Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Bu madde, uygun değildir. (Haziran 2014) |
Trajedi veya tragedya sözcüğü Yunanca tragoidia’dan gelir. Tragos (keçi) ve oidie (türkü) sözcüklerinin birleşmesiyle "keçilerin türküsü" anlamına gelir. Dionysos şenliklerinde koro, tanrının ona bağlı kölelerini simgeliyordu. Tanrının çevresinde hep doğanın yabancı güçlerini temsil eden teke ayaklı satyrler(satirler) bulunduğu için ilk başlarda, koro da satyrlerin biçimine giriyordu; ilk dönemlerde, korodaki oyuncular teke derileri (tragoi) giyerek oyun alanına çıkıyorlardı. Tragedya türü de tragos'ların şarkılarından doğdu.
Tragedyanın konu kaynağı efsanelerdi. Zaten efsaneler Yunan şiirinin de kaynağı olmuştu. Kendisinden sonra gelen yazarların bitmez tükenmez hazinesi olan Homeros efsaneleri güzel bir üslûp içinde tekrarlanmıştı. Ancak dram sanatı, bu efsanelerden yepyeni bir biçimde esinlendi. Efsaneler geleneksel bir süsleme sanatı gibi, tekrarlanmanın batağına tam düşecekken, dram sanatı bu efsanelere yeni bir soluk getirdi ve geniş bir ufuk açtı. Çünkü efsanelerde idealize edilerek ya da süslenerek anlatılan olaylar ve bu olayların içindeki kahramanla dram sanatı yoluyla Atina halkının özelliği ve tavrı oluverdi; efsaneler yoluyla önemli gerçekler üzerinde duruldu. Yunan tragedyasının özellik gösteren düşünce düzeyinden biri “gururlanma günahı” ve bu günahın kaçınılmaz cezasıydı. Yunanlar bu cezayı tanrıça Nemesis'e bağlarlardı. Nemesis, başarıları ve sürekli zenginlikleri yüzünden tanrıları unutan insanların kırbacı, onları cezalandıran bir yüce güçtü. Yunan seyircisi için hiçbir şey gurur kadar kahramanın kötü bir duruma düşmesindeki acıya, gölge düşüremezdi.
Yunan tragedya yazarları, oyunlarında tekrar tekrar bu günah-ceza kavramları üzerinde dururlardı. Hele Aiskhilos bu dinsel kavramlara her zaman dikkat etmişti. Ancak antik tragedyadaki günah kavramı bugünkünden değişikti: bazen günah hafif olur, unutulurdu; bazen günahı işleyen farkına bile varmazdı; bazen de günahı işleyen cezaya çarptırılan değil, onun babası ya da atası olurdu. Tragedya kahramanları günahlarından dolayı vicdan azabı çekmezlerdi.
Yunan tragedyasının yapısı konuşmalı ve şarkılı bölümlerle kuruludur. Konuşmalı bölümler üçe ayrılır:
- Prologos (trgedyanın başlangıcı)
- Koronun ortaya çıkmasından önce söylenen bölümdü. Oyun üzerine bazı açıklamaların yapıldığı yerdi. Bu bölüm yalnız bir kişi tarafından seyirciye doğru söylenirdi. Bir çeşit anlatıcının bölümüdür. Bu başlangıç bitince koro oyun alanına girer ve oyun bitinceye kadar kalırdı.
- Epeisodion'lar
- Bunlar koronun şarkıları arasındaki bölümlerdi. MÖ 5. yüzyıldan itibaren her oyunda üç Epeisodion'un olması bir kural durumuna geldi.
- Eksodos (tragedyanın bitişi)
- İlk dönemlerde koronun dışarı çıkması sırasında söylenen lirik bir şarkıydı.
En ünlü tragedya yazarları; Aiskhylos, Sophokles, Euripides, Pierre Corneille, Jean Racine
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu madde Vikipedi bicem el kitabina uygun degildir Maddeyi Vikipedi standartlarina uygun bicimde duzenleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Gerekli duzenleme yapilmadan bu sablon kaldirilmamalidir Haziran 2014 Trajedi veya tragedya sozcugu Yunanca tragoidia dan gelir Tragos keci ve oidie turku sozcuklerinin birlesmesiyle kecilerin turkusu anlamina gelir Dionysos senliklerinde koro tanrinin ona bagli kolelerini simgeliyordu Tanrinin cevresinde hep doganin yabanci guclerini temsil eden teke ayakli satyrler satirler bulundugu icin ilk baslarda koro da satyrlerin bicimine giriyordu ilk donemlerde korodaki oyuncular teke derileri tragoi giyerek oyun alanina cikiyorlardi Tragedya turu de tragos larin sarkilarindan dogdu Tragedyanin konu kaynagi efsanelerdi Zaten efsaneler Yunan siirinin de kaynagi olmustu Kendisinden sonra gelen yazarlarin bitmez tukenmez hazinesi olan Homeros efsaneleri guzel bir uslup icinde tekrarlanmisti Ancak dram sanati bu efsanelerden yepyeni bir bicimde esinlendi Efsaneler geleneksel bir susleme sanati gibi tekrarlanmanin batagina tam dusecekken dram sanati bu efsanelere yeni bir soluk getirdi ve genis bir ufuk acti Cunku efsanelerde idealize edilerek ya da suslenerek anlatilan olaylar ve bu olaylarin icindeki kahramanla dram sanati yoluyla Atina halkinin ozelligi ve tavri oluverdi efsaneler yoluyla onemli gercekler uzerinde duruldu Yunan tragedyasinin ozellik gosteren dusunce duzeyinden biri gururlanma gunahi ve bu gunahin kacinilmaz cezasiydi Yunanlar bu cezayi tanrica Nemesis e baglarlardi Nemesis basarilari ve surekli zenginlikleri yuzunden tanrilari unutan insanlarin kirbaci onlari cezalandiran bir yuce guctu Yunan seyircisi icin hicbir sey gurur kadar kahramanin kotu bir duruma dusmesindeki aciya golge dusuremezdi Yunan tragedya yazarlari oyunlarinda tekrar tekrar bu gunah ceza kavramlari uzerinde dururlardi Hele Aiskhilos bu dinsel kavramlara her zaman dikkat etmisti Ancak antik tragedyadaki gunah kavrami bugunkunden degisikti bazen gunah hafif olur unutulurdu bazen gunahi isleyen farkina bile varmazdi bazen de gunahi isleyen cezaya carptirilan degil onun babasi ya da atasi olurdu Tragedya kahramanlari gunahlarindan dolayi vicdan azabi cekmezlerdi Yunan tragedyasinin yapisi konusmali ve sarkili bolumlerle kuruludur Konusmali bolumler uce ayrilir Prologos trgedyanin baslangici Koronun ortaya cikmasindan once soylenen bolumdu Oyun uzerine bazi aciklamalarin yapildigi yerdi Bu bolum yalniz bir kisi tarafindan seyirciye dogru soylenirdi Bir cesit anlaticinin bolumudur Bu baslangic bitince koro oyun alanina girer ve oyun bitinceye kadar kalirdi Epeisodion lar Bunlar koronun sarkilari arasindaki bolumlerdi MO 5 yuzyildan itibaren her oyunda uc Epeisodion un olmasi bir kural durumuna geldi Eksodos tragedyanin bitisi Ilk donemlerde koronun disari cikmasi sirasinda soylenen lirik bir sarkiydi En unlu tragedya yazarlari Aiskhylos Sophokles Euripides Pierre Corneille Jean Racine