000 esir vererek muharebe meydanindan cekilmeye basladi Muharebe sonrasiOsmanli ordusunun kazandigi bu kaydadeger zafer sonucunda bolgedeki Safevi direncinin buyuk oranda kirildi ve Osmanli ordusu herhangi bir direnisle karsilasmadan Gurcistan iclerinde ileri harekatini surdurerek 24 Agustos 1578 de Safevilere bagli Gurcu Kartli Kralligi nin baskenti Tiflis e girdi Bir haftalik dinlenme ve yeni ele gecirilen bu bolgenin idari duzenlemelerinin yapilmasinin ardindan Osmanli ordusu Eylul basinda bir sonraki hedefi olan Sirvan a dogru harekete gecti Bu surecte Kartli Kralligi gibi Amasya Antlasmasi uyarinca Safevi hakimiyetine birakilmis olan daha dogudaki Gurcu kralligi olan Kaheti de Osmanlilara tabiyetini bildirdi ve Kaheti Krali II Aleksandre birlikleriyle Osmanli ordusuna katildi Kaynakca Somel Selcuk Aksin 2012 Historical dictionary of the Ottoman Empire 2 bas Lanham Md Scarecrow Press ISBN 978 0810871687 Buyuk Osmanli Tarihi Joseph von Hammer c 7 s 59 Osmanli Iran Siyasi Munasebetleri I 1578 1590 Bekir Kutukoglu Istanbul Universitesi Edebiyat Fakultesi Yayinlari Istanbul 1962 s 49 Osmanli Safevi Mucadelesinde Askeri Harekat Alani ve Muharebeler 1578 1590 Turgay Kocak 29 Mayis Universitesi Istanbul 2016 s 40 The Ottoman Safavid War of 986 998 1578 90 Motives and Causes Rudi Matthee International Journal of Turkish Studies c 20 Nos 1 amp 2 s 18 Osmanlilar in Kafkas Elleri ni Fethi 1451 1590 M Fahrettin Kirzioglu Turk Tarih Kurumu Ankara 1998 s 291 292