Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Yüksek yoğunluklu lipoproteinler İngilizce High Density Lipoprotein'in kısaltması olan HDL olarak da bilinirler. HDL, vücuttaki dokulardan karaciğere kolesterol taşıyan bir lipoprotein sınıfıdır. Yapısında %50 protein, %24 fosfolipid, %2 kolesterol, %4 yağ ve %20 kolesterol ester bulunur. HDL, karaciğerde üretilir.
HDL arterlerde oluşan ateromlardaki kolesterolu alıp vücuttan atılmak üzere karaciğere taşıdığı için bu lipoproteinde bulunan kolesterol "iyi kolesterol" olarak anılır. (Buna karşın ateromalarda kolesterol birikmesine yol açan LDL'deki kolesterol "kötü kolesterol" olarak adlanır.)
HDL lipoproteinlerin en küçükleridir. Yüksek oranda protein içermelerinden dolayı yoğundurlar. Başlıca (apoA-I) ve proteinlerini içerirler. Bu lipoproteinler karaciğerde fosfolipidler eşliğinde bileşikler olarak sentezlendiğinde madenî para gibi yassı bir görünümleri olur. Bu yeni oluşmuş tanecikler yakınından geçtikleri hücrelerin membranlarından kolesterol molekülleri absorblayabilirler. Plazmada bulunan Lesitin kolesterol asiltransferaz (İngilizce Lecithin Cholesterol Acyl Transferase, LCAT) adlı enzim bu kolesterolu kolesteril estere dönüştürür. Kolesteril esterler, kolesterolden daha hidrofobik lipitler olduğundan dolayı HDL'in ortasında birikirler ve bu birikmenin sonunda HDL küresel bir biçim alır. HDL dolaşım sırasında hücrelerde kolesterol absorblamaya devam eder ve büyür. Bu yüzden HDL'nin koruyucu özelliği taşıdığı kolesterol miktarı ile değil, büyük HDL taneciklerinin sayısı ile ilişkilidir.
Erkeklerde HDL düzeyleri kadınlardakinden daha düşüktür, ayrıca tanecik sayıları ve içerdikleri kolesterol miktarı da daha azdır.
Epidemiyolojik çalışmalarda 60 mg/dL üstünde HDL düzeyinin kardiyovasküler hastalıklara (koroner arter hastalığı ve inme gibi) karşı koruyucu bir etkisi olduğu görülmüştür. Düşük HDL düzeylerinin ise (erkeklerde 40 mg/dL altında, kadınlarda 50 mg/dL altında) aterosklerotik hastalıklar için pozitif risk faktörüdür.
Her HDL taneciği aynı derecede koruyucu değildir. Kolesterol absorblama kapasitesi daha fazla olan büyük HDL tanecikleri asıl koruyucudurlar ve bunların miktarı ile toplam HDL arasında bir bağlantı yoktur. Büyük HDL'nin toplam HDL'ye oranının hesaplanmabilmesi için elektroforez veya NMR spektroskopisi teknikleri gerekmektedir.
Önerilen kan düzeyleri, hedefler
Amerikan sağlık kuruluşları erkeklerde aç karnına LDL düzeyleri ile kalp hastalığı riski arasındaki bağlantılara ilişkin aşağıdaki kılavuzu oluşturmuşlardır.
