Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Türkiye İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (Türkiye İBBS) (Fransızca: nomenclature d'unités territoriales statistiques, NUTS), Avrupa Birliği ülkelerinin kullandığı İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması içinde Türkiye için kullanılan sınıflandırmadır.
Tarihçe
Türkiye idari olarak 81 ile ayrılmıştır ve Türkiye'de daha önceki demografik araştırmalarda örneklem seçimi yapılması amacıyla beş bölge tanımlanmıştır. Bu bölgesel ayrım, ülkenin değişik yöreleri arasındaki demografik, toplumsal, kültürel ve ekonomik farklılıkların incelenmesinde sıklıkla kullanılan bir değişken haline gelmiştir. Söz konusu Batı, Güney, Orta, Kuzey ve Doğu bölgeleri, birbirine komşu olan değişik sayılardaki illerden oluşmaktadır.
Geleneksel olarak kullanılan yedi coğrafi bölgeye ek olarak, 22 Eylül 2002 günü yeni bir bölge sınıflandırılması oluşmuştur. Türkiye’nin Avrupa Birliğine uyum süreci doğrultusunda, 2002/4720 no’lu kanun gereğince, Devlet Planlama Teşkilatı ve Türkiye İstatistik Enstitüsü üç ayrı düzeyde İBBS bölgesi oluşturmuşlardır.
İstatistiki faktörler
İstatistiki bölgelerin tanımlanmasında kullanılan temel faktörler:
- Nüfus
- Coğrafya
- Bölgesel Kalkınma Planları
- Temel İstatistiki Göstergeler
- İllerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması
Birinci ve ikinci derece
| KOD | İBBS-I (12 bölge) | İBBS-II (26 alt bölge) | İBBS-III (81 il) |
|---|---|---|---|
| TR |  Türkiye'nin İBBS'si | ||
| TR1 | İstanbul | İstanbul alt bölgesi |  |
| TR2 | Batı Marmara | Tekirdağ alt bölgesi, Balıkesir alt bölgesi | |
| TR3 | Ege | İzmir alt bölgesi, Aydın alt bölgesi, Manisa alt bölgesi | |
| TR4 | Doğu Marmara | Bursa alt bölgesi, Kocaeli alt bölgesi | |
| TR5 | Batı Anadolu | Ankara alt bölgesi, Konya alt bölgesi | |
| TR6 | Akdeniz | Antalya alt bölgesi, Adana alt bölgesi, Hatay alt bölgesi | |
| TR7 | Orta Anadolu | Kırıkkale alt bölgesi, Kayseri alt bölgesi | |
| TR8 | Batı Karadeniz | Zonguldak alt bölgesi, Kastamonu alt bölgesi, Samsun alt bölgesi | |
| TR9 | Doğu Karadeniz | Trabzon alt bölgesi | |
| TRA | Kuzeydoğu Anadolu | Erzurum alt bölgesi, Ağrı alt bölgesi | |
| TRB | Ortadoğu Anadolu | Malatya alt bölgesi, Van alt bölgesi | |
| TRC | Güneydoğu Anadolu | Gaziantep alt bölgesi, Şanlıurfa alt bölgesi, Mardin alt bölgesi | |
İkinci ve üçüncü derece
(12 bölge) | (26 alt bölge) | (81 il) | |||
| TR1 | İstanbul | TR10 | İstanbul alt bölgesi | TR100 | İstanbul |
| TR2 | Batı Marmara | TR21 | Tekirdağ alt bölgesi | ||
| TR211 | Tekirdağ | ||||
| TR212 | Edirne | ||||
| TR213 | Kırklareli | ||||
| TR22 | Balıkesir alt bölgesi | ||||
| TR221 | Balıkesir | ||||
| TR222 | Çanakkale | ||||
| TR3 | Ege | TR31 | İzmir alt bölgesi | TR310 | İzmir |
| TR32 | Aydın alt bölgesi | ||||
| TR321 | Aydın | ||||
| TR322 | Denizli | ||||
| TR323 | Muğla | ||||
| TR33 | Manisa alt bölgesi | ||||
