İnsan faaliyetleri nedeniyle metan emisyonu kaynakları (2020 yılı tahminleri)
Metan emisyonlarındaki artış, Dünya atmosferindeki sera gazlarının artmasına büyük ölçüde katkıda bulunmakta ve kısa vadeli küresel ısınmanın üçte birinden sorumlu olmaktadır. 2019 yılında, küresel olarak salınan metanın yaklaşık %60'ı (360 milyon ton) insan faaliyetlerinden kaynaklanırken, doğal kaynaklar %40'lık bir kısmını (230 milyon ton) oluşturmuştur. Metan emisyonlarının azaltılması ve bu gazın yakalanarak kullanılmasının hem çevresel hem de ekonomik faydalar sağlayabileceği belirtilmektedir.
Sanayi Devrimi'nden bu yana iki kattan fazla artmış olup, gezegenin yaşadığı ısınmanın yaklaşık %20'si bu gaza atfedilmektedir. İnsan kaynaklı metan emisyonlarının yaklaşık üçte biri (%33) fosil yakıtların çıkarılması ve taşınması sırasında gaz salınımından kaynaklanmaktadır; bu durum büyük ölçüde gaz boşaltma ve hem aktif fosil yakıt altyapısından hem de terk edilmiş kuyulardan nedeniyle gerçekleşmektedir.
Özellikle sığır ve koyun gibi geviş getiren hayvanların sindirim süreçleri nedeniyle hayvancılık da benzer şekilde büyük bir metan kaynağıdır (%30). 2021'de yayımlanan Küresel Metan Değerlendirmesi'ne göre, tarım kaynaklı emisyonların en büyük kısmı, sığır gibi çiftlik hayvanlarından kaynaklanmaktadır. Tek bir inek, yılda 99 kg'a kadar metan gazı üretebilir. Geviş getiren hayvanlar günde 250 ila 500 litre metan üretebilmektedir.
İnsanların tüketiminden kaynaklanan atıklar, özellikle çöplükler ve atık su arıtma tesisleri aracılığıyla, metan emisyonlarında %18 oranında önemli bir paya sahiptir ve bu durum onları üçüncü büyük kaynak haline getirmiştir. Bitkisel tarım, gıda ve biyokütle üretimi de dahil olmak üzere, %15'lik bir payla dördüncü sırada yer alır; bu alandaki en büyük katkıyı ise pirinç üretimi sağlar.
Dünya genelindeki sulak alanlar, doğal metan kaynaklarının yaklaşık dörtte üçünü (%75) oluşturmaktadır. Yüzeye yakın hidrokarbon ve klatrat hidrat birikintilerinden ortaya çıkan sızıntılar, volkanik salınımlar, orman yangınları ve termitlerin yaydığı metan gazı geri kalan kısmın büyük bir bölümünü oluşturur. Yabani geviş getiren memelilerin popülasyonlarının metan üretimi, sığırlar, insanlar ve diğer çiftlik hayvanlarının neden olduğu emisyonlarla karşılaştırıldığında oldukça düşük kalmaktadır.
The Economist, metan emisyonlarına yönelik hedefler belirlenmesini tavsiye etti, çünkü metan emisyonlarının azaltılması, daha zorlu olan karbon emisyonlarıyla mücadele etmek için daha fazla zaman kazandıracaktır.
Kaynakça
| ]- ^ a b c d "Global Methane Emissions and Mitigation Opportunities" (PDF). Global Methane Initiative. 2020. 1 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Eylül 2024.
- ^ IPCC Fifth Assessment Report - Radiative Forcings (AR5 Figure SPM.5). Intergovernmental Panel on Climate Change. 2013. 15 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2024.
- ^ a b "Sources of methane emissions". International Energy Agency. 1 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2020.
- ^ a b "Global Carbon Project (GCP)". www.globalcarbonproject.org. 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Methane - A compelling case for action. International Energy Agency. 20 Ağustos 2020. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2024.
- ^ Borunda, A. (2021, May 03). Methane facts and information. Retrieved April 6, 2022, from
- ^ Leber, Rebecca (12 Ağustos 2021). "It's time to freak out about methane emissions". Vox (İngilizce). 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ocak 2022.
- ^ Trakimavicius, Lukas. "Putting a lid on Russia's planet-heating methane emissions". EurActiv (İngilizce). 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2023.
- ^ Timothy Puko (19 Ekim 2021). "Who Are the World's Biggest Climate Polluters? Satellites Sweep for Culprits". The Wall Street Journal. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021.
Russia is the world’s top source of methane emissions from the oil-and-gas industry
- ^ "Yes, cattle are the top source of methane emissions in the US". verifythis.com (İngilizce). 12 Kasım 2021. 14 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2024.
- ^ "Cows and Climate Change". UC Davis (İngilizce). 27 Haziran 2019. 15 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2024.
- ^ Johnson, K A (1 Ağustos 1995). "Methane emissions from cattle". academic.oup.com. 4 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2023.
- ^ a b "Methane, explained". National Geographic. nationalgeographic.com. 23 Ocak 2019. 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2019.
- ^ Vaclav Smil (29 Mart 2017). "Planet of the Cows". IEEE Spectrum. 1 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2020.
