Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Zuiderzee (Felemenkçe: Güney Denizi), Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar Hollanda'nın kuzeybatısında yer alan ve Kuzey Denizi'ne bağlı olan büyük bir iç denizdi. 1932 yılında tamamlanan Kapatıcı Set (Afsluitdijk) ile denizle bağlantısı kesilmiş, ardından büyük ölçüde kurutularak günümüzde IJssel Gölü (IJsselmeer) adı verilen tatlı su gölüne dönüştürülmüştür .
| Zuiderzee | |
|---|---|
 Johannes Janssonius tarafından yapılmış Yedi Birleşik Hollanda Cumhuriyeti haritası (1658). Haritada Zuiderzee Zuyder Zee net bir şekilde görülmektedir. | |
| Ülke |  Hollanda |
| Deniz | Zuiderzee |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 5.900 km² |
Coğrafya
Zuiderzee, yaklaşık 100 km uzunluğunda ve 50 km genişliğinde olup, ortalama derinliği 4–5 metreydi. Kıyı şeridi yaklaşık 300 km uzunluğundaydı. İçinde Urk, Schokland, Wieringen, Marken ve Pampus gibi adalar bulunmaktaydı. Bu adaların çoğu, zamanla karayla birleşerek anakaraya katılmıştır .
Tarihi ve oluşumu
Zuiderzee'nin oluşumu, 12. ve 13. yüzyıllarda meydana gelen büyük deniz taşkınlarına dayanmaktadır. Özellikle 1170 yılındaki Azizler Günü Taşkını (Allerheiligenvloed) ve 1287 yılındaki Aziz Lucia Taşkını (Sint-Luciavloed), bölgedeki doğal setlerin yıkılmasına ve tatlı su gölü olan Almere'nin tuzlu suyla dolarak genişlemesine neden olmuştur. Bu olaylar sonucunda Almere Gölü, Kuzey Denizi'nin bir koyu hâline gelmiş ve Zuiderzee adını almıştır .
Ekonomik ve stratejik önemi
Orta Çağ boyunca Zuiderzee, Hollanda'nın ticaret ve balıkçılık açısından önemli bir merkeziydi. Amsterdam, Hoorn, Enkhuizen ve Kampen gibi şehirler, Hansa Birliği ile olan ticaret ilişkileri sayesinde gelişmiştir. Ancak sık sık yaşanan taşkınlar ve denizle mücadele, bölge halkı için sürekli bir tehdit oluşturmuştur
Zuiderzee projesi
20. yüzyılın başlarında, Hollanda hükümeti, Zuiderzee'yi denizden ayırarak taşkın riskini azaltmak ve tarım için yeni topraklar kazanmak amacıyla Zuiderzee Projesini başlattı. Projenin en önemli adımı, 1927–1932 yılları arasında inşa edilen 32 km uzunluğundaki Afsluitdijk (Kapatıcı Set) oldu. Bu set, denizle bağlantıyı keserek iç denizi tatlı su gölüne dönüştürmüştür. Toprak Kazanımı (Polderler) Afsluitdijk'in tamamlanmasının ardından, gölün belirli bölgeleri setlerle çevrilerek suyu boşaltıldı ve tarım arazisi olarak kullanılmak üzere yeni topraklar elde edildi. Bu yöntemle oluşturulan başlıca polderler şunlardır: Wieringermeer (1930), Noordoostpolder (1942), Doğu Flevoland (1957) ve Güney Flevoland (1968) Bu projeler ile denizden kazanılan yeni topraklar, 1986 yılında kurulan Flevoland eyaletinin temelini oluşturmuştur .
Kültürel miras
Zuiderzee'nin tarihî ve kültürel mirası, Enkhuizen şehrinde bulunan Zuiderzee Müzesinde yaşatılmaktadır. Müze, bölgenin denizcilik geçmişini, geleneksel yaşam tarzını ve el sanatlarını sergileyen iç ve dış mekân bölümlerinden oluşmaktadır .
Gezilecek yerler
Zuiderzee Müzesi (Enkhuizen): Bölgenin tarihini, geleneksel balıkçı köylerini ve yaşam biçimlerini anlatan açık hava müzesi.
Afsluitdijk: Zuideezee’yi denizden ayıran ikonik baraj seti; üzerinde ziyaretçi merkezi bulunmaktadır.
Lelystad Batavialand: Hollanda'nın denizcilik tarihini ve kara kazanma projelerini anlatan etkileşimli müze.
Volendam ve Marken: Geleneksel kıyafetleri, mimarisi ve limanlarıyla ünlü tarihi balıkçı kasabaları.
