Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Yerkürenin jeolojik tarihi, gezegenin kaya katmanlarının (stratigrafi) incelenmesine dayanan bir kronolojik ölçüm sistemi olan jeolojik zaman ölçeğine dayalı olarak yerkürenin geçmişindeki önemli jeolojik olayları inceleyen tarihtir. Dünya, yaklaşık 4,54 milyar yıl önce, Güneş Sisteminin geri kalanını da oluşturan, Güneş'in oluşumundan arta kalan disk şeklindeki bir toz ve gaz kütlesi olan güneş bulutsusunun birikmesiyle oluşmuştur.
Başlangıçta Dünya, aşırı volkanizma ve diğer cisimlerle sık çarpışmalar nedeniyle erimişti. Sonunda atmosferde su birikmeye başladığında, gezegenin dış katmanı soğuyarak katı bir kabuk meydana geldi. Ay, kısa bir süre sonra, muhtemelen bir gezegenimsi gezegenin Dünya ile çarpışmasının bir sonucu olarak oluştu. Gaz çıkışı ve volkanik aktivite ilkel atmosferi üretti. Kuyruklu yıldızlardan yayılan buzla artan ve yoğunlaşan su buharı okyanusları üretti. Ancak 2020'de araştırmacılar, gezegenin oluşumunun başlangıcından bu yana okyanusları dolduracak kadar suyun Dünya'da her zaman olabileceğini belirtmişlerdir.
Yüzey, yüz milyonlarca yıl boyunca kendini sürekli olarak yeniden şekillendirirken kıtalar oluştu ve parçalandı. Yüzey boyunca göç ettiler, ara sıra birleşerek bir süper kıta oluşturdular. Kabaca 750 milyon yıl önce bilinen en eski süper kıta Rodinya parçalanmaya başladı. Kıtalar daha sonra yeniden birleşerek Panotya'yı oluşturdu. 600 ile 450 milyon yıl önce ise nihayet 200 milyon yıl önce parçalanan Pangea oluştu.
Mevcut buzul çağı modeli yaklaşık 40 milyon yıl önce başladı ardından Pliyosen sonunda yoğunlaştı. Kutup bölgeleri, o zamandan beri her 40.000-100.000 yılda bir tekrarlanan buzullaşma ve çözülme döngülerine maruz kaldı. Mevcut buzul çağının son buzul dönemi yaklaşık 10.000 yıl önce sona erdi.
Ayrıca bakınız
- Astronomik kronoloji
- Kronolojik tarihleme, arkeolojik kronoloji
- Mutlak tarihleme
- Göreceli tarihleme
- Kat (arkeoloji)
- Arkeolojik dernek
- Jeokronoloji
- Dünya'nın geleceği
- Jeolojik zaman cetveli
- Levha rekonstrüksiyonu
- Levha tektoniği
- Termokronoloji
- Doğal tarihinin zaman çizelgesi
- Jeokronolojik isimlerin listesi
Kaynakça
- ^ Piani, Laurette (28 Ağustos 2020). "Earth's water may have been inherited from material similar to enstatite chondrite meteorites". Science. 369 (6507): 1110-1113. doi:10.1126/science.aba1948. (PMID) 32855337. 26 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ Washington University in St. Louis (27 Ağustos 2020). "Meteorite study suggests Earth may have been wet since it formed - Enstatite chondrite meteorites, once considered 'dry,' contain enough water to fill the oceans -- and then some". . 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ American Association for the Advancement of Science (27 Ağustos 2020). "Unexpected abundance of hydrogen in meteorites reveals the origin of Earth's water". . 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ağustos 2020.
- ^ "Plate tectonics, Rodinia, Gondwana, supercontinent cycle". Plate model for 'Extending Full-Plate Tectonic Models into Deep Time: Linking the Neoproterozoic and the Phanerozoic'. 16 Aralık 2020. doi:10.5281/zenodo.4485738. Erişim tarihi: 23 Eylül 2022.
Dış bağlantılar
- — evrenin başlangıcından günümüze kadar olan olaylara ayrıntılı bir bakış
- Valley, John W. " " Bilimsel Amerikan 2005 Ekim:58–65. - okyanusların oluşumunun zamanlamasını ve Dünya'nın erken tarihindeki diğer önemli olayları tartışır.
- Davies, Paul . " Hayatın kuantum sıçraması ". Gardiyan 20 Aralık 2005 - yaşamın kökeninde kuantum sistemlerinin rolüne ilişkin spekülasyonları tartışıyor
- Gelişim zaman çizelgesi 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ( Flash Player gerektirir). Yaklaşık 13.700.000.000'den beri animasyonlu yaşam hikâyesi, büyük patlamadan Dünya'nın oluşumuna ve bakteri ve diğer organizmaların gelişmesinden insanın yükselişine kadar her şeyi gösteriyor.