- ^ "Governments should set targets to reduce methane emissions". The Economist. 31 Mart 2021. ISSN 0013-0613. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ Terazono, Emiko; Hodgson, Camilla (10 Ekim 2021). "How methane-producing cows leapt to the frontline of climate change". Financial Times. 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Insan faaliyetleri nedeniyle metan emisyonu kaynaklari 2020 yili tahminleri Fosil yakit kullanimi 33 Hayvancilik 30 Tarim 18 Atiklar 15 Diger 4 Metan emisyonlarindaki artis Dunya atmosferindeki sera gazlarinin artmasina buyuk olcude katkida bulunmakta ve kisa vadeli kuresel isinmanin ucte birinden sorumlu olmaktadir 2019 yilinda kuresel olarak salinan metanin yaklasik 60 i 360 milyon ton insan faaliyetlerinden kaynaklanirken dogal kaynaklar 40 lik bir kismini 230 milyon ton olusturmustur Metan emisyonlarinin azaltilmasi ve bu gazin yakalanarak kullanilmasinin hem cevresel hem de ekonomik faydalar saglayabilecegi belirtilmektedir Sanayi Devrimi nden bu yana iki kattan fazla artmis olup gezegenin yasadigi isinmanin yaklasik 20 si bu gaza atfedilmektedir Insan kaynakli metan emisyonlarinin yaklasik ucte biri 33 fosil yakitlarin cikarilmasi ve tasinmasi sirasinda gaz salinimindan kaynaklanmaktadir bu durum buyuk olcude gaz bosaltma ve hem aktif fosil yakit altyapisindan hem de terk edilmis kuyulardan nedeniyle gerceklesmektedir Ozellikle sigir ve koyun gibi gevis getiren hayvanlarin sindirim surecleri nedeniyle hayvancilik da benzer sekilde buyuk bir metan kaynagidir 30 2021 de yayimlanan Kuresel Metan Degerlendirmesi ne gore tarim kaynakli emisyonlarin en buyuk kismi sigir gibi ciftlik hayvanlarindan kaynaklanmaktadir Tek bir inek yilda 99 kg a kadar metan gazi uretebilir Gevis getiren hayvanlar gunde 250 ila 500 litre metan uretebilmektedir Insanlarin tuketiminden kaynaklanan atiklar ozellikle coplukler ve atik su aritma tesisleri araciligiyla metan emisyonlarinda 18 oraninda onemli bir paya sahiptir ve bu durum onlari ucuncu buyuk kaynak haline getirmistir Bitkisel tarim gida ve biyokutle uretimi de dahil olmak uzere 15 lik bir payla dorduncu sirada yer alir bu alandaki en buyuk katkiyi ise pirinc uretimi saglar Dunya genelindeki sulak alanlar dogal metan kaynaklarinin yaklasik dortte ucunu 75 olusturmaktadir Yuzeye yakin hidrokarbon ve klatrat hidrat birikintilerinden ortaya cikan sizintilar volkanik salinimlar orman yanginlari ve termitlerin yaydigi metan gazi geri kalan kismin buyuk bir bolumunu olusturur Yabani gevis getiren memelilerin populasyonlarinin metan uretimi sigirlar insanlar ve diger ciftlik hayvanlarinin neden oldugu emisyonlarla karsilastirildiginda oldukca dusuk kalmaktadir The Economist metan emisyonlarina yonelik hedefler belirlenmesini tavsiye etti cunku metan emisyonlarinin azaltilmasi daha zorlu olan karbon emisyonlariyla mucadele etmek icin daha fazla zaman kazandiracaktir Kaynakca span a b c d Global Methane Emissions and Mitigation Opportunities PDF Global Methane Initiative 2020 1 Nisan 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 16 Eylul 2024 IPCC Fifth Assessment Report Radiative Forcings AR5 Figure SPM 5 Intergovernmental Panel on Climate Change 2013 15 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2024 a b Sources of methane emissions International Energy Agency 1 Subat 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Agustos 2020 a b Global Carbon Project GCP www globalcarbonproject org 22 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 Methane A compelling case for action International Energy Agency 20 Agustos 2020 19 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 16 Eylul 2024 Borunda A 2021 May 03 Methane facts and information Retrieved April 6 2022 from Leber Rebecca 12 Agustos 2021 It s time to freak out about methane emissions Vox Ingilizce 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Ocak 2022 Trakimavicius Lukas Putting a lid on Russia s planet heating methane emissions EurActiv Ingilizce 13 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Temmuz 2023 Timothy Puko 19 Ekim 2021 Who Are the World s Biggest Climate Polluters Satellites Sweep for Culprits The Wall Street Journal 7 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Ekim 2021 Russia is the world s top source of methane emissions from the oil and gas industry Yes cattle are the top source of methane emissions in the US verifythis com Ingilizce 12 Kasim 2021 14 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2024 Cows and Climate Change UC Davis Ingilizce 27 Haziran 2019 15 Ocak 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 26 Subat 2024 Johnson K A 1 Agustos 1995 Methane emissions from cattle academic oup com 4 Mayis 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2023 a b Methane explained National Geographic nationalgeographic com 23 Ocak 2019 17 Nisan 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Temmuz 2019 Vaclav Smil 29 Mart 2017 Planet of the Cows IEEE Spectrum 1 Agustos 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 8 Eylul 2020 Governments should set targets to reduce methane emissions The Economist 31 Mart 2021 ISSN 0013 0613 9 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2021 Terazono Emiko Hodgson Camilla 10 Ekim 2021 How methane producing cows leapt to the frontline of climate change Financial Times 10 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Ekim 2021 Kategoriler Sera gazi emisyonlariMetan