| TR331 | Manisa | ||||
| TR332 | Afyonkarahisar | ||||
| TR333 | Kütahya | ||||
| TR334 | Uşak | ||||
| TR4 | TR41 | Bursa alt bölgesi | |||
| TR411 | Bursa | ||||
| TR412 | Eskişehir | ||||
| TR413 | Bilecik | ||||
| TR42 | Kocaeli alt bölgesi | ||||
| TR421 | Kocaeli | ||||
| TR422 | Sakarya | ||||
| TR423 | Düzce | ||||
| TR424 | Bolu | ||||
| TR425 | Yalova | ||||
| TR5 | Batı Anadolu | TR51 | Ankara alt bölgesi | TR511 | Ankara |
| TR52 | Konya alt bölgesi | ||||
| TR521 | Konya | ||||
| TR522 | Karaman | ||||
| TR6 | Akdeniz | TR61 | Antalya alt bölgesi | ||
| TR611 | Antalya | ||||
| TR612 | Isparta | ||||
| TR613 | Burdur | ||||
| TR62 | Adana alt bölgesi | ||||
| TR621 | Adana | ||||
| TR622 | Mersin | ||||
| TR63 | Hatay alt bölgesi | ||||
| TR631 | Hatay | ||||
| TR632 | Kahramanmaraş | ||||
| TR633 | Osmaniye | ||||
| TR7 | Orta Anadolu | TR71 | Kırıkkale alt bölgesi | ||
| TR711 | Kırıkkale | ||||
| TR712 | Aksaray | ||||
| TR713 | Niğde | ||||
| TR714 | Nevşehir | ||||
| TR715 | Kırşehir | ||||
| TR72 | Kayseri alt bölgesi | ||||
| TR721 | Kayseri | ||||
| TR722 | Sivas | ||||
| TR723 | Yozgat | ||||
| TR8 | Batı Karadeniz | TR81 | Zonguldak alt bölgesi | ||
| TR811 | Zonguldak | ||||
| TR812 | Karabük | ||||
| TR813 | Bartın | ||||
| TR82 | Kastamonu alt bölgesi | ||||
| TR821 | Kastamonu | ||||
| TR822 | Çankırı | ||||
| TR823 | Sinop | ||||
| TR83 | Samsun alt bölgesi | ||||
| TR831 | Samsun | ||||
| TR832 | Tokat | ||||
| TR833 | Çorum | ||||
| TR834 | Amasya | ||||
| TR9 | Doğu Karadeniz | TR90 | Trabzon alt bölgesi | ||
| TR901 | Trabzon | ||||
| TR902 | Ordu | ||||
| TR903 | Giresun | ||||
| TR904 | Rize | ||||
| TR905 | Artvin | ||||
| TR906 | Gümüşhane | ||||
| TRA | Kuzeydoğu Anadolu | TRA1 | Erzurum alt bölgesi | ||
| TRA11 | Erzurum | ||||
| TRA12 | Erzincan | ||||
| TRA13 | Bayburt | ||||
| TRA2 | Ağrı alt bölgesi | ||||
| TRA21 | Ağrı | ||||
| TRA22 | Kars | ||||
| TRA23 | Iğdır | ||||
| TRA24 | Ardahan | ||||
| TRB | Ortadoğu Anadolu | TRB1 | Malatya alt bölgesi | ||
| TRB11 | Malatya | ||||
| TRB12 | Elazığ | ||||
| TRB13 | Bingöl | ||||
| TRB14 | Tunceli | ||||
| TRB2 | Van alt bölgesi | ||||
| TRB21 | Van | ||||
| TRB22 | Muş | ||||
| TRB23 | Bitlis | ||||
| TRB24 | Hakkâri | ||||
| TRC | Güneydoğu Anadolu | TRC1 | Gaziantep alt bölgesi | ||
| TRC11 | Gaziantep | ||||
| TRC12 | Adıyaman | ||||
| TRC13 | Kilis | ||||
| TRC2 | Şanlıurfa alt bölgesi | ||||
| TRC21 | Şanlıurfa | ||||
| TRC22 | Diyarbakır | ||||
| TRC3 | Mardin alt bölgesi | ||||
| TRC31 | Mardin | ||||
| TRC32 | Batman | ||||
| TRC33 | Şırnak | ||||
| TRC34 | Siirt |
Nüfus
TÜİK verilerine göre 2020 yılında bölgelerin kırsal ve kentsel nüfusları şu şekildedir:
| KOD | İBBS-I (12 bölge) | Nüfus | Kırsal Nüfus | Kent Nüfusu |
|---|---|---|---|---|
| TR | Türkiye | 83.614.354 | 5.878.321 | 77.736.041 |
| TR1 | İstanbul | 15.462.452 | 0 | 15.462.452 |
| TR2 | Batı Marmara | 3.632.398 | 417.106 | 3.215.292 |
| TR3 | Ege | 10.689.115 | 543.886 | 10.145.229 |
| TR4 | Doğu Marmara | 8.235.816 | 331.387 | 7.904.429 |
| TR5 | Batı Anadolu | 8.168.261 | 62.605 | 8.105.656 |
| TR6 | Akdeniz | 10.759.218 | 320.465 | 10.438.753 |
| TR7 | Orta Anadolu | 4.088.228 | 756.820 | 3.331.408 |
| TR8 | Batı Karadeniz | 4.638.622 | 1.088.870 | 3.549.752 |
| TR9 | Doğu Karadeniz | 2.677.584 | 382.625 | 2.294.959 |
| TRA | Kuzeydoğu Anadolu | 2.192.453 | 597.343 | 1.595.110 |
| TRB | Ortadoğu Anadolu | 3.951.286 | 733.546 | 3.217.748 |
| TRC | Güneydoğu Anadolu | 9.118.921 | 643.668 | 8.475.253 |
Kaynakça
Dış bağlantılar
- Devlet Planlama Teşkilatı 20 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TÜİK Sınıflamalar 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Turkiye Istatistiki Bolge Birimleri Siniflandirmasi Turkiye IBBS Fransizca nomenclature d unites territoriales statistiques NUTS Avrupa Birligi ulkelerinin kullandigi Istatistiki Bolge Birimleri Siniflandirmasi icinde Turkiye icin kullanilan siniflandirmadir TarihceTurkiye idari olarak 81 ile ayrilmistir ve Turkiye de daha onceki demografik arastirmalarda orneklem secimi yapilmasi amaciyla bes bolge tanimlanmistir Bu bolgesel ayrim ulkenin degisik yoreleri arasindaki demografik toplumsal kulturel ve ekonomik farkliliklarin incelenmesinde siklikla kullanilan bir degisken haline gelmistir Soz konusu Bati Guney Orta Kuzey ve Dogu bolgeleri birbirine komsu olan degisik sayilardaki illerden olusmaktadir Geleneksel olarak kullanilan yedi cografi bolgeye ek olarak 22 Eylul 2002 gunu yeni bir bolge siniflandirilmasi olusmustur Turkiye nin Avrupa Birligine uyum sureci dogrultusunda 2002 4720 no lu kanun geregince Devlet Planlama Teskilati ve Turkiye Istatistik Enstitusu uc ayri duzeyde IBBS bolgesi olusturmuslardir Istatistiki faktorlerIstatistiki bolgelerin tanimlanmasinda kullanilan temel faktorler Nufus Cografya Bolgesel Kalkinma Planlari Temel Istatistiki Gostergeler Illerin Sosyo Ekonomik Gelismislik SiralamasiBirinci ve ikinci dereceKOD IBBS I 12 bolge IBBS II 26 alt bolge IBBS III 81 il TR Turkiye nin IBBS siTR1 Istanbul Istanbul alt bolgesiTR2 Bati Marmara Tekirdag alt bolgesi Balikesir alt bolgesiTR3 Ege Izmir alt bolgesi Aydin alt bolgesi Manisa alt bolgesiTR4 Dogu Marmara Bursa alt bolgesi Kocaeli alt bolgesiTR5 Bati Anadolu Ankara alt bolgesi Konya alt bolgesiTR6 Akdeniz Antalya alt bolgesi Adana alt bolgesi Hatay alt bolgesiTR7 Orta Anadolu Kirikkale alt bolgesi Kayseri alt bolgesiTR8 Bati Karadeniz Zonguldak alt bolgesi Kastamonu alt bolgesi Samsun alt bolgesiTR9 Dogu Karadeniz Trabzon alt bolgesiTRA Kuzeydogu Anadolu Erzurum alt bolgesi Agri alt bolgesiTRB Ortadogu Anadolu Malatya alt bolgesi Van alt bolgesiTRC Guneydogu Anadolu Gaziantep alt bolgesi Sanliurfa alt bolgesi Mardin alt bolgesiIkinci ve ucuncu dereceKod Duzey 1 12 bolge Kod Duzey 2 26 alt bolge