Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Türkmeneli (Arapça: تركمان إيلي), Irak'ta bir bölge adıdır. Bölge esasen, Irak Türkmenleri'nin tarihsel olarak baskın bir nüfusa sahip olduğu geniş toprakları tanımlamak için kullanılan politik bir terimdir. Söz konusu topraklar, Irak-Türkiye-Suriye sınırında bulunan ve çapraz olarak İran sınırına kadar uzanan bir bölgeyi kapsamaktadır. Bölgenin kuzey kısmındaki şehri Kerkük, Türkmenler için başkent sayılır.
Etimoloji
Türkmeneli kelimesinin kökeni Selçuklu dönemine dayanmaktadır.[]
Coğrafya
Sınırlar
Bölge Irak sınırları içinde, Türkiye-Suriye-Irak sınırının kesiştiği noktadan başlayarak kuzeybatı-güneydoğu istikametindeki bir yayı içine alır. Sırasıyla Telafer, Musul, Erbil, Altunköprü, Kerkük, , Tuzhurmatu, , Karatepe, Hanekin, , ve Bedre'yi kapsayarak, Bağdat'ın güneydoğusunda, İran sınırında sonlanır. Irak'ı bu eksende bölen hat ve Irak Türkleri'nin bulunduğu yer, aynı zamanda kuzeydeki dağlık Kürt bölgesi (Irak Kürdistanı) ile güneydeki çöllük Arap bölgesini birbirinden ayıran bir tampon bölge olarak tanımlanabilir.
Doğal kaynaklar
Türkmeneli, zengin doğalgaz, petrol ve sülfür yataklarının sahiptir. Bunun yanında iklim ve toprak, buğday ve pamuk üretimi için çok uygundur.
Tarih
tarafından oluşturulan, 1785 tarihli bir haritada bulunan "Turcomania" (Türkmeneli) ifadesi, bölgeye verilen isme dair ulaşılan en eski yazılı kaynaklardandır.
(İngiliz işgali) döneminde bölge valisi olan W. R. Hay, bölge ile ilgili yazdığı bir kitapta, Türkmenlerin Irak'ta dağınık olarak değil, bölgesel şekilde yerleştiklerini tespit etmiştir ve şu ifadeleri kullanmıştır:
- "Belli bir şerit üzerinde bazı şehirler vardır. Bu şehirlerde yerleşik vatandaşlar Türkçe konuşurlar. Bu şerit, çoğunluğu Kürt olan bölgeyle çoğunluğu Arap olan bölgeyi birbirinden ayırır. Kerkük, Türklerin yoğun olduğu merkezdir. I. Dünya Savaşı'ndan önce nüfusu 30.000 idi. Şehrin etrafında da Türkçe konuşulan birçok köy vardır.".
Dil
Günümüzde Musul, Kerkük ve Tel Aferde, Türkçe resmi dil olmuştur.[]
Zengin bir tarih ve kültür barındırmaktadır.
Nüfus
Çeşitli kaynaklar, bölgede yaşayan Türkmenlerin sayısının 2,5 ila 3,5 milyon arasında değiştiğini göstermektedir.
Siyaset
2010 genel seçimlerinde Irak meclisine Musul, Kerkük ve Selahaddin illerinden 10 Türkmen milletvekili seçilmiştir.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Unrepresented Nations and Peoples Organization, Iraqi Turkmen, 3 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Irak etnik yapısı ve Türk nüfus, 11 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
 | Irak coğrafyası ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkmeneli Arapca تركمان إيلي Irak ta bir bolge adidir Bolge esasen Irak Turkmenleri nin tarihsel olarak baskin bir nufusa sahip oldugu genis topraklari tanimlamak icin kullanilan politik bir terimdir Soz konusu topraklar Irak Turkiye Suriye sinirinda bulunan ve capraz olarak Iran sinirina kadar uzanan bir bolgeyi kapsamaktadir Bolgenin kuzey kismindaki sehri Kerkuk Turkmenler icin baskent sayilir Altinkopru deki bir anit uzerinde yer alan Turkmeneli haritasiEtimolojiTurkmeneli kelimesinin kokeni Selcuklu donemine dayanmaktadir kaynak belirtilmeli CografyaSinirlar Bolge Irak sinirlari icinde Turkiye Suriye Irak sinirinin kesistigi noktadan baslayarak kuzeybati guneydogu istikametindeki bir yayi icine alir Sirasiyla Telafer Musul Erbil Altunkopru Kerkuk Tuzhurmatu Karatepe Hanekin ve Bedre yi kapsayarak Bagdat in guneydogusunda Iran sinirinda sonlanir Irak i bu eksende bolen hat ve Irak Turkleri nin bulundugu yer ayni zamanda kuzeydeki daglik Kurt bolgesi Irak Kurdistani ile guneydeki colluk Arap bolgesini birbirinden ayiran bir tampon bolge olarak tanimlanabilir Dogal kaynaklar Turkmeneli zengin dogalgaz petrol ve sulfur yataklarinin sahiptir Bunun yaninda iklim ve toprak bugday ve pamuk uretimi icin cok uygundur Tarih1785 tarihli bir haritada Turkmeneli tarafindan olusturulan 1785 tarihli bir haritada bulunan Turcomania Turkmeneli ifadesi bolgeye verilen isme dair ulasilan en eski yazili kaynaklardandir Ingiliz isgali doneminde bolge valisi olan W R Hay bolge ile ilgili yazdigi bir kitapta Turkmenlerin Irak ta daginik olarak degil bolgesel sekilde yerlestiklerini tespit etmistir ve su ifadeleri kullanmistir Belli bir serit uzerinde bazi sehirler vardir Bu sehirlerde yerlesik vatandaslar Turkce konusurlar Bu serit cogunlugu Kurt olan bolgeyle cogunlugu Arap olan bolgeyi birbirinden ayirir Kerkuk Turklerin yogun oldugu merkezdir I Dunya Savasi ndan once nufusu 30 000 idi Sehrin etrafinda da Turkce konusulan bircok koy vardir DilGunumuzde Musul Kerkuk ve Tel Aferde Turkce resmi dil olmustur kaynak belirtilmeli Zengin bir tarih ve kultur barindirmaktadir NufusCesitli kaynaklar bolgede yasayan Turkmenlerin sayisinin 2 5 ila 3 5 milyon arasinda degistigini gostermektedir Siyaset2010 genel secimlerinde Irak meclisine Musul Kerkuk ve Selahaddin illerinden 10 Turkmen milletvekili secilmistir Kaynakca Strakes Jason E 2009 Current Political Complexities of the Iraqi Turkmen Iran amp the Caucasus Brill Publishers 13 2 369 10 Mayis 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Mayis 2009 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 1 Subat 2011 Dis baglantilarUnrepresented Nations and Peoples Organization Iraqi Turkmen 3 Eylul 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde Irak etnik yapisi ve Turk nufus 11 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Irak cografyasi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz