Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Gevher Şad Begüm (Farsça: گوهرشاد, d. (?), Semerkant - ö. 19 Temmuz 1457, Herat), Timur İmparatorluğu Hükümdarı Şahruh'un eşi, Uluğ Bey'in annesi.
| Gevher Şad Begüm | |
|---|---|
| Timur İmparatoru Eşi | |
| Hüküm süresi | 1405 - 1447 |
| Doğum | Semerkant, Timur İmparatorluğu |
| Ölüm | 19 Temmuz 1457 Herat, Timur İmparatorluğu |
| Defin | Gevher Şad Türbesi, Herat |
| Eş(ler)i | Şahruh |
| Çocuk(lar)ı | Uluğ Bey Baysungur Muhammed Cuki Meryem Sultan Saadet Sultan Kutluk Türkan Aga |
| Babası | Gıyâseddin Tarhan |
| Annesi | Hanzade Begüm |
| Dini | İslam |
Hayatı
Babası Çağatay soylularından Gıyâseddin Tarhan'dır. 1388 yılında Şahruh ile evlendi. Ardından bir süre eski Türk geleneklerine uyarak kayınvalidesi Saray Mülk Hanım'ın yanında yaşadı. 1394 yılında Sultaniye'de Uluğ Bey'i, Semerkant'ta üç yıl kaldıktan sonra yerleştiği Herat'ta da 1397'de Baysungur'u dünyaya getirdi.
Herat'ta hayır eserleri yaptırmanın yanı sıra torunları Baysungur'un oğlu Alâüddevle ile Uluğ Bey'in oğlu Abdüllatif Mirza ile ilgilendi. Şahruh'un tahtına vâris olarak gördüğü oğlu Muhammed Cuki'nin ölmesi kendisini sarstı ve bu vakadan sonra devlet işlerinde Gevher Şad Begüm'ün ağırlığı iyice arttı. Baysungur'un oğlu Muhammed'in tahta çıkmak için Şiraz'ı kuşatması üzerine Gevher Şad eşi Şahruh'u ikna ederek torununun üzerine gönderdi. Şahruh, Save şehrinde bazı ileri gelen kişileri ve komutanları Gevher Şad'ın yönlendirmesiyle öldürdü.
Kocasının 1447'de ölmesi üzerine hareket geçip torunları Alâüddevle ile Abdüllatif Mirza'ya Şahruh'un ölümünü haber verdi. Torunu Abdüllatif Mirza babasını durumdan haber ederek babaannesi Gevher Şad'ı rehin alıp Herat'tan ayrıldı. Diğer torunu Gevher Şad'ı kurtardı ve Herat'a gönderdi. Oğlu Uluğ Bey'in torunu Abdüllatif Mirza tarafından öldürüldüğü sıkıntılı geçen üç yılın ardından Herat'tan ayrılarak Esterabad'da Baysungur'un oğlu, torunu Babür Mirza'nın yanına sığındı. Ebu Said Mirza'nın hükümdar olmasıyla tekrar Herat'a yerleşti. Birkaç yıl sonra kendisine ihanet ettiğini iddia eden Ebu Said Mirza tarafından yaşı yetmişin üzerindeyken öldürüldü. Naaşı kendisinin yaptırdığı, oğlu Baysungur'un da gömülü olduğu türbeye defnedildi.
Dindar bir kişiliğe sahip olan Gevher Şad, halk tarafından sevilen, fakirlere yardım eden bir şahsiyetti.
Hayır eserleri
Meşhed'de kendi adıyla anılan Gevher Şad Camii'ni, Herat'ta cami, medrese ve kendisi için türbe yaptırmıştır. Gevher Şad Camii'nin yazılarını hattat olan oğlu Baysungur yazmıştır.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Gevher Sad Begum Farsca گوهرشاد d Semerkant o 19 Temmuz 1457 Herat Timur Imparatorlugu Hukumdari Sahruh un esi Ulug Bey in annesi Gevher Sad BegumTimur Imparatoru EsiHukum suresi1405 1447DogumSemerkant Timur ImparatorluguOlum19 Temmuz 1457 Herat Timur ImparatorluguDefinGevher Sad Turbesi HeratEs ler iSahruhCocuk lar iUlug Bey Baysungur Muhammed Cuki Meryem Sultan Saadet Sultan Kutluk Turkan AgaBabasiGiyaseddin TarhanAnnesiHanzade BegumDiniIslamHayatiBabasi Cagatay soylularindan Giyaseddin Tarhan dir 1388 yilinda Sahruh ile evlendi Ardindan bir sure eski Turk geleneklerine uyarak kayinvalidesi Saray Mulk Hanim in yaninda yasadi 1394 yilinda Sultaniye de Ulug Bey i Semerkant ta uc yil kaldiktan sonra yerlestigi Herat ta da 1397 de Baysungur u dunyaya getirdi Herat ta hayir eserleri yaptirmanin yani sira torunlari Baysungur un oglu Alauddevle ile Ulug Bey in oglu Abdullatif Mirza ile ilgilendi Sahruh un tahtina varis olarak gordugu oglu Muhammed Cuki nin olmesi kendisini sarsti ve bu vakadan sonra devlet islerinde Gevher Sad Begum un agirligi iyice artti Baysungur un oglu Muhammed in tahta cikmak icin Siraz i kusatmasi uzerine Gevher Sad esi Sahruh u ikna ederek torununun uzerine gonderdi Sahruh Save sehrinde bazi ileri gelen kisileri ve komutanlari Gevher Sad in yonlendirmesiyle oldurdu Kocasinin 1447 de olmesi uzerine hareket gecip torunlari Alauddevle ile Abdullatif Mirza ya Sahruh un olumunu haber verdi Torunu Abdullatif Mirza babasini durumdan haber ederek babaannesi Gevher Sad i rehin alip Herat tan ayrildi Diger torunu Gevher Sad i kurtardi ve Herat a gonderdi Oglu Ulug Bey in torunu Abdullatif Mirza tarafindan olduruldugu sikintili gecen uc yilin ardindan Herat tan ayrilarak Esterabad da Baysungur un oglu torunu Babur Mirza nin yanina sigindi Ebu Said Mirza nin hukumdar olmasiyla tekrar Herat a yerlesti Birkac yil sonra kendisine ihanet ettigini iddia eden Ebu Said Mirza tarafindan yasi yetmisin uzerindeyken olduruldu Naasi kendisinin yaptirdigi oglu Baysungur un da gomulu oldugu turbeye defnedildi Herat taki turbesi Dindar bir kisilige sahip olan Gevher Sad halk tarafindan sevilen fakirlere yardim eden bir sahsiyetti Hayir eserleriMeshed de kendi adiyla anilan Gevher Sad Camii ni Herat ta cami medrese ve kendisi icin turbe yaptirmistir Gevher Sad Camii nin yazilarini hattat olan oglu Baysungur yazmistir Kaynakca a b Recep Uslu TDV Islam Ansiklopedisi cilt 14 sayfa 42 43