Günümüzde
Zuiderzee'nin yerini alan IJsselmeer, günümüzde tatlı su kaynağı, rekreasyon alanı ve taşkın kontrolü açısından önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, bölgedeki eski balıkçı kasabaları turizm açısından cazibe merkezi haline gelmiştir.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Zuiderzee Felemenkce Guney Denizi Orta Cag dan 20 yuzyila kadar Hollanda nin kuzeybatisinda yer alan ve Kuzey Denizi ne bagli olan buyuk bir ic denizdi 1932 yilinda tamamlanan Kapatici Set Afsluitdijk ile denizle baglantisi kesilmis ardindan buyuk olcude kurutularak gunumuzde IJssel Golu IJsselmeer adi verilen tatli su golune donusturulmustur ZuiderzeeJohannes Janssonius tarafindan yapilmis Yedi Birlesik Hollanda Cumhuriyeti haritasi 1658 Haritada Zuiderzee Zuyder Zee net bir sekilde gorulmektedir Ulke HollandaDenizZuiderzeeYuzolcumu Toplam5 900 km Hollanda bolgesi c M O 500 Hollanda bolgesi c MS 50 Hollanda bolgesi c MS 800 O zamanlar golun adi Almere ydi Hollandalilar 1573 yilinda Zuiderzee Muharebesi nde Ispanyol donanmasini yendiler CografyaZuiderzee yaklasik 100 km uzunlugunda ve 50 km genisliginde olup ortalama derinligi 4 5 metreydi Kiyi seridi yaklasik 300 km uzunlugundaydi Icinde Urk Schokland Wieringen Marken ve Pampus gibi adalar bulunmaktaydi Bu adalarin cogu zamanla karayla birleserek anakaraya katilmistir Tarihi ve olusumuZuiderzee nin olusumu 12 ve 13 yuzyillarda meydana gelen buyuk deniz taskinlarina dayanmaktadir Ozellikle 1170 yilindaki Azizler Gunu Taskini Allerheiligenvloed ve 1287 yilindaki Aziz Lucia Taskini Sint Luciavloed bolgedeki dogal setlerin yikilmasina ve tatli su golu olan Almere nin tuzlu suyla dolarak genislemesine neden olmustur Bu olaylar sonucunda Almere Golu Kuzey Denizi nin bir koyu haline gelmis ve Zuiderzee adini almistir Ekonomik ve stratejik onemiOrta Cag boyunca Zuiderzee Hollanda nin ticaret ve balikcilik acisindan onemli bir merkeziydi Amsterdam Hoorn Enkhuizen ve Kampen gibi sehirler Hansa Birligi ile olan ticaret iliskileri sayesinde gelismistir Ancak sik sik yasanan taskinlar ve denizle mucadele bolge halki icin surekli bir tehdit olusturmusturZuiderzee projesi20 yuzyilin baslarinda Hollanda hukumeti Zuiderzee yi denizden ayirarak taskin riskini azaltmak ve tarim icin yeni topraklar kazanmak amaciyla Zuiderzee Projesini baslatti Projenin en onemli adimi 1927 1932 yillari arasinda insa edilen 32 km uzunlugundaki Afsluitdijk Kapatici Set oldu Bu set denizle baglantiyi keserek ic denizi tatli su golune donusturmustur Toprak Kazanimi Polderler Afsluitdijk in tamamlanmasinin ardindan golun belirli bolgeleri setlerle cevrilerek suyu bosaltildi ve tarim arazisi olarak kullanilmak uzere yeni topraklar elde edildi Bu yontemle olusturulan baslica polderler sunlardir Wieringermeer 1930 Noordoostpolder 1942 Dogu Flevoland 1957 ve Guney Flevoland 1968 Bu projeler ile denizden kazanilan yeni topraklar 1986 yilinda kurulan Flevoland eyaletinin temelini olusturmustur Kulturel mirasZuiderzee nin tarihi ve kulturel mirasi Enkhuizen sehrinde bulunan Zuiderzee Muzesinde yasatilmaktadir Muze bolgenin denizcilik gecmisini geleneksel yasam tarzini ve el sanatlarini sergileyen ic ve dis mekan bolumlerinden olusmaktadir Gezilecek yerlerZuiderzee Muzesi Enkhuizen Bolgenin tarihini geleneksel balikci koylerini ve yasam bicimlerini anlatan acik hava muzesi Afsluitdijk Zuideezee yi denizden ayiran ikonik baraj seti uzerinde ziyaretci merkezi bulunmaktadir Lelystad Batavialand Hollanda nin denizcilik tarihini ve kara kazanma projelerini anlatan etkilesimli muze Volendam ve Marken Geleneksel kiyafetleri mimarisi ve limanlariyla unlu tarihi balikci kasabalari GunumuzdeZuiderzee nin yerini alan IJsselmeer gunumuzde tatli su kaynagi rekreasyon alani ve taskin kontrolu acisindan onemli bir rol oynamaktadir Ayrica bolgedeki eski balikci kasabalari turizm acisindan cazibe merkezi haline gelmistir Kaynakca a b Tarihi Erisim tarihi 7 Mayis 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Zuiderzee Projesi 20 Mart 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2025 Kulturel miras Erisim tarihi 7 Mayis 2025 Arsivlenmesi gereken baglantiya sahip kaynak sablonu iceren maddeler link Gezilecek Yerler 13 Ocak 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 7 Mayis 2025