- Paleomaps Beri 600 Ma (Mollweide Projeksiyonu, Boylam 0) 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived
- Paleomaps Beri 600 Ma (Mollweide Projeksiyonu, Boylam 180) 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Archived
- Ageing the Earth – , BBC.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yerkurenin jeolojik tarihi gezegenin kaya katmanlarinin stratigrafi incelenmesine dayanan bir kronolojik olcum sistemi olan jeolojik zaman olcegine dayali olarak yerkurenin gecmisindeki onemli jeolojik olaylari inceleyen tarihtir Dunya yaklasik 4 54 milyar yil once Gunes Sisteminin geri kalanini da olusturan Gunes in olusumundan arta kalan disk seklindeki bir toz ve gaz kutlesi olan gunes bulutsusunun birikmesiyle olusmustur Jeolojik saat semasi yerkure tarih caglarinin goreli uzunluklarini gosteren ve onemli olaylari belirten jeolojik zaman cizelgesi Baslangicta Dunya asiri volkanizma ve diger cisimlerle sik carpismalar nedeniyle erimisti Sonunda atmosferde su birikmeye basladiginda gezegenin dis katmani soguyarak kati bir kabuk meydana geldi Ay kisa bir sure sonra muhtemelen bir gezegenimsi gezegenin Dunya ile carpismasinin bir sonucu olarak olustu Gaz cikisi ve volkanik aktivite ilkel atmosferi uretti Kuyruklu yildizlardan yayilan buzla artan ve yogunlasan su buhari okyanuslari uretti Ancak 2020 de arastirmacilar gezegenin olusumunun baslangicindan bu yana okyanuslari dolduracak kadar suyun Dunya da her zaman olabilecegini belirtmislerdir Yuzey yuz milyonlarca yil boyunca kendini surekli olarak yeniden sekillendirirken kitalar olustu ve parcalandi Yuzey boyunca goc ettiler ara sira birleserek bir super kita olusturdular Kabaca 750 milyon yil once bilinen en eski super kita Rodinya parcalanmaya basladi Kitalar daha sonra yeniden birleserek Panotya yi olusturdu 600 ile 450 milyon yil once ise nihayet 200 milyon yil once parcalanan Pangea olustu Mevcut buzul cagi modeli yaklasik 40 milyon yil once basladi ardindan Pliyosen sonunda yogunlasti Kutup bolgeleri o zamandan beri her 40 000 100 000 yilda bir tekrarlanan buzullasma ve cozulme dongulerine maruz kaldi Mevcut buzul caginin son buzul donemi yaklasik 10 000 yil once sona erdi source source Neoproterozoyikten gunumuze levha tektonigiAyrica bakinizAstronomik kronoloji Dunya nin yasi Evrenin yasi Kronolojik tarihleme arkeolojik kronoloji Mutlak tarihleme Goreceli tarihleme Kat arkeoloji Arkeolojik dernek Jeokronoloji Dunya nin gelecegi Jeolojik zaman cetveli Levha rekonstruksiyonu Levha tektonigi Termokronoloji Dogal tarihinin zaman cizelgesi Jeokronolojik isimlerin listesiKaynakca Piani Laurette 28 Agustos 2020 Earth s water may have been inherited from material similar to enstatite chondrite meteorites Science 369 6507 1110 1113 doi 10 1126 science aba1948 PMID 32855337 26 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Washington University in St Louis 27 Agustos 2020 Meteorite study suggests Earth may have been wet since it formed Enstatite chondrite meteorites once considered dry contain enough water to fill the oceans and then some 30 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 American Association for the Advancement of Science 27 Agustos 2020 Unexpected abundance of hydrogen in meteorites reveals the origin of Earth s water 28 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Agustos 2020 Plate tectonics Rodinia Gondwana supercontinent cycle Plate model for Extending Full Plate Tectonic Models into Deep Time Linking the Neoproterozoic and the Phanerozoic 16 Aralik 2020 doi 10 5281 zenodo 4485738 Erisim tarihi 23 Eylul 2022 Dis baglantilar evrenin baslangicindan gunumuze kadar olan olaylara ayrintili bir bakis Valley John W Bilimsel Amerikan 2005 Ekim 58 65 okyanuslarin olusumunun zamanlamasini ve Dunya nin erken tarihindeki diger onemli olaylari tartisir Davies Paul Hayatin kuantum sicramasi Gardiyan 20 Aralik 2005 yasamin kokeninde kuantum sistemlerinin rolune iliskin spekulasyonlari tartisiyor Gelisim zaman cizelgesi 22 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Flash Player gerektirir Yaklasik 13 700 000 000 den beri animasyonlu yasam hikayesi buyuk patlamadan Dunya nin olusumuna ve bakteri ve diger organizmalarin gelismesinden insanin yukselisine kadar her seyi gosteriyor Paleomaps Beri 600 Ma Mollweide Projeksiyonu Boylam 0 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived Paleomaps Beri 600 Ma Mollweide Projeksiyonu Boylam 180 20 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Archived Ageing the Earth BBC