Kod Duzey 3 81 il TR1 Istanbul TR10 Istanbul alt bolgesi TR100 IstanbulTR2 Bati Marmara TR21 Tekirdag alt bolgesiTR211 TekirdagTR212 EdirneTR213 KirklareliTR22 Balikesir alt bolgesiTR221 BalikesirTR222 CanakkaleTR3 Ege TR31 Izmir alt bolgesi TR310 IzmirTR32 Aydin alt bolgesiTR321 AydinTR322 DenizliTR323 MuglaTR33 Manisa alt bolgesiTR331 ManisaTR332 AfyonkarahisarTR333 KutahyaTR334 UsakTR4 TR41 Bursa alt bolgesiTR411 BursaTR412 EskisehirTR413 BilecikTR42 Kocaeli alt bolgesiTR421 KocaeliTR422 SakaryaTR423 DuzceTR424 BoluTR425 YalovaTR5 Bati Anadolu TR51 Ankara alt bolgesi TR511 AnkaraTR52 Konya alt bolgesiTR521 KonyaTR522 KaramanTR6 Akdeniz TR61 Antalya alt bolgesiTR611 AntalyaTR612 IspartaTR613 BurdurTR62 Adana alt bolgesiTR621 AdanaTR622 MersinTR63 Hatay alt bolgesiTR631 HatayTR632 KahramanmarasTR633 OsmaniyeTR7 Orta Anadolu TR71 Kirikkale alt bolgesiTR711 KirikkaleTR712 AksarayTR713 NigdeTR714 NevsehirTR715 KirsehirTR72 Kayseri alt bolgesiTR721 KayseriTR722 SivasTR723 YozgatTR8 Bati Karadeniz TR81 Zonguldak alt bolgesiTR811 ZonguldakTR812 KarabukTR813 BartinTR82 Kastamonu alt bolgesiTR821 KastamonuTR822 CankiriTR823 SinopTR83 Samsun alt bolgesiTR831 SamsunTR832 TokatTR833 CorumTR834 AmasyaTR9 Dogu Karadeniz TR90 Trabzon alt bolgesiTR901 TrabzonTR902 OrduTR903 GiresunTR904 RizeTR905 ArtvinTR906 GumushaneTRA Kuzeydogu Anadolu TRA1 Erzurum alt bolgesiTRA11 ErzurumTRA12 ErzincanTRA13 BayburtTRA2 Agri alt bolgesiTRA21 AgriTRA22 KarsTRA23 IgdirTRA24 ArdahanTRB Ortadogu Anadolu TRB1 Malatya alt bolgesiTRB11 MalatyaTRB12 ElazigTRB13 BingolTRB14 TunceliTRB2 Van alt bolgesiTRB21 VanTRB22 MusTRB23 BitlisTRB24 HakkariTRC Guneydogu Anadolu TRC1 Gaziantep alt bolgesiTRC11 GaziantepTRC12 AdiyamanTRC13 KilisTRC2 Sanliurfa alt bolgesiTRC21 SanliurfaTRC22 DiyarbakirTRC3 Mardin alt bolgesiTRC31 MardinTRC32 BatmanTRC33 SirnakTRC34 SiirtNufusTUIK verilerine gore 2020 yilinda bolgelerin kirsal ve kentsel nufuslari su sekildedir KOD IBBS I 12 bolge Nufus Kirsal Nufus Kent NufusuTR Turkiye 83 614 354 5 878 321 77 736 041TR1 Istanbul 15 462 452 0 15 462 452TR2 Bati Marmara 3 632 398 417 106 3 215 292TR3 Ege 10 689 115 543 886 10 145 229TR4 Dogu Marmara 8 235 816 331 387 7 904 429TR5 Bati Anadolu 8 168 261 62 605 8 105 656TR6 Akdeniz 10 759 218 320 465 10 438 753TR7 Orta Anadolu 4 088 228 756 820 3 331 408TR8 Bati Karadeniz 4 638 622 1 088 870 3 549 752TR9 Dogu Karadeniz 2 677 584 382 625 2 294 959TRA Kuzeydogu Anadolu 2 192 453 597 343 1 595 110TRB Ortadogu Anadolu 3 951 286 733 546 3 217 748TRC Guneydogu Anadolu 9 118 921 643 668 8 475 253Kaynakca TUIK Turkiye Istatistik Kurumu olu kirik baglanti Merkezi Dagitim Sistemi MEDAS Biruni TUIK 2020 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Temmuz 2021 Dis baglantilarDevlet Planlama Teskilati 20 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde TUIK Siniflamalar 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde