Vijilantizm; bazı kurum, kişi veya grupların, yasal yetkili olmadığı hâlde suç olarak algıladıkları durumlara soruşturma, cezalandırma ve infaz etme gibi eylemleri de içerebilecek bir şekilde müdahale etmeleri durumunu ifade eder.
Vijilanti, kanunsuzluğu uygulayan veya buna katılan; görevi olmadan kamu güvenliğini ve cezalandırıcı adaleti üstlenen kişidir.
Resmi bir adalet sisteminin henüz kurulmadığı veya ilkel polis teşkilatının yaygın suç karşısında yetersiz kaldığı bölgelerde, vatandaşların suçla mücadele etmek ve düzenin olmadığı yerlerde düzen sağlamak için bir araya gelmeleri yaygın bir durumdu. Gayri resmi olarak örgütlenmiş, durumdan vazife çıkaran bu gruplar, kurumsal adaletin var olmamasından doğan boşluğu doldurmaya çalıştıklarında linç gibi eylemler meydana gelmiştir.
Etimoloji
| ]Vigilantism ve vigilante ethos (ahlaki kanunsuzluk) terimleri, İngilizcede kullanılmaya başlanmadan daha önce de vardı. Karanlık Çağ ve Orta Çağ aristokrat özel savaş veya kan davası geleneği ile modern kanunsuz felsefe arasında kavramsal ve psikolojik paralellikler bulunmaktadır.[]
Vigilantism teriminin Türkçe literatürdeki bazı çalışmalarda "toplum bekçiliği" veya "ihkak-ı hak" gibi karşılıklarla Türkçeye çevrilmiş olduğu görülür. Terimin doğrudan Türkçe karşılığını bulmanın oldukça zor olduğuna işaret edilen bir çalışmada Türkçe telaffuza uygun olarak vijilantizm terimi ayrıca vijilantizm eylemini gerçekleştiren kişi için de vijilanti terimini kullanma yolu seçilmiştir. Bu yaklaşım kimi farklı çalışmalarda da takip edilmiştir.
Ayrıca bakınız
| ]- Vijilanti filmi, intikam temalı filmler
Kaynakça
| ]- ^ Bateson (2020). "The Politics of Vigilantism". Comparative Political Studies (İngilizce): 0010414020957692. doi:10.1177/0010414020957692. ISSN 0010-4140. 16 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Temmuz 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Aralık 2021.
- ^ "Police - Professionalism, England, Reforms - Britannica". Britannica. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Haziran 2025.
Dış bağlantılar
| ]- Border Stories'den, Campo, CA'daki bir Minuteman Projesi gönüllüsünün profili
- Border Stories'den, Amerikan Sınır Devriyesi ile ilgili bir video
- George Keating ve OB Davis'in atları çaldıkları için kanunsuzlar tarafından asılan tarihi Deadwood Gazetesi hesapları 1878 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Comfort Ero, "Vigilantes, Civil Defence Forces and Milis Groups: the other side of the other side of the specialization in Africa in Africa," Conflict Trends (Haziran 2000): 25-29.
- Martha K. Huggins, editör, Modern Latin Amerika'da Vigilantism and the State: Essays on Extralegal Violence 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Praeger/Greenwood, 1991.
- Bill Ong Hing, "Vigilante Irkçılık: Göçmen Amerika'nın De-Amerikanlaşması", Donkeyphant, Cilt. 9 (Yaz 2002).
- Tom O'Connor, "Vigilantism, Vigilante Justice ve Kurban Kendi Kendine Yardım"
- Stephen Faris, "Nijerya'nın Kanunsuz Adaleti", 1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Mother Jones (25 Nisan 2002)
- Tarihe Tanıklık, "Vigilante Justice, 1851" 19 Ağustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
- Steven F. Messner, Eric P. Baumer ve Richard Rosenfeld, "Hükümet Güvensizliği, Kanunsuz Gelenek ve İdam Cezasına Destek," Law & Society Review (Eylül 2006)
- Vincent Moss, "The Paedo Vigilante", Sunday Mirror (25 Haziran 2006)
- Amerikan Yaşam Hakkı, klinik şiddeti caydırmak için tasarlanmış "Kürtaj Kanunsuz Çalışma Sayfası" 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vikipedi ozgur ansiklopedi Vijilantizm bazi kurum kisi veya gruplarin yasal yetkili olmadigi halde suc olarak algiladiklari durumlara sorusturma cezalandirma ve infaz etme gibi eylemleri de icerebilecek bir sekilde mudahale etmeleri durumunu ifade eder Vijilanti kanunsuzlugu uygulayan veya buna katilan gorevi olmadan kamu guvenligini ve cezalandirici adaleti ustlenen kisidir Resmi bir adalet sisteminin henuz kurulmadigi veya ilkel polis teskilatinin yaygin suc karsisinda yetersiz kaldigi bolgelerde vatandaslarin sucla mucadele etmek ve duzenin olmadigi yerlerde duzen saglamak icin bir araya gelmeleri yaygin bir durumdu Gayri resmi olarak orgutlenmis durumdan vazife cikaran bu gruplar kurumsal adaletin var olmamasindan dogan boslugu doldurmaya calistiklarinda linc gibi eylemler meydana gelmistir Etimoloji span Vigilantism ve vigilante ethos ahlaki kanunsuzluk terimleri Ingilizcede kullanilmaya baslanmadan daha once de vardi Karanlik Cag ve Orta Cag aristokrat ozel savas veya kan davasi gelenegi ile modern kanunsuz felsefe arasinda kavramsal ve psikolojik paralellikler bulunmaktadir kaynak belirtilmeli Vigilantism teriminin Turkce literaturdeki bazi calismalarda toplum bekciligi veya ihkak i hak gibi karsiliklarla Turkceye cevrilmis oldugu gorulur Terimin dogrudan Turkce karsiligini bulmanin oldukca zor olduguna isaret edilen bir calismada Turkce telaffuza uygun olarak vijilantizm terimi ayrica vijilantizm eylemini gerceklestiren kisi icin de vijilanti terimini kullanma yolu secilmistir Bu yaklasim kimi farkli calismalarda da takip edilmistir Ayrica bakiniz span Vijilanti filmi intikam temali filmlerKaynakca span Bateson 2020 The Politics of Vigilantism Comparative Political Studies Ingilizce 0010414020957692 doi 10 1177 0010414020957692 ISSN 0010 4140 16 Kasim 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi27 Temmuz 2021 Arsivlenmis kopya 18 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Aralik 2021 Police Professionalism England Reforms Britannica Britannica 26 Aralik 2024 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 28 Subat 2025 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2025 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2025 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Haziran 2025 Dis baglantilar span Border Stories den Campo CA daki bir Minuteman Projesi gonullusunun profili Border Stories den Amerikan Sinir Devriyesi ile ilgili bir video George Keating ve OB Davis in atlari caldiklari icin kanunsuzlar tarafindan asilan tarihi Deadwood Gazetesi hesaplari 1878 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Comfort Ero Vigilantes Civil Defence Forces and Milis Groups the other side of the other side of the specialization in Africa in Africa Conflict Trends Haziran 2000 25 29 Martha K Huggins editor Modern Latin Amerika da Vigilantism and the State Essays on Extralegal Violence 27 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Praeger Greenwood 1991 Bill Ong Hing Vigilante Irkcilik Gocmen Amerika nin De Amerikanlasmasi Donkeyphant Cilt 9 Yaz 2002 Tom O Connor Vigilantism Vigilante Justice ve Kurban Kendi Kendine Yardim Stephen Faris Nijerya nin Kanunsuz Adaleti 1 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Mother Jones 25 Nisan 2002 Tarihe Taniklik Vigilante Justice 1851 19 Agustos 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Steven F Messner Eric P Baumer ve Richard Rosenfeld Hukumet Guvensizligi Kanunsuz Gelenek ve Idam Cezasina Destek Law amp Society Review Eylul 2006 Vincent Moss The Paedo Vigilante Sunday Mirror 25 Haziran 2006 Amerikan Yasam Hakki klinik siddeti caydirmak icin tasarlanmis Kurtaj Kanunsuz Calisma Sayfasi 25 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Kategoriler Hukuk sisteminin suistimaliIntikamKollukIspanyolca deyislerKanunsuzlarGizli kategoriler Kaynaksiz anlatimlar iceren maddelerWebarsiv sablonu wayback baglantilari