| Düzey (mg/dl) | Düzey (mmol/L) | Yorum |
|---|---|---|
| 40 | 1.03 | Düşük HDL kolesterolu. Kalp hastalığı riski yüksektir. |
| 40-59 | 1.03-1.52 | Orta HDL |
| 60 | 1.55 | Yüksek HDL kolesterol. Kalp hastalığına karşı optimum korunma |
İnsan vücudunda HDL düzeyini artıran faktörler
- Sigarayı bırakmak
- Zayıflama ve diyet
- Egzersiz (uzun koşma aerobik hareketler)
- Kolesterol düşürücü ilaçlar
- Östrojen ve hormonları seviyesi
Kaynakça
- İngilizce Wikipedia'da HDL maddesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yuksek yogunluklu lipoproteinler Ingilizce High Density Lipoprotein in kisaltmasi olan HDL olarak da bilinirler HDL vucuttaki dokulardan karacigere kolesterol tasiyan bir lipoprotein sinifidir Yapisinda 50 protein 24 fosfolipid 2 kolesterol 4 yag ve 20 kolesterol ester bulunur HDL karacigerde uretilir Yuksek yogunluklu lipoproteinin ana protein bileseni olan Apolipoprotein HDL arterlerde olusan ateromlardaki kolesterolu alip vucuttan atilmak uzere karacigere tasidigi icin bu lipoproteinde bulunan kolesterol iyi kolesterol olarak anilir Buna karsin ateromalarda kolesterol birikmesine yol acan LDL deki kolesterol kotu kolesterol olarak adlanir HDL lipoproteinlerin en kucukleridir Yuksek oranda protein icermelerinden dolayi yogundurlar Baslica apoA I ve proteinlerini icerirler Bu lipoproteinler karacigerde fosfolipidler esliginde bilesikler olarak sentezlendiginde madeni para gibi yassi bir gorunumleri olur Bu yeni olusmus tanecikler yakinindan gectikleri hucrelerin membranlarindan kolesterol molekulleri absorblayabilirler Plazmada bulunan Lesitin kolesterol asiltransferaz Ingilizce Lecithin Cholesterol Acyl Transferase LCAT adli enzim bu kolesterolu kolesteril estere donusturur Kolesteril esterler kolesterolden daha hidrofobik lipitler oldugundan dolayi HDL in ortasinda birikirler ve bu birikmenin sonunda HDL kuresel bir bicim alir HDL dolasim sirasinda hucrelerde kolesterol absorblamaya devam eder ve buyur Bu yuzden HDL nin koruyucu ozelligi tasidigi kolesterol miktari ile degil buyuk HDL taneciklerinin sayisi ile iliskilidir Erkeklerde HDL duzeyleri kadinlardakinden daha dusuktur ayrica tanecik sayilari ve icerdikleri kolesterol miktari da daha azdir Epidemiyolojik calismalarda 60 mg dL ustunde HDL duzeyinin kardiyovaskuler hastaliklara koroner arter hastaligi ve inme gibi karsi koruyucu bir etkisi oldugu gorulmustur Dusuk HDL duzeylerinin ise erkeklerde 40 mg dL altinda kadinlarda 50 mg dL altinda aterosklerotik hastaliklar icin pozitif risk faktorudur Her HDL tanecigi ayni derecede koruyucu degildir Kolesterol absorblama kapasitesi daha fazla olan buyuk HDL tanecikleri asil koruyucudurlar ve bunlarin miktari ile toplam HDL arasinda bir baglanti yoktur Buyuk HDL nin toplam HDL ye oraninin hesaplanmabilmesi icin elektroforez veya NMR spektroskopisi teknikleri gerekmektedir Onerilen kan duzeyleri hedeflerAmerikan saglik kuruluslari erkeklerde ac karnina LDL duzeyleri ile kalp hastaligi riski arasindaki baglantilara iliskin asagidaki kilavuzu olusturmuslardir Duzey mg dl Duzey mmol L Yorum401 03Dusuk HDL kolesterolu Kalp hastaligi riski yuksektir 40 591 03 1 52Orta HDL601 55Yuksek HDL kolesterol Kalp hastaligina karsi optimum korunmaInsan vucudunda HDL duzeyini artiran faktorlerSigarayi birakmak Zayiflama ve diyet Egzersiz uzun kosma aerobik hareketler Kolesterol dusurucu ilaclar Ostrojen ve hormonlari seviyesiKaynakcaIngilizce Wikipedia da HDL maddesi